«Κυριάκο, ὅλοι οἱ κύκλοι κάποτε κλείνουν – Δέν θά εἶμαι ὑποψήφιος Στηρίζω τήν παράταξη, ἐννοεῖται ὅτι θά εἶμαι παρών στόν ἐκλογικό ἀγῶνα»
- Τοῦ Μανώλη Κοττάκη
Ο ΚΩΣΤΑΣ ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ ἐξελέγη βουλευτής τῆς ΝΔ στίς ἐκλογές τοῦ 1989 στήν Α΄ ἐκλογική περιφέρεια Θεσσαλονίκης. Ὀκτώ χρόνια ἀργότερα, τήν ἄνοιξη τοῦ 1997, ἐξελέγη ἀρχηγός τῆς παράταξης καί ἡγήθηκε αὐτῆς γιά δεκατρία ὁλόκληρα χρόνια, τά πεντέμισι ἐκ τῶν ὁποίων ὡς Πρωθυπουργός. Ὅλες τίς μεγάλες ἀποφάσεις πού σημάδεψαν τήν πολιτική διαδρομή του τίς ἔλαβε μόνος. Μόνος, κόντρα στόν εἰκαζόμενο προβληματισμό τοῦ Ἐθνάρχη θείου του, ἐξετέθη ὡς ὑποψήφιος βουλευτής στήν Μακεδονία καί δικαιώθηκε. Ἄν καί στίς πρῶτες ἐκλογές τοῦ Ἰουνίου τοῦ 1989 κατετάγη τρίτος, στίς τρίτες ἐκλογές τοῦ Ἀπριλίου τοῦ 1990 ἀνεδείχθη πρῶτος, ὑποσκελίζοντας μάλιστα τόν πανίσχυρο τότε πολύ ἀγαπητό Ὑπουργό Σωτήρη Κούβελα.
Μόνος ἔλαβε τήν ἀπόφαση νά διεκδικήσει τήν ἀρχηγία στίς ἐσωκομματικές ἐκλογές τοῦ 1997, κόντρα στήν καραμανλική πτέρυγα τοῦ φίλου του Μιλτιάδη Ἔβερτ. Μέ ζυγισμένη ρήξη. Κόντρα ἐπίσης στήν εἰκαζόμενη ταλάντευση τοῦ θείου του Ἐθνάρχη γιά τό ἄν εἶχε ἔρθει τό πλήρωμα τοῦ χρόνου γιά ἕνα τέτοιο ἐγχείρημα –μετά τήν νίκη του ὅμως ὁ μεγάλος Μακεδόνας ἀγκάλιασε τόν ἀνιψιό. Μόνος ἔλαβε ὁ Καραμανλῆς τήν ἱστορική ἀπόφαση γιά τό ἱστορικό βέτο στό Βουκουρέστι. «Ἔχουμε πολλούς ἀπέναντί μας» εἶχε σχολιάσει τό πρωινό τῆς ἀπόφασης ἐκείνης στούς συνεργάτες του λίγο πρίν εἰσέλθει στό Παλάτι τοῦ Τσαουσέσκου πού διεξήγετο ἡ Σύνοδος τοῦ ΝΑΤΟ. Ἀλλά μέ γνώμονα τήν ἱστορία καί τό ἐθνικό συμφέρον, προχώρησε.
Μόνος του ἔλαβε τήν ἀπόφαση νά κάνει τήν γνωστή δήλωση γιά τίς ὑποκλοπές τό καλοκαίρι στά Ἀνώγεια –πρίν τό θέμα λάβει τήν ἔκταση πού γνωρίζουμε σήμερα. Μέ γνώμονα τίς ἀρχές καί τίς ἀξίες τῆς παράταξης στίς ὁποῖες ἀναφέρθηκε καί χθές μέ τήν δήλωσή του. Μόνος, μέ ἀποκλειστικό γνώμονα τήν συνείδησή του, τό καλό τοῦ τόπου καί τῆς δημοκρατίας. Μόνος, τέλος, χωρίς εὐρύτερη διαβούλευση καί ἐπηρεασμό ἀπό τρίτους, ἔλαβε καί ἀνακοίνωσε χθές τήν ἀπόφαση νά ἀποσυρθεῖ ἀπό τό Κοινοβούλιο, μετά ἀπό τριανταπέντε χρόνια γόνιμης, παραγωγικῆς, διάφανης καί ἀνεπίληπτης διαδρομῆς, ἡ ὁποία δέν ἀφήνει πίσω της τήν παραμικρή σκιά. Παρά τίς φιλότιμες προσπάθειες τῶν ἀντιπάλων του.
Τό φινάλε γράφτηκε κοινῇ συναινέσει σέ τηλεφωνική ἐπικοινωνία πού εἶχε μαζί του ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τό βράδυ τῆς περασμένης Δευτέρας. Δεδομένου ὅτι ἀμέσως μετά τό τριήμερο τῆς Καθαρᾶς Δευτέρας ὁ κύριος Μητσοτάκης πρόκειται νά συγκαλέσει τό τελευταῖο Ὑπουργικό Συμβούλιο γιά τήν τρέχουσα θητεία του καί νά ἀνακοινώσει τήν ἡμερομηνία τῶν ἐκλογῶν, ἡ Κυβέρνηση ἄρχισε νά πιέζεται ἀπό τόν χρόνο γιά τήν ὁριστικοποιήση τῶν ψηφοδελτίων. Τό Μαξίμου εἶχε ἤδη μία πρώτη γεύση τῶν διαθέσεων Καραμανλῆ, μετά ἀπό μυστική συνάντηση Καραμανλῆ-Μπρατάκου, ἡ ὁποία εἶχε γίνει διερευνητικά, πρό μηνός. Ὁ πρώην Πρωθυπουργός χωρίς νά ἀνακοινώσει τότε τίς τελικές του ἀποφάσεις στόν ἀπεσταλμένο τοῦ Πρωθυπουργοῦ εἶχε ἀφήσει νά διαφανεῖ πώς σέ αὐτές τίς ἐκλογές θά ἔπεφτε ἡ αὐλαία. Ἔτσι τό κλῖμα μεταξύ Παναγῆ Κυριακοῦ-Μαξίμου ἦταν προετοιμασμένο.
Τό βράδυ τῆς Δευτέρας ὁ Πρωθυπουργός κάλεσε τόν κύριο Καραμανλῆ, μετά ἀπό πολύ καιρό, καί, ἔπειτα ἀπό ὀλιγόλεπτη συζήτηση γιά τά παιδιά τους πού μεγαλώνουν, ἀκολούθησε grosso modo ὁ ἑξῆς διάλογος:
– Κώστα, ἐξυπακούεται ὅτι θά εἶσαι ξανά μαζί μας ὑποψήφιος, ἄν τό ἐπιθυμεῖς…
– Κυριάκο, εὐχαριστῶ, ἀλλά ἔχω ἤδη λάβει τίς ἀποφάσεις μου. Ὅλοι οἱ κύκλοι κάποτε κλείνουν. Καί ἄν ἐπιθυμῶ νά κάνω κάτι διαφορετικό στήν ζωή μου, τώρα εἶναι ἡ ὥρα.
– Κώστα, σέ καταλαβαίνω ἀπόλυτα, γιατί καί ἐγώ κάπως ἔτσι σκέφτομαι. Θά μᾶς βοηθήσεις στόν ἐκλογικό ἀγῶνα στήν Θεσσαλονίκη;
– Ἐννοεῖται. Θά εἶμαι παρών. Θά συνεννοηθοῦμε…
Αὐτός εἶναι ὁ ἀκριβής διάλογος μεταξύ τῶν δύο ἀνδρῶν, καί ὅλα τά ὑπόλοιπα πού μεταδόθηκαν ἀπό ΜΜΕ εἶναι κατά βάση «sos», πού ἀποδίδουν τό πνεῦμα τῆς συνομιλίας. Γι’ αὐτό ἄλλως τε ἡ δήλωση τοῦ Πρωθυπουργοῦ γιά τόν κύριο Καραμανλῆ ἦταν ἐξαιρετικῶς θερμή.
Ἐπί τῆς οὐσίας τώρα: ἡ ἀπόσυρση τοῦ πρώην Πρωθυπουργοῦ καί ἡ ἀπομάκρυνσή του ἀπό τόν δημόσιο βίο εἶναι ἀπό μόνη της μία πράξη ἰσχυροῦ πολιτικοῦ συμβολισμοῦ, πού δέν ἐπιδέχεται περαιτέρω σχολίων. Ὁμιλεῖ ἀπό μόνη της. Ἡ δήλωση πού τήν συνόδευσε σφράγισε τήν σχέση τοῦ πρώην Πρωθυπουργοῦ μέ τήν ἐκλογική βάση τῆς ΝΔ καί μέ εὐρύτερα ἀκροατήρια.
Δηλώνοντας ὅτι ὁλοκληρώθηκε ἡ κοινοβουλευτική του διαδρομή, ἀποστρατευόμενος ἀπό τήν ἐθνική ἀντιπροσωπεία, ὁ πρώην Πρωθυπουργός τάσσει τόν ἑαυτό του στίς τάξεις τῶν Ἐφέδρων.
Ὁ τρόπος πού τό κάνει, ἐκφράζοντας τήν ἀπόλυτη στήριξή του στήν παράταξη τοῦ Κωνσταντίνου Καραμανλῆ, ἐπιβεβαιώνει τό modus operandi του: Ποτέ δέν ἔβλαψε καί δέν πλήγωσε τήν παράταξή του στόν μισό αἰῶνα πού τήν ὑπηρετεῖ. Ποτέ δέν ὑπονόμευσε ἀρχηγό καί ἐκλεγμένο πρωθυπουργό, ποτέ δέν ἀποχώρησε ἀπό τίς τάξεις της γιά νά ἱδρύσει κόμμα ὅπως ἄλλοι (Σαμαρᾶς, Μπακογιάννη, Ἀβραμόπουλος, Μᾶνος κ.λπ.), ποτέ δέν στράφηκε μέ δηλώσεις του ἐναντίον πολιτικοῦ της ἀρχηγοῦ. Κύριος εἰσῆλθε στό Κοινοβούλιο, Κύριος φεύγει ἀπό αὐτό. Χωρίς τήν βουλευτική ἰδιότητα, μάλιστα, θά αἰσθάνεται στό μέλλον πολύ περισσότερο ἀπελευθερωμένος νά παρεμβαίνει στά δημόσια πράγματα, ὅταν οἱ ἐξελίξεις τό ἀπαιτοῦν.
