Βαρύτατος ὁ φόρος τόν ὁποῖο κατέβαλλε ἡ Ἐμπορική μας Ναυτιλία στόν Πόλεμο
Τά στοιχεῖα πού ἔχει συγκεντρώσει ὁ Δημήτρης Σταθακόπουλος, εἶναι συγκλονιστικά. Ἴσως ἔπρεπε νά γίνεται κάθε χρόνο στά σχολεῖα ἀναφορά γιά τό συγκεκριμένο θέμα. Γιά νά καταλαβαίνουν οἱ νεότεροι τί θά πεῖ «Ἑλληνική Ἐμπορική Ναυτιλία»!
Ἡ Ἑλληνική Ἐμπορική Ναυτιλία, λοιπόν, μέ τήν ἔναρξη τοῦ Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ἀριθμοῦσε, σέ ὅλα τά μήκη καί πλάτη τῆς ὑδρογείου: 541 πλοῖα συνολικῆς χωρητικότητος 1.666.859 τόνων, ὑπό Ἑλληνική Σημαία, καί 124 πλοῖα συνολικῆς χωρητικότητος 454.318 τόνων, ὑπό ξένη Σημαία. Ἀκόμη 22 Ἑλληνικά ἤ Ἑλληνικῶν συμφερόντων ἀπασχολούμενα πλοῖα στόν ποταμό Γιάνγκ Τσέ (Κίνα), καθώς καί ἱκανό ἀριθμό ποταμόπλοιων πού δραστηριοποιοῦντο στόν Δούναβη, τά ὁποῖα κατεσχέθησαν ὡς «λεία πολέμου» μετά τήν προσχώρηση τῆς Ρουμανίας στόν ἄξονα.
Τά ἀπολεσθέντα σκάφη κάτω τῶν 30 κόρων δέν καταμετρήθηκαν!! Στίς ἀπώλειες τῶν ἑλληνικῶν πλοίων πρέπει νά συμπεριλάβουμε καί ἐκεῖνα πού χάθηκαν ἐκ λάθους, ἀπό ἐνέργειες συμμαχικῶν ὑποβρυχίων καί ἀεροπλάνων.
Ποσοστό ἀπωλειῶν τοῦ Ελληνόκτητου Ἐμπορικοῦ Στόλου: 72%!
Ἀπώλειες φορτηγῶν κατά τά ἔτη 1939-45: Ἄμεσες πολεμικές ἀπώλειες (τορπιλλισμός, βομβαρδισμός): 281. Κατακρατήσεις-κατασχέσεις: 35. Ἀπώλειες ἐξ αἰτίας ναυτικῶν ἀτυχημάτων: 30. Ἀπώλειες ἐπιβατηγῶν: 50, ἐπί συνόλου 55! Ἀπώλειες ἱστιοφόρων: 551 (σχεδόν ὁλοσχερής καταστροφή!)
Ἀπώλειες ναυτικῶν: πλέον τῶν 2.500 νεκρῶν, σύν περί τίς 2.650 ἀναπήρων. Οἱ Ἕλληνες ναυτικοί καί οἱ περιστασιακά ἀπασχολούμενοι Ἕλληνες καί ἀλλοδαποί ὑπερέβαιναν τίς 20.000.
Οἱ θυσίες τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἐμπορικοῦ Ναυτικοῦ ἄρχισαν ἀπό τήν πρώτη μέρα τῆς κηρύξεως τοῦ Πολέμου μέ τή βύθιση τοῦ φορτηγοῦ «Ἰωάννης Καρρᾶς» στό λιμάνι τῆς Gdynia τῆς Πολωνίας, τήν τρίτη Σεπτεμβρίου τοῦ 1939.
Τήν ἑπομένη βυθίστηκε στή Βαλτική Θάλασσα τό Ἑλληνικό φορτηγό «Κωστῆς», παρ’ ὅτι ἡ Ἑλλάς δέν εἶχε ἐμπλακεῖ στόν πόλεμο. Ἀλλά καί μετά τήν ἀπελευθέρωση, τόν Ὀκτώβριο τοῦ 1944, στίς 9 Δεκεμβρίου, βυθίσθηκε τό φορτηγό «Ἰλισσός» καί στίς 22 Μαρτίου 1945, τό liberty «Ἐλευθερία».
Στό προαναφερθέν διάστημα, ὁλόκληρη ἡ ποντοπόρος Ἑλληνική Ἐμπορική Ναυτιλία, χρονοναυλώθηκε (ὁμαδική χρονοναύλωση) γιά τίς ἀνάγκες τοῦ πολέμου, μέ τούς ἴδιους ὅρους χρονοναυλώσεως τῆς ἀγγλικῆς ναυτιλίας, ἀλλά καί ἐκείνης τῶν λοιπῶν συμμαχικῶν χωρῶν. Ἐξαιρέθηκαν τριάντα πλοῖα πού ἦταν ἤδη χρονοναυλωμένα ἀπό τήν οὐδέτερη ἑλβετική κυβέρνηση.
Μέρος τῶν χρημάτων τῶν χρονοναυλώσεων (7 ἑκ. λίρες) διετέθησαν γιά τή συντήρηση τῆς εὑρισκόμενης στό Κάιρο ἑλληνικῆς κυβερνήσεως.
Ἀπό τούς ναυτικούς τῆς Ἑλληνικῆς Ἐμπορικῆς Ναυτιλίας παραμένει ἄγνωστο πόσοι ἐκ τῶν πληρωμάτων ἐπέστρεψαν, ἐάν ἐπέστρεψαν, καθώς καί πόσοι χάθηκαν στά διάφορα στρατόπεδα συγκεντρώσεως ἤ ὅπου ἀλλοῦ. Πόσοι βρέθηκαν σέ σωσίβιες λέμβους στά παγωμένα νερά τοῦ Βορείου Ἀτλαντικοῦ καί πόσοι στίς τροπικές περιοχές, χωρίς τρόφιμα καί νερό. Πόσοι πέθαναν στίς σωσίβιες λέμβους, πόσοι τρελλάθηκαν, ἤ αὐτοκτόνησαν, ἤ τούς ἔφαγαν οἱ καρχαρίες.
Μερικοί στάθηκαν πιό τυχεροί, ὅπως ὁ πλοίαρχος καί ὁ ἀνθυποπλοίαρχος τοῦ φορτηγοῦ «Ἅγιος Γεώργιος», πού βρέθηκαν ἐξαντλημένοι σέ λέμβο στόν Ἰνδικό Ὠκεανό μετά ἀπό 19 ἡμέρες, ἤ οἱ τρεῖς ναυαγοί τοῦ φορτηγοῦ «Πηλεύς», πού διεσώθησαν, ἡμιθανεῖς, ἔπειτα ἀπό 37 μέρες στόν Ἀτλαντικό Ὠκεανό.
