Ἀποχαιρετῶντας ἕναν τίμιο ἐργάτη τοῦ σινεμά

Ὁ Νῖκος Ξανθόπουλος ὑπῆρξε στάρ, ὑπῆρξε φαινόμενο, ὑπῆρξε εἴδωλο λαϊκό. Καί ὅλα αὐτά, χωρίς νά ἱππεύσει τό καλάμι, χωρίς νά δώσει δικαιώματα, χωρίς νά ἀπασχολήσει τόν Τύπο μέ τήν προσωπική του ζωή.

Ἦταν ἀπό ἐκείνους τούς ἐργάτες τοῦ σινεμά, θά ἔλεγε κανείς, στόν ἀντίποδα τοῦ Θανάση Βέγγου.

Ὁ Θανάσης καθιέρωσε τίς ταινίες γέλιου (ἄν καί στά στερνά του ἀπέδειξε ὅτι ἦταν ἱκανότατος καί στό δρᾶμα), ἐνῶ ὁ Ξανθόπουλος, στόν ὁποῖο ἀπεδόθη –δικαίως– ὁ τίτλος «Παιδί τοῦ λαοῦ», πρωταγωνίστησε σέ μία μεγάλη σειρά ταινιῶν, οἱ ὁποῖες σήμερα χαρακτηρίζονται κάλτ καί ἀντιπροσωπευτικές τοῦ ἑλληνικοῦ μελό.

Ἡ δική μας φουρνιά, πού μεγαλώσαμε ὡς ὀργισμένοι νέοι στήν Κοκκινιά, σνομπάραμε τίς ταινίες τοῦ Ξανθόπουλου. Προτιμούσαμε τόν ξένο κινηματογράφο καί τήν ρόκ μουσική. Τόν ἀνακαλύψαμε, ὅμως, ὅταν μπήκαμε γιά τά καλά στόν χῶρο τῆς ἐργασίας καί ἀκόμη περισσότερο ὅταν γίναμε γονεῖς. Καί εἴδαμε ὅλες τίς ταινίες του μέ προσοχή καί κατάνυξη.

Στήν Κοκκινιά εἴχαμε ὀχτώ σινεμάδες σέ ἕναν δρόμο, τήν Γεωργίου Κονδύλη. Οὐρές στά πεζοδρόμια τῶν κινηματογράφων ἔκανε μόνον ὁ Ξανθόπουλος καί καμμιά φορά ὁ Ἔλβις. Ἄντε καί οἱ ὑπερπαραγωγές τοῦ Σεσίλ ντέ Μίλ καί ἀργότερα ὁ Ἐλ Σίντ καί ὁ Λῶρενς τῆς Ἀραβίας! Κάποια στιγμή ἐμφανίστηκε καί ἡ Χούλια Κότσιγιτ, ἡ «Ἀλίκη τῆς Τουρκίας» καί γέμιζε ἐπίσης τούς σινεμάδες τῆς Κονδύλη, καθώς ἡ μισή καί βάλε Κοκκινιά καταλάβαινε τούρκικα, λόγῳ Μικρασίας ἤ Πόντου. Ἀλλά «τό παιδί τοῦ λαοῦ» ἦταν πρωταθλητής! «Πολλές φορές ἔπαιρνα τό λεωφορεῖο –αὐτοκίνητο δέν εἶχα ἀκόμη– καί πήγαινα στό Μαρούσι, κι ἀπό τή στάση, μέ ψιλόβροχο, περπατοῦσα μέχρι τό στούντιο γιά νά μήν ξεχνιέμαι, νά εἶμαι κοντά στόν κόσμο, μέσα στόν κόσμο, νά βλέπω τί τραβάει, πῶς περνάει. Ἔλεγα στόν ἑαυτό μου, “περπάτα κερατᾶ, γιά νά μήν παίρνουν τά μυαλά σου ἀέρα καί νά θυμᾶσαι πάντα ὅτι ἀξιώθηκες, ἐσύ, ὁ γυιός τοῦ κυρ Παναγιώτη τοῦ τσαγκάρη, νά δεῖς ἀγάπες καί χαρές πού δέν τίς ἔβαζε ὁ νοῦς σου, καί πού δέν ξέρουμε σέ τελευταία ἀνάλυση ἄν τίς ἄξιζες κιόλας»…

Λόγια δικά του, στήν «Αὐτοβιογραφία» του. Ἄς τά βλέπουν κάποιοι σημερινοί «ἀστέρες» πού αἴφνης νομίζουν ὅτι ἐπειδή παίζουν στό γυαλί ἔχουν πιάσει ταβάνι καί κοιτάζουν τόν κόσμο ἀφ’ ὑψηλοῦ! Ἔγραψε ὁ κριτικός κινηματογράφου Ἄκης Καπρᾶνος: «Μόνο περιφρόνηση σέ ὅσους χλευάζουν τό ἑλληνικό μελόδραμα.

Ἑκατομμύρια θεατές εἶχαν τήν ἀνάγκη νά κλάψουν μέ ἐκεῖνο τό λυτρωτικό δάκρυ τοῦ “μελό” καί ὁ Ἀπόστολος Τεγόπουλος χάρισε στό κοινό τῆς ΚΛΑΚ Φίλμ ἀκριβῶς αὐτό, σχεδόν πάντα μέ ἀρωγό του τόν Νῖκο Ξανθόπουλο. Οἱ ταινίες αὐτές, πού ἔκοψαν ἀδιανόητα εἰσιτήρια, ἦταν γεμᾶτες ἀπό κλισέ καί λαϊκές διδαχές, πιθανότατα ἀφελέστατες. Καί γι’ αὐτό λειτουργοῦσαν σάν ζεστή, παρηγορητική ἀγκαλιά γιά ἕναν κόσμο πού παρακολουθοῦσε ἔντρομος τήν κοινωνία νά ἀλλάζει μέ ρυθμούς πού δέν μποροῦσε νά διαχειριστεῖ (ἤ πού, πολύ ἁπλά, δέν εἶχε στόν ἥλιο μοῖρα) –καί εἶχε ἀνάγκη ἀπό κάπου νά πιαστεῖ.

Μόνο ὅποιος δέν ἔχει νοιώσει ποτέ τόσο ἀδύναμος, μπορεῖ νά χασκογελᾶ βλέποντας τήν κλαίουσα ἡρωίδα νά περνᾶ τό δρόμο, γνωρίζοντας (ὅπως ὅλοι) πώς ἕνα αὐτοκίνητο θά τήν χτυπήσει ἐκτός κάδρου».

Απόψεις

Ὁ κύριος Πρωθυπουργός ἐνοχλεῖται ἀπό τίς ὑποδείξεις τοῦ Προέδρου

Εφημερίς Εστία
Αἰχμές πρός τόν ὑπουργό Ἐθνικῆς Ἀμύνης: «Καλό εἶναι νά μένει ἔξω ἀπό τίς πολιτικές συζητήσεις τό ὄνομά του» – Παράπονα Μητσοτάκη γιά τίς δημοσκοπήσεις γιατί «μετροῦν κόμματα πού δέν ὑπάρχουν» – Στό στόχαστρό του καί ὁ Εὐ. Βενιζέλος γιά τήν «μή κυβερνήσιμη χώρα»

Ὁ πλησίον

Μανώλης Κοττάκης
Μέ Αφορμή τόν θάνατο τοῦ Διονύση Σαββόπουλου εἰσηγοῦμαι μιά ἄσκηση πρός ἐπίλυση μέ τήν βοήθεια μιᾶς ἐκπληκτικῆς ἀνθρώπινης αἴσθησης πού δέν ἔχει ἡ ΑΙ: τῆς φαντασίας! Ἄν θέλαμε νά περιγράψουμε τήν μουσική ὅλων τῶν μεγάλων συνθετῶν τῆς ἐποχῆς μας, ποιά ἀνθρώπινη χειρονομία θά ἐπιλέγαμε γιά νά τήν συμβολίσουμε; Ἐναλλακτικά, μέ ποιά εἰκόνα θά τήν ταυτίζαμε; Γιά ὅσο σκέπτεστε τίς ἀπαντήσεις σας, εἰσφέρω ὡς τροφή γιά σκέψη τίς δικές μου. Θά ταύτιζα τόν Μίκη μέ μιά ὑψωμένη γροθιά. Αὐτός ἦταν ὁ Θεοδωράκης, αὐτή καί ἡ Μεταπολίτευση. Ἀνεκπλήρωτοι πόθοι. Τόν Μάνο μέ μιά μεγάλη ἀγκαλιά. Τῆς συμφιλιώσεως, τῆς ἀνοχῆς καί τῆς πολιτικῆς συμπεριλήψεως. Τόν Μαρκόπουλο μέ τίς ρίζες. Ἦταν ὁ σκαπανεύς τους. Τόν Ξαρχάκο μέ τό σῆμα τῆς νίκης ἀπέναντι στό ἄδικο. Καί τόν Νιόνιο μέ ἕναν κύκλο. Τόν κύκλο τοῦ «ὅλοι μαζί». Πῶς ἀγκαλιάζονται καί χορεύουν οἱ παῖκτες τῆς Ἐθνικῆς μπάσκετ μετά ἀπό κάθε νίκη; Αὐτό. Αὐτός ἦταν ὁ Σαββόπουλος. Ἡ ἑλληνική χαρά κλεισμένη σέ κύκλο. Ὅλους ὅμως τούς μεγάλους μας τούς ἑνώνει μιά λεπτή νοητή γραμμή, ἡ ὁποία λείπει σήμερα κατά βάση ἀπό τόν δημόσιο βίο. Ἡ γραμμή τῆς Ἑλληνικότητας. Πολλούς ἐξ αὐτῶν τούς ἑνώνει καί τό πνεῦμα τῆς Ὀρθοδοξίας πού ἐπηρέασε τό ἔργο τους. Ὁ ἀριστερός Θεοδωράκης ἐκτόξευσε τό […]

Ἡ Ντόρα προτείνει τήν ἐπαναφορά τοῦ Συμβουλίου Δημοκρατίας!

Εφημερίς Εστία
Σέ μιάν ἀπροσδόκητη ἐξέλιξη, ἡ κ. Ντόρα Μπακογιάννη πρότεινε νά καθήσουν στό ἴδιο τραπέζι οἱ πρώην Πρωθυπουργοί, Κώστας Καραμανλῆς, Γιῶργος Παπανδρέου, Ἀλέξης Τσίπρας καί Ἀντώνης Σαμαρᾶς, καθώς καί ὁ Εὐάγγελος Βενιζέλος, προκειμένου νά ὑπάρξει ἐθνική συνεννόησις γιά τά ζητήματα πού ἀφοροῦν στήν ἐξωτερική πολιτικῆς τῆς χώρας σέ σχέση μέ τήν Τουρκία. Καί τοῦτο ἐνῶ κατ’ ἐπανάληψιν ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ἔχει δηλώσει ὅτι ὁ ἴδιος ἔχει τήν ἀποκλειστική εὐθύνη τῆς διακυβερνήσεως καί τῆς χαράξεως τῆς ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Ἡ πρότασις αὐτή τῆς κ. Μπακογιάννη συνιστᾶ ἐπαναφορά, ἔστω καί ἄτυπη, τοῦ Συμβουλίου τῆς Δημοκρατίας, τό ὁποῖο προεβλέπετο ἀπό τό Σύνταγμα τοῦ 1975 καί κατηργήθη μέ τήν συνταγματική ἀναθεώρηση τοῦ 1986, κατά τήν ὁποία ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας κατέστη ἀποκλειστικῶς τελετουργικός, μέ τό σύνολον τῶν ἁρμοδιοτήτων νά περιέρχονται στόν Πρωθυπουργό. Στό Συμβούλιο τῆς Δημοκρατίας, τό ὁποῖο συγκαλοῦσε ὁ Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας, μετεῖχαν, πέραν τοῦ ἐν ἐνεργείᾳ Πρωθυπουργοῦ, οἱ διατελέσαντες Πρωθυπουργοί, καθώς καί οἱ διατελέσαντες Πρόεδροι τῆς Δημοκρατίας. Τό Συμβούλιο αὐτό ἐλάχιστες φορές εἶχε συγκληθεῖ καί προεβλέπετο νά λειτουργεῖ συμβουλευτικῶς γιά πράξεις ρυθμίσεως τοῦ πολιτεύματος, μέ πρώτη προτεραιότητα τήν σύγκλιση τῶν ἀπόψεων ὅλων τῶν συμμετεχόντων. Τό πνεῦμα τῆς προτάσεως τώρα εἶναι πολύ διαφορετικό καί φαίνεται ὅτι στήν βάση της ὑπάρχει ὁ φόβος γιά τήν […]

Ἆσμα ἡρωικό καί πένθιμο γιά τόν Διονύσιο μελωδό

Δημήτρης Καπράνος
Ἦταν ἕνα «μουσικό πρωινό» τοῦ Νίκου Μαστοράκη, νομίζω τό ’65.

Σάββατον 23 Ὀκτωβρίου 1965

Πρό 60 ἐτῶν
Ο ΚΟΣΜΟΣ H ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΤΟΥ ΕΟΤ