Καί ἐξενεύρισε τόν Πρόεδρο Ἐρντογάν, ὁ ὁποῖος τόν κατηγόρησε ὅτι …«ἔρριξε τό ἐπίπεδο» – Ἡ διαδρομή ἀπό τό «οἱ Τοῦρκοι εἶναι φίλοι μας» καί τό «Σύμφωνο φιλίας» ἕως τό «ἡ Ἑλλάδα ἀπαντᾶ ὅταν προκαλεῖται»
ΕΙΝΑΙ ἡ μοῖρα τῶν δικτατόρων καί τῶν αὐταρχικῶν ἡγετῶν. Συνηθίζουν τόσο πολύ στόν μονόλογο καί τήν ἔλλειψη ἀντιλόγου, πού στό τέλος πιστεύουν πώς ἔχουν τό ἀλάθητο. Ὅταν δέ εὑρεθοῦν σέ διεθνές βῆμα, τά πράγματα γίνονται χειρότερα. Ἄν ἐξαιρέσει κανείς τόν ΟΗΕ, ὅπου ἡ Γενική Συνέλευσις εἶναι μία σειρά σχοινοτενῶν μονολόγων, σέ ὅλες τίς ἄλλες διεθνεῖς συναντήσεις ὑπάρχει λόγος καί ἀντίλογος. Φαντάζεται λοιπόν κανείς πῶς πρέπει νά σάστισε ὁ Ἐρντογάν στήν Πράγα, ὅταν ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης ὄρθωσε ἀνάστημα. Ὅταν σηκώθηκε καί τοῦ ἀπήντησε. «Καί σηκώθηκα πάνω καί τοῦ εἶπα πώς ὅ,τι ἔχω νά σοῦ πῶ θά στό πῶ κατά πρόσωπο» τόν κατέγραψε βρεταννικό δίκτυο νά λέγει ἀργότερα πρός τήν Οὔρσουλα φόν ντέρ Λάυεν. Ἀλλιῶς τόν εἶχαν συνηθίσει τόν Ἐρντογάν οἱ ὑποτακτικοί συμπατριῶτες του. Ἀλλιῶς τόν εἶχαν μάθει οἱ μηδέποτε διαφωνοῦντες συνεργάτες του. Ἀλλιῶς ὅμως τόν εἶχε συνηθίσει καί ὁ Ἕλλην Πρωθυπουργός. Ὁ ὁποῖος παρεκάθησε στό κλειστό γεῦμα στόν Βόσπορο, ἄνευ ὅρων. Ὁ ὁποῖος τόν ἄκουσε νά συκοφαντεῖ τήν Ἑλλάδα ἀπό τό βῆμα τοῦ ΟΗΕ καί ἀπήντησε μιλῶντας γιά φιλία καί γιά τό σύμφωνο Βενιζέλου-Ἰσμέτ Ἰνονού. Ὁ ὁποῖος διεκήρυξε προσφάτως ὅτι «οἱ Τοῦρκοι εἶναι φίλοι μας.»
Ἦταν λοιπόν τά προχθεσινά συμβάντα μία ἰδιότυπη «Ἄνοιξη τῆς Πράγας» γιά τήν Ἑλλάδα. Ἕνα βῆμα γιά κήρυγμα ἐλευθερίας καί ἀποφασιστικότητος.
Στήν Πράγα τά πράγματα ἦσαν διαφορετικά. Ὁ Ταγίπ Ἐρντογάν πῆρε τόν λόγο στό δεῖπνο, μετά τήν Σύνοδο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Πολιτικῆς Κοινότητος καί κατηγόρησε πάλι μέ σφοδρότητα τήν Ἑλλάδα ὅτι αὐτή εἶναι ὑπεύθυνη γιά τήν ἔνταση στό Αἰγαῖο καί ὅτι προκαλεῖ. Τότε ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης σηκώθηκε καί τοῦ ἀπάντησε εὐθέως. Ὅτι πρέπει νά πάψει νά ἀμφισβητεῖ τήν κυριαρχία τῶν νησιῶν. Ὅτι «εἶναι ἀδύνατον νά ὑπάρξει ἐκτόνωση ὅσο συνεχίζεται αὐτή ἡ ρητορική “ἀπό τήν πλευρά τῆς Τουρκίας”». Ὅτι ἀντί νά προκαλεῖ ἐντάσεις, ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος θά πρέπει νά προσέλθει σέ συνεννόηση καί διάλογο καί νά ἀποφεύγει τήν ἀκραία ρητορική, ὅπως κάνουν οἱ ὑπεύθυνοι ἡγέτες. Ἀλλά ὁ Ἐρντογάν δέν εἶναι ὑπεύθυνος ἡγέτης. Ὁ Ἐρντογάν εἶναι θρασύδειλος Τοῦρκος. Γιά αὐτό καί δέν ἀκούσθηκε νά ἀνταπαντᾶ. Μία ἡμέρα ἀργότερα, χθές, μετά τήν προσευχή τῆς Παρασκευῆς, ὁμίλησε μέ δημοσιογράφους ἀπαξιωτικῶς γιά τόν Ἕλληνα Πρωθυπουργό, ὑποστηρίζοντας ὅτι «δέν γνωρίζει τό πρωτόκολλο.» Γιά νά δικαιολογήσει μάλιστα τό γεγονός πώς δέν ἐτόλμησε νά ἀνταπαντήσει, ἰσχυρίσθηκε ὅτι «δέν θά ἔπεφτε σέ τόσο χαμηλό ἐπίπεδο ὥστε νά τοῦ ἀπαντήσει.» «Νά ἀπαντήσω στήν ἀπάντησή του; Θά ἔπεφτε σέ τέτοιο ἐπίπεδο ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας τῆς Τουρκίας; Δέν ἄκουσα κανέναν νά τόν χειροκροτᾶ κανονικά.» Ἐνόμιζε ὁ Ἐρντογάν ὅτι εὑρίσκετο πρό κομματικοῦ ἀκροατηρίου;
Χθές ἐξ ἄλλου ἀπηύθυνε νέο μήνυμα πρός τόν Τοῦρκο Πρόεδρο ὁ Κυριάκος Μητσοτάκης, τονίζοντας πώς ἡ Ἑλλάδα «ὑπερασπίζεται μέ αὐτοπεποίθηση τά κυριαρχικά της δικαιώματα.» Ἐπί τέλους, θυμήθηκε τήν λέξη πού ξέχασε νά πεῖ στήν Βουλή. Τήν Τετάρτη: «Κυριαρχικά δικαιώματα». Καί συνέχισε: «Ἡ Ἑλλάδα οὐδέποτε προκαλεῖ, ἀπαντᾶ πάντα μέ αὐτοπεποίθηση ὅταν προκαλεῖται» καί ἀναφερόμενος στήν Σύνοδο Κορυφῆς τῆς Πράγας ὑπεγράμμισε: «Εἶχα τήν εὐκαιρία ἐνώπιον τῶν 43 ἡγετῶν νά ἐπαναλάβω αὐτά πού εἶπα καί στή Γενική Συνέλευση τοῦ ΟΗΕ. Ἦταν μιά πρώτης τάξεως εὐκαιρία νά ἀντιληφθοῦν ἀκόμα καί συνάδελφοί μου πού δέν γνωρίζουν ἀρκετά γιά τό θέμα, ποιός εἶναι αὐτός πού προκαλεῖ καί ὑψώνει τούς τόνους καί ποιά χώρα ὑπερασπίζεται μέ αὐτοπεποίθηση τά δικαιώματά της.»
Ἀργότερα ὁ κ. Μητσοτάκης ἀπαντῶν σέ ἐρώτηση δημοσιογράφου ἐσχολίασε: «Ὁ κ. Ἐρντογάν ἴσως δέν εἶναι συνηθισμένος νά τοῦ ἀπαντᾶνε, ἔτσι ὅμως δουλεύει ἡ ΕΕ καί ἡ Εὐρωπαϊκή Πολιτική Κοινότητα».
Ἐπίσης μεταφέροντας τό κλῖμα πού ἐπεκράτησε στήν Σύνοδο Κορυφῆς τῆς Εὐρωπαϊκῆς Πολιτικῆς Κοινότητος, ὁ ἀναπληρωτής ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης ἐπεσήμανε ὅτι ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος στό δεῖπνο τῶν ἡγετῶν ἔδειξε μέ τόν τρόπο του ὅτι δέν αἰσθάνεται ἀναπόσπαστο κομμάτι τοῦ δυτικοῦ ἐγχειρήματος, πού βασίζεται σέ εὐρωπαϊκές ἀξίες, καί ἀποχώρησε ἐν μέσῳ τοῦ δείπνου, ἀμέσως μετά τήν τοποθέτηση τοῦ Κυριάκου Μητσοτάκη. «Δέν πήγαμε στήν Πράγα γιά νά τσακωθοῦμε μέ κανέναν» εἶπε ὁ κ. Βαρβιτσιώτης καί προσδιόρισε ὅτι «μόνο ὁ Ἐρντογάν ἀποχώρησε ἀπό τό δεῖπνο τῶν ἡγετῶν.» Κατέληξε δέ: «Ὁ Ἕλληνας Πρωθυπουργός κατέστησε σαφές στόν κ. Ἐρντογάν ὅτι δέν πρόκειται νά δεχτοῦμε τήν ἀμφισβήτηση τῆς ἐθνικῆς μας κυριαρχίας, οὔτε μία λύση δύο κρατῶν στήν Κύπρο».
Ὑστερόγραφο: Ἡ Ἄνοιξη τῆς Πράγας ἦταν μία κορυφαία στιγμή ἀντιστάσεως στήν σοβιετική καταπίεση. Ὁ λαός τῆς ἑνιαίας τότε Τσεχοσλοβακίας στήριξε τό 1968 μιά κυβέρνηση μεταρρυθμιστῶν πού θέλησε νά ἐξασφαλίσει ἐλευθερίες στούς πολῖτες καί ἀνεξαρτησία στήν χώρα. Ἡ ἀπάντησις ἐδόθη ἀπό τήν Μόσχα ἡ ὁποία ἐξαπέλυσε τά τεθωρακισμένα της ἐναντίον ἀόπλων πολιτῶν. Ὅπως ἀκριβῶς εἶχε κάνει καί στήν Οὑγγαρία τό 1956. Τά σοβιετικά ἅρματα κατέπνιξαν τότε τίς φωνές ἐλευθερίας. Σήμερα ὅμως οἱ καιροί ἔχουν ἀλλάξει. Θέλουμε νά πιστεύουμε ὅτι ἡ ἐπίδειξις ἀποφασιστικότητος ἀπό τόν Ἕλληνα Πρωθυπουργό εἶναι ἡ ἀπαρχή μιᾶς νέας ἐποχῆς γιά τήν πολιτική μας ἀπέναντι στούς Τούρκους καί ὄχι «λόγια τοῦ ἀέρα». Θά σηματοδοτεῖται δέ ἀπό τήν φράση τοῦ Ἕλληνος Πρωθυπουργοῦ: «Καί σηκώθηκα πάνω»…
