Δεκαπενταύγουστος στίς Κυκλάδες – Ἡ δύναμις τῆς κοινότητος
Η ΩΡΑ ἦταν 10 τό πρωί. Ἡ λειτουργία γιά τήν ἑορτή τῆς Παναγίας στό μικρό ὁμώνυμο ἐκκλησάκι τῆς χώρας Ἀντιπάρου ἔχει μόλις τελειώσει. Ὁ παπα-Δημήτρης, ἕνας ἱερεύς τοῦ ὁποίου ἡ φιγούρα προσεγγίζει πολύ τό πρόσωπο τοῦ Παντελῆ Ζερβοῦ στήν ταινία «Μανταλένα» πού γυρίσθηκε στό νησί, μοιράζει τό ἀντίδωρο καί παρατηρεῖ τούς πιστούς νά προσκυνοῦν τήν εἰκόνα τῆς Λαοδηγήτριας. Λίγο πρίν εἶχε σταθεῖ στήν Ὡραία Πύλη καί μετά τήν πρόσκληση «στῶμεν καλῶς» τέλεσε τό μυστήριο τῆς Ἁγίας Κοινωνίας. Ἐπί 45 λεπτά ὁ ὡραῖος αὐτός ἱερεύς κοινωνοῦσε οἰκογένειες. Μικρά παιδιά, καί κυρίως νεογνά. Τουλάχιστον πενῆντα! Καί οἱ ψάλτες, ἁπλοί ἄνθρωποι τοῦ μόχθου, ἕνας πολύτεκνος δάσκαλος καί ἕνας συνταξιοῦχος ἀπέδιδαν τούς ὕμνους τῆς ἡμέρας.
Μόλις τελείωσε ἡ Λειτουργία καί λίγο πρίν ἀρχίσει ἡ περιφορά τῆς εἰκόνος τῆς Παναγίας στούς δρόμους τοῦ νησιοῦ, ὁ δεξιός ψάλτης κ. Μιχάλης, πλησίασε τήν «Ἑστία» καί περιστοιχισμένος ἀπό τά ἐγγόνια του μᾶς εἶπε: «Ἔτσι κρατᾶμε ἐμεῖς τήν Ἑλλάδα ὄρθια. Μέ τήν οἰκογένεια καί τήν ἐκκλησία»!
Τά δύο ἐγγόνια του λίγο πρίν εἶχαν βγεῖ ἀπό τό Ἱερό καί κρατώντας τό θυμιατό συνόδευναν τόν παπᾶ. Εἶχε δίκιο ὁ κ. Μιχάλης. Ὅλοι οἱ ντόπιοι ἦταν στήν ἐκκλησία σύν γυναιξί καί τέκνοις. Συσπειρωμένοι. Ἄν καί τό νησί δέν εἶναι ἀκριτικό, αὐτό πού παρατηροῦσε κανείς κατά τήν διάρκεια τῆς Λειτουργίας σέ αὐτή τή βαθειά Ἑλλάδα, ἦταν ἡ αἴσθησις τῆς ἑνότητος καί τῆς ἀλληλεγγύης. Οἱ πιστοί, νέοι, μεσήλικες, καί γέροι, ἔδιδαν τήν θέση τους ὁ ἕνας στόν ἄλλο μόλις διεπίστωναν πώς κάποιος κουραζόταν.
Ὁ νοῦς τους στόν τόπο τους καί σέ αὐτό πού ὁ Χρῆστος Γιανναρᾶς ὀνομάζει «ἐπιστροφή στήν κοινότητα».
Μόλις διένειμε καί τό τελευταῖο κομμάτι ἀντίδωρο, ὁ παπα-Δημήτρης ἔδωσε τό σύνθημα: «Πᾶμε! Ποῦ νά πᾶμε βέβαια! Μέχρι τό Κάστρο καί ἐπιστροφή». Μπροστά τά παιδιά κρατώντας μέ καμάρι τήν ἑλληνική Σημαία, πίσω ὁ παπα-Δημήτρης, οἱ ψάλτες καί τό χριστεπώνυμον πλήρωμα. Ὅλοι μέ τά καλά τους γιά τήν ἡμέρα. Ὁ ἐπίτροπος φοροῦσε μάλιστα ἕνα ὑπέροχο λευκό κοστοῦμι μέ παπιγιόν. Ἡ μίνι λιτανεία πέρασε μέσα ἀπό τήν πλατεῖα τῆς χώρας, στάθηκε στό ἐκκλησάκι τοῦ Ἁγίου Νικολάου, πέρασε ἔξω ἀπό τό σπίτι πού ἡ Βουγιουκλάκη εἶχα «φυλακιστεῖ» ὡς Μανταλένα (στήν λιτανεία μετεῖχε καί ἡ περίφημη Παρασκευώ μέ τά ἐγγόνια της, ἡ ὁποία σέ ἡλικία 4,5 ἐτῶν ἔπαιξε δίπλα στήν Ἀλίκη μέ ἀπόφαση Ντίνου Δημόπουλου) καί κατέληξε μέσα στό Κάστρο, στό ναό Γεννήσεως Θεοτόκου. Ἐκεῖ πού ἀστόχαστοι νεαροί προσπάθησαν νά ἀμαυρώσουν τόν χῶρο μέ γκράφφιτι, προκαλώντας τό ἐπεισόδιο μέ τόν ἀστυνομικό (πού κατέγραψε ὁ υἱός Χάνκς).
Παρατηρώντας αὐτή τήν μικρή λιτανεία μέσα στήν πρωτεύουσα αὐτοῦ τοῦ μικροῦ νησιοῦ τῶν Κυκλάδων, ἡ «Ἑστία» συνειδητοποίησε γιά μία ἀκόμη φορλα πώς εἶναι δύσκολο νά ξερριζώσεις τόν Ἑλληνισμό ἀπό τόν Ἕλληνα. Ὁ Ἑλληνισμός θά συνεχίσει νά πορεύεται. Ὁ παπα-Δημήτρης, ἱερεύς τῆς Μητροπόλεως Παροναξίας, ἐπί κεφαλῆς τῆς ὁποίας εἶναι ὁ δραστήριος Μητροπολίτης Καλλίνικος, δέν εἶναι μεγάλος σέ ἡλικία. Μόλις 58 ἐτῶν. Καί ὁ υἱός του διάκος μέ δύο παιδιά, ὁ ὁποῖος μετά τίς λειτουργίες καί τούς ἑσπερινούς στούς ναούς τοῦ νησιοῦ πού πανηγυρίζουν παίζει τσαμπούνα συνοδευόμενος ἀπό τήν νεαρή παπαδιά Μαρία πού παίζει τουμπερλέκι. Ἐπί τῆς οὐσίας εἶναι ἡ ἡγεσία τῆς νήσου. Σημεῖο ἀναφορᾶς. Καί μέ τήν μελωδική φωνή του χοροστατεῖ. Εἴτε ἔχει δοξολογία εἴτε ὄχι. Καί ὅταν χρειάζεται, γίνεται καί οἰκοδόμος ἄν πρόκειται νά ἀνακαινισθεῖ ἡ ἐκκλησία τῆς Παναγίας Φανερωμένης.
Αὐτές οἱ εἰκόνες γεμίζουν τήν «Ἑστία» μέ αἰσιοδοξία. Ὄχι μόνο γιατί σώζεται ἡ παράδοσίς μας. Μά γιατί αὐτή ἀποτελεῖ πηγή ἐμπνεύσεως γιά τήν νέα γενιά. Ἡ Παναγία μας ἄς εὐλογεῖ τήν πατρίδα.
