Εἰκονικά κόμματα, ψηφιακοί ἀρχηγοί

AN ΕΧΕΙΣ τήν ἐπαγγελματική διαστροφή νά μελετᾶς τά…

… βασικά κείμενα τοῦ Συνεδρίου τοῦ ΚΚΕ μέσα σέ συνθῆκες καύσωνα 40 βαθμῶν Κελσίου, στό τέλος ἀποζημιώνεσαι! Ὅλο καί κάτι μαθαίνεις. Γιά νά εἶμαι εἰλικρινής, ἀρχικῶς μοῦ ἀπέσπασε τήν προσοχή ἕνα ἐνημερωτικό κείμενο τοῦ Περισσοῦ γιά τόν ἀριθμό καί τήν ποιότητα τῶν μελῶν τῆς κομματικῆς δύναμης τοῦ Κομμουνιστικοῦ Κόμματος (βλ. ieidiseis.gr «Ἡ ἀνθρωπογεωγραφία τοῦ κόμματος»), τό ὁποῖο ἄν καί ὑποστήριζε ὅτι ὑπῆρξε ἀνανέωση μελῶν στήν κομματική βάση, πρόχειρη μελέτη του ἔδειχνε τό ἀντίθετο. Σύμφωνα μέ αὐτό: ἡ δύναμη τῶν μελῶν τοῦ κόμματος αὐξήθηκε μόλις κατά 0,7% σέ σύγκριση μέ τό προηγούμενο συνέδριο (παρά τίς νέες «στρατολογίες» ὅπως εἶναι ὁ ἐπίσημος κομματικός ὅρος). Τό 50% τῶν μελῶν τοῦ ΚΚΕ εἶναι ἀπό 50 ἐτῶν ἕως ἄνω τῶν 75 (ὡσάν νά πρόκειται γιά …ὅμιλο ἀναμνήσεων). Ἡ κομματική δύναμη εἶχε ἀπώλειες λόγω διαγραφῶν καί ἐθελοντικῶν ἀποχωρήσεων κατά 7,3% καί λόγω θανάτων κατά 7,35%. Γενικῶς δέν τό λές ἀνανέωση ὅλο αὐτό. Ὡστόσο αὐτό πού μέ κέντρισε ἀκόμη περισσότερο ἦταν οἱ αἰτίες πού κατά τοῦ συντάκτες τοῦ σημειώματος δέν προχώρησε ἡ «κομματική οἰκοδόμηση». Κατ’ αὐτούς, «ἡ κομματική οἰκοδόμηση γενικά καθυστερεῖ καί ἀποδείχτηκε ἕνα καθῆκον πολύ σύνθετο, ἑπομένως καί δύσκολο στήν ὑλοποίησή του, πού προσκρούει σέ παλιούς καί νέους ἀνασταλτικούς παράγοντες ὅπως:

– Στήν ἀπόσταση ἐπιτελικῆς καί ἐκτελεστικῆς ἐργασίας, ἀλλά καί στίς νέες δυσκολίες πού προκύπτουν πλέον ἀπό τίς ἐκτεταμένες ἐφαρμογές τῆς Πληροφορικῆς στήν ταχεῖα καί συνοπτική πληροφόρηση, ὁ ἐθισμός στήν ὁποία μειώνει τήν ἐκπαίδευση καί τήν ἱκανότητα γιά μελέτη, περιορίζει τήν ἀνάπτυξη κριτικῆς σκέψης καί ἀντίστοιχης δράσης.

– Στήν ἐπιδείνωση τῶν ὡραρίων ἐργασίας, στήν ἀστάθειά τους. Στή μορφή τῆς τηλεργασίας ἀπό τό σπίτι.

– Στόν περιορισμό τῆς στήριξης τῶν νέων γονιῶν ἀπό τίς γιαγιάδες καί τούς παπποῦδες λόγω τῆς παράτασης τοῦ ὁρίου συνταξιοδότησης, σέ συνδυασμό μέ τήν αὔξηση τῶν ἐργαζόμενων γυναικῶν.»

Ἡ ἀμηχανία τῶν κομμουνιστῶν ἀπέναντι στήν τεχνολογία καί τίς συνέπειες πού ἔχει στόν τρόπο ὀργάνωσης τῶν κομμάτων καθίσταται περισσότερο ἔκδηλη στόν δεύτερο τόμο μέ τίς θέσεις τοῦ ΚΚΕ στό κεφάλαιο γιά τόν «ψηφιακό μετασχηματισμό τοῦ κράτους». Ἐκεῖ ἐξηγεῖται πέραν πάσης ἀμφιβολίας γιατί τό ΚΚΕ πολεμᾶ τό ψηφιακό κόμμα καί τό ψηφιακό συνδικᾶτο. Γιατί ἡ σύγχρονη τεχνολογία ἐξουδετερώνει τόν παραδοσιακό τρόπο δράσης του. Ἄλλο τό νά «στρατολογεῖς» νέα μέλη στήν διαδήλωση, στό ἐργοστάσιο, στούς μαζικούς χώρους καί ἄλλο νά τά ψάχνεις στό facebook. Τό πολιτικό «ψηστήρι» ἐκεῖ γίνεται πιό δύσκολα. Ἀντιγράφουμε καί πάλι ἀπό τά ἐπίσημα κείμενα τοῦ Συνεδρίου τοῦ ΚΚΕ:

«32. Μέ αφορμή τήν πανδημία ἐπιταχύνθηκε ἀπό τήν κυβέρνηση τῆς ΝΔ, με τή σύμφωνη γνώμη καί τῶν ἄλλων κομμάτων, ἡ προώθηση μιᾶς σειρᾶς “μεταρρυθμίσεων” πού ἀφοροῦν κυρίως τόν λεγόμενο “ψηφιακό μετασχηματισμό τῆς κοινωνίας καί τοῦ κράτους”, τήν “ψηφιακή διακυβέρνηση” κ.λπ.

(…) Ἡ τηλεργασία ἀποτελεῖ χαρακτηριστικό παράδειγμα γιά τό πῶς προσαρμόζονται οἱ νέες τεχνολογίες –καί κυρίως οἱ ψηφιακές– στίς ἀνάγκες τοῦ κεφαλαίου. Ἡ ψηφιοποίηση χρησιμοποιείται ὡς ἐργαλεῖο ἐντατικοποίησης τῆς ἐργασίας ἀλλά καί τῆς κρατικῆς καταστολῆς. (…)

Παράλληλα, ἀστικά κόμματα εμφανίζουν ὡς ἐκσυγχρονισμό στή λειτουργία τους τήν ψηφιοποίησή τους. Ἄσχετα με τήν –μέχρι στιγμής– ἀποτυχία τέτοιων ἐγχειρημάτων στή χώρα μας (βλ. i-SYRIZA), τέτοιες ἀλλαγές θά ἐπιταχυνθοῦν, διαμορφώνοντας ακόμα πιό “προσωποπαγῆ” κόμματα, κόμματα με μέλη-“ψηφιακούς ἀκόλουθους”, σέ πλήρη ἀντιδιαστολή με τήν “περισσότερη δημοκρατία” τήν ὁποία ἐπικαλοῦνται.

Τέτοιες ἀλλαγές ἐπιδιώκεται νά ἐπιβληθοῦν καί στά συνδικᾶτα, στούς φοιτητικούς συλλόγους (ἠλεκτρονικές ψηφοφορίες, μητρώο συνδικαλιστικῶν στελεχῶν) κ.ἄ. Τό γεγονός ὅτι ἰδιαίτερα ἡ νέα γενιά εἶναι ἐξοικειωμένη με τήν ἐπικοινωνία, ὅπως ἔχει σήμερα διαμορφωθεῖ, καί τή στρεβλή κοινωνικοποίηση πού αὐτή διαμορφώνει, ἀξιοποιεῖται ὥστε αὐτές οἱ ἀντιδραστικές ἀλλαγές νά ἐμφανίζονται ὡς αὐτονόητες. Στήν πραγματικότητα, γίνονται νέα ἐργαλεῖα κρατικῆς κι ἐργοδοτικῆς χειραγώγησης ἐργατικῶν καί ἄλλων δυνάμεων, τῆς νεολαίας τους, με στόχο τήν ὑπονόμευση τῆς συμμετοχής, τῆς συζήτησης, τῶν μαζικῶν δημοκρατικῶν διαδικασιῶν κ.λπ.».

Τό ἄγχος τῶν κομμουνιστῶν ὅτι ἡ τεχνολογία σέ συνδυασμό μέ τίς νέες μορφές ἐργασίας (τηλε-εργασία) ἀφαιρεῖ τήν διαπροσωπική ἐπαφή-ἐπικοινωνία καί καταργεῖ στήν πράξη τό κόμμα στά συνδικάτα, στούς φοιτητικούς συλλόγους καί ἀλλαχοῦ εἶναι καί ἔκδηλο καί δικαιολογημένο. Καί τολμῶ νά πῶ ὅτι δέν ἀφορᾶ μόνο τό ΚΚΕ. Σήμερα «γελᾶμε» μέ τά παθήματα τοῦ Περισσοῦ πού ἀρνεῖται νά παρακολουθήσει στοιχειωδῶς τίς σύγχρονες τάσεις καί ἡ ἐποχή τόν ξεπερνᾶ καθ’ ὁμολογίαν του. Σήμερα ἔχουμε ὅλη τήν ἄνεση νά λέμε στούς κομμουνιστές «καλά νά πάθετε», καθώς ἡ δράση τους στά συνδικάτα κυρίως μέ τίς ἀπεργίες πού προκηρύσσονταν γιά ψύλλου πήδημα καί κατέστρεψαν ἐπιχειρήσεις ἔδωσαν τήν ἀφορμή στό «σύστημα» –γιά νά μιλήσουμε μέ τούς ὅρους τους– νά νομοθετήσει τόν ἠλεκτρονικό τρόπο προκήρυξης ἀπεργιῶν. Ἡ ἀλαζονεία τοῦ ΠΑΜΕ καί οἱ παρελάσεις μέ κομσομόλικο βηματισμό στήν πλατεῖα Συντάγματος πληρώνονται. Ἀλλά ἐν πάσῃ περιπτώσει ὅπως ἔχω ἐπισημάνει καί ἄλλη φορά δέν εἶναι οἱ κομμουνιστές πού φθίνουν ὁ ἀντίπαλος. Στό τέλος τῆς γραφῆς σέ δύο-τρεῖς στιγμές κομβικές γιά τό Ἔθνος ὅπως τά ἐπεισόδια ἀποσταθεροποίησης τοῦ 2008, ἡ ἀπόπειρα εἰσβολῆς ἀκραίων στοιχείων στό Κοινοβούλιο τό 2011 καί ἡ σύσκεψη ἀρχηγῶν ὑπό τόν Παυλόπουλο γιά τήν παραμονή στό εὐρώ τό 2015, τό ΚΚΕ ἔδρασε κατά τρόπο ὑπεύθυνο σέ σύγκριση μέ ἄλλους ἀνεύθυνους. Ὁ ἀντίπαλος εἶναι κατά τήν γνώμη μου ἄλλος, ἀφορᾶ ὅλο τό πολιτικό σύστημα καί οἱ κομμουνιστές μέσα στό ἄγχος τους τόν ἀναδεικνύουν. Ὁ ἀντίπαλος εἶναι τά εἰκονικά κόμματα καί οἱ ψηφιακοί ἀρχηγοί. Τήν τεχνολογία προφανῶς καί δέν πρέπει νά τήν ἀγνοεῖς, ὀφείλεις νά τήν ἀξιοποιεῖς καί νά προσαρμόζεσαι σέ αὐτήν. Νά σέ ὁρίζει ἀλλά ὄχι νά σέ καθορίζει. Ἀλλά αὐτό πού διαπιστώνω εἶναι ὅτι τά κόμματα ἀξιοποιοῦν τήν τεχνολογία, τά zoom, τίς τηλεδιασκέψεις ἐκ τοῦ μακρόθεν γιά νά ἀποφύγουν τήν ἀπ’ εὐθείας ἐπαφή μέ τόν λαό. Ἐπαφή πού καμμιά φορά εἶναι καί δυσάρεστη. Ἡ δημοκρατία τά ἔχει αὐτά. Κάπως ἔτσι ἀπό τά μαζικά κόμματα (ἡ ΝΔ εἶχε 1 ἑκατομμύριο μέλη τό 1985 ἐπί Κωνσταντίνου Μητσοτάκη) ὁδηγούμαστε στά ψηφιακά τεμπέλικα κόμματα μέ τίς χρυσές ψηφιακές κάρτες μελῶν καί τούς ἀφανεῖς χρηματοδότες. Μακριά ἀπό τόν λαό.

Ἡ ψηφιακή εἰκονική δημοκρατία ἐξυπηρετεῖ. Σύμφωνοι. Ἀλλά ἡ προσωπική ἐπαφή, ὁ διάλογος, ἀκόμη καί τό κτύπημα στήν πλάτη, ἡ ἁφή καί τό ἄγγιγμα εἶναι ἔννοιες ἀναντικατάστατες στήν δημοκρατία. Μέ τήν τεχνολογία φθάνει πιό γρήγορα ἡ φωνή τῶν κομμάτων στόν λαό. Πράγματι. Ἀλλά σέ συνδυασμό μέ τίς νέες μορφές ἐργασίας ὅπως μελαγχολικῶς διαπιστώνουν οἱ κομμουνιστές γιά τόν ἑαυτό τους διευρύνεται καί ἡ ἀπόσταση ἀπό τόν λαό. Τά κόμματα, οἱ δημοσιογράφοι, τό σύστημα, βολευόμαστε σήμερα ἀπό τήν μεταρρύθμιση. Μέ τό ψηφιακό κράτος κερδίζουμε χρόνο. Οἱ γραφειοκρατίες χάνουν τήν ἰσχύ τους. Ἀπό προσωπική πεῖρα σᾶς βεβαιῶ ὅμως ὅτι ἡ ἀπ’ εὐθείας ἐπαφή μέ τήν κοινωνική ἀτμόσφαιρα δίνει τήν δυνατότητα καλύτερης κατανόησης προβλημάτων καί συμπεριφορῶν σέ βάθος. Στίς μάχες τῶν ἀμφιθεάτρων στά ΑΕΙ μάθαμε τόν πλοῦτο τοῦ ἐπιχειρήματος. Δοκιμάζαμε τίς ἰδέες μας καί τήν ἀντοχή τους στήν πράξη στίς κατά πρόσωπο ἀντιπαραθέσεις μας μέ τήν Ἀριστερά. Τώρα τά κόμματα κάνουν πολιτική θερμοκηπίου. Γι’ αὐτό καί δυσκολεύονται νά διακρίνουν τίς τάσεις τοῦ ἐκλογικοῦ σώματος. Οἱ δημοσκοπήσεις δέν τά καταφέρνουν πάντοτε –ἰχνηλατεῖς ἀπό τηλεφώνου ἕναν λαό πού μιά ζωή θεωρεῖ ὅτι παρακολουθεῖται;– νά τίς ἐντοπίσουν. Ἐάν ποτέ τά κόμματα ἀποκτοῦσαν τήν αἴγλη, τήν ἀπήχηση καί τήν ἀκτινοβολία πού διέθεταν μετά τήν πτώση τῆς δικτατορίας καί ἄν ἡ λέξη «πολιτικός» εἶχε τήν ἴδια βαρύτητα μέ τότε, πολλά φαινόμενα ἀπό τήν παρακμή πού ζοῦμε θά τά εἴχαμε γλυτώσει. Νά μήν διασκεδάζουμε λοιπόν πού οἱ κομμουνιστές μοιρολογοῦν σήμερα τό κακό πού βρῆκε τίς ὀργανώσεις τους ἐξ αἰτίας τῆς καθολικῆς χρήσης τῆς τεχνολογίας ὡς μέσου πολιτικῆς ἐπικοινωνίας. Θά ἔρθει ἡ στιγμή πού τά εἰκονικά ἀστικά κόμματα καί οἱ ψηφιακοί ἀρχηγοί θά καταρρεύσουν στίς κάλπες ἄν συνεχίσουν νά μήν ἀφουγκράζονται ἀπ’ εὐθείας τίς κοινωνίες.