Ἡ Ἐπιθεώρηση εἶναι ἕνα δύσκολο εἶδος
Εἶχα τήν εὐτυχία νά μάθω πολλά γιά τό συγκριμένο θέμα, καθώς συστεγάσθηκα γιά τρία καί πλέον χρόνια μέ τούς Δημήτρη Γιαννουκάκη, Χρῆστο Πύρπασο, Γιῶργο Θίσβιο, Ἀλέκο Σακελλάριο, Νῖκο Ροῦτσο, Γιῶργο Κατσαμπῆ, Νῖκο Επιτροπάκη, Νῖκο Βυζαντινό.
Ὅλους αὐτούς τούς ἐκπληκτικούς «μαστόρους» τῆς ἐπιθεώρησης καί τῆς πρόζας, φιλοξενοῦσε στά γραφεῖα του ὁ πολυμήχανος καί δαιμόνιος ἐκδότης Γιάννης Παπαγεωργίου. Ἐκεῖ, στήν ὁδό Βησσσαρίωνος 3, στό κέντρο τῆς Ἀθήνας, λειτουργοῦσε μία κυψέλη δημιουργίας, καθώς ὁ Παπαγεωργίου ἐξέδιδε τό σατιρικό «Τράστ τοῦ γέλιου» καί παράλληλα σχεδίαζε –ἔτσι γενικῶς καί ἀορίστως– νά ἐπανεκδόσει τόν «κανονικό Θησαυρό», ὅπως ἔλεγε, καθώς στά χρόνια τῆς Ἑπταετίας εἶχε ἐκδοθεῖ ὁ «Οἰκογενειακός Θησαυρός» ἀπό παλιούς του συνεργάτες. Τελικῶς, στίς 24 Ἰουλίου τοῦ 1974, ἐπανεξέδωσε τήν «Ἀθηναϊκή». Ἐκεῖ, ἔβλεπα τό πόσο γρήγορα ἔγραφαν ἐκεῖνα τά «τέρατα» τῆς συγγραφῆς. Κι ἀκόμη θυμᾶμαι τό μνημειῶδες πού μοῦ εἶπε ὁ Γιαννουκάκης, ὅταν μέ παρατήρησε λέγοντάς μου ὅτι τά ἐπιρρήματα πρέπει γράφονται μέ κατάληξη σέ «ως». «Γιατί; Ἀφοῦ λέμε “καλά” καί “κακά” τοῦ λέω. “Δηλαδή στό ἐνδεικτικό σου γράφει “λίαν καλά;” μοῦ ἀπάντησε. “Ναί, ἀλλά νομίζω ὅτι πρέπει νά τά γράφουμε στήν καθημερινή γλῶσσα, μέ κατάληξη σέ “α”. Τοῦ ἀπαντῶ, ἀναιδέστατα. Καί μέ στέλνει …γιά χόρτα λέγοντας: “Ἄ, εὐτυχά πού μοῦ τό εἶπες!!!!”»…
Τά τελευταῖα χρόνια, Ἐπιθεώρηση δέν ὑπάρχει! Ἐκεῖνοι πού τήν ὑπηρέτησαν τελευταῖοι ἤ κουράστηκαν ἤ βαρέθηκαν ἤ στέρεψαν ἤ τελικῶς ὑπηρέτησαν μόνο τήν προσωπική τους ἱκανοποίηση.
Μεσάνυχτα περασμένα γύρισα ἀπό τό «Βεάκειο», ὅπου παρακολούθησα μιά δύσκολη ἐπέμβαση μέ τήν ὁποία ὁ φίλτατος Φοῖβος Δεληβοριᾶς καί μιά ἐξαιρετική συντροφιά, προσπαθοῦν νά συνεφέρουν τήν ἐπιθεώρηση, μέ δυνατές τεχνητές ἀναπνοές ἀνανήψεως. Καί πιστεύω ὅτι τά καταφέρνουν!
Μετά ἀπό –οὔτε κι ἐγώ δέν θυμᾶμαι– πόσα χρόνια, ξαναεῖδα καί ἄκουσα Ἐπιθεώρηση! Χωρίς πλουμίδια καί ἐφέ, ἀλλά μέ τήν ἀπαραίτητη βωμολοχία, ἡ ὁποία δέν σοκάρει, ἀλλά ταιριάζει μέ τήν σκληρή μας καθημερινότητα, ἡ ἐπιθετική ἐκείνη ἐπιθεώρηση, πού τά σχολιάζει ὅλα, πού σατιρίζει τούς πάντες, πού δέν φείδεται λόγων καί ἐκφράσεων, προκειμένου νά ἀποδείξει ὅτι «ἐμεῖς ἐδῶ δέν ἤρθαμε νά φᾶμε καί νά πιοῦμε», ἀλλά νά δώσουμε καί πάλι ζωή σέ ἕνα εἶδος θεάτρου πού πήγαινε νά (καί εἶχε) ξεχαστεῖ!
Ἄς μᾶς ἐπιτραπεῖ νά χρησιμοποιήσουμε μία φράση-κλισέ, ἀλλά στήν περίπτωσή μας ἀπολύτως ἀληθινή, γιά τούς ἠθοποιούς τῆς παραστάσεως. Ἦταν, πράγματι, «ὁ ἕνας καλύτερος ἀπό τόν ἄλλον καί ἄριστοι ὅλοι μαζί!»…
Ἡ παράσταση ἄρχισε περασμένες ἐννέα καί τελείωσε στίς δώδεκα καί τέταρτο τά μεσάνυχτα. Χωρίς διάλειμμα! Καί αὐτές τίς τρεῖς ὧρες, μᾶς κράτησε σέ ἐγρήγορση. Μᾶς ἔκανε νά γελάσουμε, νά σκεφθοῦμε, νά χειροκροτήσουμε. Ἡ «Ἐπιθεώρηση 1821», ἀποτέλεσμα συνεργασίας ἱκανῶν καί σοβαρῶν ἀνθρώπων, μέ κείμενα ἴσως περισσότερο τολμηρά ἀπό ὅ,τι περιμένει ὁ μέσος θεατής, ἀλλά χωρίς τήν θολούρα τῆς «δηθενιᾶς», προσφέρεται γιά ψυχαγωγία, γιά σκέψη καί –ἴσως– γιά περισυλλογή. Προσφέρει δέ ἐκεῖνα πού ὀφείλει νά προσφέρει μία εἰλικρινής καί συνεπής μέ τήν ἀποστολή της ἐπιθεώρηση. Νά εὐχηθοῦμε «νά πάει καλά τό καλοκαίρι» καί νά δοῦν οἱ συντελεστές τῆς παραστάσεως (συγγραφεῖς, σκηνοθέτες, ἠθοποιοί, μουσικοί, τεχνικοί καί ὅλοι οἱ ἄλλοι) τούς κόπους τους νά «πιάνουν τόπο» μέ ὅ,τι αὐτό συνεπάγεται. Καλό καλοκαίρι!
