Ἡ Εὐρωπαϊκή Εἰσαγγελία, ἡ δράση καί οἱ ἁρμοδιότητες

Θόρυβος πολύς γίνεται ἐσχάτως γιά τήν ἐπίσκεψη στήν Ἑλλάδα τῆς ἐπί κεφαλῆς τῆς Εὐρωπαϊκῆς Εἰσαγγελίας Λάουρα Κοβέσι, ἐκ Ρουμανίας.

Ἐμεῖς –ἀνέκαθεν– ἔχουμε τήν συνήθεια νά πιστεύουμε ὅτι «χρειάζεται ἕνας ξένος γιά νά μᾶς βάλει στήν θέση μας». Μέχρι καί στήν αὐλή του Δαρείου καί τοῦ Ξέρξη ἔφθασαν ἐπιφανεῖς Ἕλληνες γιά «νά βάλουν σέ τάξη» τούς ἀντιπάλους τους.

Μεταξύ πολλῶν συζητήσεων καφενείου, θά ἔχετε ἀκούσει ὅτι «πρέπει νά προσλάβουμε Γιαπωνέζους ὑπουργούς», ἐνῶ στήν ἐποχή τῶν μνημονίων δέν ἔλειπαν οἱ «πεφωτισμένοι» πού ἔλεγαν «εὐτυχῶς πού ἦλθε ἡ τρόικα γιά νά μᾶς βάλει σέ κάποια σειρά». Φυσικά, ὡς ἀπεδείχθη, τά μνημόνια ἦταν ἕνας χυδαῖος τρόπος γιά νά στηριχθοῦν οἱ γερμανικές καί γαλλικές τράπεζες, πού ἔτριζαν λόγῳ τοῦ ἀμερικανικοῦ οἰκονομικοῦ κλυδωνισμοῦ. Ὡστόσο, στήν Ἑλλάδα, εἴμαστε τόσο ἀφελεῖς, πού δέν ἀποκλείεται νά ξαναφέρουμε ἐκείνους πού ὑπέγραψαν φαρδιά-πλατειά τά μνημόνια. Ἔτσι εἴμαστε ἐμεῖς, κιμπάρηδες! Γιά νά δοῦμε, ὅμως, τί ἐκπροσωπεῖ ἡ κυρία Κοβέσι. Ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωση τά τελευταῖα χρόνια ἔκανε ἕνα σημαντικό βῆμα στόν τομέα τῆς Δικαιοσύνης. Δημιούργησε τήν Εὐρωπαϊκή Εἰσαγγελία (EPPO), ἕναν ἀνεξάρτητο θεσμό μέ ἀποστολή νά προστατεύει τά οἰκονομικά της συμφέροντα. Ἐπί κεφαλῆς αὐτῆς τῆς Ἀρχῆς εἶναι ἀπό τό 2019 ἡ Λάουρα Κοβέσι.

Ὡς προϊσταμένη τῆς Ἐθνικῆς Διευθύνσεως Καταπολεμήσεως Διαφθορᾶς στήν χώρα της, εἶχε νά κάνει μέ ἰσχυρά πολιτικά καί οἰκονομικά συμφέροντα. Παρά τίς πιέσεις καί ἀντιδράσεις, τήρησε ἄκαμπτη στάση ἀπέναντι σέ ὅσους καταχράσθηκαν δημόσιους εὐρωπαϊκούς πόρους. Ἡ θητεία αὐτή ήν ἔφερε στήν θέση πού κατέχει σήμερα.

Ἡ Εὐρωπαϊκή Εἰσαγγελία ἄρχισε νά λειτουργεῖ τό 2021 καί ἀποτελεῖ τό πρῶτο ὑπερ-εθνικό ὄργανο πού ἔχει ἐξουσία νά διερευνᾶ καί νά διώκει ἐγκλήματα εἰς βάρος τοῦ προϋπολογισμοῦ τῆς ΕΕ. Μέχρι τότε, τέτοιες ὑποθέσεις (ἀπάτες μέ εὐρωπαϊκά κονδύλια ἤ πολύπλοκα κυκλώματα ΦΠΑ) διερευνῶντο μόνον σέ ἐθνικό ἐπίπεδο, μετ’ ἐμποδίων δέ ὅταν ἦσαν ἐμπλεκόμενες περισσότερες χῶρες.

Σήμερα, 22 κράτη-μέλη (μεταξύ τους καί ἡ Ἑλλάς) ἔχουν παραχωρήσει ἁρμοδιότητες στήν Εὐρωπαϊκή Εἰσαγγελία, ὥστε νά ὑπάρχει ἑνιαία καί ἀποτελεσματική δικαστική ἀντιμετώπιση. Τό ὄργανο αὐτό συντονίζει τίς ἔρευνες πού διενεργοῦν οἱ Εὐρωπαῖοι Ἐντεταλμένοι Εἰσαγγελεῖς σέ κάθε χώρα. Ἀσκεῖ διώξεις κατά φυσικῶν ἤ νομικῶν προσώπων πού κατηγοροῦνται γιά ἀπάτη, διαφθορά, ξέπλυμα χρήματος ἤ ἐγκλήματα ΦΠΑ. Συνεργάζεται μέ εὐρωπαϊκούς καί ἐθνικούς ὀργανισμούς, ὅπως ἡ OLAF καί ἡ Europol, ὥστε νά ἐνισχυθεῖ ἡ ἀποτελεσματικότης τῶν ἐρευνῶν.

Ἡ ἐν λόγῳ ὑπηρεσία, λοιπόν, βρίσκεται σέ μιά θέση πού ἀγγίζει εὐθέως τήν καθημερινότητα τῶν Εὐρωπαίων πολιτῶν, προστατεύοντας τά χρήματα πού προέρχονται ἀπό τούς φόρους τούς ὁποίου καταβάλλουν. Σέ μιά ἐποχή πού ἡ ΕΕ διαχειρίζεται τεράστια κονδύλια γιά τήν ἀνάπτυξη καί τήν ἀνάκαμψη, ὁ ρόλος τῆς Εὐρωπαϊκῆς Εἰσαγγελίας εἶναι καθοριστικός γιά νά ἀποφευχθοῦν φαινόμενα διασπαθίσεως δημοσίου χρήματος καί διαφθορᾶς.

Ἡ Λάουρα Κοβέσι ἔχει δηλώσει ὅτι στόχος της εἶναι «καμμία ἀπάτη νά μήν μένει ἀτιμώρητη». Ὁ ρόλος της εἶναι σημαντικός, καθώς ἡγεῖται μιᾶς νέας προσπαθείας τῆς ΕΕ προκειμένου νά περιορίσει τήν διαφθορά καί τήν ἀπάτη, δείχνοντας τόν ἀνάλογο σεβασμό στά χρήματα τῶν πολιτῶν της.

Νά σημειώσουμε, πάντως, ὅτι ἡ Οὔρσουλα φόν ντέρ Λάυεν, πού κατηγορήθηκε γιά τήν ὑπόθεση τῆς ἐμπλοκῆς ἑταιρείας συγγενικοῦ της προσώπου στήν ἀγορά ἐμβολίων ἀπό τήν ΕΕ, κέρδισε τήν παραμονή στήν θέση της, ἀφοῦ 175 εὐρωβουλευτές ὑπερψήφισαν τήν πρόταση μομφῆς κατά τῆς προέδρου της Κομμισσιόν καί τοῦ ἐκτελεστικοῦ της ὀργάνου, ἐνῶ 360 ψήφισαν κατά καί 18 ἀπεῖχαν. Καί χωρίς νά ὑπάρχει «Νόμος περί εὐθύνης» κ.λπ.