Περιμέναμε μέ τήν σύζυγο νά πάρουμε τήν ἐγγονή μας ἀπό τό σχολεῖο
Εἴχαμε παρκάρει ἔξω ἀπό τό Ἀρχαιολογικό Μουσεῖο Πειραιῶς καί βγήκαμε νά «ξεμουδιάσουμε». Ἐκεῖ, πίσω ἀπό τήν βαρειά σιδερένια πόρτα, ἁπλώνονταν τά ἀπομεινάρια τοῦ ἀρχαίου θεάτρου τῆς Ζέας, πού δέν λειτουργεῖ πλέον.
Σ’ αὐτό τόν χῶρο, μέχρι τά μέσα τῆς δεκαετίας τοῦ ᾽60, τά βράδια τοῦ καλοκαιριοῦ ἀντηχοῦσαν κλαρῖνα, βιολιά, σαντούρια καί λαγοῦτα. Τό συγκρότημα Ἑλληνικῶν Δημοτικῶν χορῶν τῆς μεγάλης Δώρας Στράτου, παρουσίαζε κάθε βράδυ τό πρόγραμμά του καί οἱ κερκίδες γέμιζαν, κυρίως ἀπό τουρίστες, πού ἀπολάμβαναν ἕνα καθαρά ἑλληνικό θέαμα καί ἀκρόαμα.
Ψυχή ἐκείνης τῆς ὑπέροχης προσπάθειας, ἡ Δωροθέα Στράτου, ἡ θυγατέρα τοῦ Νικολάου Στράτου δικηγόρου, πολιτικοῦ καί Πρωθυπουργοῦ, καί τῆς Μαρίας Κορομηλᾶ. Ὁ παπποῦς της Δημήτριος Κορομηλᾶς ἦταν δημοσιογράφος καί συγγραφέας, διάσημος γιά τά ἔργα του «Ὁ ἀγαπητικός τῆς Βοσκοπούλας» καί «Ἡ Τύχη τῆς Μαρούλας».
Ἡ Δώρα Στράτου, ἡ μεγαλοαστή πού ἀγάπησε τήν παράδοση καί διέσωσε φορεσιές, ἤχους, κοσμήματα, χορούς καί παραδοσιακές φορεσιές, περιόδευσε μέ τό συγκρότημά της ὅλο τόν κόσμο κάμνοντας γνωστούς τούς παραδοσιακούς ἐθνικούς μας χορούς καί τονώνοντας τό ἐθνικό φρόνημα τῶν ὁμογενῶν μας.
Ὁ πατέρας της ὑπῆρξε γιά σύντομο χρονικό διάστημα Πρωθυπουργός. Μετά τήν Μικρασιατική καταστροφή καταδικάσθηκε σέ θάνατο στήν περιβόητη «δίκη τῶν ἕξι».
Ὁ Στράτος ἐκτελέσθηκε, ἡ περιουσία τῆς οἰκογένειας δημεύθηκε καί ἡ Δώρα, μέ τή μητέρα της καί τόν ἀδελφό της Ἀνδρέα, ἔφυγαν στό ἐξωτερικό. Ταξίδεψαν στό Βερολῖνο, τό Παρίσι καί τήν Νέα Ὑόρκη γιά δέκα χρόνια, κατά τήν διάρκεια τῶν ὁποίων ἡ Δώρα ὁλοκλήρωσε τίς σπουδές της.
Ἐπέστρεψαν στήν Ἑλλάδα τό 1932. Ὁ ἀδελφός της Ἀνδρέας, νομικός, ἐξελέγη βουλευτής. Ἐκείνη, συνεργαζόταν μέ τόν Κούν καί μέ τήν καλλιτεχνική καί πνευματική κοινωνία τῆς ἐποχῆς, τήν περίφημη «γενιά τοῦ ᾽30».
Στίς ἀρχές τοῦ ᾽50 ἵδρυσε τό «Σωματεῖο Ἑλληνικοί Χοροί – Δώρα Στράτου» καί τό 1953 ἄρχισαν οἱ πρῶτες τακτικές θεατρικές παραστάσεις ἑλληνικῶν λαϊκῶν χορῶν καί τραγουδιῶν σέ ὑψηλό ἐπαγγελματικό ἐπίπεδο. Τήν στήριζαν οἱ Ὀδυσσέας Ελύτης, Μάνος Χατζιδάκις, Σπῦρος Βασιλείου, Γιάννης Μόραλης. Ὁ Γιάννης Τσαρούχης ζωγράφιζε τίς φορεσιές.
Τό 1963, μέ ἐντολή τοῦ Πρωθυπουργοῦ Κωνσταντίνου Καραμανλῆ, κατασκευάσθηκε εἰδικά γιά τό συγκρότημα τό ὑπαίθριο θέατρο Δώρας Στράτου στόν χῶρο τοῦ ἀρχαίου θεάτρου Πειραιῶς, μέ καθημερινές παραστάσεις καθ’ ὅλη τήν θερινή περίοδο.
Τό 1965 δημιουργήθηκε τό Θέατρο Δώρας Στράτου στό χῶρο τοῦ Φιλοπάππου, ἕνα θέατρο 900 θέσεων καί σχέδια σκηνῆς τοῦ Σπύρου Βασιλείου.
Τό 1967, ἡ Στράτου συνελήφθη ἀπό τήν στρατιωτική κυβέρνηση, διότι ἔκρυβε στήν οἰκία της τόν ἐκδότη Χρίστο Λαμπράκη. Ἀποφυλακίσθηκε λόγω τῆς «φασαρίας» πού δημιούργησε στό ἐξωτερικό ἡ μετέπειτα ὑπουργός Πολιτισμοῦ Μελίνα Μερκούρη.
Ἡ Δώρα Στράτου συνέχισε νά ἐργάζεται συστηματικά γιά τό ὅραμά της μέχρι τό 1983 ὁπότε καί ἀποσύρθηκε γιά λόγους ὑγείας. Πέθανε στίς 20 Ἰανουαρίου τοῦ 1988.
Γιά κάμποσα χρόνια, τήν παράδοση κράτησε ζωντανή ἡ ἀξέχαστη Δόμνα Σαμίου. Τώρα, εὐτυχῶς πού ὑπάρχει ὁ Λάμπρος Λιάβας καί τό «Ἁλάτι τῆς γῆς» στήν ΕΡΤ καί ἀκούγεται ὁ καθαρός ἑλληνικός ἦχος, μακρυά ἀπό τό δῆθεν δημοτικό μέ τά ἁρμόνια, τούς ἐνισχυτές καί τά μπάσα!
