ΕΤΟΣ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ 1876
Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2025

Ἡ σύνδεσις τοῦ Συντάγματος μέ τίς διαπραγματεύσεις Ἑλλάδος – Τουρκίας

ΜΕΤΑ τήν ἀνάληψη τοῦ Ὑπουργείου Ἐθνικῆς Ἄμυνας ἀπό τόν Νῖκο Δένδια ἡ στήλη παρατηρεῖ μία ποιοτική ἀλλαγή στήν ἄσκηση τῆς ἐξωτερικῆς μας πολιτικῆς.

Διότι, ἄς μήν ὑπάρχει ἀμφιβολία, καί τό Ὑπουργεῖο Ἄμυνας, στό πλαίσιο τῶν κατευθύνσεων πού χαράσσει τό ὑπουργικό συμβούλιο καί τό ΚΥΣΕΑ, ἀσκεῖ ἐξωτερική πολιτική. Ἡ πρώτη εὐχάριστη ἔκπληξη ἦταν ὅτι ὁ ὑπουργός τιμᾶ ἐφεξῆς μέ τήν παρουσία του τίς ἐπετείους ἀπελευθερώσεως τῶν ἀκριτικῶν μας νησιῶν ἀπό τούς Ὀθωμανούς.

Τό ἔκανε τόν Ὀκτώβριο στόν Ἅη Στράτη, τό ἔκανε καί προχθές στήν Χίο. Ἐνδιαμέσως τίμησε καί τήν ἀπελευθέρωση τῆς Θεσσαλονίκης. Ἡ δεύτερη εὐχάριστη ἔκπληξη εἶναι ὅτι ὁ ὑπουργός πράττει τό αὐτονόητο: ἐπισκέπτεται νησιά, τήν ἀποστρατιωτικοποίηση ἤ τήν ἀποβολή τῶν ὁποίων ἀπό τίς ἀσκήσεις τοῦ ΝΑΤΟ ἔχουν ζητήσει οἱ γείτονες Τοῦρκοι. Οἱ ἐπισκέψεις αὐτές ἄν καί γίνονταν μέ μεγάλη συχνότητα στό πρῶτο μισό τῆς θητείας τοῦ ἀρχηγοῦ ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνου Φλώρου –κάτι πού χαιρετίσαμε μέ ἱκανοποίηση, στό δεύτερο μισό αὐτῆς, ἀτόνησαν. Γεγονός πού συνέπεσε μέ τίς ἐπιστολές τῆς τουρκικῆς διπλωματίας πρός τόν ΟΗΕ, μέ τίς ὁποῖες ἐτίθεντο ζητήματα καί κυριαρχίας καί ἀποστρατιωτικοποιήσεως.

Ἡ πιό σημαντική ποιοτική ἀλλαγή πού παρατηροῦμε ὅμως ἐσχάτως στήν συμπεριφορά τοῦ Ὑπουργοῦ Ἀμύνης, ἡ ὁποία μέ στρατιωτικούς ὅρους θά μποροῦσε νά χαρακτηριστεῖ καί ὡς …«κλιμάκωση μηνυμάτων», εἶναι τό γεγονός ὅτι στίς ἐπισκέψεις του αὐτές συνδέει ἐμμέσως πλήν ἀριστοτεχνικῶς τήν πορεία τῶν ἑλληνοτουρκικῶν διαπραγματεύσεων καί τίς τυχόν διευθετήσεις πού ἐπιχειροῦνται νά γίνουν μέ τήν πιστή τήρηση τοῦ ἑλληνικοῦ Συντάγματος. Ὀρθώνοντας ἕναν τεράστιο πῆχυ στίς διαπραγματεύσεις καί στούς χειριστές τῶν διαπραγματεύσεων.

Πῆχυ, γιά τόν ὁποῖο δέν μπορεῖ κανείς νά τοῦ πεῖ τίποτε. Οὔτε ὁ ἴδιος ὁ Πρωθυπουργός. Διότι καί πάλι λέει τό αὐτονόητο. Τήν ἀρχή τήν ἔκανε στόν Ἅη Στράτη στίς 20 Ὀκτωβρίου κατά τήν παρουσία του στήν 111η ἐπέτειο ἀπελευθερώσεως τοῦ νησιοῦ ἀπό τούς Ὀθωμανούς, ὅταν προειδοποίησε πρός πᾶσα κατεύθυνση ὅτι δέν εἶναι συνταγματικά ἀνεκτή ἡ μείωση τῆς ἐθνικῆς κυριαρχίας καί ἡ ἀπεμπόληση τοῦ δικαιώματος ἄμυνας. Στόν ἱστορικό Ἅη Στράτη λοιπόν ὁ κύριος Δένδιας συνέδεσε τήν τήρηση τοῦ Συντάγματος μέ τήν ὑποχρέωση τῆς στρατιωτικοποιήσεως τῶν νησιῶν. Προχθές στήν Χίο προέβη σέ ἕνα νέο ἅλμα: συνέδεσε τήν προστασία τῆς κυριαρχίας καί τῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων τῶν νησιῶν ὅπως αὐτά προβλέπονται στήν σύμβαση γιά τό Δίκαιο τῆς Θάλασσας (Ὑφαλοκρηπῖδα, ΑΟΖ, 12 μίλια) ἐκ νέου μέ τήν τήρηση τοῦ Συντάγματος. Εἶναι συνταγματικό καθῆκον ὁποιασδήποτε κυβερνήσεως, εἶπε, ἡ ὑπεράσπιση τοῦ δικαιώματος τῶν νησιῶν νά ἔχουν ὑφαλοκρηπῖδα, νά ἔχουν χωρικά ὕδατα μέχρι 12 μίλια καί βεβαίως νά ἔχουν ἀποκλειστική οἰκονομική ζώνη.

Χαρακτήρισε δέ αὐτό πού ὀνομάζεται «τουρκική» ὑφαλοκρηπῖδα στό Αἰγαῖο ὡς ἀσιατική. Ἐνδιαμέσως κατά τόν ἑορτασμό τῶν Προστατῶν τῆς Πολεμικῆς Ἀεροπορίας Ἀρχαγγέλων Ταξιαρχῶν, ὁ ὑπουργός τοποθέτησε τήν προστασία τῆς ἐθνικῆς μας ἀμυντικῆς βιομηχανίας στόν ὁρισμό τῆς ὅλης ἔννοιας τῆς ἐθνικῆς ἄμυνας. Εἰκόνα γιά τό τί διακυβεύεται στίς διαπραγματεύσεις ἀκριβῆ δέν ἔχουμε. Γνωρίζουμε βεβαίως τί θέλει ἕνα κυβερνητικό κέντρο σχετικά μέ τό ζήτημα τοῦ μονομεροῦς ἀφοπλισμοῦ τῶν νησιῶν καί μέ τήν ἀνάθεση τῆς ἐπίλυσης τῆς διαφορᾶς ἀπό διεθνῆ διαιτησία στό δικαστήριο τοῦ Ἁμβούργου. Ἡ ὀξύτης τῶν διατυπώσεων τοῦ Ὑπουργοῦ Ἀμύνης ὁδηγεῖ στό συμπέρασμα, ὅτι εἶναι ἐνήμερος πώς διακυβεύονται καί ἄλλα πράγματα στό παρασκήνιο, καί γι’ αὐτό ἐγκαίρως προσδιορίζει τήν θέση του γιά ὅλη τήν ἀτζέντα: γιά τήν ἀποστρατιωτικοποίηση, γιά τήν ὑφαλοκρηπῖδα γιά τό δικαίωμα τῶν νησιῶν στήν ὑφαλοκρηπῖδα, γιά τό δικαίωμα τῶν νησιῶν στά χωρικά ὕδατα καί στήν ΑΟΖ.

Τυχόν ἐγκατάλειψη παγίων ἐθνικῶν θέσεων θά συνιστᾶ συνταγματική προδοσία. Μέχρι στιγμῆς τό λέει βελούδινα, ἀλλά αὐτή εἶναι ἡ οὐσία τῆς τοποθέτησής του. Ἀρκεῖ ἡ ἁπλή ἀνάγνωση τῶν δηλώσεών του, δέν χρειάζεται ρεπορτάζ στήν προκειμένη περίπτωση μέ παραπομπές σέ πηγές καί κύκλους. Scripta manent. Προκειμένου νά γίνει πιό εὐκρινής ἡ προειδοποίηση πού ἀπευθύνει ἀπ’ ὅ,τι φαίνεται καί μέσα καί ἔξω ὁ Ὑπουργός Ἄμυνας, ἡ ἐφημερίδα μας παραθέτει τά ἐπίμαχα, τά κρίσιμα ἀποσπάσματα τῶν τελευταίων τριῶν ὁμιλιῶν του. Κάτω ἀπό τίς γραμμές θά ἀνακαλύψει κανείς κεκαλυμμένη δυσφορία ἀλλά καί μία νέα παράμετρο στήν διαπραγμάτευση: ὅποιος βάλει ὑπογραφή θά πρέπει νά ἔχει ὑπ’ ὄψιν του τό Σύνταγμα. Αὐτό θά εἶναι ὁ κριτής του. Οἱ ὁμιλίες τοῦ κυρίου ὑπουργοῦ ἔχουν ὡς ἑξῆς:

Ἅη-Στράτης, 20 Ὀκτωβρίου 2023: «Θά ἤθελα νά ἐπαναδιατυπώσω τήν ἀπόλυτη συνταγματική ὑποχρέωση ὑπεράσπισης τοῦ ἐσχάτου βράχου καί τῆς ἔσχατης βραχονησίδας τῆς πατρίδας μας. Ἡ Ἑλλάδα δέν ἔχει καμμία πρόθεση, ἀλλά καί δέν ὑφίσταται καμμία συνταγματική πρόβλεψη, γιά νά καταστεῖ χώρα περιορισμένης κυριαρχίας. Διατηρεῖ ὅπως κάθε χώρα στόν πλανήτη τό αὐτονόητο δικαίωμα τῆς ἄμυνας ἔναντι κάθε ἐπιβουλῆς. Διατηρεῖ τό δικαίωμα τῆς ἄμυνας κάθε σημείου τοῦ ἐθνικοῦ της χώρου».

Χίος, 10 Νοεμβρίου 2023: «Θά μοῦ ἐπιτρέψετε, μέ τήν εὐκαιρία, νά πῶ ὅτι εἶναι νομικά παράδοξοι, περίεργοι, οἱ ἰσχυρισμοί ὅτι δῆθεν τά νησιά τοῦ Ἀνατολικοῦ Αἰγαίου ἐπικάθηνται ἐπί ἀσιατικῆς ὑφαλοκρηπίδας. Ἡ Χίος, ὅπως καί ὅλα τά νησιά μας, ἔχουν τά δικαιώματα πού τούς δίνει τό Διεθνές Δίκαιο καί τό Διεθνές Δίκαιο τῆς Θάλασσας, δηλαδή ὑφαλοκρηπῖδα, ἀποκλειστική οἰκονομική ζώνη καί χωρικά ὕδατα μέχρι 12 μίλια. Θά ἤθελα νά πῶ δέ ὅτι ἡ Ἑλληνική Δημοκρατία ἔχει συνταγματικό καθῆκον προάσπισης αὐτῶν τῶν δικαιωμάτων, τό ὁποῖο δέν πρόκειται νά παραλείψει ὁποιαδήποτε ἑλληνική κυβέρνηση».

8 Νοεμβρίου: «Δέν ἔχω καθόλου τήν πρόθεση νά παραμείνω σιωπηλός παρατηρητής τῆς σημερινῆς κατάστασης. Ὅπως θά ἔλεγε καί ὁ Νομπελίστας ποιητής μας, δέν προτίθεμαι νά καταστῶ “κωπηλάτης τῶν ματαίων λιμνῶν”. Ἡ Κυβέρνηση στήν ὁποία ἀνήκω, ἡ Κυβέρνηση Μητσοτάκη, ἀντιλαμβάνεται τήν ἄμυνα τῆς χώρας ὡς ὁλιστική δυνατότητα, ὡς δυνατότητα ἀπαραίτητη γιά τήν ἐθνική μας ἐπιβίωση. Ὡς πλῆρες σύστημα μάχης ἀλλά καί πλῆρες σύστημα ὑποστήριξης».

Απόψεις

Ὁ κύριος Πρωθυπουργός ἐνοχλεῖται ἀπό τίς ὑποδείξεις τοῦ Προέδρου

Εφημερίς Εστία
Αἰχμές πρός τόν ὑπουργό Ἐθνικῆς Ἀμύνης: «Καλό εἶναι νά μένει ἔξω ἀπό τίς πολιτικές συζητήσεις τό ὄνομά του» – Παράπονα Μητσοτάκη γιά τίς δημοσκοπήσεις γιατί «μετροῦν κόμματα πού δέν ὑπάρχουν» – Στό στόχαστρό του καί ὁ Εὐ. Βενιζέλος γιά τήν «μή κυβερνήσιμη χώρα»

Ὁ πλησίον

Μανώλης Κοττάκης
Μέ Αφορμή τόν θάνατο τοῦ Διονύση Σαββόπουλου εἰσηγοῦμαι μιά ἄσκηση πρός ἐπίλυση μέ τήν βοήθεια μιᾶς ἐκπληκτικῆς ἀνθρώπινης αἴσθησης πού δέν ἔχει ἡ ΑΙ: τῆς φαντασίας! Ἄν θέλαμε νά περιγράψουμε τήν μουσική ὅλων τῶν μεγάλων συνθετῶν τῆς ἐποχῆς μας, ποιά ἀνθρώπινη χειρονομία θά ἐπιλέγαμε γιά νά τήν συμβολίσουμε; Ἐναλλακτικά, μέ ποιά εἰκόνα θά τήν ταυτίζαμε; Γιά ὅσο σκέπτεστε τίς ἀπαντήσεις σας, εἰσφέρω ὡς τροφή γιά σκέψη τίς δικές μου. Θά ταύτιζα τόν Μίκη μέ μιά ὑψωμένη γροθιά. Αὐτός ἦταν ὁ Θεοδωράκης, αὐτή καί ἡ Μεταπολίτευση. Ἀνεκπλήρωτοι πόθοι. Τόν Μάνο μέ μιά μεγάλη ἀγκαλιά. Τῆς συμφιλιώσεως, τῆς ἀνοχῆς καί τῆς πολιτικῆς συμπεριλήψεως. Τόν Μαρκόπουλο μέ τίς ρίζες. Ἦταν ὁ σκαπανεύς τους. Τόν Ξαρχάκο μέ τό σῆμα τῆς νίκης ἀπέναντι στό ἄδικο. Καί τόν Νιόνιο μέ ἕναν κύκλο. Τόν κύκλο τοῦ «ὅλοι μαζί». Πῶς ἀγκαλιάζονται καί χορεύουν οἱ παῖκτες τῆς Ἐθνικῆς μπάσκετ μετά ἀπό κάθε νίκη; Αὐτό. Αὐτός ἦταν ὁ Σαββόπουλος. Ἡ ἑλληνική χαρά κλεισμένη σέ κύκλο. Ὅλους ὅμως τούς μεγάλους μας τούς ἑνώνει μιά λεπτή νοητή γραμμή, ἡ ὁποία λείπει σήμερα κατά βάση ἀπό τόν δημόσιο βίο. Ἡ γραμμή τῆς Ἑλληνικότητας. Πολλούς ἐξ αὐτῶν τούς ἑνώνει καί τό πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας πού ἐπηρέασε τό ἔργο τους. Ὁ ἀριστερός Θεοδωράκης ἐκτόξευσε τό […]

Ἡ Ντόρα προτείνει τήν ἐπαναφορά τοῦ Συμβουλίου Δημοκρατίας!

Εφημερίς Εστία
Σέ μιάν ἀπροσδόκητη ἐξέλιξη, ἡ κ. Ντόρα Μπακογιάννη πρότεινε νά καθήσουν στό ἴδιο τραπέζι οἱ πρώην Πρωθυπουργοί, Κώστας Καραμανλῆς, Γιῶργος Παπανδρέου, Ἀλέξης Τσίπρας καί Ἀντώνης Σαμαρᾶς, καθώς καί ὁ Εὐάγγελος Βενιζέλος, προκειμένου νά ὑπάρξει ἐθνική συνεννόησις γιά τά ζητήματα πού ἀφοροῦν στήν ἐξωτερική πολιτικῆς τῆς χώρας σέ σχέση μέ τήν Τουρκία. Καί τοῦτο ἐνῶ κατ’ ἐπανάληψιν ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ἔχει δηλώσει ὅτι ὁ ἴδιος ἔχει τήν ἀποκλειστική εὐθύνη τῆς διακυβερνήσεως καί τῆς χαράξεως τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Ἡ πρότασις αὐτή τῆς κ. Μπακογιάννη συνιστᾶ ἐπαναφορά, ἔστω καί ἄτυπη, τοῦ Συμβουλίου τῆς Δημοκρατίας, τό ὁποῖο προεβλέπετο ἀπό τό Σύνταγμα τοῦ 1975 καί κατηργήθη μέ τήν συνταγματική ἀναθεώρηση τοῦ 1986, κατά τήν ὁποία ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας κατέστη ἀποκλειστικῶς τελετουργικός, μέ τό σύνολον τῶν ἁρμοδιοτήτων νά περιέρχονται στόν Πρωθυπουργό. Στό Συμβούλιο τῆς Δημοκρατίας, τό ὁποῖο συγκαλοῦσε ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας, μετεῖχαν, πέραν τοῦ ἐν ἐνεργείᾳ Πρωθυπουργοῦ, οἱ διατελέσαντες Πρωθυπουργοί, καθώς καί οἱ διατελέσαντες Πρόεδροι τῆς Δημοκρατίας. Τό Συμβούλιο αὐτό ἐλάχιστες φορές εἶχε συγκληθεῖ καί προεβλέπετο νά λειτουργεῖ συμβουλευτικῶς γιά πράξεις ρυθμίσεως τοῦ πολιτεύματος, μέ πρώτη προτεραιότητα τήν σύγκλιση τῶν ἀπόψεων ὅλων τῶν συμμετεχόντων. Τό πνεῦμα τῆς προτάσεως τώρα εἶναι πολύ διαφορετικό καί φαίνεται ὅτι στήν βάση της ὑπάρχει ὁ φόβος γιά τήν […]

Ἆσμα ἡρωικό καί πένθιμο γιά τόν Διονύσιο μελωδό

Δημήτρης Καπράνος
Ἦταν ἕνα «μουσικό πρωινό» τοῦ Νίκου Μαστοράκη, νομίζω τό ’65.

Σάββατον 23 Ὀκτωβρίου 1965

Πρό 60 ἐτῶν
Ο ΚΟΣΜΟΣ H ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΟΤ