Βρῆκα ἐξόχως ἐνδιαφέρουσα τήν πρώτη τηλεοπτική συνέντευξη πού…
… παραχώρησε ὁ πρέσβυς τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν τῆς Ἀμερικῆς στήν Ἀθήνα, Γιῶργος Τσούνης, στόν Νῖκο Χατζηνικολάου καί στόν τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1. Ἐνδιαφέρουσα διότι εἴδαμε καί τίς δύο ὄψεις τοῦ ἀμερικανοῦ διπλωμάτη μέ τήν ἑλληνική καταγωγή. Στό πρῶτο μέρος, ὁ κύριος Τσούνης μίλησε σέ καλά ἑλληνικά γιά τήν ἱστορία τῆς οἰκογένειάς του, τό χωριό του, τόν Πλάτανο Ναυπακτίας, τόν πατέρα του καί τή μητέρα του, τούς συγχωριανούς του, τίς μνῆμες του. Καί βούρκωσε ὅταν διηγήθηκε ἀπό ποῦ ξεκίνησαν οἱ γονεῖς του μέσα στήν φτώχεια καί ποῦ τελικά ἔφτασε μέ τήν ἀξία του ὁ ἴδιος. Μοῦ ἔκανε ἰδιαίτερη ἐντύπωση, μάλιστα, ὅτι ἔχει κρατήσει τήν αἰτωλοακαρνανική προφορά στή γλῶσσα, ἡ ὁποία παραλείπει τά φωνήεντα, ἀναδεικνύει τά σύμφωνα καί συντομεύει τά ἄρθρα. Γιά παράδειγμα, ἀντί νά λέει «τούς» συγχωριανούς ἔλεγε «τσ» συγχωριανούς μου. «ΤΣ.» Τό «ου» τό ἔτρωγε. Ὅπως, ἐπίσης, καί ὅτι στό λεξιλόγιό του περιλαμβάνονται λαϊκές ἑλληνικές φράσεις, ὅπως «μέ τό στανιό». Τό πλέον ἐνδιαφέρον, ὅμως, ἦταν ὅτι ὁ Ἀμερικανός πρέσβυς μέ τήν ἑλληνική καταγωγή δέν κατάφερε νά συγκρατήσει τά δάκρυά του, ὅταν εἶδε τό πατρικό του σπίτι στόν Πλάτανο. Ὡραία στιγμή. Ὅπως ἐξήγησαν οἱ συγχωριανοί του, γιά δεκαετίες τώρα πηγαίνει στά πανηγύρια τῆς περιοχῆς, εἶναι ἰδιαίτερα εὐσυγκίνητος, ἐνῷ δέν ξεχνᾶ τίς τοπικές παραδοσιακές πίτες, πού ἔμαθε ἡ Ἑλληνίδα σύζυγός του, Ὄλγα, νά φτιάχνει. Αὐθεντικός Ἕλλην.
Αὐτή εἶναι ἡ εἰκόνα πού ἔδειξε στό πρῶτο εἰκοσάλεπτο τῆς συνέντευξής του ὁ κύριος πρέσβυς, ὅταν μιλοῦσε τήν ἑλληνική γλῶσσα. Ὅταν, ὅμως, κλήθηκε στό δεύτερο μέρος νά σχολιάσει τά ἑλληνοτουρκικά, ἐκπροσωπῶντας μία ἄλλη χώρα, καί ὄχι βεβαίως τήν Ἑλλάδα, αἴφνης ὁ τόνος του ἄλλαξε. Ἀπό συναισθηματικός ἔγινε ὑπηρεσιακός, ἀποστασιοποιημένος, ἀπόμακρος, οὐδέτερος. Ἀκόμη καί ὁ ἦχος τῆς φωνῆς του. Ξένος. Ἡ ζεστασιά ἐξαφανίστηκε. Ὁ ἄνθρωπος πού ἔβλεπες σέ βίντεο δευτερόλεπτα πρίν νά δακρύζει στό ἄκουσμα τοῦ ἑλληνικοῦ ἐθνικοῦ ὕμνου, σέ ἐκδήλωση τῆς ὁμογένειας, ὁ ἴδιος ἄνθρωπος ὡς τρίτος αὐτή τή φορά καλοῦσε τήν Ἑλλάδα καί τήν Τουρκία νά λύσουν τίς διαφορές τους μέ διάλογο ἐπί τῇ βάσει τοῦ διεθνοῦς δικαίου, χωρίς νά πεῖ τό παραμικρό πού θά μποροῦσε νά παρεξηγηθεῖ ἀπό τήν Ἄγκυρα. Καί ὅταν ρωτήθηκε γιά τό ἄν οἱ Ἡνωμένες Πολιτεῖες θά μᾶς ἀφήσουν καί πάλι μόνους ἤ θά μᾶς βοηθήσουν σέ μία σύρραξη, ὁ κύριος Τσούνης ἐξέφρασε τήν ἐμπιστοσύνη του στίς ἑλληνικές Ἔνοπλες Δυνάμεις, πού θά κληθοῦν νά ὑπερασπίσουν τό ἡμέτερο ἔδαφος. Λέξη γιά βοήθεια. Ὁ δικός μας Γιῶργος ἔγινε ὁ Γιῶργος τῶν ἄλλων, μέ προκάτ ἀπαντήσεις φροντιστηρίου. Ὑποχρεωτικῶς, βεβαίως, γιατί αὐτό πρεσβεύει ἡ ἰδιότητά του. Ἡ καταγωγή του εἶναι ἑλληνική ἀλλά ἡ συνείδησή του, ἄν διακυβευτεῖ τό ἐθνικό συμφέρον τῆς χώρας πού ἐκπροσωπεῖ, τόν ὑποχρεώνει νά ὑπηρετεῖ αὐτή καί μόνον αὐτήν.
Δέν βρίσκω τίποτε τό περίεργο σέ αὐτό καταρχάς. Ὡστόσο, θεωρῶ ὅτι ὁ κύριος πρέσβυς μέ τήν συνέντευξη αὐτή καί μέ τά δύο πρόσωπα πού ἔδειξε, τό ἐθνικά συναισθηματικό καί τό ψυχρά ἀμερικανικό (τά ὁποῖα ἐναλλάσσονταν διαρκῶς, προκαλῶντας μας σόκ), βάζει τόν ἑαυτό του σέ μεγάλο πολιτικό κίνδυνο. Βαδίζει σέ τεντωμένο σχοινί. Οἱ μῆνες πού θά ἀκολουθήσουν θά εἶναι ἰδιαίτερα κρίσιμοι. Ἡ Τουρκία θά συνεχίσει νά προκαλεῖ στό Αἰγαῖο. Ἐνδεχομένως νά ἀναλάβει καί δράση. Ἐνδεχομένως, ἐπίσης, οἱ Ἡνωμένες Πολιτεῖες νά ἐπαναλάβουν πρός τήν Ἑλλάδα τό παλαιό τους πρόσωπο. Καί νά παραμείνουν οὐδέτερες σέ μία ἑλληνοτουρκική σύρραξη. Ἄν τά πράγματα ἐξελιχθοῦν εὐνοϊκά γιά τά ἑλληνικά συμφέροντα, ὁ κύριος Τσούνης μπορεῖ νά γίνει καί ἥρωας. Ἄν ὅμως τά πράγματα πᾶνε στραβά, θά εἶναι τό ἰδανικό θῦμα. Σέ αὐτόν θά πέσει τό βάρος, στόν δικό μας, πού δάκρυζε μπροστά στίς τηλεοπτικές κάμερες, σέ αὐτόν οἱ εὐθῦνες γιά ὅ,τι ἤθελε συμβεῖ. Θά εἶναι τό ἰδανικό θῦμα καί γιά τό Σταίητ Ντηπάρτμεντ.
Καί τότε τό πρόβλημα γιά τόν κύριο πρέσβυ θά εἶναι ὅτι πιά δέν θά μπορεῖ νά ἐπισκεφθεῖ οὔτε τό χωριό του, τόν Πλάτανο Ναυπακτίας. Ὅταν δακρύζεις μπροστά στίς κάμερες, μιλᾶς τήν ἑλληνική γλῶσσα, συμπεριφέρεσαι ὡς δικός μας καί κερδίζεις τίς καρδιές μας (τό πέτυχε στήν ἀρχή), δημιουργεῖς προσδοκίες. Πού ἄν διαψευστοῦν ὅμως, ὁ πρῶτος πού θά κληθεῖ νά δώσει ἐξηγήσεις, εἶσαι ἐσύ. Ὁ κύριος πρέσβυς διαπράττει, λοιπόν, τό πολιτικό σφάλμα νά προσωποποιεῖ τήν ἀμερικανική ἐξωτερική πολιτική στόν ἑαυτό του, προβάλλοντας διαρκῶς τήν ἑλληνική του καταγωγή. Ὁ Μάικλ Σωτῆρχος, ἐπίσης Ἑλληνοαμερικανός πού θήτευσε στή θέση τοῦ Ἀμερικανοῦ πρέσβυ ἐπί κυβερνήσεως Μητσοτάκη τό 1990-1993, δέν ἄφησε θετικές ἐντυπώσεις μέν ἀλλά δέν ἐξέθεσε τόν ἑαυτό του σέ παρεξηγήσιμη δημοσιότητα. Δέν ἄλλαζε πρόσωπο σέ δευτερόλεπτα μπροστά στό φακό, ἐναλλάσσοντας ὡς Ιανός τό πρόσωπο τοῦ γλυκοῦ πατριώτη μέ ἐκεῖνο τοῦ ἀπόμακρου διπλωμάτη καί τοὔμπαλιν. Τά ρεσιτάλ ὑποκριτικῆς καί ἠθοποιΐας δέν ἐνδείκνυνται ὅταν πρόκειται γιά διπλωμάτες. Καλύτερα εἶναι νά ξέρουμε τί νά περιμένουμε ἀπό τόν κύριο πρέσβυ καθαρά, ὠμά καί ξάστερα παρά νά δημιουργοῦνται μέ τά ὡραῖα αἰτωλοακαρνανικά ἑλληνικά του καί τόν ὡραῖο χαρακτῆρα του προσδοκίες, πού δέν πρόκειται νά ἐκπληρωθοῦν.
Προσοχή, λοιπόν, κύριε πρέσβυ, προσοχή. Ἄλλο τό life style καί τά συναισθήματα καί ἄλλο αὐτό πού ὀνομάζεται foreign policy. Καί κάτι τελευταῖο. Εἶναι λάθος νά μήν τοποθετεῖται ἕνας πρέσβυς σέ ἐρώτημα γιά τόν πυρηνικό πόλεμο, ἐπειδή, ὅπως ὀμολογεῖ ὁ ἴδιος, ὑπόκειται σέ «περιορισμούς». Οἱ πρέσβεις δέν ἔχουν κηδεμόνες. Αὐτά, μέ εἰλικρινῆ ἐκτίμηση.
