Ἔπεσε τυχαῖα στά χέρια μου –καθώς τακτοποιοῦσα τήν βιβλιοθήκη μου– τό ὑπέροχο βιβλίο τοῦ ἱκανότατου συναδέλφου Γιώργου Λακόπουλου μέ τόν τίτλο «Τοῦ μιλᾶνε τά κύματα».
Ἀναφέρεται στήν ζωή καί τήν πολιτεία τοῦ Ἀνδρέα Παπανδρέου στίς ΗΠΑ, μέσα ἀπό ἀφηγήσεις τοῦ ἀειμνήστου καθηγητοῦ Ἀδαμαντίου Πεπελάση.
Εἶχα τήν τύχη νά τόν γνωρίσω καί νά συζητήσω ἀρκετά μαζί του, σέ ἕνα ταξίδι στήν Ὀδησσό. Μέ εἶχε ἐντυπωσιάσει ὁ μεστός του λόγος καί οἱ τσεκουράτες ἀπόψεις του. «Ἄν ἤμουν ὑπουργός Ἐργασίας, θά εἶχα χαστουκίσει τόν Τόμσεν» μοῦ εἶχε πεῖ.
Ν’ ἁγιάσει τό στόμα του, ἀλλά δέν χρειαζόταν ράπισμα, ἀρκοῦσαν μερικές κουβέντες. Δυστυχῶς, ὅμως, ὁ Γιωργάκης καί οἱ κηπουροί εἶχαν ἀποδεχθεῖ τήν ἡγεμονία τοῦ κάθε Τόμσεν πολύ πρίν ἡ ἀναιδής τρόικα ἐγκατασταθεῖ στόν σβέρκο μας.
«Γιατί δέν μπήκατε στήν πολιτική;» ρώτησε ὁ δημοσιογράφος τόν καθηγητή. «Διότι ἤμουν πιό εὐφυής ἀπ’ ὅ,τι νόμιζαν! Δέν θά μποροῦσα ἐγώ νά δεχθῶ τόν Ἀνδρέα νά μοῦ λέει “πρέπει νά δουλέψεις γιά μένα καί τήν οἰκογένειά μου!”». Ναί, τό εἶπε ὁ στενός φίλος τοῦ Ἀνδρέα ἀπό τά χρόνια τῆς Ἀμερικῆς! «Ὁ Καραμανλῆς σεβόταν τό ἀξίωμά του» εἶπε ὁ Ἀδαμάντιος γιά τόν ἐθνάρχη.
Κι ὅταν ρωτήθηκε γιά τόν Γιωργάκη, εἶπε τό ἀμίμητο: «Θά γελᾶνε καί οἱ πέτρες μέ τόν Γιῶργο στό Χάρβαρντ»!
Δέν ξέρω ἄν ὑπάρχει ἀκόμη στά βιβλιοπωλεῖα τό βιβλίο τοῦ Γιώργου Λακόπουλου πού κυκλοφόρησε, χάθηκε καί ἐπανακυκλοφόρησε (ἐκδόσεις «Λιβάνη»). Ἐκεῖ, ὁ ἔγκριτος δημοσιογράφος παρουσιάζει τόν Ἀνδρέα τῆς Ἀμερικῆς, μέ βάση τήν ἀφήγηση τοῦ καθηγητοῦ φίλου του. Ἄν τό βιβλίο ὑπάρχει ἀκόμη, διαβάστε το. Θά ἀντιληφθεῖτε πῶς καί γιατί «στράβωσε τό πρᾶγμα» καί τό πλήρωσε ἡ Ἑλλάδα!
Θυμᾶμαι μιά συνέντευξη τοῦ Πεπελάση στήν τηλεόραση, ὅπου μίλησε καί γιά ἀξίες καί δάκρυσε. «Μεγάλωσα σ’ ἕνα χωριό στήν Ἠλεία καί ὁ πατέρας μου μᾶς ἔπαιρνε κάθε τόσο καί μᾶς πήγαινε στήν Ἀρχαία Ὀλυμπία, γιά νά βλέπουμε τί κληρονομιά εἴχαμε νά σηκώσουμε» εἶπε καί δάκρυσε! Πόσο δίκιο εἶχε! Ἄλλοι γονεῖς, τότε.
Θυμᾶμαι κι ἐγώ, κάπου στίς ἀρχές τοῦ ’60, πού μέ πῆρε ὁ πατέρας μου καί μοῦ εἶπε: «Θά πᾶμε στήν Ἐπίδαυρο, θά δοῦμε τό Ἀσκληπιεῖο καί τό Θέατρο καί τό βράδυ σοῦ ἔχω μιά ἔκπληξη». Μόλις εἶχα μπεῖ στό Γυμνάσιο, θυμᾶμαι. Περιηγηθήκαμε τά ἀρχαῖα καί τό βράδυ παρακολουθήσαμε παράσταση ἀρχαίας τραγωδίας, τίς «Φοίνισσες».
Ἀργότερα, μέ ξαναπῆγε καί εὐλογήθηκα ἀπό τήν θεία φωνή τῆς Μαρίας Κάλλας, στήν «Μήδεια» τοῦ Κερουμπίνι. Μέ πῆγε καί στούς «Ὄρνιθες» σέ σκηνοθεσία Κούν καί μουσική Χατζιδάκι. «Ὅταν θά ἔχω φύγει ἀπ’ τή ζωή, αὐτά θά θυμᾶσαι» μοῦ εἶπε. Τά θυμᾶμαι πάντα, μαζί μέ τήν μορφή του. Ἦταν ἄνθρωποι πού πίστευαν σέ ἀξίες, πού εἶχαν ἀρχές. Σήμερα, καταλαβαίνω τό γιατί. Ἐπειδή μεγάλωσαν καί σπούδασαν φτωχοί, μέ ψωμί κι ἐλιά. Ἐπειδή διάβαζαν μέ τό φῶς τοῦ κεριοῦ, ἐπειδή δέν φοβήθηκαν τήν ἀριστεία καί τόν ἀνταγωνισμό, ἐπειδή ἐπεδίωξαν «νά εἶναι πρῶτοι». Γι’ αὐτό καί δέν «κατέβηκαν» στήν πολιτική…
