ΕΤΟΣ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ 1876
Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2025

Ἡ πολιτική ὀρθότης καί ὁ νέος ὁλοκληρωτισμός

Ἀποτροπιασμό προκαλεῖ πλέον ἡ πολιτική ὀρθότης, ἡ μέθοδος, δηλαδή, μέ τήν ὁποία ἡ σημερινή, στεῖρα ἕως ἀρνητική σέ παραγωγή ἰδεῶν καί ἔργων ἐποχή, ἔχει παρέμβει γιά νά ἀποκαταστήσει τήν τάξη.

Οἱ κάπως παλαιότεροι εὔκολα θά μπορούσαμε νά χαρακτηρίσουμε τήν πολιτική ὀρθότητα ὡς εἰσαγωγή στόν σύγχρονο ὁλοκληρωτισμό, ἀλλά δέν τό κάνουμε μήπως καί …παρεξηγηθοῦμε…

Ἀλλά πῶς ἀλλοιῶς μπορεῖς νά χαρακτηρίσεις τήν ἀσεβῆ καί βιαία παρέμβαση τῆς σύγχρονης λογοκρισίας, ἡ ὁποία, ὑπό τήν κάλυψη τῆς πολιτικῆς ὀρθότητος, ἀσελγεῖ ἐπί τῶν ἔργων τῆς κλασσικῆς λογοτεχνίας, παραλείποντας ἤ διορθώνοντας λέξεις καί ἐκφράσεις σέ αὐτά, ἀρχῆς γενομένης ἀπό τά ἀριστουργήματα τῆς ἀστυνομικῆς λογοτεχνίας καί δή ἀπό τά ἀπαράμιλλα ἔργα τῆς Ἄγκαθα Κρίστι; Δηλαδή, ἐάν ἡ Ἄγκαθα Κρίστι τούς ἐνοχλεῖ καί εἶναι ἡ γραφή της μή πολιτικῶς ὀρθή, τί ἔχει νά γίνει μέ τόν Τζών Στάινμπεκ, τόν Τενεσσή Οὐίλλιαμς, τόν Σώμερσετ Μώμ, τόν Σταντάλ, ἀκόμη καί τόν Οὑγκώ; Τί θά γίνει μέ τόν Ἀριστοφάνη, τόν Σαίξπηρ, τόν Μπέρναρ Σῶ; Εἶναι σοβαρά πράγματα αὐτά; Πῶς εἶναι δυνατόν νά ὑποκύπτουν οἱ μεγάλοι ἐκδοτικοί οἶκοι στά καπρίτσια κάποιων ὁμάδων, οἱ ὁποῖες, ἐκμεταλλευόμενες τήν ἀνυπαρξία σοβαρῶν πολιτικῶν ἡγετῶν, προσπαθοῦν νά μᾶς καθίσουν στόν σβέρκο ὡς παντογνῶστες καί παντοδύναμοι; Φαντάζεστε ἕναν διορθωμένο Ἀριστοφάνη; Ἕναν πολιτικῶς ἐξορθολογισμένο Καβάφη; Φαντάζεστε τόν καυστικό στίχο τοῦ Γεωργίου Σουρῆ, περασμένο ἀπό τήν μηχανή τοῦ κιμᾶ τῆς πολιτικῆς ὀρθότητος; Φαντάζεστε τόν στίχο τοῦ Ἄκη Πάνου ἤ τοῦ Κώστα Βίρβου καί τῆς Εὐτυχίας Παπαγιαννοπούλου πολιτικά ὀρθό; Θά ὑπάρχει, ἄραγε, ἡ Πορνογραφία τοῦ Μάνου Χατζιδάκι ἄν ἐπικρατήσουν οἱ πολιτικορθάκηδες, ὅπως τούς ἀποκαλοῦν οἱ νέοι;

Ἀναφέρθηκα στόν Χατζιδάκι καί θυμήθηκα ὅτι κάποιοι σεμνοί εἶχαν ἀποκαλέσει ἄσεμνο τό τραγούδι «Ἡ Μαύρη Φόρντ», πού ἑρμήνευσε ἡ Μάρω Κοντοῦ στήν Ὁδό Ὀνείρων, ἐπειδή ὁ στίχος ἔλεγε ὅτι ἡ Φόρντ εἶχε ἀριθμό πού τέλειωνε στά τρία! Ἡ ἀναφορά στά τρία θεωρήθηκε… ἄσεμνη! Ἔ, πρός τά ἐκεῖ φαίνεται ὅτι τραβᾶμε…

Ἀλλά δέν τρυπώνει ὁ σῆς τῆς σύγχρονης λογοκρισίας μόνο στό ἔργο τῶν συγγραφέων. Διάβασα μιά ἀναφορά τοῦ φίλτατου καθηγητῆ καί μουσικοῦ Σωτήρη Καραούλια, γνωστοῦ γιά τήν ἀγάπη του στά ζῶα, καί δή στίς γάτες.

Μόλις πρό ὀλίγου ἄκουσα ἕνα σπότ στό ραδιόφωνο ὑπέρ τῶν δικαιωμάτων τῶν ζώων. Ὅλα καλά, μέχρι πού ἡ ὁμιλήτρια θεώρησε ἀπρεπῆ συμπεριφορά τό νά ἀποκαλοῦμε ὑποτιμητικά π.χ. μιά γυναῖκα μέ τήν ὁποία ἔχουμε διαπληκτισθεῖ «γαϊδούρα» ἤ «γουρούνα» κ.λπ., διότι μέ αὐτόν τόν τρόπο προσβάλλουμε τά ζῶα! Δέν μπορῶ νά πῶ ὅτι διαφωνῶ πλήρως μέ τό μήνυμα τοῦ σπότ, ἀλλά οὔτε καί καίγομαι νά συμφωνήσω. Ὅταν, ὅμως, λίγο παρακάτω τό ἴδιο σπότ κατέκρινε τόν στιχουργό τοῦ τραγουδιοῦ «Εἶμαι Ἀητός Χωρίς Φτερά» (σημ. συντ.: Εὐτυχία Παπαγιαννοπούλου), ὅτι δηλαδή μέ αὐτόν τόν στίχο γίνεται ἀσεβής πρός τό μεγαλεῖο τοῦ πανέμορφου ζώου, τότε… Ἀντιλαμβάνεται κανείς εὔκολα τί ἔχουν νά δοῦν τά μάτια μας μέ αὐτήν τήν μόδα, τῶν παρεμβάσεων στήν λογοτεχνία, τήν ποίηση, τόν στίχο. Ἄς ἑτοιμασθοῦμε γιά τά χειρότερα, ἀλλά ἄς ἀποφασίσουμε νά μήν καταθέσουμε τά ὅπλα ἐμπρός στόν νεο-κομψό, ἀλλά τό ἴδιο ἀποκρουστικό, ὁλοκληρωτισμό.

Απόψεις

Ὁ κύριος Πρωθυπουργός ἐνοχλεῖται ἀπό τίς ὑποδείξεις τοῦ Προέδρου

Εφημερίς Εστία
Αἰχμές πρός τόν ὑπουργό Ἐθνικῆς Ἀμύνης: «Καλό εἶναι νά μένει ἔξω ἀπό τίς πολιτικές συζητήσεις τό ὄνομά του» – Παράπονα Μητσοτάκη γιά τίς δημοσκοπήσεις γιατί «μετροῦν κόμματα πού δέν ὑπάρχουν» – Στό στόχαστρό του καί ὁ Εὐ. Βενιζέλος γιά τήν «μή κυβερνήσιμη χώρα»

Ὁ πλησίον

Μανώλης Κοττάκης
Μέ Αφορμή τόν θάνατο τοῦ Διονύση Σαββόπουλου εἰσηγοῦμαι μιά ἄσκηση πρός ἐπίλυση μέ τήν βοήθεια μιᾶς ἐκπληκτικῆς ἀνθρώπινης αἴσθησης πού δέν ἔχει ἡ ΑΙ: τῆς φαντασίας! Ἄν θέλαμε νά περιγράψουμε τήν μουσική ὅλων τῶν μεγάλων συνθετῶν τῆς ἐποχῆς μας, ποιά ἀνθρώπινη χειρονομία θά ἐπιλέγαμε γιά νά τήν συμβολίσουμε; Ἐναλλακτικά, μέ ποιά εἰκόνα θά τήν ταυτίζαμε; Γιά ὅσο σκέπτεστε τίς ἀπαντήσεις σας, εἰσφέρω ὡς τροφή γιά σκέψη τίς δικές μου. Θά ταύτιζα τόν Μίκη μέ μιά ὑψωμένη γροθιά. Αὐτός ἦταν ὁ Θεοδωράκης, αὐτή καί ἡ Μεταπολίτευση. Ἀνεκπλήρωτοι πόθοι. Τόν Μάνο μέ μιά μεγάλη ἀγκαλιά. Τῆς συμφιλιώσεως, τῆς ἀνοχῆς καί τῆς πολιτικῆς συμπεριλήψεως. Τόν Μαρκόπουλο μέ τίς ρίζες. Ἦταν ὁ σκαπανεύς τους. Τόν Ξαρχάκο μέ τό σῆμα τῆς νίκης ἀπέναντι στό ἄδικο. Καί τόν Νιόνιο μέ ἕναν κύκλο. Τόν κύκλο τοῦ «ὅλοι μαζί». Πῶς ἀγκαλιάζονται καί χορεύουν οἱ παῖκτες τῆς Ἐθνικῆς μπάσκετ μετά ἀπό κάθε νίκη; Αὐτό. Αὐτός ἦταν ὁ Σαββόπουλος. Ἡ ἑλληνική χαρά κλεισμένη σέ κύκλο. Ὅλους ὅμως τούς μεγάλους μας τούς ἑνώνει μιά λεπτή νοητή γραμμή, ἡ ὁποία λείπει σήμερα κατά βάση ἀπό τόν δημόσιο βίο. Ἡ γραμμή τῆς Ἑλληνικότητας. Πολλούς ἐξ αὐτῶν τούς ἑνώνει καί τό πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας πού ἐπηρέασε τό ἔργο τους. Ὁ ἀριστερός Θεοδωράκης ἐκτόξευσε τό […]

Ἡ Ντόρα προτείνει τήν ἐπαναφορά τοῦ Συμβουλίου Δημοκρατίας!

Εφημερίς Εστία
Σέ μιάν ἀπροσδόκητη ἐξέλιξη, ἡ κ. Ντόρα Μπακογιάννη πρότεινε νά καθήσουν στό ἴδιο τραπέζι οἱ πρώην Πρωθυπουργοί, Κώστας Καραμανλῆς, Γιῶργος Παπανδρέου, Ἀλέξης Τσίπρας καί Ἀντώνης Σαμαρᾶς, καθώς καί ὁ Εὐάγγελος Βενιζέλος, προκειμένου νά ὑπάρξει ἐθνική συνεννόησις γιά τά ζητήματα πού ἀφοροῦν στήν ἐξωτερική πολιτικῆς τῆς χώρας σέ σχέση μέ τήν Τουρκία. Καί τοῦτο ἐνῶ κατ’ ἐπανάληψιν ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ἔχει δηλώσει ὅτι ὁ ἴδιος ἔχει τήν ἀποκλειστική εὐθύνη τῆς διακυβερνήσεως καί τῆς χαράξεως τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Ἡ πρότασις αὐτή τῆς κ. Μπακογιάννη συνιστᾶ ἐπαναφορά, ἔστω καί ἄτυπη, τοῦ Συμβουλίου τῆς Δημοκρατίας, τό ὁποῖο προεβλέπετο ἀπό τό Σύνταγμα τοῦ 1975 καί κατηργήθη μέ τήν συνταγματική ἀναθεώρηση τοῦ 1986, κατά τήν ὁποία ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας κατέστη ἀποκλειστικῶς τελετουργικός, μέ τό σύνολον τῶν ἁρμοδιοτήτων νά περιέρχονται στόν Πρωθυπουργό. Στό Συμβούλιο τῆς Δημοκρατίας, τό ὁποῖο συγκαλοῦσε ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας, μετεῖχαν, πέραν τοῦ ἐν ἐνεργείᾳ Πρωθυπουργοῦ, οἱ διατελέσαντες Πρωθυπουργοί, καθώς καί οἱ διατελέσαντες Πρόεδροι τῆς Δημοκρατίας. Τό Συμβούλιο αὐτό ἐλάχιστες φορές εἶχε συγκληθεῖ καί προεβλέπετο νά λειτουργεῖ συμβουλευτικῶς γιά πράξεις ρυθμίσεως τοῦ πολιτεύματος, μέ πρώτη προτεραιότητα τήν σύγκλιση τῶν ἀπόψεων ὅλων τῶν συμμετεχόντων. Τό πνεῦμα τῆς προτάσεως τώρα εἶναι πολύ διαφορετικό καί φαίνεται ὅτι στήν βάση της ὑπάρχει ὁ φόβος γιά τήν […]

Ἆσμα ἡρωικό καί πένθιμο γιά τόν Διονύσιο μελωδό

Δημήτρης Καπράνος
Ἦταν ἕνα «μουσικό πρωινό» τοῦ Νίκου Μαστοράκη, νομίζω τό ’65.

Σάββατον 23 Ὀκτωβρίου 1965

Πρό 60 ἐτῶν
Ο ΚΟΣΜΟΣ H ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΟΤ