Τσίπρας καί σοσιαλδημοκρατία

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ δηλώσεις τοῦ ἀπελθόντος πρωθυπουργοῦ, μετά τήν συνειδητοποίηση τῆς ἥττας του, γιά τήν ὁποία, θυμίζουμε, μᾶς διαβεβαίωνε, πρίν ἀπό λίγες μόνον ἡμέρες…

… ὅτι δέν ὑπῆρχε περίπτωση νά συμβεῖ, ἐκτιμήθηκαν ἀπό τήν πλειοψηφία τῶν σχολιαστῶν ὡς ἡ ἀφετηρία γιά τήν μετάλλαξη τοῦ ΣΥΡΙΖΑ καί τήν στροφή του πρός τήν σοσιαλδημοκρατία.

Ἀφορμή γιά τήν ἐκτίμηση αὐτή ἀπετέλεσε ἡ διαπίστωση τοῦ Τσίπρα, ὅτι ἡ ἐμπιστοσύνη τοῦ 32% τῶν πολιτῶν εἶναι «ἐντολή μετασχηματισμοῦ μας μέ γοργά βήματα, ἀπό ἕνα κόμμα μέ τεράστια ἀναντιστοιχία μελῶν καί ψηφοφόρων, σέ μιά μεγάλη παράταξη, σέ ἕνα σύγχρονο καί μαζικό, ἀριστερό, προοδευτικό κίνημα, μέ βαθιές ρίζες καί ἰσχυρούς δεσμούς στόν ἐργαζόμενο λαό καί τήν κοινωνία».

Ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά διατυπώσω τίς ἔντονες ἀμφιβολίες μου γιά τήν δοθεῖσα ἑρμηνεία.

Κατ’ ἀρχάς οἱ διαβεβαιώσεις Τσίπρα πρέπει νά ἐκτιμῶνται μέ βάση τήν ἐμπειρία, πού ἔχουμε ἀποκτήσει, τουλάχιστον τήν τελευταία πενταετία, γιά τήν τεράστια ἀπόσταση πού χωρίζει τά λεγόμενά του ἀπό τίς πράξεις του. Ἡ ἄκοπη καί χωρίς αἴσθηση εὐθύνης ὑπόσχεση, ἡ δέσμευση πού ξεχνιέται τήν ἑπομένη, ἡ ἀμετροέπεια καί ἡ ἀσυγκράτητη ροπή πρός τήν θωπεία τῶν μαζῶν, ἔχουν ἀποδείξει ὅτι κυριαρχοῦν στήν σκέψη καί τόν λόγο τοῦ Τσίπρα καί, ἀσφαλῶς, χρειάζονται πολύ περισσότερα πράγματα ἀπό μιά ἐκλογική ἧττα, γιά νά ἀλλάξει αὐτή ἡ παθολογία τοῦ χαρακτῆρα του.

Κατά δεύτερο λόγο, ὁ ἀπελθών πρωθυπουργός, ὅλα αὐτά τά χρόνια, οὐδέποτε ὑπεστήριξε ὅτι ὁ ΣΥΡΙΖΑ δέν ἦταν «ἕνα σύγχρονο καί μαζικό, ἀριστερό, προοδευτικό κίνημα, μέ βαθιές ρίζες καί ἰσχυρούς δεσμούς στόν ἐργαζόμενο λαό καί τήν κοινωνία». Ἀντιθέτως, σύμφωνα πάντοτε μέ τά μέχρι σήμερα λεγόμενα τοῦ ἰδίου, ὁ ΣΥΡΙΖΑ ἦταν τόσο προοδευτικός, τόσο ἀριστερός καί τόσο μαζικός, ὥστε νά ἀποτελεῖ τόν «φωτοδότη» τῆς ἀριστερῆς πρωτοπορίας σέ ὅλη τήν Εὐρώπη, σέ βαθμό μάλιστα πού ἡ τρέμουσα, μπροστά στό διάβα του, φιλελεύθερη καί καπιταλιστική Εὐρώπη νά εἶναι ἕτοιμη νά παραδοθεῖ στήν διαλάμπουσα σαγήνη του καί στήν ἀπελευθερωτική ὁρμή του… Τοῦτο σημαίνει ὅτι σήμερα ὁ ἡττημένος Τσίπρας δέν μᾶς λέγει τίποτε περισσότερο ἀπ’ ὅ,τι ἀκριβῶς μᾶς ἔλεγε καί τότε πού νόμιζε ὅτι αὐτός βρυχᾶται, καί ἡ Εὐρώπη γονατίζει μπροστά του…

Τρίτον, ἡ μετατροπή ἑνός εὐκαιριακοῦ συνονθυλεύματος ἀριστερῶν συνιστωσῶν, μέ τουλάχιστον περίεργες ὅσο καί ἐπικίνδυνες συμπάθειες καί ἀνοχές πρός τούς Κουφοντίνες καί τούς Ρουβίκωνες, καί μέ κυρίαρχα στοιχεῖα τόν ἄκρατο λαϊκισμό, τήν μανιακή προσήλωση σέ ἀραχνιασμένες ἰδεοληψίες καί ρεβανσιστικοῦ χαρακτῆρα ἱστορικές ἀναφορές, τήν ψυχολογική ταύτιση μέ τήν ἀνομία, τήν ὑποβάθμιση τῆς κοινοβουλευτικῆς λειτουργίας, τήν ὑπονόμευση τῶν θεσμῶν καί τήν περιφρόνηση ἐθνικῶν καί κοινωνικῶν ἀξιῶν, προϋποθέτει συνειδητή καταδίκη καί καθολική ἄρνηση τῶν μέχρι σήμερα ἀντίστοιχων συμπεριφορῶν. Ἐπί πλέον, προϋποθέτει γερή παιδεία καί ἰσχυρή δημοκρατική ἀγωγή, ἐπίγνωση τοῦ εὐρύτερου ἰδεολογικοπολιτικοῦ περιβάλλοντος, συνειδητοποίηση τῶν πραγματικῶν ἐλλείψεων καί ἀναγκῶν πού ἐμφανίζει ἡ χώρα καί βεβαίως εἰλικρινῆ διάθεση ἀναθεώρησης ξεπερασμένων προκαταλήψεων καί ἀποδοχῆς συγχρόνων καί πραγματικά προοδευτικῶν ἀντιλήψεων. Ὁ Τσίπρας μᾶς ἔδειξε, ὅλα αὐτά τά χρόνια, ὅτι σέ ὅλες αὐτές τίς προϋποθέσεις οἱ ἐλλείψεις του, πνευματικές, ψυχολογικές, ἠθικές, εἶναι τρομακτικές. Ἀλήθεια, πιστεύει κανείς εἰλικρινά ὅτι ὁ ἄνθρωπος, πού μέχρι προχθές ἰσχυριζόταν ὅτι «ἡ χώρα τούς ἀνήκει» καί διαλαλοῦσε ὅτι «οἱ μεταρρυθμίσεις τῆς Ν.Δ. μυρίζουν αἷμα», εἶναι σέ θέση νά ἀλλάξει τήν δομή τῆς σκέψης του καί τῶν ἀξιακῶν του προτιμήσεων καί νά ἐγκαταλείψει τήν λογική, πού συγκινεῖ μέχρι κλαυθμῶν τήν σύντροφό του, δηλαδή τήν λογική πού ἐννοεῖ τήν κατάληψη τῆς ἐξουσίας ὡς ἑπόμενο καί ἀναγκαῖο στάδιο τῆς στηριζόμενης στήν κοινοβουλευτική πλειοψηφία διακυβέρνησης;

Τέταρτον, τό περιβάλλον τοῦ Τσίπρα εἶναι ἰσχυρός ἀνασταλτικός παράγων γιά τήν ὁποιαδήποτε μετεξέλιξή του. Τό περιβάλλον αὐτό ἀποτελεῖται, χονδρικά, ἀπό στελέχη δύο κατηγοριῶν:

Ἡ πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τούς ἀκροαριστερῶν καταβολῶν ἀρχικούς «συντρόφους» του, μέ τούς ὁποίους συμπορεύθηκε ἀπό τήν ἐποχή πού μαζί τους ἀπεθαύμαζε τήν λάμψη τῶν μολότοφ καί ἐξέπεμπε ἐμπρηστικά συνθήματα κατά τῶν «φονιάδων τῶν λαῶν Ἀμερικάνων» καί τῶν πάσης φύσεως «μερκελιστῶν» καί «γερμανοτσολιάδων». Ἴδια μυαλά, ἴδιες ἀντιλήψεις, ἴδια συμπλέγματα, ἴδιες συμπεριφορές, ἴδια ἄγνοια τῆς ἱστορίας καί τῆς πραγματικότητας…

Ἡ δεύτερη κατηγορία ἀποτελεῖ τό νεώτερο περιβάλλον του: Εἶναι οἱ πολιτικά ἀνέστιοι καιροσκόποι πάσης προέλευσης καί καταγωγῆς, οἱ διαρκῶς καί ἄνευ οὐσίας διαλογιζόμενοι γιά τό μέλλον τῆς κεντροαριστερᾶς καί τήν τύχη τοῦ σοσιαλισμοῦ ἀνά τήν ὑφήλιο καί οἱ διάφοροι ἀργόσχολοι γυρολόγοι, πού ἀναζητοῦν τήν καταξίωση καί τήν ἄκοπη ἀναγνώριση τῆς ἀσημαντότητάς τους.

Μέ αὐτό τό ἀνθρώπινο ὑλικό, τό ὁποῖο, στήν ἀ-παιδεία καί τά συμπλέγματα τοῦ Τσίπρα, προσθέτει, ἀφ’ ἑνός μέν τήν δική του μονόχνοτη ἰδεοληπτική θεώρηση τῶν πραγμάτων, ἀφ’ ἑτέρου δέ τήν διαρκῆ ἰδιοτελῆ ὀμφαλοσκόπηση, πῶς εἶναι δυνατόν νά ἀχθεῖ ὁ μέχρι χθές, κατά πεποίθηση «ἀνίκητος», σέ «ἕνα σύγχρονο καί μαζικό, ἀριστερό, προοδευτικό κίνημα, μέ βαθιές ρίζες καί ἰσχυρούς δεσμούς στόν ἐργαζόμενο λαό καί τήν κοινωνία», τό ὁποῖο, προφανῶς, ἀδυνατεῖ νά περιγράψει μέ συγκεκριμένους ὅρους καί νά προσδιορίσει μέ σύγχρονες ἰδεολογικές καί πολιτικές συντεταγμένες;

Ἡ συνειδητοποίηση τῆς ἀπώλειας τῆς ἐξουσίας ὑποχρέωσε τόν Τσίπρα στήν ἀναζήτηση παρηγοριᾶς σέ ἕνα μέλλον ὅπου ἡ πολιτική του ἐπιβίωση συγκρούεται μέ τήν ἐμπειρία τῆς πρόσφατης πολιτείας του, ἀλλά, κυρίως, μέ τήν «πελατεία», πού ὁ ἴδιος διαμόρφωσε καί «διαπαιδαγώγησε» κατά τήν διάρκεια τῆς πρωθυπουργίας του. Ἄς ἐξετάσουν λοιπόν οἱ προτρέχοντες νά διακηρύξουν τήν μετεξέλιξη τοῦ Τσίπρα, πόσο «σοσιαλδημοκρατικό» εἶναι τό κοινό πού ὁ ἴδιος ἐξέθρεψε…

*Δικηγόρος