Τελευταία μέρα στήν Κύπρο
Γυρίζω στήν παλιά πόλη τῆς Λεμεσοῦ. Ἔτσι, χωρίς πρόγραμμα. Ἔχω ὁλοκληρώσει τίς ὑποχρεώσεις μου στό Ναυτιλιακό Συνέδριο «Ναυτιλιακή Κύπρος 2022» καί ἀπολαμβάνω τόν καφέ μου σ’ ἕνα παλιό, παραδοσιακό καφενεῖο. Προκαλῶ τήν μοῖρα μου, πολλές φορές, σκάβοντας γιά ἀναμνήσεις καί γιά ἐκείνους τούς παλιούς κατοίκους τῶν παλιῶν πόλεων, ἐκείνους πού ἔχουν πάντα κάτι νά ποῦν, μέ τό μάτι παίρνω τόν κυρτωμένο φίλο πού στήν ἄλλη γωνία διαβάζει ἕνα παλιό βιβλίο. «Στεῖλτε, παρακαλῶ, στόν κύριο ἕναν καφέ ἀπό ἐμένα» λέω στόν ἰδιοκτήτη τοῦ καφενείου. Καί σέ λίγο, καθόμαστε δίπλα, στό τραπεζάκι, μέ τούς καφέδες μπροστά μας… Γιατί μπορεῖ νά μιλοῦν οἱ τοῖχοι, μπορεῖ νά μιλοῦν οἱ παλιές καρέκλες, τά παλιά ἔπιπλα, οἱ ξεφτισμένες ἑλληνικές σημαῖες, ἀλλά ἄν βρεῖς «τόν κατάλληλο ἡλικιωμένο», μπορεῖ νά βγάλεις καί λαυράκι. «Ἄ, ὁ Μακάριος, ἔ; Καλός, δέν λέω, ἀλλά ἄν δέν ὑπῆρχε ἐκείνη ἡ ἔκθεση τοῦ ὑπουργείου Οἰκονομικῶν τό 1964, πού ἀποφαινόταν ὅτι “εἶναι ἀσύμφορη οἰκονομικά ἡ Ἕνωση μέ τήν Ἑλλάδα, ὅλα μπορεῖ νά ἦταν διαφορετικά”» μοῦ λέει…
«Καί ἄν δέν ἦταν συμφέρουσα γιατί νά γίνει;» τοῦ λέω γιά νά βγάλω ὅ,τι μπορῶ παραπάνω. «Βρέ παιδί μου, πῶς ἕνας ὑπουργός μέ μόλις τρία χρόνια προϋπηρεσία στήν πολιτική, ἔβγαλε αὐτό τό συμπέρασμα; Τί εἶχε δεῖ γιά νά μᾶς πεῖ αὐτή τήν σοφία; Σκέφεσαι τί θά ἦταν ἡ Ἑλλάδα καί ἡ Κύπρος σήμερα; Νά σκεφτεῖς μόνο τίς διελεύσεις τῶν πλοίων, νά σκεφτεῖς μόνο ὅτι μέ δύο ἀεροπλανοφόρα νησιά, τήν Κύπρο καί τήν Κρήτη, ἡ Ἑλλάδα θά κρατοῦσε τά κλειδιά ὅλης τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου» ἐπιμένει ὁ φίλος…
«Ναί, ἀλλά γιά νά τό λέει ὁλόκληρος ὑπουργός τῶν Οἰκονομικῶν, κάτι θά ἤξερε» τοῦ λέω….
«Ναί, ὅσο ἤξεραν καί ἐκεῖνοι πού ἔλεγαν (καί ἀκόμη λένε) “ναί” στό Σχέδιο Ἀννάν, ἐνῶ γνωρίζουν καλά ὅτι ἄν εἶχε ὑπογραφεῖ, οἱ Ἄγγλοι, μέσῳ τῆς ΑΟΖ πού ζητοῦσαν γιά τίς Βάσεις τους, θά εἶχαν ὡς “ἀγγλικῆς δικαιοδοσίας” ὅλα τά οἰκόπεδα στά ὁποῖα σήμερα ἡ Κύπρος ἔχει ἐντοπίσει κοιτάσματα ὑδρογανανθράκων!» μοῦ λέει καί μοῦ θυμίζει τήν ἐποχή μου μιά μικρή ὁμάδα δημοσιογράφων, ἀρθρογραφούσαμε κατά τοῦ «Σχεδίου Ἀννάν» καί οἱ «ἐκσυγχρονιστές» τῆς ἐφημερίδας μας, πού ἦταν πολλοί, μᾶς εἶχαν κατατάξει στόν «Λόφο τοῦ ’60», δηλαδή σέ μιά ὁμάδα «κολλημένη» σέ ἐκείνη τήν δεκαετία. Εὐτυχῶς, πείσαμε καί ἄλλους –καί κυρίως πολιτικούς– καί τό ἐγγλέζικης κατασκευῆς «Σχέδιο Ἀννάν» (ἀνάθεμα κι ἄν τό εἶχε διαβάσει ὁ τότε ΓΓ τοῦ ΟΗΕ) δέν πέρασε!
«Ὥστε ἔτσι, ἔ; Δέν ἦταν συμφέρον γιά τήν Κύπρο τό σχέδιο Ἀννάν!» τοῦ λέω καί ὁ ἄνθρωπος μέ κοιτάζει καλά. «Ἀπό ποῦ ἔρχεσαι καί τί εἶσαι;» μέ ρωτᾶ. Τοῦ λέω ἰδιότητα καί ὀνοματίζω τήν ἐφημερίδα μας. «Ἔ, ἀφοῦ τά ξέρεις» μοῦ λέει καί «μέ στέλνει κανονικά.»
«Ἐσύ δέν εἶσαι πού εἶχες γράψει ἐκεῖνο τό ἄρθρο στήν ἐφημερίδα πού ἐργαζόσουν τότε καί ἔλεγες “Συγγνώμην κύριε Γενικέ” καί ἀνέφερες στόν Ἀννάν τά ὀνόματα τῶν δικῶν μας ἡρώων;» μοῦ λέει καί μέ συγκινεῖ.
«Ἐγώ εἶμαι» τοῦ λέω καί θυμᾶμαι ὅτι ἐκεῖνοι πού χειροκροοτοῦσαν τότε τό «Σχέδιο» εἶναι σήμερα σέ θέσεις πού δέν θά ἔπρεπε νά εἶναι…
