Σκέψεις μέ ἀφορμή τό σκάνδαλο τῆς Uber
ΟΙ Αποκαλύψεις χιλιάδων ἐγγράφων ἀπό τά ἀρχεῖα τῆς ἑταιρείας παροχῆς ὑπηρεσιῶν ταξί Uber, διόλου κολακευτικές γιά τό γαλλικό πολιτικό σύστημα καί τόν Πρόεδρο Μακρόν, προστίθενται σέ σειρά ἄλλων γιά τίς ἄνομες πρακτικές πού ἀκολουθοῦν στόν σύγχρονο καπιταλισμό οἱ πολυεθνικές ἑταιρεῖες, τά κράτη, οἱ τράπεζες, οἱ φορολογικοί παράδεισοι. Τῶν ἀρχείων τῆς Uber προηγήθηκαν τά ἀρχεῖα τῆς ἑλβετικῆς τράπεζας UBS καί ἡ λίστα Φαλτσιανί (Λαγκάρντ), τά ἀρχεῖα τῆς Siemens καί τό ἡμερολόγιο τῆς γραμματέως τοῦ μάνατζερ κυρίου Χριστοφοράκου, Αἰκατερίνης Τσακάλου, τά ἀρχεῖα τῶν Panama Papers, τά ἀρχεῖα τῶν wikileaks, τά ἀρχεῖα τῆς Novartis μέ τήν ἠλεκτρονική ἀλληλογραφία τοῦ μάνατζερ κυρίου Φρουζῆ κ.ἄ. Tίς περισσότερες φορές φθάνουμε σέ αὐτά τά ἀρχεῖα, διότι ἕνα βαθύ λαρύγγι δέν ἀντέχει τήν ἀνηθικότητα τοῦ συστήματος καί μιλᾶ εἴτε γιατί θέλει νά διασωθεῖ εἴτε γιατί θέλει νά ἐκδικηθεῖ εἴτε ἀκόμη-ἀκόμη γιατί θέλει νά μετέχει σέ κάποιο σχέδιο ἀνακατανομῆς τῆς ἀγορᾶς. Ἀλλιῶς δέν θά εἴχαμε τό προνόμιο! Ἡ οὐσία τῶν ἀποκαλύψεων, ὅμως, δέν ἀλλάζει. Πατάει πάντοτε πάνω στήν ἀλήθεια. Εἴτε ὁ Φαλτσιανί ἔπαιζε «μπάλα» γιά τά συμφέροντα τοῦ ἀμερικανικοῦ χρηματοπιστωτικοῦ συστήματος φορολογικῶν παραδείσων, εἴτε ὁ Σνόουντεν καί ὁ Ἀσσάνζ ἔπαιζαν ὑπέρ τῆς Μόσχας, εἴτε οἱ προστατευόμενοι μάρτυρες τῆς Novartis ἔπαιζαν ὑπέρ τοῦ ἀμερικανικοῦ Δημοσίου, εἴτε τώρα τό κορυφαῖο στέλεχος τῆς Uber «καρφώνει» γιά λόγους προσωπικῆς του δυσαρέσκειας· ὅποιος καί ἄν εἶναι ὁ λόγος, τό ἀποτέλεσμα εἶναι ἕνα: Ἅπαντες ξεμπροστιάζουν τίς ἑταιρεῖες τους καί τίς διεθνεῖς διαπλοκές τους. Ἡ ἀξία τῶν ἀποκαλύψεών τους δέν ἀναιρεῖται. Οὔτε τά συμπεράσματά τους. Ὅπως:
1. Ἡ δημοκρατία ὑποχωρεῖ στό μέτρο πού οἱ νόμοι τῶν κοινοβουλίων εἶναι παραγγελία ἰδιωτικῶν συμφερόντων.
2. Ἡ πολιτική χάνει τά πρωτεῖα, στό μέτρο πού ἡ ἀγορά ἐπιβάλλεται μέ τό ἀζημίωτο στίς ἐκλεγμένες ἡγεσίες. Καί κατ’ ἐπέκτασιν οἱ μέτοχοι στούς λαούς.
3. Ὁ κόσμος τῶν ἀνωτάτων στελεχῶν τῶν πολυεθνικῶν ἀσφυκτιᾶ ἀπό τήν μπόχα τῶν μεθόδων πού υἱοθετοῦνται γιά τήν αὔξηση τῶν μεριδίων ἀγορᾶς καί οὐκ ὀλίγες φορές ἐπαναστατεῖ καί καταδίδει. Ἀκόμη καί ἄν χρειάζεται νά περάσει ἀπό σαράντα κύματα καί νά κάνει ἄνω κάτω τήν ζωή του.
4. Στήν δέ περίπτωση τῆς Ἑλλάδος, εἶναι παραπάνω ἀπό σαφές: Ἡ πατρίδα μας εἶναι ἐδῶ καί τρεῖς δεκαετίες ἕρμαιο τῶν ἄπληστων μάνατζερ, πού βάζουν στό «τσεπάκι» τους κόμματα καί πολιτικούς.
5. Οἱ ἐθνικές ἀρχές, ὅπως αὐτές ἐκπροσωποῦνται στό πρόσωπο τῶν δικαστῶν, ὑποφέρουν τά πάνδεινα, ἀπό τήν στιγμή πού τά ἀρχεῖα μέ τίς ἄνομες πρακτικές πολυεθνικῶν ἑταιρειῶν, οἱ ὁποῖες νοθεύουν τόν ἀνταγωνισμό, παίρνουν τόν δρόμο τῆς δικαστικῆς ἐρεύνης. Εἰδικῶς ἄν σέ αὐτές ἐνέχονται πολιτικοί καί τά σκάνδαλά τους καθίστανται ἀντικείμενο καθημερινῆς πολιτικῆς ἀντιπαράθεσης.
Νά, λοιπόν, ἡ τελική μορφή τοῦ προβλήματος τῆς σύγχρονης δημοκρατίας: Ἡ διαρκής διαπάλη μεταξύ πολυεθνικῶν, κυβερνήσεων, πολιτικῶν, δικαστῶν καί ἐνίοτε ἐποπτικῶν ἀρχῶν, ὅπως οἱ Ἐπιτροπές Κεφαλαιαγορᾶς, ἡ Ἐπιτροπή Ἀνταγωνισμοῦ κ.ἄ. Στό βιβλίο μου Ἡγεσίες, τό ὁποῖο κυκλοφόρησε τό 2008 ἀπό τίς ἐκδόσεις Λιβάνη, εἶχα γράψει ὅτι ἡ πολιτική, στό μέτρο πού καθίσταται ὑπάλληλος τῆς ἀγορᾶς, ὁ αὐτοφωράκιας της, εἶναι τό ἰδανικό θῦμα τῆς ἀδυσώπητης αὐτῆς σύγκρουσης συμφερόντων μεταξύ τῶν ἀρχῶν, πού ἐντέλλονται νά τηροῦν τόν νόμο καί τό δημόσιο συμφέρον, καί τῶν πολυεθνικῶν τοῦ ἀναιδοῦς κεφαλαίου, πού μέ ἀθέμιτες πρακτικές ἔχουν ὡς στόχο τήν παράκαμψη τοῦ νόμου. Τίς περισσότερες φορές οἱ πολιτικοί ἀθωώνονται βεβαίως. Κανείς δέν μπῆκε στήν Ἑλλάδα φυλακή γιά τίς παρακολουθήσεις τῆς Vodafone. Κανείς φυλακή γιά τίς μίζες τῆς Siemens καί τῆς Novartis. Κανείς φυλακή γιά τήν λίστα Λαγκάρντ πλήν ἑνός, πού καταδικάστηκε γιά νόθευση δημοσίου ἐγγράφου μέ ἀναστολή. Καί κανείς δέν θά μπεῖ φυλακή γιά τήν Uber, ἄν οἱ ἀποκαλύψεις τῶν ἀρχείων τυχόν ἀκουμπήσουν πολιτικά πρόσωπα στήν Ἑλλάδα. Εἶναι, ὅμως, τόσος ὁ ζῆλος τῶν πολιτικῶν νά ἀθωώσουν τούς ἑαυτούς τους καί τόση ἡ προσπάθεια πού καταβάλλουν (τό διακύβευμα γιά τούς διωκόμενους, ἡ τιμή καί ἡ ἐλευθερία τους, εἶναι μεγαλύτερο σέ σύγκριση μέ τούς διῶκτες τους, ἔχουν περισσότερα νά χάσουν), ὥστε ἐπιτυγχάνουν τό ἐκπληκτικό: Ἀθωώνουν τούς ἑαυτούς τους καί καταδικάζουν τήν πολιτική. Φθείρουν ἔτι περαιτέρω τό κλαδί, πάνω στό ὁποῖο κάθονται.
Ὁ κανόνας εἶναι ἀδυσώπητος: Τά ἐκλογικά σώματα τιμωροῦν κόμματα, ὄχι ἑταιρεῖες. Ὑπό αὐτή τήν ἔννοια, ἡ πολιτική μας τάξη θά πληρώσει συνολικό τίμημα γιά τό σκάνδαλο τῆς Novartis, ἀκόμη καί ἄν ὅλες οἱ ὑποθέσεις πῆγαν στό ἀρχεῖο. Θά πληρώσει συνολικό τίμημα γιά τήν Uber, πού κλέβει τό ψωμί τῶν ταξιτζήδων χωρίς νά πληρώνει φόρους στήν Ἑλλάδα. Ἄν τυχόν, βεβαίως, γίνει γνωστή ἡ συνάντηση κανενός πολιτικοῦ μας ταγοῦ μέ τούς ἐκπροσώπους τῆς Uber, τά κέντρα λήψεως ἀποφάσεων δέν ἔχουν λόγους νά ἀνησυχοῦν. Ποιός θά τό μάθει; Καί ποιός θά τό μεταδώσει; Δέν κινδυνεύει κανείς ἀπό αὐτό! Ἀποστολή τῆς πλειονότητος τῶν ΜΜΕ στήν πατρίδα μας εἶναι νά ἀποκρύπτουν, ὄχι νά ἀποκαλύπτουν. Αὐτά τά ξέρουμε καί τά ἔχουμε πάρει ἀπόφαση. Ὡστόσο, ἄν φθάσει ὁ ἀπόηχος τῶν ἀποκαλύψεων στά αὐτιά τῶν πολιτῶν, θά πληγεῖ ἡ φίρμα. Ἡ φήμη τῆς ἐπιχείρησης. Ὄχι ἁπλῶς οἱ διευθύνοντες. Καί ὅπως εἴπαμε, καί τό ἐπαναλαμβάνουμε , οἱ Ἕλληνες τιμωροῦν κόμματα ὄχι ἑταιρεῖες.
