ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΑ ἀπό τό παρελθόν, τό ὄχι καί τό τόσο μακρινό…
… ἀνεκάλεσα στήν μνήμη μου μόλις ἄκουσα προχθές τόν Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη νά χαρακτηρίζει τήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση «ἀργοκίνητο ὑπερωκεάνιο» καί νά τονίζει ὅτι στήν ἐνεργειακή κρίση ἀποδεικνύεται «κατώτερη τῶν περιστάσεων». Ἤμασταν μαζί στό στούντιο τοῦ τηλεοπτικοῦ σταθμοῦ Star τίς παραμονές τοῦ δημοψηφίσματος τοῦ Ἰουλίου 2015, προσκεκλημένοι, μέ ἄλλους καλεσμένους τοῦ Νίκου Χατζηνικολάου ἀπό ὅλο τό πολιτικό φάσμα. Ὁ κύριος Μητσοτάκης, ἄτυπος ἡγέτης τῆς καμπάνιας τοῦ «ναί», καθόταν στά δεξιά τοῦ συντονιστῆ, ὁ ἐκπρόσωπος τοῦ ΣΥΡΙΖΑ, τότε Ὑπουργός Πάνος Σκουλέτης, στά ἀριστερά του καί ἐγώ μέ τόν Νῖκο Μπογιόπουλο καί τόν συγχωρεμένο Γιῶργο Δελαστίκ ἀπέναντί τους. Ἡ ἐπιχειρηματολογία Μητσοτάκη ὑπέρ τῆς παραμονῆς στό εὐρώ εἶχε ἐντυπωσιάσει ἐκεῖνο τό βράδυ, πρώτη φορά τό ἔδειχνε καθαρά ὅτι ἐκπέμπει φιλοδοξία γιά τήν ἑπόμενη μέρα. Τό «ναί» ἔχασε πανηγυρικά ἀπό τό «ὄχι» δύο μέρες μετά, ἀλλά κέρδισε τήν ρεβάνς ἕνα σχεδόν μῆνα μετά. Ὁ ΣΥΡΙΖΑ δέν τόλμησε νά κόψει τόν ὀμφάλιο λῶρο μέ τήν Ἕνωση. Μᾶλλον ἁλυσοδέθηκε στό ἅρμα της. Εἶπε ἐν τέλει «ναί».
Τό μόνο πού θυμᾶμαι ἀπό ἐκείνη τήν βραδιά εἶναι πώς ὅταν μοῦ δόθηκε ὁ λόγος εἶπα πώς στίς μέρες μας δέν μπορεῖ νά εἶσαι Εὐρωπαῖος ἄν δέν εἶσαι σκεπτικός μέ τήν Εὐρώπη, εὐρωσκεπτικιστής, ὅτι ὁ Καραμανλῆς μᾶς ἐνέταξε ἐκεῖ ὄχι μόνο γιά λόγους ἐθνικῆς ἀσφαλείας ἀλλά καί γιά νά νικήσουμε τήν φτώχεια –δέν ἦταν ὥρα νά ἐπιστρέψουμε σέ αὐτήν. Καί πώς ἄν ἀποχωρήσουμε ἀπό τήν Ἕνωση, θά ἀργήσουμε νά δοῦμε ξανά Γερμανό Καγκελλάριο νά σερβίρει τσάι Ἕλληνα Πρωθυπουργό. Ἔδειξα καί τήν φωτογραφία τοῦ Σμίτ νά κάνει αὐτή τήν χειρονομία ἁβρότητας στόν Καραμανλῆ μπροστά στήν κάμερα τοῦ Star.
Στά χρόνια πού ἀκολούθησαν ἀπό τότε, ἑπτά στόν ἀριθμό, οἱ δημόσιοι προβληματισμοί μας γιά τήν Ἕνωση ἐνισχύθηκαν, ἀλλά ὁ κύριος Μητσοτάκης δέν ἄλλαξε γνώμη. Ὑποστήριζε μετά πάθους τήν εὐρωπαϊκή ἰδέα, δυσκολεύομαι νά θυμηθῶ ὁμιλία του πού νά ἄφησε ὑποψία ὑπαινιγμοῦ κατά τῆς Ἕνωσης. Ἀντιθέτως πανηγύρισε προσφάτως στό Κοινοβούλιο, ὅτι ὁ πόλεμος τοῦ Πούτιν ἕνωσε τήν Εὐρώπη.
Τούτων δοθέντων, ἀποτέλεσε μεγάλη ἔκπληξη γιά ἐμᾶς ἡ προχθεσινή του τοποθέτηση. Ἀφοῦ ἀπέφυγε νά κινηθεῖ μονομερῶς ἤ νά διεκδικήσει εἰδικές ρυθμίσεις γιά τήν χώρα στήν τελευταία Σύνοδο Κορυφῆς ἤ στό Συμβούλιο τῶν Ὑπουργῶν Ἐνέργειας ὅπως ἔκαναν οἱ Ἱσπανοί, οἱ Πορτογάλοι, οἱ Οὖγγροι καί οἱ Σλοβάκοι, αἴφνης δήλωσε ὅτι βαρέθηκε νά περιμένει πότε θά ὁμονοήσει τό «ἀργοκίνητο» καράβι καί ἔπραξε διπλωματικά, πολιτικά καί ἰδεολογικά –κάτι πρωτοφανές γιά τόν χαρακτῆρα του. Σχεδόν ἐπαναστατικό γιά κάποιον πού αὐτοπροσδιορίζεται ὡς προβλέψιμος σύμμαχος: Κινήθηκε, παραμονές τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς ἡμέρας τῆς Εὐρώπης, μονομερῶς. Χωρίς τήν ἔγκριση τῆς Κομμισσιόν. Ἐξαγγέλλοντας ἐθνική νομοθεσία γιά τίς ἐπιδοτήσεις λογαριασμῶν ρεύματος ἡ ὁποία παρεκκλίνει ἀπό τίς βασικές κοινοτικές διατάξεις περί ἀνταγωνισμοῦ καί ἀπελευθέρωσης ἀγορᾶς ἐνέργειας. Μέ τήν ἐλπίδα, εἴτε πώς ἡ μονομερής ἀπόφασή του θά καλυφθεῖ ἀπό μιά συνολική εὐρωπαϊκή ἀπόφαση στήν προσεχῆ Σύνοδο Κορυφῆς εἴτε θά φέρει πρό τετελεσμένων τήν Κομμισσιόν ὥστε νά μήν ἀρχίσει καί πάλι ἐκεῖνα τά ὡραῖα περί κρατικῶν ἐνισχύσεων. Πρόκειται γιά μιά ἀπόφαση μέ διπλό ρίσκο πού ἀφ’ ἑνός μέν δείχνει πόσο στριμωγμένη εἶναι ἡ Κυβέρνηση καί ὁ Πρωθυπουργός ἀπό τίς λαϊκές ἀντιδράσεις, ἀφ’ ἑτέρου τήν ἐκθέτει στόν διπλό κίνδυνο τῆς σύγκρουσης μέ τίς Βρυξέλλες καί ἡμέτερες ἐπιχειρηματικές δυνάμεις πού δραστηριοποιοῦνται στόν τομέα τῆς ἐνέργειας.
Καί γιά μέν τίς ἡμέτερες δυνάμεις στίς ὁποῖες ἡ Κυβέρνηση ἔστειλε χθές τήν Ἐπιτροπή Ἀνταγωνισμοῦ γιά ἔλεγχο, διατυπώνεται ἡ θεωρία, ὅτι στό τέλος θά τά βρεῖ μαζί τους. Κάτι θά τούς πάρει, κάτι θά τούς δώσει μέ τό Ταμεῖο Ἀνάκαμψης. Ἄν καί ἐπιχειρηματικά δέν εἶναι τό εὐτυχέστερο πρᾶγμα τοῦ κόσμου νά ἀγοράζεις ἐνέργεια ἀκριβά καί νά ὑποχρεοῦσαι νά τήν πωλεῖς φθηνά λόγῳ κρατικῆς διατίμησης, τήν ἀκούω αὐτή τήν θεωρία. Ἔχουν δεῖ καί ἀκούσει τόσα πολλά τά μάτια μου, καί ἀπό τούς ξαφνικούς πολέμους ἔχουμε ὁδηγηθεῖ σέ αἰφνίδιες ἀνακωχές, ὥστε ὅλα μποροῦν νά συμβοῦν. Μέ τήν Ἕνωση ὅμως θά ἔχει ἐνδιαφέρον αὐτή ἡ σύγκρουση, γιατί κανείς δέν μπορεῖ νά προεξοφλήσει μέ ἀσφάλεια τήν ἔκβασή της.
Σύγκρουση ἐθνικοῦ καί κοινοτικοῦ δικαίου εἴχαμε μέ τόν βασικό μέτοχο Καραμανλῆ-Παυλόπουλο, δέν θυμᾶμαι τόν Πρωθυπουργό νά στηρίζει τότε τήν ἐπικράτηση τοῦ συνταγματικοῦ μας κανόνα (ἄρθρο 14). Σύγκρουση ἐθνικοῦ-κοινοτικοῦ δικαίου εἴχαμε πρόσφατα μεταξύ Κομμισσιόν καί Πολωνίας γιά τίς «μεταρρυθμίσεις» στήν πολωνική δικαιοσύνη. Καί πάλι δέν ἦταν μέ τήν Πολωνία ὁ Πρωθυπουργός. Τώρα πού ἔρχεται ὅμως ἡ εὐλογημένη ὥρα τῆς προάσπισης τοῦ ἐθνικοῦ συμφέροντος, παρουσιάζει μεγάλο ἐνδιαφέρον μέχρι ποῦ θά τό πάει ὁ κύριος Μητσοτάκης, εἰδικῶς ἄν ἡ Σύνοδος Κορυφῆς δέν βρεῖ κοινά ἀποδεκτή εὐρωπαϊκή λύση. Θά τό παρακολουθήσουμε. Καί ἀναλόγως τῆς ἔκβασης θά εἴμαστε ἐδῶ γιά νά τόν πιστώσουμε ἤ γιά νά τόν χρεώσουμε. Εὐχόμενοι, τό πρῶτο.
