Τό καλοκαίρι τοῦ 1974 ἦταν ὀργιαστικό γιά τήν πολιτική κατάσταση στήν Ἑλλάδα
Ἡ δικτατορία εἶχε πέσει, ὁ Καραμανλῆς ἄλλαζε τήν χώρα, ἀλλά ὅλα ἔδεχναν «σάν νά μήν εἶχε ἀλλάξει τίποτε»…
Καραμανλῆς, Παπανδρέου, Κανελλόπουλος, Μαῦρος, Ἀβέρωφ, Ράλλης, Παπαληγούρας, Ἠλιοῦ, ὀνόματα πού τά ἀκούγαμε καί πρίν ἀπό τήν Ἑπταετία. Σέ κάποια σπίτια, εἶχαν ἀρχίσει νά ἀνασύρονται οἱ κομματικές σημαῖες. Τῆς ΕΡΕ, τῆς Ἑνώσεως Κέντρου, τῆς ΕΔΑ. Γρήγορα, ὅμως, πέρασαν στά ἀζήτητα, καθώς ὁ Καραμανλῆς ἵδρυε τήν Νέα Δημοκρατία καί ὁ Ἀνδρέας Παπανδρέου τό ΠΑΣΟΚ. Ἡ «Ἕνωσις Κέντρου» ἦταν τό μόνο κόμμα πού δέν εἶχε ἀντιληφθείῖ ὅτι ἔρχονταν «τά πάνω-κάτω» καί ἐμφανίσθηκε ὡς «Ἕνωσις Κέντρου-Νέες Δυνάμεις». Ὁ Παπανδρέου, ὅμως, πού εἶχε ἀντιληφθεῖ (καί συμβάλει σέ αὐτό) τό τί συνέβαινε ἔδωσε τό σύνθημα: «Μείνετε μακρυά ἀπό κάθε τί παλαιό»…
Ἄς μᾶς ἐπιτραπεῖ νά θυμηθοῦμε ὅτι ὁ Παπανδρέου τοῦ 1974 ὑπῆρξε ἕνας πραγματικός «σίφουνας», πού ἐπανέκαμψε στήν πολιτική ἀντιστρέφοντας τό ρητό τοῦ Ἰησοῦ λέγοντας: «Οὐκ ἦλθον πληρῶσαι, ἀλλά καταλῦσαι»! Πράγματι, μέ δυό-τρεῖς ἀποφασιστικές κινήσεις «κατέλυσε» τό κόμμα πού εἶχε ἱδρύσει ὁ πατέρας του, ἔκοψε κάθε δεσμό μέ ἐκεῖνο τό «Κέντρο» καί ἔφερε δύο νέες λέξεις στό πολιτικό λεξιλόγιο. «Σοσιαλισμός» καί «Ἀλλαγή». Λέξεις πού γιά πολλούς ἔμοιαζαν «ξεκάρφωτες» γιά τό ἑλληνικό πολιτικό σκηνικό, ἀλλά ἀποδείχθηκαν ἰδιαίτερα ἑλκυστικές καί δυνατές.
Μπορεῖ νά ἦταν ἐλαφρῶς περίεργες οἱ μικρές ὁμάδες τῶν νέων, πού στίς ἐκλογές τῆς 17ης Νοεμβρίου τοῦ 1974, κάτω ἀπό τά μπαλκόνια τῶν ὑποψηφίων τοῦ κόμματος πού εἶχε ἔμβλημα τόν «πράσινο ἥλιο», ἐπαναλάμβαναν ρυθμικά τό σύνθημα «Στίς δεκαοκτώ-σοσιαλισμό», ἀλλά στά μπαλκόνια μιλοῦσε ἕνας πολιτικός πού γνώριζε ποῦ καί πῶς νά «χτυπήσει», πού γνώριζε σέ ποιό κοινό μποροῦσε νά ἀπευθυνθεῖ καί πού – τέλος πάντων – ἦταν σάν νά γνώριζε ὅτι σέ πολύ μικρό διάστημα θά ἀποτελοῦσε «τό ἀντίπαλον δέος» γιά τό κόμμα τοῦ Καραμανλῆ.
Φυσικά, πρέπει νά τό γνώριζε καί ὁ Καραμανλῆς, ὁ ὁποῖος, τό 1976, χαρακτήρισε, ἀπό τό πρωθυπουργικό ἕδρανο τό ΠΑΣΟΚ ὡς «τήν ἀριστερά τῆς ἀριστερᾶς»! Εἴχαμε τήν τύχη νά γνωρίσουμε ἀπό κοντά τόν Ἀνδρέα Παπανδρέου. Ἕναν ἑλκυστικότατο ἄνθρωπο, εὐγενῆ, μορφωμένο καί μέ τεράστιες γνώσεις γύρω ἀπό τό κάθε τί. Βρεθήκαμε μαζί του σέ ταξίδια, σέ ἀποστολές, σέ γλέντια, σέ φιλικές συναντήσεις καί συζητήσεις. Τά ταξίδια μέ τόν Παπανδρέου πρωθυπουργό ἦταν «ἡ χαρά τοῦ δημοσιογράφου», καθώς εἴχαμε χρόνο γιά ξεκούραση καί γνωριμία μέ τήν πόλη πού ἐπισκεπτόμασταν. Τό ἄκρως ἀντίθετο ἀπό τά ἀγωνιώδη ταξίδια μέ τόν Κων. Μητσοτάκη, πού σέ δεκαέξι ὧρες ἔπρεπε νά πᾶμε σέ Βελιγράδι, Ρώμη, Παρίσι, Βόνη, Λονδῖνο ἤ νά πᾶμε αὐθημερόν Λισσαβῶνα, Μαδρίτη, Παρίσι, Βόνη, Ρώμη, Ἀθήνα. Ὁ Παπανδρέου ἦταν «λάρτζ», εἶχε τόν τρόπο του… Ἦταν σάν χθές, τό 1996. Βρισκόμασταν στήν Πάτμο, γιά ἕνα Συνέδριο «Ἐν πλῷ», μέ τόν Πατριάρχη Βαρθολομαῖο. Μαζί μας καί ὁ ὑπουργός Ναυτιλίας Γιῶργος Κατσιφάρας. Νύχτα μέ ξύπνησε στήν καμπίνα μου. «Πέθανε ὁ Ἀντρέας» μοῦ εἶπε καί ἀνεβήκαμε στήν γέφυρα. Δέν εἶχα δεῖ μέχρι τότε ἄνθρωπο νά πενθεῖ τόσο πολύ…
