Οὔτε ἱερό οὔτε ὅσιο: ἀκυρώνουν τίς διαθῆκες τῶν Ἁγίων Νεκταρίου, Παϊσίου, Πορφυρίου!

Γιά νά «ἁρπάξουν» τίς δωρεές τῶν πιστῶν! – Μέ νόμο τοῦ Σύριζα, πού δέν κατήργησε ἡ ΝΔ, ἐπεμβαίνουν στό αὐτοδιοίκητο τῶν ἱερῶν προσκυνημάτων – Τό σεβάσθηκε ὁ Γεώργιος Παπανδρέου ὡς ὑπουργός Παιδείας τό 1930, τό καταπατοῦν τά κόμματα ἐπειδή οἱ μονές ἀντιστάθηκαν στά ἐμβόλια

Ο Βασιλεύς τῆς Ἀγγλίας Κάρολος, ὁ ὁποῖος μυήθηκε ἀπό τήν μοναχή γιαγιά του, Ἀλίκη, στόν μοναχισμό καί τήν Ὀρθοδοξία καί ἐπισκέπτεται κατά καιρούς ἱερές μονές τοῦ Ἁγίου Ὄρους, ἔδειξε, κατά τήν ἐνθρόνισή του, πόσο σέβεται τήν βυζαντινή μας παράδοση. Παράδοση ἀπό τήν ὁποία ἑλκύουν καί τήν καταγωγή τους τά μοναστικά ἱδρύματα στήν πατρίδα μας καί ὁ μοναχισμός.

  • Tοῦ Μανώλη Κοττάκη

Ἀποστολή κατ’ ἐξοχήν πνευματική, μή ἔχουσα τήν παραμικρή σχέση μέ κοσμικά ζητήματα. Κι ὅμως! Αὐτή τήν παράδοση, πού σεβάστηκε ὁ νέος Bασιλεύς τῆς Ἀγγλίας, δέν φαίνεται νά σέβονται τό πολιτικό μας σύστημα καί ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Αὔριο ἐκδικάζεται στό Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας ἡ προσφυγή 23 μονῶν (ἡσυχαστηρίων) τυπικῶς κατά τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, οὐσιαστικῶς ὅμως κατά τοῦ νόμου 4555/18, τόν ὁποῖο ψήφισε ἡ κυβέρνηση τοῦ Σύριζα καί δέν ἀνέτρεψε μέχρι τώρα περιέργως ἡ κυβέρνηση τῆς Νέας Δημοκρατίας, σύμφωνα μέ τόν ὁποῖο δίνεται ἡ δυνατότητα στους «ἐπιχώριους μητροπολῖτες» νά ἐπεμβαίνουν στά οἰκονομικά τῶν ἱερῶν μονῶν. Στήν πραγματικότητα, στίς δωρεές τῶν πιστῶν, στίς ὁποῖες βασίζονται τά οἰκονομικά τῶν ἱερῶν μονῶν.

Ἐνέργεια ἡ ὁποία, ἐάν ἐπικυρωθεῖ ἀπό τό ἀνώτατο ἀκυρωτικό δικαστήριο, ἔρχεται σέ πλήρη ἀντίθεση τόσο μέ τά ἄρθρα 12, 109 τοῦ Συντάγματος ὅσο καί μέ τό Συνοδικό Κανονικό Δίκαιο τῆς Πρωτοδεύτερης Συνόδου.

Κυρίως, ὅμως, ἔρχεται σέ ἀντίθεση μέ τίς διαθῆκες πού κατέλειπαν μετά τήν ἐκδημία τους οἱ Ἅγιοι Νεκτάριος, Παΐσιος καί Πορφύριος, μέ βάση τίς ὁποῖες οἱ μονές πού ἵδρυσαν καί δέν θέλησε ποτέ ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος νά τίς ἐντάξει στούς κόλπους της, ἀποτελοῦν νομικά πρόσωπα ἰδιωτικοῦ δικαίου καί ἡ διαχείριση τῆς περιουσίας τους ἀνατίθεται ἀποκλειστικά στούς μοναχούς καί στίς μοναχές. Ὁ Ἅγιος Νεκτάριος, στήν διαθήκη πού συνέταξε στίς 2 Ἰανουαρίου 1920, τονίζει ἐμφατικά ἀναφερόμενος στήν κινητή καί ἀκίνητη περιουσία τῆς μονῆς «θέλω νά μείνουν ἐσαεί κτῆμα τῆς ἱερᾶς μονῆς ἀναπαλλοτρίωτο καί νά διαμένωσι στήν κυριότητα τῶν εἰρημένων ἀδελφῶν παρθένων μοναχῶν», ἐνῷ προσθέτει «θέλω νά μεταβαίνει τό δικαίωμα τῆς κληρονομίας εἰς τίς ἀφιερωθείσας καί καρείσας μοναχάς εἰς τόν αἰῶνα». Αὐτόν τόν αἰῶνα κατήργησε ἡ Βουλή τῶν Ἑλλήνων τό 2018, αὐτό τόν αἰῶνα καταργεῖ ἡ τρέχουσα κυβέρνηση, αὐτόν τόν αἰῶνα καλεῖται νά καταργήσει τό ἀνώτατο ἀκυρωτικό δικαστήριο. Τό πλέον ἐξοργιστικό εἶναι ὅτι, ὅπως προκύπτει ἀπό δημόσια ἔγγραφα, ἰδιαίτερα ἀπό ἀπόφαση πού δημοσιεύτηκε στήν Ἐφημερίδα τῆς Κυβερνήσεως τήν ἕκτη Ἰουλίου τοῦ 1930, ὁ Γεώργιος Παπανδρέου ὡς ὑπουργός Παιδείας σεβάστηκε πλήρως τήν διαθήκη τοῦ Ἁγίου Νεκταρίου, ὁ ὁποῖος ἦταν ὁ πρῶτος νεοφανής ἅγιος πού ἀκολούθησε αὐτόν τόν νομικό δρόμο. Βασιζόμενος ὁ ὑπουργός Παιδείας σέ γνωμοδότηση τοῦ νομικοῦ συμβουλίου τοῦ κράτους, ἀκύρωσε διάταγμα τῆς 31ης Μαρτίου 1924, μέ τό ὁποῖο τό κράτος ἐπιχειροῦσε νά ἀλλοιώσει τήν βούληση τοῦ ἁγίου καί νά κρατικοποιήσει τήν ἱερά μονή. Σημειωτέον ὅτι τήν ἀπόφαση συνυπέγραφε καί ὁ τότε Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας καί ἀρχηγός τοῦ κράτους, Ἀλέξανδρος Ζαΐμης.

Αὐτό πού σεβάστηκε ὁ Γεώργιος Παπανδρέου, λοιπόν, τό αὐτοδιοίκητο τῶν μοναστηριῶν καθώς καί τίς διαθῆκες τῶν ἁγίων μας, δυστυχῶς δέν τό σεβάστηκε οὔτε ὁ Σύριζα, πού μέ τόν νόμο 4555 τοῦ 2018 ἐπέκτεινε τήν δικαιοδοσία τῶν ἐπιχώριων μητροπολιτῶν ἐπί ἱερῶν μονῶν σέ θέματα πέραν τῆς πνευματικῆς ἐποπτείας τους, ἀλλά οὔτε καί ἡ Νέα Δημοκρατία. Καί τοῦτο διότι, ἄν καί τό θέμα ἐκ πρώτης ὄψεως φαίνεται ἀμιγῶς ἐνδοεκκλησιαστικό καί συνδέεται μέ τό εὖρος τῆς ἐξουσίας τῶν ἐπισκόπων, στήν πραγματικότητα εἶναι βαθιά πολιτικό, ἴσως καί γεωπολιτικό. Πληροφορίες οἱ ὁποῖες περιῆλθαν σέ γνώση τῆς ἐφημερίδας μας ὑποστηρίζουν ὅτι ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἱερώνυμος, σέ συνάντηση πού εἶχε μέ προσφιλές πρόσωπό του στήν Ζάλτσα Βοιωτίας, τοῦ ἐξομολογήθηκε ὅτι πιέστηκε ἀφόρητα ἀπό ἀνώτατο κυβερνητικό παράγοντα νά θέσει σέ ἐφαρμογή τόν ἐδῶ καί πέντε χρόνια ἀδρανῆ νέο κανονισμό τῆς Ἐκκλησίας, ὁ ὁποῖος συνετάχθη βάσει τοῦ νόμου τοῦ Σύριζα μέ ἀντάλλαγμα τήν σύσταση 4.500 χιλιάδων θέσεων ἱερέων!

Οἱ «μυημένοι», ἀφοῦ ἀπορρίπτουν τίς διαδόσεις ὅτι ὅλα γίνονται γιά τά οἰκονομικά τοῦ προσκυνήματος τοῦ Ἁγίου Πορφυρίου, πού κάποιος παράγων ἔχει βάλει στό μάτι, ἐξηγοῦν τό γιατί: ἐκτός ἀπό τίς δωρεές τῶν πιστῶν, τίς ὁποῖες κάποιοι ὀνειρεύονται γιά νά καλύψουν τίς τρύπες στά οἰκονομικά τους, ἡ Κυβέρνηση ἐνοχλήθηκε ἀπό τό γεγονός ὅτι πολλές ἱερές μονές (ἡσυχαστήρια) δέν τήρησαν τά κυβερνητικά μέτρα κατά τήν διάρκεια τῆς πανδημίας (Ἀνάσταση στίς 9 τό βράδυ, Θεία Κοινωνία, μυστικές ἀγρυπνίες κ.λπ.), ἀλλά καί δέν ἄσκησαν πίεση στούς πιστούς τους, προκειμένου αὐτοί νά ἐμβολιαστοῦν. Ἀπόφαση πού δικαιώνεται σήμερα ἀπό τήν «ξαφνικίτιδα» τῶν θανάτων πολλῶν νέων Ἑλλήνων, ἡ ὁποία εἶναι κοινό μυστικό σέ ποιά αἰτία ἀποδίδεται.

Ἐνόχλησε, ἐπίσης, τό γεγονός ὅτι ἀρνήθηκαν νά δεχτοῦν ἀντιπροσωπεῖες τῆς σχισματικῆς οὐκρανικῆς Ἐκκλησίας, οἱ ὁποῖες χωρίς νά ρωτήσουν κάν τούς ἐπισκόπους ἀνακοίνωσαν τήν βούλησή τους νά ἱερουργήσουν σ’ αὐτές τίς ἱερές μονές τῆς Ὀρθοδοξίας μας στήν βόρειο Ἑλλάδα! Ἐνόχλησε, ἐπίσης, ἄλλες δυνάμεις ἡ συμμετοχή τῶν ἱερῶν μονῶν στίς κινητοποιήσεις ὑπέρ τῆς Μακεδονίας μας τήν περίοδο πού ὑπογραφόταν ἡ Συνθήκη τῶν Πρεσπῶν. Ἐξ οὗ καί ἡ ἐκδίκηση σήμερα.

Ἐάν ὅλα αὐτά συμβαίνουν, πρόκειται γιά τό κατάντημα τοῦ πολιτικοῦ μας συστήματος. Τήν ὥρα πού κάποιοι παριστάνουν τούς εὐσεβεῖς καί σπεύδουν νά προσκυνήσουν τήν εἰκόνα τοῦ «Ἄξιον Ἐστί» στήν Μητρόπολη Ἀθηνῶν ἤ τοῦ Ἁγίου Γεωργίου στήν Ἁγία Μαρίνα τῆς Ἑκάλης, νά ἐπιχειροῦν νά ἁρπάξουν τίς δωρεές τῶν πιστῶν, προκειμένου νά τιμωρήσουν τίς μονές γιά τήν πνευματική στάση πού ἐπέδειξαν κατά τήν διάρκεια τῆς πανδημίας. Στάση πού δικαιώθηκε ἀπολύτως ἀπό τήν ἐξέλιξη τῶν πραγμάτων.

Γιά τήν ἱστορία, νά σημειώσουμε ὅτι ἡ διάταξη τοῦ νόμου 4555 τοῦ 2018, μέ τήν ὁποία ἐπιχειρεῖται ἡ ἔφοδος στά οἰκονομικά τῶν προσκυνημάτων καί τῶν ἱερῶν μονῶν, ἀντίκειται πρῶτον στό ἄρθρο 109 τοῦ Συντάγματος, τό ὁποῖο ὁρίζει «τό ἀμετάκλητο τῆς βούλησης τοῦ διαθέτη καί τῶν ὅρων τῆς διαθήκης ἤ δωρεᾶς ὑπέρ κοινωφελοῦς σκοποῦ».

Δεύτερον, ἀντίκειται στήν ἑρμηνεία πού ἔχει δώσει ὁ κανονολόγος Πατριάρχης Ἀντιοχείας Βαλσαμών στόν πρῶτο κανόνα τῆς Πρωτοδεύτερης Συνόδου, σύμφωνα μέ τήν ὁποία «οὐκ ἐνεκρίθη ὑπό τοῦ κανόνος τῶν ἐπισκόπων νά κατεξουσιάζουν τῶν μοναστηρίων δεσποτικῶς» (Κατατέθηκε ὡς ἐπιχείρημα ἀπό τόν πατέρα Μεθόδιο Κρητικό σέ ἐκκλησιαστικό συνέδριο στό διορθόδοξο κέντρο τῆς Πεντέλης, μέ θέμα τά ἡσυχαστήρια, τό 2012. Πρόκειται γιά ἀπόσπασμα ἐπιστολῆς τοῦ πατέρα Ἐπιφανίου Θεοδωροπούλου πρός τόν μακαριστό μητροπολίτη Ὕδρας Ἱερόθεο, ὁ ὁποῖος ἀπεδέχθη μέ ἐπιστολή του, ὅτι δέν ἔχει ἁρμοδιότητα στά οἰκονομικά ἱερῶν μονῶν).

Τρίτον ἀντίκειται στήν βυζαντινή παράδοση τῶν ἱερῶν μοναστηριῶν μας, τά ὁποῖα, σύμφωνα μέ γνωμοδότηση τοῦ καθηγητῆ τῆς Νομικῆς τοῦ Ἀριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης κυρίου Χρυσογόνου καί τοῦ ὑποψηφίου διδάκτορος τῆς ἰδίας σχολῆς Παύλου Γιαννακάκη, ἡ ὁποία δημοσιεύτηκε στόν τόμο 68 τοῦ «Νομικοῦ Βήματος» τοῦ Δεκεμβρίου τοῦ 2020, ἀπό τήν ἐποχή ἐκείνη κατατάσσονταν στόν τύπο τῶν ἱδρυμάτων πού τό Ἰουστινιάνειο Δίκαιο τά χαρακτήριζε «εὐαγῆ ἱδρύματα», τά ὁποῖα ἀποκτοῦσαν νομική προσωπικότητα χωρίς νά προηγεῖται κανενός εἴδους ἔγκριση ἀπό τήν Πολιτεία. Τό θέμα, στόν βαθμό πού ἱστορικά τό κράτος ἐπιχειρεῖ νά ἐπέμβει μέ νόμο του στά ἐσωτερικά τῆς Ἐκκλησίας καί στό αὐτοδιοίκητο τῶν ἱερῶν μονῶν, ἀποκτᾶ ἰδιαίτερη σημασία, καθώς συνιστᾶ προηγούμενο, τό ὁποῖο πρέπει νά συνεκτιμήσει στήν στάση της ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. Ὅσοι γνωρίζουν καλά τά ἐκκλησιαστικά μας πράγματα ξέρουν ὅτι τά μοναστικά ἱδρύματα πῆραν αὐτή τήν νομική μορφή ἰδιωτικοῦ δικαίου λόγῳ τῆς ἀπηνοῦς ἐπιθέσεως πού ἐξαπέλυσε στά ἐσωτερικά τους τό κράτος μεταξύ τῶν ἐτῶν 1833 καί 1854, ὅταν ἀπό τίς 524 μονές διαλύθηκαν οἱ 400, ἐνῷ παρέμειναν «ἐν ζωῇ» οἱ 124. Ἡ ἐκκλησιαστική περιουσία τῶν ὑπολοίπων κατασχέθηκε ἀπό τό κράτος τῶν Βαυαρῶν.

Ἄν, λοιπόν, μέ εὐθύνη καί τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἀνοίγει τέτοια κερκόπορτα ἐπεμβάσεως τοῦ κράτους στά ἐσωτερικά ἱδρυμάτων τῆς Ἐκκλησίας, ὅπως συνέβη μέ τόν νόμο τοῦ Σύριζα, αὐτό μπορεῖ νά χρησιμοποιηθεῖ ὡς ἐπιχείρημα καί γιά περαιτέρω ἐπεμβάσεις στό μέλλον. Ἡ Ὀρθοδοξία παρέμεινε ὄρθια ἀκόμα καί στήν δύσκολη περίοδο τῆς πανδημίας, τήν ὥρα πού ἡ ἐπιρροή πολλῶν μητροπόλεων μειωνόταν δραματικά, ἐπειδή οἱ ἱερές μονές, τόσο αὐτές πού ἀποτελοῦν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου στό Ἅγιο Ὄρος ὅσο κι αὐτές πού ἀποτελοῦν νομικά πρόσωπα ἰδιωτικοῦ δικαίου μέ βάση τίς διαθῆκες τῶν ἁγίων μας, ὄρθωσαν πνευματικό λόγο καί καθοδήγησαν τούς πολῖτες. Οὔτε οἱ μοναχοί εἶναι δημόσιοι ὑπάλληλοι οὔτε οἱ μητροπολῖτες εἶναι τό ΣΔΟΕ πού κάνει ἔλεγχο στίς δωρεές τῶν πιστῶν, γιά νά ὑποβαθμίζεται τό μέγα ζήτημα τῆς οἰκονομικῆς λειτουργίας τῶν ἱερῶν μονῶν σέ ἕνα κοσμικό γεγονός διαχειριστικοῦ τύπου.

Ἡ Πολιτεία, ἡ Ἐκκλησία καί ἡ Δικαιοσύνη καλοῦνται νά ἀναλάβουν τίς εὐθῦνες τους.

Οἱ ἱερές μονές (ἡσυχαστήρια) πού ἔχουν προσφύγει στό Συμβούλιο Ἐπικρατείας μέ συνηγόρους τόν συνταγματολόγο Πάνο Λαζαρᾶτο καί τήν δικηγόρο Μαρία Σιούτη ἐναντίον τοῦ νόμου τοῦ Σύριζα, πού δέν κατήργησε ἡ Νέα Δημοκρατία, εἶναι οἱ ἑξῆς: Ἀναστάντος Χριστοῦ Πειραιῶς, Ἰωάννης ὁ Θεολόγος Κασσανδρείας Χαλκιδικῆς, Ἅγιος Νεκτάριος Αἰγίνης, Ἅγιος Μηνᾶς Αἰγίνης, Ἁγία Αἰκατερίνη Αἰγίνης, Ἁγία Ἀναστασία ἡ Φαρμακολύτρια Αἰγίνης, Κεχαριτωμένη Θεοτόκος Ὕδρας, Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Πρόδρομος Χαλκιδικῆς, Τίμιος Σταυρός Κορίνθου, Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς Ἐδέσσης, Τιμίου Προδρόμου Ἀκριτοχωρίου Σερρῶν, Ἀρσένιος ὁ Καππαδόκης Κασσανδρείας, Ἰωάννου τοῦ Ρώσσου Κασσανδρείας, Παντοκράτωρ Λαγκαδᾶ, Ὁσία Μακρίνα Ἀργολίδας, Ἁγίου Γεωργίου Τροπαιοφόρου Ἄνυδρου Κιλκίς, Ἀνάστασης τοῦ Χριστοῦ Ἐμμαῶν Λαγκαδᾶ, Γενεσίου τῆς Θεοτόκου Πανοράματος Θεσσαλονίκης, Παντοκράτορος Καμαρέλλας Κερκύρας, Ἁγίας Παρασκευῆς Κυνοπιαστῶν Κερκύρας, Παναγία Γλυκοφιλούσα Λαρίσης, Ζωοδόχος Πηγή Ἀρείας Ἀργολίδος, Ἁγία Τριάς Θεσσαλονίκης.

Κεντρικό θέμα