Πῶς ἡ γιαγιά του πριγκήπισσα Ἀλίκη, κάτοικος Ἀθηνῶν στήν Κατοχή καί μοναχή μέ πλούσιο κοινωνικό ἔργο, μύησε τόν ἄνακτα στήν θρησκεία μας – Οἱ τακτικές ἐπισκέψεις στό Βατοπέδι καί ἡ βυζαντινή μουσική στήν τελετή ἐνθρονίσεώς του
Ο ΒΑΣΙΛΕΥΣ ΚΑΡΟΛΟΣ Ο Γ΄, ἡ στέψις τοῦ ὁποίου γίνεται σήμερα, εἶναι φίλος τῆς Ἑλλάδος. Κάποιοι μάλιστα ψιθυρίζουν πώς ἄν ἦταν στό χέρι του, τά Γλυπτά τοῦ Παρθενῶνος θά εἶχαν ἤδη ἐπαναπατρισθεῖ. Τό ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον γιά τήν χώρα μας πάντως τό ἔδειξε ὅταν ἦλθε, ὡς Πρίγκηψ τῆς Οὐαλλίας, ἐπίσημος προσκεκλημένος στούς ἑορτασμούς γιά τήν ἐπέτειο τῶν 200 ἐτῶν ἀπό τήν ἐπανάσταση τοῦ 1821. Ἡ εἰδική σχέσις του μέ τήν Ὀρθοδοξία ἔχει καταδειχθεῖ πολλές φορές. Τακτικές ἦσαν οἱ ἐπισκέψεις του στό Ἅγιον Ὄρος καί εἰδικῶς στήν Μονή Βατοπεδίου τόσο, πού κάποιες λαϊκές ἐφημερίδες τοῦ Λονδίνου ἔφθασαν κατά καιρούς νά ὑπονοήσουν ὅτι μπορεῖ νά εἶναι κρυπτορθόδοξος. Ἐκ τῆς θέσεώς του βέβαια εἶναι ὁ Προστάτης τῆς Πίστεως (Protector of the Faith), καί ἐννοεῖται ἡ πίστις στήν Ἀγγλικανική Ἐκκλησία ἡ ὁποία συμβολίζει γιά τούς Ἄγγλους τήν ἀποτίναξη τοῦ καισαροπαπισμοῦ τοῦ Βατικανοῦ. Κατά τοῦτο, εἶναι δομικό στοιχεῖο τοῦ Ἡνωμένου Βασιλείου, ἄν καί κατά τρόπο διαφορετικό πρός αὐτόν, μέ τόν ὁποῖο ἡ Ὀρθοδοξία ἀποτελεῖ συστατικό στοιχεῖο τοῦ ἑλληνικοῦ ἔθνους.
Ὅμως ἡ κατανόησις τοῦ Καρόλου τοῦ Γ΄ γιά τήν Ὀρθοδοξία εἶναι βαθεῖα καί πνευματική. Γιά αὐτό καί εἶναι ἐπιθυμία του, στήν τελετή τῆς στέψεως, νά ἐνσωματωθοῦν βυζαντινοί ψαλμοί πού ἄλλως τε εἶναι σέ ἀπόλυτη ἁρμονία μέ τό ὅλο τυπικό, πού οἱ ρίζες του χάνονται στίς ἐποχές τῆς ἀκμῆς τῆς Ἀνατολικῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας. Ἐξ ἄλλου στό Ἀββαεῖο τοῦ Οὐεστμίνστερ ὅπου γίνεται ἡ στέψις ὑπάρχει ὁ τάφος ἑνός Παλαιολόγου, ἐνῷ ἡ «Ἑλληνική ὁδός» στό κέντρο τοῦ Λονδίνου θυμίζει τήν ἐποχή πού κάποιοι καταδιωγμένοι ἀπό τούς Τούρκους κάτοικοι τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἔφθασαν καί κατοίκησαν στήν πρωτεύουσα τῆς Ἀγγλίας.
Καταλυτική γιά τήν κατανόηση τῆς Ὀρθοδοξίας ἀπό τόν νεαρό Κάρολο ὑπῆρξε ἡ παρουσία τῆς γιαγιᾶς πριγκηπίσσης Ἀλίκης, ἡ ὁποία τό 1967 καί μέχρι τό τέλος τῆς ζωῆς της ἐγκατεστάθη στό Λονδῖνο καί δίπλα της μεγάλωσε ὁ σημερινός Βασιλεύς ὁ ὁποῖος ἀπό αὐτήν ἐμυήθη στό πνευματικό περιεχόμενο τῆς ὀρθοδόξου πίστεως.
Ἡ πριγκήπισσα Ἀλίκη, σύζυγος τοῦ πρίγκηπος Ἀνδρέα, ἐξορίσθηκε μαζί του μετά τό 1922, ἀλλά τό καλοκαίρι τοῦ 1938 ἐπέστρεψε στήν Ἑλλάδα. Κατά τήν γερμανική Κατοχή ἠρνήθη νά φύγει μέ τήν βασιλική οἰκογένεια, καί ἀπό τό σπίτι της στήν ὁδό Ἀκαδημίας διοργάνωνε καί διένεμε συσσίτια, μέ προσωπικά ἔξοδα καί προμήθειες πού τίς ἔστελνε ὁ ἀδελφός της, ὁ πανίσχυρος Λόρδος Μάουντμπάτεν. Μάλιστα ἡ Ἀλίκη, τό 1943, ἔκρυψε στό σπίτι της μέχρι τήν ἀπελευθέρωση τήν οἰκογένεια Κοέν, γιά νά τήν προστατεύσει ἀπό τόν διωγμό τῶν Ἑβραίων. Ἡ Ἀλίκη δέν μίλησε ποτέ γιά αὐτό, ἀλλά ἡ ἱστορία ἔγινε γνωστή κατά τήν δεκαετία τοῦ ’90, ὅταν ὁ Μίκαελ Κοέν τήν ἀπεκάλυψε. Μετά τήν ἀπελευθέρωση, ἡ Ἀλίκη ζοῦσε στήν ὁδό Πατριάρχου Ἰωακείμ 61 στό Κολωνάκι καί ντυνόταν ὡς μοναχή.
Μετεκόμισε γιά λίγους μῆνες στήν Τῆνο, ὅπου προσπάθησε νά ἱδρύσει μοναστῆρι σέ ἰδιόκτητο χῶρο τῆς ἐκκλησίας τῆς Παναγίας τῆς Τήνου. Τό καλοκαίρι τοῦ 1949 ἀπεφάσισε νά ἐπιστρέψει στήν Ἀθήνα καί νά ἱδρύσει ἐκεῖ τό μοναστῆρί της. Προκειμένου νά βρεῖ χρηματικούς πόρους ἔκανε ταξίδια σέ ὅλον τόν κόσμο γιά νά συγκεντρώσει χρήματα.
Τό ἀποτύπωμα τῆς Ὀρθοδοξίας ἀκολουθεῖ τόν Κάρολο. Στήν κατοικία του στό κτῆμα Χάιγρόουβ, στά νοτιοδυτικά τοῦ Tέτμπουρυ στό Γκλωστερσάιρ τῆς Ἀγγλίας, ὑπάρχει μιά γωνιά ἀφιερωμένη στήν θρησκεία τῶν Ἑλλήνων, μέ εἰκόνες καί κειμήλια πού τοῦ ἔχουν χαρίσει μοναχοί καί ἡγούμενοι τοῦ Ἁγίου Ὄρους. Καί δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι ἕνα μικρό πέτρινο καταφύγιο σέ σχῆμα σταυροῦ ἔχει κτιστεῖ ἀνάμεσα στά δέντρα καί τούς θάμνους, σέ μιά κοιλάδα τοῦ Χάιγρόουβ.
Οἱ πνευματικοί δεσμοί τοῦ Βασιλέως Καρόλου μέ τήν Ὀρθοδοξία εἶναι ἀδιαμφισβήτητοι. Οἱ συχνές –πάντα ἀνεπίσημες– ἐπισκέψεις του στό Ἅγιον Ὄρος καί σέ διάφορες ἐκκλησίες καί μοναστήρια στήν Ἀγγλία, τήν Ἑλλάδα καί τήν Σερβία, ἔχουν τραβήξει κατά καιρούς τά φῶτα τῶν διεθνῶν μέσων ἐνημερώσεως, ἀλλά πάντα τό παλάτι ἀνακοινώνει ὅτι γίνονται ἰδιωτικῶς στό πλαίσιο τῆς ἀγάπης τοῦ Καρόλου γιά τίς Τέχνες καί τίς διάφορες πολιτισμικές ἐκφάνσεις τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πνεύματος. Ὅμως ὁ ἴδιος ἔχει πεῖ: «Ἡ Ἑλλάδα βρίσκεται στό αἷμά μου». Καί δέν ὑπάρχει τίποτε πιό ἰδιωτικό ἀπό τήν θρησκευτική πίστη τοῦ καθενός. Εἴτε εἶναι βασιλεύς εἴτε στρατιώτης.
