KANONIKΩΣ προχωροῦν οἱ διαδικασίες γιά τήν πώληση τῶν ἐκσυγχρονισμένων μαχητικῶν F-16 στήν Τουρκία.
Δέν θά ἔπρεπε ἡ ἐξέλιξις αὐτή νά μᾶς προκαλεῖ ἔκπληξη. Ἄλλως τε οἱ ἐπιστολές πού ἀπηύθυνε τό Σταίητ Ντηπάρτμεντ τόσο στήν Ἀθήνα ὅσο καί στήν Ἄγκυρα, ὅσον ἀφορᾶ τήν πώληση πολεμικοῦ ὑλικοῦ πρός Ἑλλάδα καί Τουρκία, ἦσαν ξεκάθαρες. Οἱ κινήσεις αὐτές ἔγιναν διότι οἱ διαθέσεις μαχητικῶν ἀεροσκαφῶν καί ἄλλων ὁπλικῶν συστημάτων στίς δύο χῶρες τῆς Νοτιοανατολικῆς Πτέρυγος τοῦ ΝΑΤΟ ἐξυπηρετοῦν τά ἐθνικά συμφέροντα τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν. Δέν ἔχει καμμία σημασία τό τί λέμε ἐμεῖς γιά τίς σχέσεις μας, τίς συνεργασίες μας καί τίς συμμαχίες μας.
- Tοῦ Εὐθ. Π. Πέτρου
Εἶναι ἰδιαιτέρως σημαντικό νά ἀξιολογήσουμε πῶς τίς βλέπει καί ἡ ἄλλη πλευρά. Πῶς τίς βλέπει ἡ Οὐάσιγκτων. Διότι ἔχουμε μιά τάση νά βλέπουμε τίς καταστάσεις μονόπλευρα, νά μήν ἀξιολογοῦμε ἐπαρκῶς τά κριτήρια διά τῶν ὁποίων καταλήγει σέ ἀποφάσεις ἡ ἄλλη πλευρά. Καί ὅμως οἱ περισσότεροι, καί οἱ Ἀμερικανοί ὑπεράνω παντός ἄλλου, εἶναι ξεκάθαροι στίς τοποθετήσεις τους, εἶναι εἰλικρινεῖς. Ἡ χώρα αὐτή εἶναι ὑπερδύναμις, ὄχι μόνον διότι διαθέτει τήν ἰσχύ πού τήν φέρνει σέ αὐτή τήν θέση, ἀλλά καί διότι ἔχει ξεκάθαρους στόχους πολιτικῆς, μέ βασικό κριτήριο τήν ἐξυπηρέτηση τῶν δικῶν της ἐθνικῶν συμφερόντων. Οὔτε θεωρεῖ πώς εἶναι ἡ φωνή τῆς συνειδήσεως τῆς ἀνθρωπότητος οὔτε ὑπεστήριξε ποτέ ὅτι τό Δίκαιο καί ἡ ἠθική ἀποτελοῦν κριτήρια χαράξεως καί ἀσκήσεως πολιτικῆς. Τέτοιοι ἰσχυρισμοί μπορεῖ νά διατυπώνονται εὐκαιριακά στίς περιπτώσεις κατά τίς ὁποῖες τυχαίνει ἡ ἠθική καί τό Δίκαιο νά ταυτίζονται μέ τά ἐθνικά τους συμφέροντα.
Ἐμεῖς, σέ ἀντίθεση, χωρίς νά ἔχουμε τίς ἀπαραίτητες στρατιωτικές δυνάμεις, ὑποστηρίζουμε ὅτι υἱοθετοῦμε πολιτικές θέσεις καί στόχους ἐπειδή ταυτίζονται μέ τό Δίκαιο. Μιλᾶμε μάλιστα σάν νά ἔχουμε τήν ψευδαίσθηση ὅτι ὑπάρχει καί ἐφαρμόζεται στήν πραγματικότητα ἕνα Διεθνές Δίκαιο. Αὐτό πού ὑπάρχει εἶναι ἕνα διεθνές εὐχολόγιο. Καί τοῦτο, διότι δέν ὑπάρχει κανένας μηχανισμός ἐπιβολῆς τῶν πράγματι δίκαιων ἀρχῶν πού ἐμπεριέχονται στό πλέγμα τῶν διατάξεων πού ἀναγνωρίζονται ὡς Διεθνές Δίκαιο. Πάμπολλες φορές κατά τήν ἐξέλιξη διεθνῶν ζητημάτων ἔχουμε δεῖ ὅτι ἡ διαχείρισίς τους οὐδόλως ἐπηρεάζεται ἀπό τίς ἀρχές αὐτοῦ τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου. Οἱ ὁποῖες ἄλλως τε εἶναι καί σχετικές. Δέν εἶναι ἴδιες οἱ περί Δικαίου ἀντιλήψεις στήν Εὐρώπη, στίς ΗΠΑ καί στίς ἰσλαμικές χῶρες τῆς Ἀσίας.
Οἱ Ἀμερικανοί λοιπόν δέν θά πωλήσουν ὅπλα καί σύγχρονα συστήματα στήν Ἑλλάδα ἤ τήν Τουρκία γιά νά ὑπερασπίσουν τήν κυριαρχία ἤ νά προχωρήσουν στίς διεκδικήσεις τους. Προβαίνουν στίς πωλήσεις αὐτές διότι τοῦτο ἐξυπηρετεῖ τά συμφέροντά τους. Καθ’ ὅμοιον τρόπον οἱ συμφωνίες ἀμυντικῆς συνεργασίας μέ τήν μία ἤ τήν ἄλλη χώρα συνομολογοῦνται, διότι ἐξυπηρετοῦν τά ἐθνικά τους συμφέροντα. Τό γεγονός ὅτι ἐκ παραλλήλου ἐξυπηρετοῦν καί τά συμφέροντα τῶν συμμάχων χωρῶν, ὅπως ἐν προκειμένῳ ἡ Ἑλλάς, εἶναι γιά τίς ΗΠΑ δευτερεῦον. Γιά ἐμᾶς θά ἔπρεπε νά εἶναι τό κύριο ζήτημα καί τό κριτήριο τοῦ ἐάν καί πότε θά συνομολογήσουμε συμφωνίες.
Ἡ χειρότερη τακτική τήν ὁποία θά μπορούσαμε νά ἀκολουθήσουμε εἶναι νά θεωρήσουμε ὅτι οἱ συμφωνίες παράγουν ἀφ’ ἑαυτῶν ἀποτελέσματα καί ὅτι τό κέρδος μας ἔγκειται στίς καλές σχέσεις μέ τήν ἡγέτιδα χώρα τοῦ διεθνοῦς διαιτητικοῦ κόσμου. Τοῦ ἐλευθέρου κόσμου, ὅπως παλαιότερα ὀνομαζόταν. Δέν εἶναι ὅμως ἔτσι. Ἐάν ἐκ τῶν προτέρων δέν ἐξασφαλίσουμε τήν ἐξυπηρέτηση τῶν ἐθνικῶν μας συμφερόντων μέ ρητές δεσμεύσεις στίς συμφωνίες πού ὑπογράφουμε, δέν πρόκειται νά δοῦμε ἀποτελέσματα. Σέ καμμία φάση δέν θά ἀναλάβουν φίλοι ἤ σύμμαχοι νά λύσουν τά δικά μας προβλήματα. Καί ἄς μήν τρέφουμε ψευδαισθήσεις. Οἱ παρεμβάσεις τους σέ ἑλληνοτουρκική ἤ ἄλλη κρίση ὑπόκεινται στήν ἀρχή τῶν ἴσων ἀποστάσεων. Αὐτήν ἄλλως τε τήν τακτική ἀκολούθησαν σέ κάθε περίπτωση πού ξέσπασε μικρή ἤ μείζων κρίσις. Τό μάθημα ἔπρεπε νά τό ἔχουμε πάρει πολλές φορές μέχρι σήμερα. Καί ὅμως συνεχίζουμε νά ἐπικαλούμεθα τό Διεθνές
Δίκαιο σέ κάθε περίπτωση πού ἀνακύπτει διαφορά μέ τίς γείτονες χῶρες. Κυρίως μέ τήν Τουρκία, ἐσχάτως δέ μέ τήν Ἀλβανία καί τά Σκόπια. Τό γεγονός ὅτι ἐπικαλούμεθα τό Διεθνές Δίκαιο, τά ψηφίσματα καί τίς ἀποφάσεις τοῦ Ὀργανισμοῦ Ἡνωμένων Ἐθνῶν ἀναφορικά μέ τήν λύση τοῦ Κυπριακοῦ, θά ἔπρεπε κάτι νά μᾶς ἔχει διδάξει.
Συμπληρώνονται φέτος 50 χρόνια ἀπό τήν τουρκική εἰσβολή καί ὄχι μόνο τό πρόβλημα παραμένει ἀνεπίλυτο, ἀλλά χρόνο μέ τόν χρόνο τά τετελεσμένα παγιώνονται. Τό 1975 ἡ προτεινόμενη λύσις ἦταν μιά ὁμοσπονδία πολλῶν ἐπαρχιῶν. Στήν συνέχεια φάνηκε ὅτι μοναδική ἐφικτή λύσις θά ἦταν μία διζωνική δικοινοτική ὁμοσπονδία. Ἔχουμε περάσει στήν φάση κατά τήν ὁποία οἱ Τοῦρκοι ὁμιλοῦν ἀπροκαλύπτως γιά τήν «νέα πραγματικότητα» τῶν δύο κρατῶν, καί ἐμεῖς ἀκόμη δέν τό ἔχουμε συνειδητοποιήσει. Εἶναι αὐτό τό ἀποτέλεσμα τῆς ἐλλείψεως στόχων κατά τήν ἄσκηση τῆς διεθνοῦς πολιτικῆς μας. Πιστεύουμε τά εὐχολόγια καί παραγνωρίζουμε τό ἐθνικόν μας συμφέρον. Τό ὁποῖο, ὅπως συμβαίνει μέ τίς ΗΠΑ καί πολλές ἀκόμη χῶρες τοῦ κόσμου (τίς πλέον σοβαρές), ἀποτελεῖ τόν γνώμονα ἐπιβιώσεως. Ὄχι ἁπλῶς ἀσκήσεως ἐφημέρου πολιτικῆς.
