Λατρεύω τόν κινηματογράφο
Κάποτε ἀναμίχθηκα μέ τό σινεμά. Μάλιστα, μιά ταινία μικροῦ μήκους, πού φτιάξαμε μέ μιά ἐξαίρετη συνάδελφο, βραβεύθηκε στό Φεστιβάλ Κινηματογράφου τῆς Θεσσαλονίκης. Ὅταν εἶδα πόσα χρήματα καί χρόνο χρειάζεται γιά νά κάνεις ταινίες μεγάλου μήκους, δέν ἀσχολήθηκα ἄλλη φορά. Προσπαθῶ νά βλέπω ὅσες καλές ταινίες μοῦ ἐπιτρέπει ὁ χρόνος μου. Καί, φυσικά, εἶδα καί τήν ταινία «Καλάβρυτα 1943».
Νά ξεκαθαρίσουμε ὅτι τό σινεμά δέν ἀποδίδει ἐπακριβῶς τήν Ἱστορία. Πολλές ταινίες στηρίζονται σέ ἱστορικά γεγονότα, ἄλλα ἀποτελοῦν μυθοπλασία. Ὅπως ἐκεῖνο τό φίλμ «Οἱ 300», πού τό ἀποθεώσαμε! Αὐτό κάνει καί τό φίλμ «Καλάβρυτα 1943», πού ἔχει προκαλέσει κῦμα διαμαρτυριῶν γιά «παραχάραξη τῆς Ἱστορίας». Ἄποψή μου εἶναι ὅτι ἡ ταινία εἶναι καλή. Καί ὁ Μαξ φόν Σύντωβ ἐξαιρετικός. Δέν μπορεῖ νά «ἀθωώνεται» τό τεράστιο ἔγκλημα ἐπειδή ὁ σεναριογράφος ἐφηῦρε (;) ἕναν Αὐστριακό στρατιώτη τῶν Ναζί πού δέν ἦταν κτῆνος! Ἐξ ἄλλου ἡ ἐν ψυχρῷ δολοφονία τῶν Καλαβρυτινῶν παρουσιάζεται πεντακάθαρα καί τό στομάχι τοῦ θεατῆ διαλύεται! Καί ἡ παραίτηση τῆς Γερμανίδας δικηγόρου ἀπό τήν ὑπόθεση πού τῆς ἀναθέτει ἡ Γερμανία τῆς Μέρκελ, δείχνει ὅτι διαφωνεῖ μέ τήν ἄποψη ὅτι «τυχόν δικαίωση τῶν Ἑλλήνων στό θέμα τῶν ἀποζημιώσεων θά ἀνοίξει τόν δρόμο στήν Πολωνία». Αὐτά εἶδα ἐγώ στήν ταινία. Ἄς θυμηθοῦμε, ὅμως, τί μᾶς ἔδειξε ἡ ταινία «Ὁ Πιανίστας» τοῦ Ἀμερικανο-πολωνο-εβραίου Ρομάν Πολάνσκι. Ὁ πιανίστας Szpilman (τό ὄνομα σημαίνει «ὁ ἄνδρας πού παίζει») κρυβόταν σέ ἕνα σπίτι ἀλλά ἔγινε ἀντιληπτός ἀπό Γερμανό ἀξιωματικό. Δέν μποροῦσε νά παίξει τόσο καιρό στό πιάνο τοῦ σπιτιοῦ στό ὁποῖο κρυβόταν. Καθόταν στό σκαμπώ καί ἁπλῶς ἀκουμποῦσε ἁπλά τά πλῆκτρα χωρίς θόρυβο. Ὁ Γερμανός τόν προστάζει νά καθίσει στό πιάνο κΙ ὁ Szpilman ἐπιλέγει τό «Νυχτερινό ἀριθ. 20» τοῦ Chopin, γνωρίζοντας ὅτι τόν περιμένει τό Νταχάου! Βρισκόμαστε λίγο πρίν ἀπό τό τέλος τοῦ πολέμου. Ἡ Γερμανία ὁδηγεῖται στήν συνθηκολόγηση κι ὁ ἀξιωματικός τῆς Βέρμαχτ ξέρει ὅτι ὅλα ἔχουν χαθεῖ πιά γιά τήν «οὐτοπία» τῆς ναζιστικῆς Γερμανίας. Ὁ Szpilman τελειώνει τό κομμάτι καί… σιωπή. Ὁ ἀξιωματικός τῆς Βέρμαχτ εὐχαριστεῖ καί φεύγει! Ἕνας στρατιώτης τῶν Ναζί χαρίζει τήν ζωή σέ ἕναν Ἑβραῖο! Ὁ ἀξιωματικός (τό ὄνομά του ἦταν Wilm Hosenfeld) ἐπισκεπτόταν τόν μουσικό τίς ἑπόμενες μέρες καί τοῦ ἔφερνε φαγητό.
Ὁ Γερμανός ἀξιωματικός πέθανε σέ σοβιετικό στρατόπεδο κρατουμένων πολέμου τό 1952 σέ ἡλικία 57 ἐτῶν. Εἶχε καταδικασθεῖ σέ 25 χρόνια καταναγκαστικῆς ἐργασίας. Πρίν ἀπό τόν πόλεμο ἦταν δάσκαλος. Ὁ Hosenfeld δέν εἶπε ποτέ τό ὄνομά του στόν Szpilman. Ὅμως ὁ βιρτουόζος προσπάθησε νά μάθει ποιός τοῦ ἔσωσε τή ζωή. Τό 1950 ὁ πιανίστας ἔμαθε τελικά τό ὄνομα τοῦ Γερμανοῦ ἀξιωματικοῦ. Δέν κατάφερε ὅμως νά τόν ἐλευθερώσει. Ὁ πιανίστας πέθανε στή Βαρσοβία σέ ἡλικία 88 ἐτῶν. Στόν Hosenfeld ἀπενεμήθη ὁ τίτλος τοῦ «Δικαίου τῶν Ἐθνῶν» ἀπό τό Γιάντ Βασσέμ (ἤ Γιάντ Βασχέμ), τό Μουσεῖο πού εἶναι ἀφιερωμένο στόν Ὁλοκαύτωμα. Ἐπίσης ἀσχολεῖται ἐπιστημονικά μέ τήν ἱστορία τοῦ Ὁλοκαυτώματος. Ἱδρύθηκε τό 1953 στά Ἱεροσόλυμα μετά ἀπό ἀπόφαση τῆς Κνεσέτ. Σήμερα τό Γιάντ Βασσέμ ἔχει δύο ἑκατομμύρια ἐπισκέπτες ἐτησίως. Ἄν μπορέσετε, βρεῖτε καί δεῖτε τήν ταινία τοῦ Ρομάν Πολάνσκι. Ἀξίζει τόν κόπο.
