Γιάννης Μπούτος: «Η ζωή μου» – Τόμος Α’ (1925-1974)

Επιμέλεια: Περικλής Μπούτος, Χρήστος Αναστασίου, από τις εκδόσεις Κέδρος

Η αυτοβιογραφία του πρώην υπουργού Γιάννη Μπούτου, που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Κέδρος, δεν αποτελεί απλώς ένα προσωπικό αφήγημα, είναι ένα ντοκουμέντο που φωτίζει εκ των έσω μία από τις πιο ταραχώδεις περιόδους της νεότερης ελληνικής Ιστορίας.

• Από τη Γιώτα Βαζούρα

Με νηφαλιότητα, πολιτική ευθυκρισία και πνευματική διαύγεια, ο συγγραφέας καταγράφει τη διαδρομή του, παραδίδοντας στον αναγνώστη ένα έργο που κινείται ανάμεσα στο βιωματικό χρονικό, στην πολιτική ανάλυση και το φιλοσοφικό δοκίμιο. 

Με τον α’ τόμο να φτάνει ως το 1974, ο συγγραφέας εστιάζει σε μια από τις πιο κρίσιμες καμπές του ελληνικού 20ού αιώνα, αποκαλύπτοντας όχι μόνο τα γεγονότα, αλλά και το «πνεύμα της εποχής», τις νοοτροπίες, τις μικρές και μεγάλες αντιθέσεις που καθόρισαν τη δημόσια ζωή. Η περίοδος που καλύπτει ο πρώτος τόμος είναι πυκνή σε γεγονότα: από τον εμφύλιο σπαραγμό και τις μετεμφυλιακές αντιθέσεις, μέχρι τις πολιτικές ανακατατάξεις των δεκαετιών του ’50 και του ’60 και την τραυματική εμπειρία της δικτατορίας.

Ο Μπούτος, ο οποίος εκτός από υπουργός με μακρά και σημαντική παρουσία στην πολιτική ζωή του τόπου είχε υπάρξει και διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος (σ.σ.: έφυγε από τη ζωή το 2004), δεν περιορίζεται στην απλή καταγραφή, φωτίζει το παρασκήνιο, τους διαλόγους, τις συγκρούσεις, αλλά και το κλίμα καχυποψίας ή ελπίδας που επικρατούσαν. Αυτή η εσωτερική οπτική καθιστά το έργο πολύτιμο όχι μόνο ως πηγή τοπικής και εθνικής ιστορίας, αλλά και ως εργαλείο ερμηνείας της σημερινής πολιτικής μας κουλτούρας. 

Μέσα από τη μεστή αφήγηση και το λιτό ύφος, ο Γιάννης Μπούτος καταφέρνει να προσδώσει στο κείμενό του ακεραιότητα. Μένοντας πιστός στην παράδοση της οικογένειάς του (καταγόταν από μια σημαντική πολιτική οικογένεια της Μεσσηνίας), ο γράφων δεν επιδιώκει να δοξάσει τον εαυτό του ούτε να ωραιοποιήσει γεγονότα, αντιθέτως αναδεικνύει τις αντιφάσεις, τις δυσκολίες και τις ψυχοφθόρες πτυχές της πολιτικής, με μια υποδόρια σκωπτική διάθεση που προσδίδει ζωντάνια στην αφήγηση.

Συνδυάζοντας την αξία της μαρτυρίας με τη δύναμη της κριτικής σκέψης, η αυτοβιογραφία του Γιάννη Μπούτου γίνεται «γέφυρα» κατανόησης ανάμεσα στο χθες και το σήμερα. Πέρα από την ιστορική διάσταση, το έργο διαθέτει έντονη θεωρητική και στοχαστική αξία. Ο Μπούτος προσεγγίζει την πολιτική όχι απλώς ως επάγγελμα ή πρακτική διαχείρισης, αλλά ως λειτούργημα, μια υψηλή δημιουργική πράξη που ταυτόχρονα εγκυμονεί φθορά και απογοήτευση.

Αυτή η διττή οπτική είναι που προσδίδει βάθος και πρωτοτυπία στο βιβλίο. Δεν έχουμε να κάνουμε με μια αποστειρωμένη μαρτυρία, αλλά με μια ώριμη ερμηνεία, που ανοίγει τον διάλογο για τη φύση της πολιτικής εξουσίας και την ευθύνη των πολιτικών. Ο αναγνώστης, είτε ιστορικός είτε απλός πολίτης που αναζητά ερμηνείες για τις σύγχρονες πολιτικές παθογένειες, θα βρει σε αυτό το βιβλίο ένα κείμενο ουσίας, καλογραμμένο και βαθιά στοχαστικό. Το βιβλίο έχουν επιμεληθεί ο γιος του Περικλής Μπούτος και ο ιστορικός Χρήστος Αναστασίου.