«Ἐν εὐθείᾳ τοῦ βίου ὁδῷ πίστιν ὁμολογῶ τήνδε…»
ΤΟ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ δέν μπορεῖ νά περιγραφεῖ εὔκολα. Ἡ συγκίνηση πού σοῦ δίδει ἡ ὁρκωμοσία νέων πτυχιούχων, στήν προκειμένη περίπτωση τοῦ Πολιτικοῦ τῆς Νομικῆς τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν, ξεπερνᾶ κατά πολύ τήν προσωπική χαρά γιά τήν ἀποφοίτηση ἑνός προσώπου οἰκείου καί ἀγαπημένου σέ σένα, ὅπως ὁ ἀνιψιός μου Μιχάλης, πού ἔλαβε χθές τό πτυχίο του μέ βαθμό 8,03 παρακαλῶ. Θέλετε τά καθαρά φωτεινά πρόσωπα τῶν παιδιῶν πού πλημμύρισαν τήν περίλαμπρη αἴθουσα τελετῶν τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν, στήν περίφημη Τριλογία; Θέλετε οἱ οἰκογένειες πού μιά γροθιά ἦταν γύρω τους καί καμάρωναν μαζί τους γιά τούς καρπούς τῶν κόπων τους καί ἐλάμβαναν καί αὐτές τό δικό τους πτυχίο; (Δίπλα μου στέκονταν ἡ μητέρα μου Ἀναστασία, ὁ ἀδελφός μου Δημήτρης, ὁ ἕτερος ἀνιψιός Στέλιος καί ἡ μητέρα τους Βάλια.)
Θέλετε ἡ εὐταξία μέσα στόν χῶρο τῆς ὁρκωμοσίας; Θέλετε οἱ τήβεννοι (κατάλοιπο τῆς εὐρωπαϊκῆς παράδοσης ὅταν λειτουργοῦσαν ΑΕΙ μέσα σέ μοναστήρια μέ διδασκάλους ρασοφόρους μοναχούς) μέ τίς ἑλληνοπρεπεῖς γραμμές; Θέλετε ὁ μεγαλοπρεπής ὑπέροχος ἀθηναϊκός ἥλιος τῆς …19ης Δεκεμβρίου πού λάμπρυνε τήν τελετή;
Θέλετε οἱ πανεπιστημιακοί δάσκαλοι, ὁ ἀντιπρύτανις κύριος Εὐστάθιος Εὐσταθόπουλος καί ὁ Πρόεδρος τοῦ Τμήματος Γρηγόρης Μολύβας πού ὁρμήνεψαν τούς νέους καί τίς νέους μέ τίς εὔστοχες ὁμιλίες τους; (Ὁ κύριος Μολύβας μάλιστα τούς μίλησε μέ παραπομπές στόν Γκάντι «γιά τήν τόλμη πού σαγηνεύει τήν τύχη» καί θυμήθηκε πώς ὅταν ὁ ἴδιος ἀποφοίτησε πρό δεκαετιῶν ἀπό τό ἴδιο τμῆμα οἱ ἀδαεῖς τόν ρωτοῦσαν ἄν… «θά γίνει ὑπουργός ἤ πρωθυπουργός».) Θέλετε ὅλα μαζί; Κατακλυσμός τά συναισθήματα.
Γιά μιά στιγμή, χθές, ὁμολογῶ ὅτι αἰσθάνθηκα πολύ πλούσιος ἐκεῖ μέσα. Γιατί δέν καμάρωνα μόνο τόν Μιχάλη. Ἤμουν ὑπερήφανος γιά ὅλα τά παιδιά τοῦ κόσμου. Γιά τά Ἑλληνόπουλα στά ὁποῖα θά ἐμπιστευτοῦμε αὔριο τήν Ἑλλάδα μας. Ἔνοιωσα ὅτι ὅλα ὅσα κάνουμε ὁ καθένας ἀπό τόν δικό του προμαχῶνα ἔχουν τελικά νόημα. Δέν πᾶνε στόν βρόντο. Δέν εἶναι μόνο τό γκρίζο πού κυριαρχεῖ στήν ζωή μας. Ὑπάρχουν καί ἄλλα χρώματα. Τό καλύτερο σᾶς τό ἄφησα γιά τό τέλος. Ἔχω γράψει καί ἄλλες φορές ἀπό αὐτήν ἐδῶ τήν θέση, ὅτι μᾶς κτυποῦν συστηματικά στίς ρίζες μας. Ρόζ ἡ σημαία, ντεμοντέ ὁ Χριστός, ἐθνικισμός ἡ πατρίδα. Θά πρότεινα σέ ὅλους ἐκείνους πού κάνουν σχέδια γιά τό οὐδετερόθρησκο κράτος, νά κάνουν ἕναν κόπο! Ὅπου τελεῖται ὁρκωμοσία πτυχιούχων ΑΕΙ, νά στέλνουν ἕναν ἀπεσταλμένο γιά νά βλέπουν ποιόν ὅρκο ἐπιλέγουν οἱ νέοι Ἕλληνες ἐπιστήμονες, ποιά δάκτυλα ἑνώνουν γιά νά διαβεβαιώσουν: τόν θρησκευτικό ἤ τόν πολιτικό. Θά βρεθοῦν πρό ζωηροτάτης ἐκπλήξεως. Καί οἱ δύο σειρές τῶν πτυχιούχων τοῦ Πολιτικοῦ τῆς Νομικῆς πού ὁρκίστηκαν χθές στήν Ἀκαδημία Ἀθηνῶν ἐπέλεξαν σέ ποσοστό 99% τόν θρησκευτικό ὅρκο. Μόνο πέντε ἀπό τούς ἑβδομήντα πού ὁρκίστηκαν στήν πρώτη σειρά ἐπέλεξαν τόν πολιτικό μέ τήν παλάμη ἀναπεπταμένη κατά τό ξενικό πρότυπο. Τό ἴδιο ὅμως συνέβη καί στήν ἑπόμενη σειρά πού ὁρκίστηκε. Μέ ἀκόμη μεγαλύτερα ποσοστά. Ὅπως μάλιστα μέ ἐνημέρωσαν οἱ διαπιστευμένοι φωτογράφοι τῶν ὁρκωμοσιῶν τοῦ ΕΚΠΑ (χθές εἶχε ὁρκωμοσίες στό Πάντειο, στήν Γεωπονική, στήν ΑΣΟΕΕ), τό ἴδιο ἀκριβῶς συμβαίνει σέ ὅλες τίς ὁρκωμοσίες! Πλήν Πολυτεχνείου, παντοῦ ἐπικρατεῖ ὁ θρησκευτικός ὅρκος. Μέ τήν διευκρίνηση, ὅτι οἱ πτυχιοῦχοι τοῦ Πολυτεχνείου, γιά λόγους ἄγνωστους, δέν δίδουν κανέναν ὅρκο! Οὔτε κἄν πολιτικό. Καί μήν φανταστεῖ κανείς ὅτι ὁ θρησκευτικός ὅρκος τοῦ Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν εἶναι μία εὔκολη ὑπόθεση. Ὄχι! Εἶναι ὅρκος ἀνηφορικός.
Εἶναι ὁμολογία. Καί ἡ ἐπιλογή της γίνεται ἐνσυνειδήτως.
Ἀντιγράφω τό κείμενο τοῦ ὅρκου τοῦ ΕΚΠΑ πού φέρει τόν τίτλο «ΚΑΘΟΜΟΛΟΓΗΣΙΣ», φέρει τήν ὑπογραφή τοῦ Προέδρου τοῦ Τμήματος Χαράλαμπου Χρυσανθάκη καί τοῦ ἀντιπρύτανη Εὐστάθιου Εὐσταθόπουλου, καί γράφεται σέ πολυτονικό. Ἐκφωνεῖται ὡς ἑξῆς: «Τοῦ πτυχίου τῆς Πολιτικῆς Ἐπιστήμης καί Δημοσίας Διοικήσεως ἀξιωθείς ὅρκον, ὀμνύω πρό τοῦ πρυτάνεως καί τοῦ Προέδρου τοῦ Τμήματος Πολιτικῆς Ἐπιστήμης καί Δημοσίας Διοικήσεως τῆς Οἰκονομικῶν καί Πολιτικῶν Ἐπιστημῶν Σχολῆς καί πίστιν ὁμολογῶν τήνδε. Ἀπό τοῦ ἱεροῦ περιβόλου τοῦ σεπτοῦ τούτου τεμένους τῶν Μουσῶν ἐξερχόμενος κατ’ ἐπιστήμην βιώσομαι, ἀσκῶν ταύτην δίκην θρησκείας ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ. Οὕτω χρήσιμον ἐμαυτόν αὐτούς καταστήσω πρός ἅπαντας τούς δεδομένους τῆς ἐμῆς ἀρωγῆς καί ἐν πάσῃ ἀνθρώπων κοινωνίᾳ ἀεί πρός εἰρήνην καί χρηστότητα ἠθῶν συντελέσω βαίνων ἐν εὐθείᾳ τοῦ βίου ὁδῷ, πρός τήν ἀληθείαν καί τό δίκαιο ἀποβλέπων, καί τόν βίον ἀνυψῶν εἰς τύπον ἀρετῆς ὑπό τήν σκέπη τῆς σοφίας. Ταύτην τήν ἐπαγγελία ἐπιτελοῦντι, εἴη μοι, σύν ταῖς εὐχαῖς τῶν ἡμετέρων διδασκάλων, ὁ Θεός βοηθός ἐν τῷ βίῳ».
Αὐτός ὁ ὅρκος ἔχει σημασία ὄχι ἁπλῶς γιατί εἶναι θρησκευτικός χωρίς νά ἀπαιτεῖ ἀπό τούς ὁρκιζόμενους νά ὁρκιστοῦν στήν «Ἁγία καί Ἀδιαίρετο» ἀλλά γιατί εἶναι βαθιά ἑλληνικός. Μέ δασεῖες, περισπωμένες, ψιλές. Μέ ἔννοιες, ὅπως σοφία, ἀρωγή, δίκαιον, ἀλήθεια, πίστη, ἐπαγγελία, ἀρετή, βίος. Μέ λέξεις, ὅπως «ἀξιωθείς». Ὅρκος χωρίς προστακτικές. Ὅρκος διαφορετικός ἀπό τόν ἀντίστοιχο Θρησκευτικό πού δίδουν Δήμαρχοι καί Περιφερειάρχες αὐτές τίς μέρες οἱ ὁποῖοι ὁρκίζονται ὅτι θά ὑπηρετήσουν πιστά τήν «Ἑλλάδα». Ἡ λέξη «πατρίδα» ἔχει ἀφαιρεθεῖ αθορύβως…
Προσπαθοῦν πολλοί, καί μέ ἐπιμονή λοιπόν, νά ρίξουν τήν Ἑλλάδα. Ἀλλά ἡ Ἑλλάδα δέν πέφτει! Ἀδίκως προσπαθοῦν. Ματαίως. Κατέβηκα ἤρεμος μέ ἕνα πρωτόγνωρο αἴσθημα πληρότητας τά σκαλιά τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν καί περπάτησα πρός τά γραφεῖα τῆς ἐφημερίδας μας διά τῶν ὁδῶν Πανεπιστημίου, Βασιλίσσης Σοφίας καί Ἡρώδου Ἀττικοῦ. Στό ὕψος τῶν ἐγκαταστάσεων τῆς Προεδρικῆς Φρουρᾶς οἱ Εὔζωνες μέ τίς φουστανέλλες τσακισμένες στήν τρίχα περίμεναν τήν Πρόεδρο τῆς Δημοκρατίας Κατερίνα Σακελλαροπούλου νά φύγει ἀπό τό Μέγαρο καί νά κατευθυνθεῖ πεζῆ πρός τά ἐνδιαιτήματά τους γιά νά τούς ἐπιθεωρήσει. Μοῦ ἄρεσε αὐτό πού ἄκουσα. Ἤμουν τόσο χαρούμενος ἀπό ὅσα εἶχα δεῖ στήν Ἀκαδημία πού ἄν τυχόν ἔπεφτα πάνω της θά τῆς ἔλεγα… «μπράβο Πρόεδρε, πού βλέπεις τούς Εὔζωνες χωρίς τυμπανοκρουσίες» καί θά τῆς ἔβαζα τήν ἰδέα νά πάει μιά μέρα νά παρακολουθήσει ὁρκωμοσία νέων πτυχιούχων Νομικῆς στόν ναό τοῦ Ὀρθολογισμοῦ.
Καί νά τούς μιλήσει. Ποιός ξέρει! Μπορεῖ, μία φορά ἔστω, νά εὕρισκε τίς ἀπόψεις μας ἐνδιαφέρουσες.
