Λύσις made in USA γιά τό Αἰγαῖο μέ πενταμερῆ καί διεθνῆ διαιτησία

Ἑλλάς, Κύπρος, Τουρκία, Αἴγυπτος, Λιβύη στό τραπέζι τοῦ διαλόγου σέ διεθνῆ διάσκεψη γιά ΑΟΖ, ὑφαλοκρηπῖδα καί ὀρυκτό πλοῦτο – Δεκτή ἡ πρότασις Ἐρντογάν ἀπό τόν Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη

Δέν μᾶς ἔχουν συνηθίσει στήν Ἑλλάδα σέ γρήγορα ἀντανακλαστικά οἱ ἡγεσίες μας οὔτε σέ ἄμεση ἀνταπόκριση σέ σχέδια καί προγράμματα. Ὅταν συμβαίνει κάτι τέτοιο, συνήθως εἶναι ἀποτέλεσμα ἔξωθεν ἐπιρροῶν καί πιέσεων.

Ἔτσι, σέ πρώτη φάση, ἔκπληξη μᾶς προεκάλεσε τό γεγονός πώς τήν μία ἡμέρα (προχθές) ὁ Πρωθυπουργός ἐξήγγειλε στήν Βουλή τήν δημιουργία «Φόρουμ Παρακτίων Κρατῶν» τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου καί τήν ἑπομένη (χθές) τό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν προχώρησε ταχέως στήν ἐφαρμογή τῆς «ἰδέας» ἀρχίζοντας διαβουλεύσεις γιά τήν διαμόρφωση ἑνός πενταμεροῦς σχήματος μέ συμμετοχή τῆς Ἑλλάδος, τῆς Κύπρου, τῆς Τουρκίας, τῆς Αἰγύπτου καί τῆς Λιβύης.

Μάλιστα «κυβερνητικές πηγές» ἔσπευσαν νά ἐνημερώσουν ὅτι τά ἀντικείμενα πού θά συζητοῦνται στό «Φόρουμ» θά ἔχουν νά κάνουν μέ τό μεταναστευτικό, τήν προστασία τοῦ θαλασσίου περιβάλλοντος, τήν συνδεσιμότητα (καλώδιο), τίς ὁριοθετήσεις θαλασσίων ζωνῶν καί τήν πολιτική προστασία. Εἶναι δέ ἄξιο προσοχῆς τό γεγονός ὅτι προσδιορίσθηκαν ἀπό τήν πρώτη στιγμή οἱ προαναφερθεῖσες πέντε χῶρες, ἐνῶ δέν ἔγινε ἡ παραμικρή μνεία περί ἐνδεχομένης συμμετοχῆς τῶν τριῶν ἀκόμη κρατῶν πού εἶναι «παράκτιες χῶρες τῆς ἀνατολικῆς Μεσογείου», δηλαδή τοῦ Ἰσραήλ, τῆς Συρίας καί τοῦ Λιβάνου.

Ὅλα ὅμως ἐξηγοῦνται καί τό παρασκήνιο τό εἶχε ἀποκαλύψει ἡ «Ἑστία» ἤδη ἀπό τίς 16 Ἰουνίου μέ κύριο θέμα της ὑπό τόν τίλο «ΗΠΑ: Λύσις ὑπέρ τῆς Τουρκίας μέ διεθνῆ διαιτησία στό Αἰγαῖο». Ὅπως εἴχαμε ἀναφέρει, ἡ ἀμερικανική παρέμβασις εἶχε ἀνατεθεῖ στόν σύμβουλο τοῦ Ντόναλντ Τράμπ ἐπιφορτισμένο μέ «εἰδικές ἀποστολές» Ρίτσαρντ Γκρενέλ, ὁ ὁποῖος ἐργάζεται σέ στενή συνεργασία μέ τόν πρέσβυ τῶν ΗΠΑ στήν Ἄγκυρα Τόμ Μπάρακ (ὁ ὁποῖος ἔχει ἀναλάβει εὐρύτερο ρόλο στήν ἀνατολική Μεσόγειο) καί τόν Τοῦρκο ὑπουργό Ἐξωτερικῶν Χακάν Φιντάν.

Μάλιστα ἡ «Ἑστία» ἔγραφε τότε γιά «ἐφιαλτικό ἄξονα» τῶν τριῶν αὐτῶν προσώπων. Καί, ἀπό ὅ,τι φαίνεται, ὁ ἄξων αὐτός διεμόρφωσε τό σχέδιο τῆς πενταμεροῦς διασκέψεως, τήν ὑλοποίηση τοῦ ὁποίου ἀνέλαβε προθύμως τό ἑλληνικό Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν, χωρίς ἴσως νά ἀντιλαμβάνεται ὅτι ὑπάρχει σοβαρός κίνδυνος φαλκιδεύσεως ζωτικῶν συμφερόντων τῆς χώρας μας. Χαρακτηριστικό εἶναι ὅτι ἤδη παράγοντες τοῦ ΥΠΕΞ ὁμιλοῦν γιά τίς προοπτικές νά ἀποκτήσει μόνιμα χαρακτηριστικά ἕνα τέτοιο σχῆμα, θεωρῶντας ἐκ τῶν προτέρων δεδομένη τήν ἀποδοχή του. Ἀλλά γιατί νά μήν τήν θεωροῦν δεδομένη, ἀφοῦ στόν ἴδιο ἄξονα ἐκινήθη καί ὁ Τοῦρκος Πρόεδρος Ταγίπ Ἐρντογάν, ὁ ὁποῖος, κατά τήν ὁμιλία του στόν ΟΗΕ, εἶχε ὁμιλήσει πρῶτος γιά «Διάσκεψη Ἀνατολικῆς Μεσογείου» μέ στόχο τήν ἀνάπτυξη κοινοῦ ἐδάφους. Τό ἐρώτημα εἶναι ἄν καί κατά πόσον ὑπάρχει προοπτική γιά «κοινό ἔδαφος»μέ τήν Τουρκία ὅσο ἰσχύει τό τουρκολιβυκό μνημόνιο, εἶναι ἐν ἰσχύι ἡ ἀπειλή τοῦ casus belli καί ἐξακολουθεῖ ἡ Ἄγκυρα νά ἀπαιτεῖ διεθνή ἀναγνώριση τοῦ τουρκοκυπριακοῦ ψευδοκράτους ὑπονομεύοντας τήν λύση τοῦ Κυπριακοῦ.

Ἀπό ὅ,τι φαίνεται λοιπόν, ἡ πενταμερής θά εἶναι ἡ δικαιολογία γιά τήν διεθνῆ διαιτησία στήν ὁποία κινδυνεύει νά συρθεῖ ἡ Ἑλλάς. Καί νά ὑποχρεωθεῖ νά δεχθεῖ λύσεις πού θά τῆς ὑποδειχθοῦν, ὄχι μόνον γιά τήν συνδιαχείριση τοῦ Αἰγαίου, ἀλλά καί γιά τήν λύση τοῦ Κυπριακοῦ. Τό πρῶτο βῆμα, βεβαίως, εἶναι τό τραπέζι τοῦ διαλόγου. Στό ὁποῖο εὐκολώτερα θά δικαιολογηθεῖ ἡ συμμετοχή τῆς Ἑλλάδος ἐάν μετέχουν πέντε χῶρες καί ὄχι μόνον δύο. Τονίζοντας ὅτι τό σχέδιο Γκρενέλ γιά διάλογο ἦταν ἀκόμη ὑπό διαμόρφωσιν, ἡ «Ἑστία» ἀνέφερε στίς 16 Ἰουνίου: «Ὁ Γκρενέλ φέρεται νά ἔχει ἤδη συζητήσει τό θέμα τόσο μέ τόν Ἀμερικανό πρέσβυ στήν Ἄγκυρα (πού εἶναι ἀρκετά δραστήριος καί στήν Συρία) Τόμ Μπάρακ ὅσο καί μέ τήν ἀναμενομένη στήν Ἀθήνα πρέσβυ Κίμπερλυ Γκίλφοϋλ, καθώς καί μέ τόν Τοῦρκο ὑπουργό Ἐξωτερικῶν Χακάν Φιντάν.

Οἱ δύο πρέσβεις ἀναφέρεται ὅτι ἔχουν, ἐπί τῆς ἀρχῆς, ἀντιμετωπίσει θετικά τήν πρωτοβουλία, θεωρῶντας ὅτι ἡ τρέχουσα συγκυρία τῆς σχετικῆς ἀποκλιμακώσεως στίς διμερεῖς σχέσεις Ἑλλάδος-Τουρκίας ἐπιτρέπει τήν διερεύνηση τοῦ ἐνδεχομένου ἑνός πιό δομημένου διαλόγου μεταξύ Ἀθηνῶν καί Ἀγκύρας. Ἄν καί τό ἀκριβές περιεχόμενο τῶν ἐνδεχομένων συνομιλιῶν δέν ἔχει ἀκόμη προσδιορισθεῖ, οἱ πρῶτες σκέψεις φαίνεται πῶς περιλαμβάνουν τήν ἔναρξη μιᾶς διαδικασίας πού θά μποροῦσε νά ὁδηγήσει στήν λύση τῆς διεθνοῦς διαιτησίας γιά τήν ὁριοθέτηση θαλασσίων ζωνῶν. Αὐτό σημαίνει ἀπομάκρυνση ἀπό τήν διαδικασία τοῦ Διεθνοῦς Δικαστηρίου τῆς Χάγης μέ ὅλα τά ἐνδεχόμενα “λύσεως” ἀνοικτά, χωρίς κἄν τήν θεωρητική δέσμευση τῆς εὐθυγραμμίσεως μέ τά θέσμια τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου τῆς Θαλάσσης, τά ὁποῖα ἡ ἑλληνική πλευρά θεωρεῖ ὅτι πρέπει νά διέπουν οἱαδήποτε διευθέτηση τῆς ὁριοθετήσεως τῶν θαλασσίων ζωνῶν στό Αἰγαῖο.

Ἡ προώθησις τῆς λύσεως τῆς διεθνοῦς διαιτησίας, στήν παροῦσα χρονική συγκυρία καί ἰδιαιτέρως μετά τίς ἐπιθέσεις τοῦ Ἰσραήλ κατά τοῦ Ἰράν, ἀποτελεῖ μέρος τῶν “ἰδεῶν” ποῦ ἀναπτύσσονται στήν ἀμερικανική πρωτεύουσα γιά μία συνολική διευθέτηση στήν Μέση Ἀνατολή, μέ τήν Τουρκία νά ἀναλαμβάνει τόν κεντρικό ρόλο, ὑποκαθιστῶντας καί τό Ἰράν, καθώς ἄλλως τε ἤδη ἔχει ἐπεκτείνει τήν ἐπιρροή της στήν τελευταία σύμμαχο τῆς Τεχεράνης, Συρία».

Ἀκόμη τονίζαμε: «Εἶναι γεγονός ὅτι ἡ πολιτική τῶν ΗΠΑ θεωρεῖ ἐπιβεβλημένο νά ἐξευρεθεῖ μιά λύσις στά ἑλληνο-τουρκικά, τά ὁποῖα θεωρεῖ “ἀγκάθι” γιά τίς συμμαχικές σχέσεις. Ἀλλά ἐνῶ σέ ἐποχές σχετικῆς σταθερότητος ἡ διευθέτησις τῶν ἑλληνο-τουρκικῶν δέν εἶναι ζήτημα προτεραιότητος, σέ περιόδους γενικωτέρας διαταράξεως τῆς ὁμαλότητος οἱ διαδικασίες ἐπιταχύνονται». Καί αὐτήν τήν στιγμή οἱ γεωπολιτικές ἀνακατατάξεις στήν εὐρύτερη περιοχή καθιστοῦν γιά τίς ΗΠΑ ζήτημα προτεραιότητος τήν διευθέτηση τῶν ἑλληνο-τουρκικῶν, δεδομένου μάλιστα ὅτι «ἐπιφυλάσσουν γιά τήν Τουρκία ἕναν σημαντικό ρόλο γιά τήν ἑπομένη ἡμέρα», ὁπότε «μᾶλλον ἔχουν ἤδη ἀποφασίσει πρός ποίαν πλευρά θέλουν νά κλίνει ἡ πλάστιγγα καί ποιόν θά ὑποχρεώσουν σέ ἐπώδυνες ὑποχωρήσεις». Εἶναι προφανές ὅτι στήν ἀτραπό τῶν ἐπωδύνων ὑποχωρήσεων εἰσερχόμεθα ἑκουσίως.