ΕΤΟΣ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ 1876
Παρασκευή 24 Οκτωβρίου 2025

Δέν τήν θέλουμε αὐτή τήν πρόοδο…

Ἀκόμη κι ἐμεῖς, πού διαβάσαμε μικροί τόν Ντίκενς…

… πού μάθαμε γιά τόν Φέιγκιν καί γιά τόν Ὄλιβερ Τουίστ, ἔχουμε σοκαρισθεῖ μέ ὅσα συνέβησαν στά Χανιά. Φυσικά, δέν ἀποροῦμε ἐπειδή μιά ἐγκληματική ὀργάνωση βασάνιζε καί ἐξόντωνε ἡλικιωμένους ἀνθρώπους σέ μιά ὄμορφη καί ἥσυχη πόλη τῆς ἑλληνικῆς περιφέρειας. Καί γιατί νά μᾶς κάνει ἐντύπωση ὅταν ἔχουμε ζήσει τήν Ἑταιρεία δολοφόνων, ἡ ὁποία ἐξόντωνε ὑπερήλικες, ἀφοῦ πρῶτα ἐξασφάλιζε τήν ὑπογραφή τους στά κληρονομικά καί μάλιστα μέ ἀρχηγό ἕναν δήμαρχο! Ἀλλά, ἔχουμε μία ἀπορία. Αὐτοί οἱ ὑπερήλικες (ὄχι ὅλοι) πῶς καί γιατί βρέθηκαν στό κολαστήριο; Ἔτσι εὔκολα πηγαίνεις τόν πατέρα ἤ τή μητέρα σου στό γηροκομεῖο καί δέν παρακολουθεῖς τήν ἐξέλιξή του/της; Δέν πηγαίνεις νά τούς δεῖς; Δέν βλέπεις ἄν εἶναι καλά ἤ ὄχι; Δέν παρατηρεῖς ὅτι ἔχουν ἀδυνατίσει ἐπικίνδυνα; Δέν τούς ψάχνεις γιά νά δεῖς ἄν ἔχουν ὅλα τά κόκκαλα στή θέση τους;

Τί στήν εὐχή συνέβαινε ἐκεῖ κάτω; Πῶς οἱ συγγενεῖς τώρα δηλώνουν «ὅταν εἶδα τή μάννα μου στό φέρετρο διαπίστωσα ὅτι εἶχε μείνει πετσί καί κόκκαλο»; Δηλαδή ἀπ’ τήν ἡμέρα πού τήν πῆγες στόν Οἶκο Εὐγηρίας δέν ξαναγύρισες νά τήν δεῖς; Ἔπαιρνες στό κινητό, μιλοῦσες μέ τή νοσοκόμο, καί ὅλα καλά; Νά μᾶς συμπαθᾶτε, ἀλλά αὐτά τά πράγματα δέν τά καταλαβαίνουμε! Πῶς μπορεῖς νά πετάξεις τόν ἄνθρωπο πού σέ μεγάλωσε σέ ἕναν θάλαμο καί νά χαθεῖς; Πῶς μπορεῖ νά πέσει τσιμέντο ἐπάνω ἀπό ἐκεῖνα τά βαθειά συναισθήματα πού μᾶς ἔκαναν –τή γενιά μας δηλαδή– νά παίρνουμε τόν κατάκοιτο πατέρα μας ἀγκαλιά καί νά τόν μπανιάρουμε σάν νά εἶναι μωρό παιδί; Πῶς μπορεῖ νά ξεθωριάσει τό χρῶμα τῆς ἀγάπης τοῦ παιδιοῦ πρός τόν γονιό του καί νά πηγαίνει γιά καφέ ἤ γιά μπιρίμπα, χωρίς νά ἔχεις ἀντίληψη τοῦ τί γίνεται ὁ ἄνθρωπος πού σέ γέννησε;

Τό 1978 πήγαμε μέ τήν γυναίκα μου σέ ἕνα ταξίδι στήν Σκανδιναβία. Ἐπισκεφθήκαμε ἕναν καλό φίλο καί τήν ἑπομένη μᾶς εἶπε ἄν θέλουμε νά πᾶμε νά δοῦμε τήν μητέρα του. Φυσικά δεχθήκαμε καί πήγαμε σέ ἕνα ὄμορφο μέρος, μέ μικρά σπιτάκια, μέσα στό πράσινο, ὅπου ζοῦσε ἡ μητέρα του. Ἦταν ἕνα Οἶκος εὐγηρίας. Σέ λίγο, στό σαλόνι, πίναμε καφέ μέ μιά μεγάλη συντροφιά ὑπερηλίκων, τούς ἔπαιξα ἑλληνικά τραγούδια στό πιάνο, περάσαμε καλά καί φύγαμε. «Δέν ξαναπατάω σ’ αὐτή τή χώρα» μοῦ εἶπε στό αὐτοκίνητο ἡ σύζυγος. Μπορεῖ νά χαμογελοῦσαν αὐτοί οἱ ἄνθρωποι, ἀλλά γιατί δέν μένουν στά δικά τους σπίτια ἤ μαζί μέ τά παιδιά τους;

Προσπάθησα νά τῆς ἐξηγήσω ὅτι οἱ κοινωνίες στήν Σκανδιναβία εἶναι διαφορετικές, ὅτι ἐκεῖ ἡ πρόοδος θέλει τήν οἰκογένεια χωρίς δυνατούς δεσμούς μεταξύ τῶν μελῶν της, ἀφοῦ τά παιδιά στά 17 τους φεύγουν ἀπό τό σπίτι, ἔτσι κι ἀλλοιῶς… «Ἐμένα αὐτή ἡ πρόοδος δέν μοῦ ἀρέσει!» μοῦ εἶπε καί δέν ξαναπάτησε στήν Σκανδιναβία! Πολύ φοβᾶμαι, ὅμως, ὅτι ἐμεῖς ἔχουμε ἀρχίσει νά ξεπερνᾶμε τούς Σκανδιναβούς στόν τομέα κοινωνική πρόοδος. Ἐκεῖ, τοὐλάχιστον, δέν ἄκουσα ἀκόμη γιά βασανισμούς καί ἁρπαγές περιουσιῶν…

Απόψεις

Ὁ πλησίον

Μανώλης Κοττάκης
Μέ Αφορμή τόν θάνατο τοῦ Διονύση Σαββόπουλου εἰσηγοῦμαι μιά ἄσκηση πρός ἐπίλυση μέ τήν βοήθεια μιᾶς ἐκπληκτικῆς ἀνθρώπινης αἴσθησης πού δέν ἔχει ἡ ΑΙ: τῆς φαντασίας! Ἄν θέλαμε νά περιγράψουμε τήν μουσική ὅλων τῶν μεγάλων συνθετῶν τῆς ἐποχῆς μας, ποιά ἀνθρώπινη χειρονομία θά ἐπιλέγαμε γιά νά τήν συμβολίσουμε; Ἐναλλακτικά, μέ ποιά εἰκόνα θά τήν ταυτίζαμε; Γιά ὅσο σκέπτεστε τίς ἀπαντήσεις σας, εἰσφέρω ὡς τροφή γιά σκέψη τίς δικές μου. Θά ταύτιζα τόν Μίκη μέ μιά ὑψωμένη γροθιά. Αὐτός ἦταν ὁ Θεοδωράκης, αὐτή καί ἡ Μεταπολίτευση. Ἀνεκπλήρωτοι πόθοι. Τόν Μάνο μέ μιά μεγάλη ἀγκαλιά. Τῆς συμφιλιώσεως, τῆς ἀνοχῆς καί τῆς πολιτικῆς συμπεριλήψεως. Τόν Μαρκόπουλο μέ τίς ρίζες. Ἦταν ὁ σκαπανεύς τους. Τόν Ξαρχάκο μέ τό σῆμα τῆς νίκης ἀπέναντι στό ἄδικο. Καί τόν Νιόνιο μέ ἕναν κύκλο. Τόν κύκλο τοῦ «ὅλοι μαζί». Πῶς ἀγκαλιάζονται καί χορεύουν οἱ παῖκτες τῆς Ἐθνικῆς μπάσκετ μετά ἀπό κάθε νίκη; Αὐτό. Αὐτός ἦταν ὁ Σαββόπουλος. Ἡ ἑλληνική χαρά κλεισμένη σέ κύκλο. Ὅλους ὅμως τούς μεγάλους μας τούς ἑνώνει μιά λεπτή νοητή γραμμή, ἡ ὁποία λείπει σήμερα κατά βάση ἀπό τόν δημόσιο βίο. Ἡ γραμμή τῆς Ἑλληνικότητας. Πολλούς ἐξ αὐτῶν τούς ἑνώνει καί τό πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας πού ἐπηρέασε τό ἔργο τους. Ὁ ἀριστερός Θεοδωράκης ἐκτόξευσε τό […]

Ἡ Ντόρα προτείνει τήν ἐπαναφορά τοῦ Συμβουλίου Δημοκρατίας!

Εφημερίς Εστία
Σέ μιάν ἀπροσδόκητη ἐξέλιξη, ἡ κ. Ντόρα Μπακογιάννη πρότεινε νά καθήσουν στό ἴδιο τραπέζι οἱ πρώην Πρωθυπουργοί, Κώστας Καραμανλῆς, Γιῶργος Παπανδρέου, Ἀλέξης Τσίπρας καί Ἀντώνης Σαμαρᾶς, καθώς καί ὁ Εὐάγγελος Βενιζέλος, προκειμένου νά ὑπάρξει ἐθνική συνεννόησις γιά τά ζητήματα πού ἀφοροῦν στήν ἐξωτερική πολιτικῆς τῆς χώρας σέ σχέση μέ τήν Τουρκία. Καί τοῦτο ἐνῶ κατ’ ἐπανάληψιν ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ἔχει δηλώσει ὅτι ὁ ἴδιος ἔχει τήν ἀποκλειστική εὐθύνη τῆς διακυβερνήσεως καί τῆς χαράξεως τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Ἡ πρότασις αὐτή τῆς κ. Μπακογιάννη συνιστᾶ ἐπαναφορά, ἔστω καί ἄτυπη, τοῦ Συμβουλίου τῆς Δημοκρατίας, τό ὁποῖο προεβλέπετο ἀπό τό Σύνταγμα τοῦ 1975 καί κατηργήθη μέ τήν συνταγματική ἀναθεώρηση τοῦ 1986, κατά τήν ὁποία ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας κατέστη ἀποκλειστικῶς τελετουργικός, μέ τό σύνολον τῶν ἁρμοδιοτήτων νά περιέρχονται στόν Πρωθυπουργό. Στό Συμβούλιο τῆς Δημοκρατίας, τό ὁποῖο συγκαλοῦσε ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας, μετεῖχαν, πέραν τοῦ ἐν ἐνεργείᾳ Πρωθυπουργοῦ, οἱ διατελέσαντες Πρωθυπουργοί, καθώς καί οἱ διατελέσαντες Πρόεδροι τῆς Δημοκρατίας. Τό Συμβούλιο αὐτό ἐλάχιστες φορές εἶχε συγκληθεῖ καί προεβλέπετο νά λειτουργεῖ συμβουλευτικῶς γιά πράξεις ρυθμίσεως τοῦ πολιτεύματος, μέ πρώτη προτεραιότητα τήν σύγκλιση τῶν ἀπόψεων ὅλων τῶν συμμετεχόντων. Τό πνεῦμα τῆς προτάσεως τώρα εἶναι πολύ διαφορετικό καί φαίνεται ὅτι στήν βάση της ὑπάρχει ὁ φόβος γιά τήν […]

Ἆσμα ἡρωικό καί πένθιμο γιά τόν Διονύσιο μελωδό

Δημήτρης Καπράνος
Ἦταν ἕνα «μουσικό πρωινό» τοῦ Νίκου Μαστοράκη, νομίζω τό ’65.

Σάββατον 23 Ὀκτωβρίου 1965

Πρό 60 ἐτῶν
Ο ΚΟΣΜΟΣ H ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΟΤ

Ρίχνει τό γάντι στόν Πρωθυπουργό ὁ Ὑπουργός Ἀμύνης κ. Δένδιας

Εφημερίς Εστία
Ἰσχυρό ρῆγμα στήν Κυβέρνηση ἀπό τήν δημόσια διαφοροποίηση τοῦ Νίκου Δένδια, ὁ ὁποῖος ἀπουσίασε ἀπό τήν Βουλή καί ἐπέλεξε τήν σύγκρουση γιά τόν «Ἄγνωστο Στρατιώτη» – Ἀπόντες Χρυσοχοΐδης, Πιερρακάκης καί ἄλλοι 4 ὑπουργοί – «Κοιμήθηκε» στά ἕδρανα ὁ ἀρχηγός τῆς ἀντιπολιτεύσεως