Ὁ πατέρας μου εἶχε ἕναν φίλο, καθηγητή γαλλικῶν
Ἕναν ἄνθρωπο λιπόσαρκο, ἀλλά πάντα καλοντυμένο, εὐγενέστατο. «Πῶς ἔγινε, βρέ Χρῆστο, νά εἶσαι ἐσύ Κρητικός! Ἐσύ ἔπρεπε νά ἔχεις γενννηθεῖ κάτω ἀπό τόν πύργο τοῦ Ἄιφφελ» ἔλεγε ὁ πατέρας μου στόν Χρῆστο Φουρνιάδη, ὁ ὁποῖος μᾶς ἔμαθε τά πρῶτα γαλλικά ἀλλά καί τήν Ἱστορία τῆς ἀρχαίας Ἑλλάδος.
Τόν θυμήθηκα, διαβάζοντας μιά ἀναφορά σέ αὐτόν, ἀπό τόν μαθητή του, πρώην ὑπουργό Μανώλη Μπεντενιώτη, σήμερα καθηγητή Πανεπιστημίου.
«Στό λιτό βιογραφικό του ἀναφέρονταν σπουδές στή Γαλλία, κοινωνική συνδικαλιστική δράση, δημοσιογραφία σέ περιοδικά, μέλος στά προεδρεῖα δεκάδων κοινωνικῶν συλλόγων καί φορέων, μέ ὁρμητήριο ἕνα μικρό φτωχικό σπιτάκι στή Νίκαια τοῦ Πειραιᾶ.
Μελετῶντας τήν ἱστορία τῆς ἐπαρχίας Τροιζήνας εἶχε τήν ἔμπνευση νά ἀσχοληθεῖ μέ τή συγκέντρωση ὅλων τῶν διάσπαρτων καί ἐγκαταλελειμμένων στούς ἀγρούς καί τῶν ἐντοιχισμένων στούς τοίχους ἀλλά καί ἐνσωματωμένων σέ σκαλοπάτια ἀρχαιολογικούς θησαυρούς. Στό περίεργο γιά τήν ἀντίληψη τῆς μικρῆς ἐπαρχιώτικης κοινωνίας ἔργο του, βοηθούς, προσέλαβε τούς μαθητές του ἀπό τούς ὁποίους εἶχε ἀπαίτηση νά διαβάζουν περισσότερο ἀπό τούς ἄλλους, καί νά εἶναι οἱ πλέον ἄριστοι στό μάθημα.
Πρῶτο εὕρημα, στήν περιοχή τοῦ ναοῦ τοῦ Ποσειδῶνα στό δάσος τοῦ Πόρου, ἕνα πέλμα, ἕνα πόδι τοῦ ἀγάλματος τοῦ Ποσειδῶνα. Ἀλλά στή συνέχεια μιά σειρά εὑρημάτων πού ἦταν διάσπαρτα στήν ὕπαιθρο, στίς αὐλές σπιτιῶν, στά προαύλια τῶν μικρῶν ἐξωκλησιῶν, τοῦ η Γιάννη, τοῦ η Δημήτρη, τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. Ὅλα αὐτά συγκεντρώνονται σέ μιά αἴθουσα τοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου Τροιζήνας, μιά αἴθουσα ἑνός πρόχειρου Μουσείου.
Στήν προσπάθειά του αὐτή ὁ καθηγητής κινητοποίησε ὁλόκληρη τήν ἐπαρχία. Ὁ «Σύλλογος Ἀρχαιοφίλων Τροιζήνας» ἔγινε ἡ ψυχή, τό μυαλό καί τό πάθος αὐτῆς τῆς ὑπέροχης προσπάθειας. Με ὑπομνήματα, ἐνημέρωνε τούς κυβερνητικούς παράγοντες, τή Bουλή, τούς ἁρμόδιους φορεῖς καί τήν ἁρμόδια ἀρχαιολογική ὑπηρεσία. Ἀλλά, ὅπως ἔλεγε, «φωνή βοῶντος ἐν τῇ ἐρήμῳ». Με τήν συγκέντρωση ὅλων αὐτῶν τῶν ἀρχαιολογικῶν εὑρημάτων, εἶχε συντελεστεῖ ἕνα θαῦμα, ἀλλά ἀκούγονταν καί τά σχόλια γιά τόν «τρελό καθηγητή» τοῦ ὁποίου τό ὅραμα ἐλάχιστοι πίστευαν, πέραν ἀπό τούς «δώδεκα», ἀλλά ἴσως καί ἐλαχιστότεροι μαθητές του.
Ἀλλά ἕνα μεσημέρι ἑνός ζεστοῦ κατακαλόκαιρου ὅταν εἶχε τελειώσει καί τό σχολικό ἔτος, ἔφτασαν στήν Τροιζήνα κάποιες ὑπηρεσίες γιά νά πάρουν ἀπό τό πρόχειρο μουσεῖο τοῦ Δημοτικοῦ Σχολείου τήν «πλάκα», τήν ἐπιγραφή τοῦ ψηφίσματος τοῦ Δήμου Ἀθηναίων, πρίν ἀπό τήν Ναυμαχία τῆς Σαλαμίνας πού ἄλλαξε τήν ἱστορία ὅπως ἐδιδάσκετο μέχρι τότε. Τή γνώση γιά τήν ὕπαρξη τῆς «ἐπιγραφικῆς στήλης», οἱ «ὑπηρεσίες» ἀλλά καί ὁλόκληρη ἡ Ἑλλάδα εἶχαν ἀπό τό δημοσίευμα τοῦ περιοδικοῦ «Time» καί τήν ὁλοσέλιδη φωτογραφία τῆς ἐπιγραφικῆς πλάκας, μέ ἕνα ρεπορτάζ πού ὑπέγραφε ἕνας Ἀμερικανός Ἀρχαιολόγος πού εἶχε ἐπισκεφθεῖ τήν Τροιζήνα καί εἶχε φωτογραφήσει τήν ἐπιγραφική πλάκα στό πρόχειρο μουσεῖο τοῦ σχολείου.
Μία «ἐπιγραφική στήλη» πού ἀπό τότε πιά βρίσκεται σέ περίοπτο σημεῖο στό Ἐθνικό Ἀρχαιολογικό Μουσεῖο καί ἀντίγραφό της στό μουσεῖο Πόρου καί στό Πνευματικό Κέντρο Τροιζήνας.
Ὁ καθηγητής ἔφυγε ἀπό τή ζωή, κληροδοτῶντας στή κοινότητα τῆς Τροιζήνας τήν μικρή ἐλάχιστη περιουσία του, ἕνα σπίτι στή Σητεία τῆς Κρήτης καί τά βιβλία του. Κληροδοτῶντας ἀκόμα καί τόν Σύλλογο Ἀρχαιόφιλων Τροιζηνίας στόν τόπο πού ἀγάπησε καί ἐτάφη στό ξωκλήσι τοῦ Ἅι Γιάννη, στόν περίβολο τοῦ ὁποίου εἶχε βρεθεῖ ἕνα ἀπό τά πρῶτα ἀρχαιολογικά εὑρήματα.
Τά «Φουρνιάδια» εἶναι ἄλλως τε πολυήμερες γιορτές πού πραγματοποιοῦνται στήν Τροιζήνα, κάθε χρόνο, κάθε καλοκαίρι ἀπό τόν Πολιτιστικό Σύλλογο Τροιζήνας στή μνήμη του. Μία μνήμη ἱερή, γιά ὅσους τόν ἔζησαν καί κυρίως γιά τούς «μαθητές» του. Αὐτός ἦταν ὁ καθηγητής Χρῆστος Φουρνιάδης.
