Ἔμμεση τροποποίηση τοῦ ἐκλογικοῦ νόμου, παραμονές τῶν ἐκλογῶν, συνιστᾶ ἡ τροπολογία Βορίδη – Λάθος ἀντισυνταγματικότητος τοῦ Ὑπουργοῦ Ἐσωτερικῶν, ὁ ὁποῖος ὁμολόγησε στήν Βουλή ὅτι ἡ διάταξις ἔχει φωτογραφικό καί ὄχι κανονιστικό χαρακτῆρα
ΕΙΧΕ ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον νά παρακολουθεῖ κανείς τήν χθεσινή συνεδρίαση τῆς ὁλομελείας τῆς Βουλῆς, κατά τήν διάρκεια τῆς ὁποίας οἱ εἰδικοί ἀγορητές τῶν κομμάτων, μιλῶντας σέ νομοσχέδιο τοῦ Ὑπουργείου Ἐμπορίου, μεταξύ τῶν σχολίων πού διετύπωναν γιά τόν πληθωρισμό, τίς κυριακάτικες ἀργίες, τήν Ἑλληνική Στατιστική Ὑπηρεσία, τό ἐμπορικό ἔλλειμμα, τούς καταναλωτές καί τά σοῦπερ μάρκετ, προσέθεταν καί τήν ἄποψή τους γιά ἕνα κορυφαῖο ζήτημα δημοκρατίας: τήν νομοθέτηση, μέ τροπολογία, τῆς ἀπαγόρευσης καθόδου κόμματος στίς προσεχεῖς ἐκλογές.
- Τοῦ Μανώλη Κοττάκη
Τό πολιτικό μας σύστημα θεώρησε τόσο κορυφαία αὐτήν τήν πρωτοβουλία του, πού ἀφορᾶ στόν πυρῆνα τοῦ πολιτεύματός μας, ὥστε καταδέχτηκε ἡ συζήτηση γιά τό ἐπίμαχο θέμα νά ἐνταχθεῖ ὡς παρένθεση σέ ἕνα νομοσχέδιο …ἐμπορίου. Στήν πραγματικότητα, ἡ πρωτοβουλία τοῦ πολιτικοῦ συστήματος νά νομοθετήσει λίγο πρίν ἀπό τίς ἐκλογές ἀποτελεῖ ἐκτός ἀπό παραβίαση τοῦ ἄρθρου 29 τοῦ Συντάγματος καί μία ἔμμεση ἀναθεώρηση τοῦ ἐκλογικοῦ νόμου ὑπέρ τοῦ πρώτου κόμματος. Στό μέτρο πού ἡ συρρίκνωση τοῦ πολυκομματισμοῦ θά ἐπηρεάσει τό ἐκλογικό μέτρο ἀλλά καί τήν τελική κατανομή τῶν ἑδρῶν.
Ἀκόμη πιό ἐνδιαφέρον ὅμως εἶναι τό γεγονός ὅτι μετά τό χθεσινό σημείωμα τῆς στήλης γιά τό θέμα, ἐπικοινώνησαν μαζί μας ὁ Ὑπουργός Ἐπικρατείας Γιῶργος Γεραπετρίτης καί ὁ Ὑπουργός Ἀνάπτυξης Ἄδωνις Γεωργιάδης, προκειμένου νά μᾶς ἀναπτύξουν τήν διαφωνία τους μέ τό σκεπτικό μας. Ἐπικοινώνησε μαζί μας, ἐπίσης, ὁ τομεάρχης Παιδείας τοῦ Σύριζα Νῖκος Φίλης, ὁ ὁποῖος μᾶς ὑπενθύμισε ὅτι στό προσχέδιο τοῦ Συντάγματος τοῦ 1975 ὑπῆρχε διάταξη πού προέβλεπε ρητῶς ἀπαγόρευση κόμματος, ἀλλά κατά τήν διάρκεια τῆς νομοθέτησης ὁ συντακτικός νομοθέτης ἀπέρριψε αὐτήν τήν εἰσήγηση καί διετύπωσε τό ἄρθρο 29 καί τήν λειτουργία τῶν κομμάτων, ὑπό τήν παροῦσα μορφή του. Ἐννοεῖται βεβαίως ὅτι καί ὁ κύριος Φίλης μέ ἄλλο νομικό σκεπτικό ὑποστηρίζει τήν ἀπαγόρευση καθόδου ἀκροδεξιοῦ κόμματος στίς προσεχεῖς ἐκλογές. Εὐχαριστῶ καί τούς δύο ὑπουργούς τῆς Νέας Δημοκρατίας καί τόν πρώην ὑπουργό τοῦ Σύριζα οἱ ὁποῖοι εἶχαν τήν καλοσύνη νά ἐπικοινωνήσουν μαζί μας.
Κύριο ἐπιχείρημα τῶν δύο ὑπουργῶν τῆς κυβέρνησης τοῦ κυρίου Μητσοτάκη ἦταν πώς ἡ Νέα Δημοκρατία δέν μποροῦσε νά ἀναθεωρήσει τό Σύνταγμα, καθώς τήν πρωτοβουλία γιά τήν τροποποίηση τῶν διατάξεων τοῦ Καταστατικοῦ μας Χάρτη τήν εἶχε ὁ Σύριζα πρίν ἀπό τίς προηγούμενες ἐκλογές, ὅταν αὐτός ἐκκίνησε τήν διαδικασία ἀναθεώρησης. Ἡ Νέα Δημοκρατία δεσμευόταν, σύμφωνα μέ τήν ἄποψή τους, ἀπό τήν πρόταση τῆς Κουμουνδούρου. Ὑπενθυμίζουμε γιά ὅσους τυχόν δέν διάβασαν τό προχθεσινό μας σημείωμα, πώς ὑποστηρίζαμε ὅτι ἡ Νέα Δημοκρατία θά μποροῦσε νά ἀναθεωρήσει τό ἄρθρο 29 τοῦ Συντάγματος, καθώς καί τό ἄρθρο 51, μέ βάση τό ὁποῖο ἐπιτρέπεται σέ οἱονδήποτε Ἕλληνα πολίτη νά θέσει ὑποψηφιότητα στίς ἐκλογές, ἐφ’ ὅσον δέν ἔχει καταδικαστεῖ ἀμετακλήτως. Τό ἐπιχείρημα, ὅτι φταίει ὁ Σύριζα καί πάλι πού δέν ἀναθεωρήθηκε τό Σύνταγμα, χωλαίνει σέ δύο σημεῖα: ἕνα πολιτικό καί ἕνα νομικό. Ὡς πρός τό πολιτικό, δέν εἴμαστε λωτοφάγοι καί δέν ξεχνᾶμε.
Θυμόμαστε ὅτι στήν προαναθεωρητική Βουλή ἔγινε μεγάλη συζήτηση μεταξύ τῶν κομμάτων γιά τόν προσδιορισμό τῶν ἀναθεωρητέων διατάξεων, καί ἐπί ὁρισμένων ἄρθρων (π.χ. 86) ὑπῆρξε συναίνεση μεταξύ Κυβέρνησης καί Ἀντιπολίτευσης. Μέ πρόταση μάλιστα τῆς τότε ἀντιπολίτευσης, ΝΔ. Τίποτε δέν ἐμπόδιζε τό 2018 τήν Νέα Δημοκρατία, ἡ ὁποία εἶχε λάβει τήν πρωτοβουλία νά συνενώσει τίς δικογραφίες πού ἐκκρεμοῦσαν γιά τήν Χρυσή Αὐγή καί νά τίς ἀποστείλει μέ μηνυτήρια ἀναφορά στόν Ἄρειο Πάγο (Δένδιας) καί, δεύτερον, νά νομοθετήσει τήν διακοπή τῆς χρηματοδότησης τῆς Χρυσῆς Αὐγῆς μέ ἐπιχειρήματα, πού τό Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας χαρακτήρισε «συνταγματικῶς ἀνεκτά», νά ζητήσει νά περιληφθεῖ στά πρός ἀναθεωρητέα ἄρθρα καί τό ἄρθρο 29. Γιά νά διορθωθοῦν καί οἱ συνταγματικές ἀτέλειες τῶν νομοθετημάτων πού ψηφίστηκαν ἀπό τό κοινοβούλιο.
Τί θά ἔλεγε ὁ Σύριζα ἄν ἐζητεῖτο ἡ ἀναθεώρηση τοῦ ἄρθρου 29 γι’ αὐτό τό θέμα; Ὄχι; Ἀποκλείεται. Ἄλλως τε γιά ὅσους θυμόμαστε, ἡ Νέα Δημοκρατία δέν ἀκολούθησε τό περιεχόμενο τῆς πρότασης τοῦ Σύριζα ὅσον ἀφορᾶ στά πρός ἀναθεώρηση ἄρθρα, ἀλλά μέ συνταγματική ἑρμηνεία στήν ὁποία συνέπραξε σωστά καί ὁ καθηγητής Γεραπετρίτης, νομοθέτησε αὐτά πού ἡ ἴδια πίστευε. Δυνατότητες, λοιπόν, ἀναθεώρησης ὑπῆρχαν. Ἁπλῶς τό πολιτικό σύστημα τότε θεωροῦσε ὅτι εἶχε ἐκκαθαρίσει τούς λογαριασμούς του μέ τήν Ἀκροδεξιά, μέ τόν ἐγκλεισμό της στίς φυλακές τοῦ Δομοκοῦ, καί δέν ἀπαιτεῖτο καμμία νομοθετική πρωτοβουλία ἀκόμη καί συνταγματικοῦ χαρακτῆρα.
Τό ἐπιχείρημα πού ἀνέφεραν ὅμως οἱ κύριοι Γεραπετρίτης καί Γεωργιάδης στήν ἐπικοινωνία τους μέ τήν στήλη, ὅτι ἡ Νέα Δημοκρατία δέν μποροῦσε νά ἀναθεωρήσει τό Σύνταγμα γιατί δεσμευόταν ἀπό τήν πρόταση τοῦ Σύριζα, ἔχει καί νομική ἀξία. Καί τοῦτο, διότι συνιστᾶ μία ἔμμεση παραδοχή, ὅτι χρειαζόταν ἀναθεώρηση τοῦ Συντάγματος πρίν ἀπό τήν νομοθέτηση καί ὅτι ἡ τροπολογία πού ψηφίστηκε χθές στό κοινοβούλιο ἔχει πρόβλημα. Κάτι πού λέει μέ πολύ κομψό τρόπο καί τό ἐπιστημονικό συμβούλιο τῆς Βουλῆς, στό ὁποῖο ἡγεῖται ὁ καθηγητής μου στήν Νομική Σχολή τοῦ Δημοκριτείου Πανεπιστημίου Θράκης, Κωνσταντῖνος Μαυριᾶς.
Καί ἔχει πρόβλημα, διότι τό περιεχόμενό της δέν εἶναι ἀπολύτως δεσμευτικό γιά τό πρῶτο τμῆμα τοῦ ἀνωτάτου δικαστηρίου στήν «ἐνδεχόμενη δικανική κρίση», τοῦ ὁποίου κάνει ἀναφορά τό ἐπιστημονικό συμβούλιο.
Ἔχει, ἐπίσης, πρόβλημα ἀντιφατικότητας ἡ τροπολογία πού ἔγινε ἤδη νόμος τοῦ κράτους, διότι ἐπιτρέπει (ἀποδεχόμενη ἐδῶ τό Σύνταγμα) πώς, ἄν εἶσαι καταδικασμένος πρωτοδίκως ἀλλά ὄχι ἀμετακλήτως γιά τά ἐγκλήματα τοῦ ἄρθρου 187 τοῦ Ποινικοῦ Κώδικα, μπορεῖς νά εἶσαι ἀνεξάρτητος ὑποψήφιος. Τό πολιτικό σύστημα δέν ἔχει πρόβλημα ἄν ἕνας καταδικασμένος γιά συμμετοχή σέ ἐγκληματική ὀργάνωση εἶναι ἀνεξάρτητος μεμονωμένος ὑποψήφιος βουλευτής (καί πῶς ἀλλιῶς, ὅταν τό Σύνταγμα λέει ἄλλα στό ἄρθρο 51), ἀλλά ἔχει πρόβλημα ὅταν πολλοί καταδικασμένοι γιά συμμετοχή σέ ἐγκληματική ὀργάνωση ἀφαιροῦν, ὀργανωμένοι σέ κόμμα, ἕδρες ἀπό τό πρῶτο κόμμα καί τοῦ στεροῦν ἐνδεχομένως τήν αὐτοδυναμία. Ὁ ναζισμός ὅταν ἀφαιρεῖ λίγες ἕδρες εἶναι ἀνεκτός, ὅταν ἀφαιρεῖ πολλές ἕδρες εἶναι ἀπαράδεκτος.
Ὁ καθηγητής Γεραπετρίτης στήν ἐπικοινωνία μας ἐπεσήμανε ὅτι «ἡ τροπολογία πατάει σέ ἤδη ψηφισμένη ἀπό τή Βουλή διάταξη πού δέν ἔχει ἀμφισβητηθεῖ.» Καί ὅτι «θά ἦταν ἀντισυνταγματική ἡ τροπολογία ἄν εἶχε ἀποκλειστεῖ εὐθέως ἡ συμμετοχή τοῦ Κασιδιάρη ὡς ὑποψήφιου χωρίς νά ὑπάρχει ἀμετάκλητη ἀπόφαση.» Εἶναι καί πάλι ἐνδιαφέρον νά ἐπισημάνω ὅτι ὁ καθηγητής τόνισε στήν ἐπικοινωνία μας ὅτι ἡ παλιά διάταξη «δέν ἔχει ἀμφισβητηθεῖ.» Ὄχι ὅτι ἦταν συνταγματική. Ἦταν πολύ προσεκτικός.
Ὅσον ἀφορᾶ στόν κύριο Κασιδιάρη, πέραν τῶν ἐπιχειρημάτων πού παρουσιάσαμε ἀνωτέρω προσθέτουμε ἕνα ἀκόμη, πού ἀποδεικνύει πόσο μεγάλο πρόβλημα εἶναι νά νομοθετεῖ ἡ Κυβέρνηση χωρίς νά ἔχει ἀναθεωρήσει προηγουμένως τό Σύνταγμα. Ὁ ἐκλογικός νόμος προβλέπει τήν κάθοδο συνασπισμοῦ ἀνεξάρτητων ὑποψηφίων, οἱ ὁποῖοι μποροῦν νά ἀνακηρυχθοῦν μεμονωμένα ὑποψήφιοι, καθώς δέν ἔχουν καταδικαστεῖ μέ ἀμετάκλητη καταδίκη. Ἐάν λοιπόν οἱ καταδικασμένοι γιά τό ἄρθρο 187 τοῦ Ποινικοῦ Κώδικα δέν κατέλθουν μέ ἑνιαῖο κόμμα, ἀλλά κατέλθουν μέσῳ συνασπισμοῦ ἀνεξαρτήτων, τί γίνεται; Ἐπειδή δέν τά ξέρουμε ὅλα περί τήν ἐκλογική νομοθεσία, πᾶσα ἀπάντηση δεκτή.
Ἀπ’ ὅσα ἀκούσαμε χθές στό κοινοβούλιο, ὁ ὑπουργός Ἐσωτερικῶν κύριος Βορίδης μολονότι ἐνσωμάτωσε παρατηρήσεις κομμάτων στήν τελική νομοτεχνική διατύπωση τῆς ρύθμισης, δέν κατάφερε νά ὑπερβεῖ τά συνταγματικά κωλύματα. Μᾶλλον, τά ἐπιδείνωσε.
Ὅπως σωστά τοῦ ὑπέδειξε ὁ βουλευτής τῆς Ἀριστερᾶς Τζανακόπουλος (γιά μία φορά εἶχε δίκιο), ἔκανε κάτι ἀδιανόητο γιά νομοθέτη: μέ τήν ἀγόρευσή του ὁ Ὑπουργός ὁμολόγησε ὅτι ἡ συγκεκριμένη τροπολογία ἔχει φωτογραφικό χαρακτῆρα καί στοχεύει στόν Ἠλία Κασιδιάρη, ἐνῷ μέ βάση τίς ἀρχές τοῦ συνταγματικοῦ δικαίου ἡ νομοθέτηση πρέπει νά εἶναι γενικοῦ καί ἀφηρημένου χαρακτῆρα.
Μέ βάση ὅλα αὐτά, συμπεραίνουμε: Φοβᾶμαι πώς θά ζήσουμε ἀδιανόητες στιγμές ὅταν ὁ Ἄρειος Πάγος θά χρειαστεῖ νά ἐκφράσει τήν «ἐνδεχόμενη δικανική κρίση» γιά τήν ὁποία ὁμιλεῖ τό Ἐπιστημονικό Συμβούλιο τῆς Βουλῆς. Γιά νά καταλήξει σέ ἀποφάσεις θά χρειαστεῖ προηγουμένως νά μελετήσει τά πρακτικά τῆς ψήφισης τοῦ Συντάγματος στά ἄρθρα 29-51, τά πρακτικά τῆς χθεσινῆς συνεδρίασης τῆς Βουλῆς γιά νά διαπιστώσουν τήν βούληση τοῦ νομοθέτη, τήν γνωμοδότηση τοῦ Ἐπιστημονικοῦ Συμβουλίου τῆς Βουλῆς, καί βεβαίως τόν νέο νόμο. Δέν εἶμαι καθόλου αἰσιόδοξος ὅτι ὁ νέος νόμος κατάφερε νά ἀναθεωρήσει τό Σύνταγμα. Φοβᾶμαι μάλιστα ὅτι ἡ διάταξη μπορεῖ νά θεωρηθεῖ ἀπό τόν Ἄρειο Πάγο ἀντισυνταγματική, ὄχι γιά τό περιεχόμενό της, ἀλλά ἐξ αἰτίας τῆς γκάφας τοῦ κυρίου Βορίδη, νά ὁμολογήσει ἐνώπιον τῆς ἐθνικῆς Ἀντιπροσωπείας ὅτι εἰσηγεῖται ἕναν νόμο μέ φωτογραφικό χαρακτῆρα καί ὄχι μέ ἀφηρημένο καί κανονιστικό χαρακτῆρα.
Ὑστερόγραφο 1: Δέν ἄκουσα τόν κύριο Γεραπετρίτη νά παρεμβαίνει στήν χθεσινή συνεδρίαση τῆς Βουλῆς. Γιατί; Ἀφοῦ ὁ νόμος εἶναι …συνταγματικός! Τί φοβήθηκε;
Ὑστερόγραφο 2: Ἄν καταλαβαίνω σωστά ἀπό τήν διατύπωση τοῦ κυρίου Βορίδη, προκειμένου νά ἔχει ὁ Ἄρειος Πάγος εὔλογο χρόνο γιά νά ἀχθεῖ στήν ἀπόφασή του, θά διευρυνθεῖ ὁ χρόνος τῆς προεκλογικῆς ἐκστρατείας ἀπό 25 μέρες σέ περισσότερες;
