Ἡ «σκουριά» τῆς πολιτικῆς στά Μάρμαρα τοῦ Παρθενῶνος

Ἄγονη ἀντιπαράθεσις μέ εὐθύνη Τσίπρα

ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ τῆς ἐσωτερικῆς ἑλληνικῆς πολιτικῆς ἀντιπαραθέσεως εὑρίσκεται τό ζήτημα τῆς ἐπιστροφῆς τῶν Γλυπτῶν τοῦ Παρθενῶνος. Ὁ ἀρχηγός τῆς ἀξιωματικῆς Ἀντιπολιτεύσεως καί πρ. Πρωθυπουργός Ἀλέξης Τσίπρας κατηγορεῖ ὡς ἀφελῆ τήν πρωτοβουλία τοῦ Κυριάκου Μητσοτάκη νά ζητήσει τόν δανεισμό τῶν Γλυπτῶν ἀπό τό Βρεταννικό Μουσεῖο ἐν ὄψει τοῦ ἑορτασμοῦ γιά τά 200 χρόνια ἀπό τό 1821, καί τόν καλεῖ «νά σταματήσει νά ρίχνει νερό στό μύλο τῶν Βρετανῶν καί ἀντί ἐπιστολῶν δανεισμοῦ πρός τό Μουσεῖο νά ζητήσει, ἐπ’ ἀφορμῆ τῶν 200 χρόνων ἀπό τήν ἑλληνική ἐπανάσταση καί μέ τήν στήριξη ὅλων μας, τήν ὁριστική ἐπιστροφή τῶν Μαρμάρων τοῦ Παρθενῶνα». Φαίνεται νά ἔχει ξεχάσει ὅτι κατά τήν πρωθυπουργία του δέν εἶχε γίνει κάποια συντονισμένη ἐνέργεια οὔτε εἶχε τεθεῖ σέ ἐπίπεδο πολιτικῆς ἡγεσίας τό θέμα τῆς ἐπιστροφῆς τῶν Γλυπτῶν. Στόν Κυριάκο Μητσοτάκη ἐπετέθη καί ἡ πρ. ὑπουργός Πολιτισμοῦ Μυρσίνη Ζορμπᾶ, ὑποστηρίζοντας πώς «ἡ ὁριστική καί ὄχι ἡ προσωρινή ἐπιστροφή τῶν Γλυπτῶν στόν γενέθλιο τόπο τους ἀποτελεῖ πάγια ἐθνική πολιτική τῶν ἑλληνικῶν κυβερνήσεων ἀπό τήν ἐποχή τῆς ἀείμνηστης Μελίνας Μερκούρη ἕως σήμερα. (…) Τήν στρατηγική αὐτή τῆς ὁριστικῆς ἐπιστροφῆς ἀκολούθησε ἡ κυβέρνηση Σύριζα καί τό ὑπουργεῖο Πολιτισμοῦ τά προηγούμενα χρόνια διατηρώντας ζωντανό τόν διάλογο σέ διεθνές ἐπίπεδο, μέ τή συμμετοχή σέ συνέδρια καί διεθνῆ fora, μέ τή συνδρομή προσωπικοτήτων καί τῶν ἐθνικῶν ἐπιτροπῶν διεκδίκησης».

Σκληρή ἦταν ἡ ἀπάντησις τῆς ὑπουργοῦ Πολιτισμοῦ Λίνας Μενδώνη: «Ἄν ἡ τέως ὑπουργός Μυρσίνη Ζορμπᾶ ἔμπαινε στόν κόπο νά διαβάσει τή συνέντευξη, θά ἔβλεπε ὄχι μόνο τήν ὀρθή διατύπωση τοῦ παγίου αἰτήματος ἀπό τόν Πρωθυπουργό γιά τήν ὁριστική ἐπιστροφή τῶν Γλυπτῶν τοῦ Παρθενῶνα στήν Ἀθήνα, ἀλλά καί σαφῶς διατυπωμένη τή θέση του ὅτι “τό Βρετανικό Μουσεῖο δίνει μιά χαμένη μάχη”. Ὁ Πρωθυπουργός δήλωσε ὅτι σέ καμία περίπτωση ἡ Ἑλλάδα δέν ἀποποιεῖται τό πάγιο αἴτημά της γιά τήν ὁριστική ἐπιστροφή τῶν Γλυπτῶν τοῦ Παρθενῶνα καί ἐπ’ οὐδενί τρόπω ἀναγνωρίζει καμία κυριότητα στή βρετανική πλευρά…». Ὅσο γιά τόν κυνισμό μέ τόν ὁποῖο ἀντιμετωπίζεται ἡ πολιτιστική μας κληρονομία, ὅπως τήν κατηγόρησε ἡ κ. Ζορμπᾶ, ἡ κ. Μενδώνη εἶπε χαρακτηριστικά: «Ὁ ΣΥΡΙΖΑ καί ἡ τέως ὑπουργός ἀγνοοῦν τήν οὐσιαστική σημασία τῆς λέξης κυνισμός. Κυνισμός σημαίνει νά μεταβιβάζει ὁ ΣΥΡΙΖΑ ὡς κυβέρνηση χιλιάδες ἀρχαιολογικούς χώρους στό Ὑπερταμεῖο, συμπεριλαμβανομένης τῆς Κνωσοῦ. Κυνισμός σημαίνει νά ὑπάρχουν ἑκατοντάδες χιλιάδες εὑρήματα “φυλακισμένα” στίς ἀποθῆκες τῶν μουσείων, ἀντί νά ταξιδεύουν ὡς περιοδικές ἐκθέσεις, στό πλαίσιο πάντα τῶν διατάξεων τοῦ Ἀρχαιολογικοῦ Νόμου, διδάσκοντας τή διαχρονική συνεισφορά τῆς Ἑλλάδας στόν παγκόσμιο Πολιτισμό. Κυνισμός σημαίνει νά ἐγκαταλείπονται στήν τύχη τους μνημεῖα καί ἀρχαιολογικοί χῶροι ἐπί πέντε ἔτη λόγω ἰδεοληψιῶν καί ἀδιαφορίας. Κυνισμός σημαίνει ὅτι στό πλαίσιο τῆς πολιτιστικῆς διπλωματίας δέν ἔγινε καμία ἀπολύτως προετοιμασία ἐπί πέντε ἔτη γιά τή διοργάνωση ἀνάλογων ἐμβληματικῶν ἐκθέσεων ἀπό τό ΥΠΠΟΑ γιά τό ἐξωτερικό».

Σέ συνέντευξή της σέ τηλεοπτικό σταθμό ἡ ὑπουργός Πολιτισμοῦ Λίνα Μενδώνη ξεκαθάρισε ὅτι τό αἴτημα τοῦ δανεισμοῦ δέν ἀλλάζει τήν πάγια θέση τῆς Ἀθήνας γιά τήν ὁριστική ἐπιστροφή τῶν Γλυπτῶν στό Μουσεῖο τῆς Ἀκροπόλεως καί ὅτι ἡ ἑλληνική Κυβέρνησις δέν ἀναγνωρίζει ὅτι τά Γλυπτά τοῦ Παρθενῶνος ἀνήκουν στήν Βρεταννία. Ἐπεσήμανε, ἐπίσης, ὅτι ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μέ τό αἴτημά του γιά δανεισμό τῶν Γλυπτῶν μέσα ἀπό τήν συνέντευξή του στόν «Observer», ἔθεσε ἕνα ἀπολύτως σαφές καί ξεκάθαρο θέμα πρός τούς Βρεταννούς. Ἕνα αἴτημα δανεισμοῦ, ὑπό τήν προϋπόθεση τοῦ πλαισίου πού ἤδη ὑπάρχει. «Δέν τίθεται θέμα κυριότητας τῶν Γλυπτῶν. Δέν μποροῦμε νά ἀποδεχθοῦμε τήν κλοπή» τόνισε. Συμπλήρωσε, δέ, ὅτι τό ΥΠΠΟ ἑτοιμάζει τόν φάκελο γιά νά ὑποβληθεῖ τό αἴτημα ὅποτε κρίνει ὁ Πρωθυπουργός.

Ὑπενθυμίζεται ὅτι ἀπό τούς πρώτους πού ἔθεσαν τό ζήτημα τῆς ἐπιστροφῆς τῶν Γλυπτῶν ἦταν ὁ Κωνσταντῖνος Καβάφης, ὁ ὁποῖος τό 1891 σέ ἐπίσημη ἐπιστολή του ὁμιλεῖ γιά τό ἀδιανόητο ἔγκλημα πού ἔλαβε χώρα στήν καρδιά τοῦ παγκοσμίου πολιτισμοῦ, τήν Ἀκρόπολη, διαμαρτυρόμενος πρός τήν Ὑψηλή Πύλη ὅτι «ἐκθειάζει τοῦ Ἔλγιν τήν ἁρπαγήν» καί «μυκτηρίζει τόν Βύρωνα». Ὡστόσο ἡ ἐκστρατεία γιά τήν ἐπιστροφή τῶν Γλυπτῶν ξεκίνησε τήν δεκαετία τοῦ ’80 μέ πρωτοβουλία τῆς τότε ὑπουργοῦ Πολιτισμοῦ Μελίνας Μερκούρη. Ἡ πρωτοβουλία αὐτή ἑδραιώθηκε μέ τά χρόνια καί μέ τήν δημιουργία εἰδικῆς ἐπιτροπῆς ὑπό τήν αἰγίδα τῆς Unesco.