ΘΑ ΑΚΥΡΩΝΕ ποτέ ἕνας «γκάγκαρος» Βρεταννός Πρωθυπουργός προγραμματισμένη συνέντευξή του μέ ξένο ἡγέτη φίλης χώρας, ἐπειδή δέν τοῦ ἄρεσαν αὐτά πού εἶπε σέ τηλεοπτική συνέντευξή του γιά ζήτημα πού ἅπτεται τῶν διακρατικῶν σχέσεων;
Ἡ Μεγάλη Βρεταννία, πού γνωρίζουμε, διαθέτει ἱστορικό αἴσθημα ἀνωτερότητας. Πίσω ἀπό τήν εὐγένειά της καί τούς καλούς τρόπους της, μετά βίας κρύπτεται ἡ παλαιά ὑπεροψία της καί ἡ συνήθης ἀλαζονεία της ἀπέναντι σέ ἡγέτες κρατῶν τά ὁποῖα ὑπῆρξαν ὑπό τήν ἐπιρροή της. Κρατῶν, πού ἀνεξαρτήτως τῆς σημερινῆς σειρᾶς γεωπολιτικῆς σπουδαιότητας, γιά αὐτήν ὑπῆρξαν, ὅπως ἐμεῖς, χρήσιμοι σύμμαχοί τους στό παρελθόν. Ἡ Μεγάλη Βρεταννία ἤλεγχε κάποτε τίς κτήσεις της στήν Ἰνδία διά τῆς Ἑλλάδος. Τό Αἰγαῖο ἦταν ὁ ζωτικός χῶρος, τό κρίσιμο σταυροδρόμι γιά τόν ἔλεγχο τοῦ Σουέζ. Γι’ αὐτόν τόν ἔλεγχο «αἱματοκυλιστήκαμε» ἀνοήτως στόν Ἐμφύλιο.
Ὄχι λοιπόν! Ἕνας ἀληθινός Βρεταννός Πρωθυπουργός –ἄν ἦταν τέτοιος ὁ Ρίσι Σούνακ, δέν θά συμπεριφερόταν ποτέ ἔτσι στόν Κυριάκο Μητσοτάκη. Θά προσέφευγε κλασσικά στό διάσημο φλέγμα τῆς Ἀλβιώνας, τό φλέγμα τῶν τζέντελμεν, γιά νά σχολιάσει μέ τάκτ αὐτό πού τόν ἐνόχλησε. Ὁ Σούνακ γεννήθηκε στήν Μεγάλη Βρεταννία, ἐκπαιδεύτηκε στήν βρεταννική κουλτούρα καί παιδεία, ἀλλά οὔτε εἶναι οὔτε μπορεῖ νά γίνει Βρεταννός ἐξ αἵματος. Ἀντικειμενικά. Ὁ λαός του ὑπῆρξε ὑπόδουλος στούς Βρεταννούς.
Γιά νά μήν τόν ἀδικῶ, προσπάθησα νά «μπῶ στά παπούτσια» του καί νά σκεφτῶ ἀνάποδα μήπως καί καταλάβω τί τόν ἐνόχλησε τόσο πολύ, μέχρι νά φθάσει στό «ἀπονενοημένο» διάβημα. Ναί, ἔχει ἐκλογές συντόμως καί ἀπέχει τῶν Ἐργατικῶν εἴκοσι μονάδες, χωρίς αὐτό νά εἶναι ἀποκλειστικῶς δική του εὐθύνη. Τό κόμμα του ἔχει κάνει μεγάλο πολιτικό κύκλο. Ναί, ἴσως μέ αὐτόν τόν λαϊκισμό τῆς ἀκύρωσης, πού θά κληθεῖ νά ἐξηγήσει στό μέλλον, ἤθελε νά συσπειρώσει τά «ἐθνίκια» του, ὅπως μοῦ τηλεφώνησε στενός συνεργάτης τοῦ Πρωθυπουργοῦ χθές ἀπό τό Λονδῖνο. Ναί, οἱ Βρεταννοί Συντηρητικοί Τόρυς εἶναι ἀδελφό κόμμα μέ τήν, ἄς ποῦμε, «συντηρητική» ΝΔ καί προφανῶς δέν τοῦ ἦρθε καλά πού ὁ Κυριάκος σήκωσε τόσο ψηλά τό θέμα τῶν Γλυπτῶν μέσα στό Λονδῖνο. Ναί, ἴσως νά θεώρησε unfair (ἔχουν μία ἱστορία οἱ Μητσοτάκηδες μέ τό Λονδῖνο), ὅτι συνάντησε πρίν ἀπό αὐτόν τόν πολιτικό του ἀντίπαλο, ἀρχηγό τῆς ἀξιωματικῆς Ἀντιπολίτευσης μέ διαρροές (πού ἄρχισαν ἀπό τήν Ἀθήνα πρό τριημέρου), ὅτι ὁ Στάρμερ «δέν θά σταθεῖ ἐμπόδιο στήν ἐπιστροφή τῶν Γλυπτῶν» (δημόσια δήλωση πάντως δέν ἔκανε.) Ναί, ἐπίσης, μπορεῖ ὁ Κυριάκος νά ἄλλαξε πίστα σέ αὐτήν του τήν συνέντευξη στό BBC, νά ἄλλαξε γλῶσσα, νά «ὄξυνε» καί νά μίλησε πρώτη φορά εὐθέως γιά «κλοπή» καί γιά «ἐπανένωση» –ὄχι γιά δανεισμό καί ἀνταλλαγές πού ὑπαινισσόταν μέχρι προχθές, κάθε φορά πού πήγαινε στό Λονδῖνο.
Σκέφτηκα ἀνάποδα καί ἀναλογίστηκα ἐπίσης πῶς θά ἀντιδροῦσε ὁ Κυριάκος ἄν εἶχε ἔλθει κατά τήν διάρκεια προεκλογικῆς ἐκστρατείας στήν Ἑλλάδα ὁ Ράμα ἤ ὁ ἡγέτης ἀδελφοῦ συντηρητικοῦ κόμματος τῆς ΝΔ καί τοῦ ἄνοιγε (δέν εἶναι βεβαίως θέμα ἴδιας βαρύτητας μέ τά Γλυπτά) ζήτημα περιουσιῶν Τσάμηδων πρίν ἀπό τήν συνάντησή τους. Τί θά ἔκανε ἐκεῖνος; Τά σκέφτηκα ὅλα λοιπόν! Καμμία δικαιολογία δέν στέκει γιά τήν ἀπρέπεια τοῦ Σούνακ ἀπέναντι στόν Πρωθυπουργό τῆς Ἑλλάδος. Ἔνοχος καί πάλι! Ἕνας γνήσιος Βρεταννός δέν ἐνοχλεῖται δημοσίως. Ἕνας γνήσιος Βρεταννός δέν δείχνει τήν ἐνόχλησή του μέ αὐτόν τόν τρόπο. Ἕνας γνήσιος Βρεταννός, τέκνο αὐτοκρατορίας, δείχνει τήν ἐνόχλησή του μέ σκωπτικό τρόπο. Τό πιό κοφτερό μαχαίρι εἶναι τό βαμβάκι. Καί ἄν ἀκόμη θέλει νά δείξει τήν ἐνόχλησή του μέ ἄλλο τρόπο, ἡ ἀκύρωση μιᾶς συνάντησης, πού εἶναι ἡ ἀπώτατη ἐπιλογή, δέν εἶναι ἡ λύση. Οἱ ἡγέτες τοῦ 21ου αἰῶνα ἔχουν μάθει νά καβγαδίζουν μπροστά στίς κάμερες στήν ἐποχή μας. Καί ἄν δέν θέλουν νά καβγαδίσουν, ὑπάρχει μία ἀκόμη κλίμακα ἐνόχλησης πρός τά κάτω! Καβγαδίζουν ἰδιωτικῶς πίσω ἀπό τίς κλειστές πόρτες, λέει ὁ ἕνας ὅ,τι θέλει κατά πρόσωπο στόν ἄλλο καί μετά ἀποφεύγουν νά κάνουν κοινές δηλώσεις. Καί αὐτό χαμηλή θερμοκρασία εἶναι!
Μέ δυό λόγια: Ἡ διπλωματία μοιάζει μέ χορογραφία. Ἔχεις πολλές ἐπιλογές ἀνάλογα μέ τόν παρτενέρ. Ὅταν ἀφήνεις τόν θυμό σου νά ἐπικυριαρχήσει, ἀδιαφορῶντας γιά τά συμφέροντα τῆς χώρας σου, τότε προφανῶς δέν κάνεις γι’ αὐτήν τήν δουλειά. Ὁ πολιτικός πρέπει νά εἶναι συναισθηματικός μέχρι τοῦ σημείου νά μήν γίνεται ἐπικίνδυνος γιά τήν χώρα του.
Τούτων δοθέντων καί ἐφ’ ὅσον δέν ἔχει συμβεῖ κάτι ἄλλο πού ἀγνοοῦμε, ἡ Ἑλλάς, ὄχι μόνον ὁ Πρωθυπουργός της, βγαίνουν κερδισμένοι ἀπό τήν ἄκομψη στάση τοῦ Ἰνδο-Βρεταννοῦ Πρωθυπουργοῦ Ρίσι Σούνακ. Ἡ ἀκύρωση τῆς συνάντησης βοηθᾶ στήν διεθνοποίηση τοῦ θέματος τῶν Γλυπτῶν. Θά ἤθελα βεβαίως μέ τόν ἴδιο τρόπο, τήν ἴδια συστηματικότητα καί τόν ἴδιο ἐνθουσιασμό, νά διεθνοποιήσει ὁ Πρωθυπουργός τό θέμα τῆς Ἁγίας Σοφίας –ἀλλά δέν εἶναι τῆς στιγμῆς. Κατά τά λοιπά, ἄς μήν ἔχουμε αὐταπάτες. Ἄς δώσουμε τήν μάχη μας μέ ἀποφασιστικότητα, ἀλλά ἄς μήν περιμένουμε πολλά. Ἡ ἐπίσκεψή μου στό Βρεταννικό Μουσεῖο τόν περασμένο Ἰανουάριο μοῦ δημιούργησε αἰσθήματα μεγάλης μελαγχολίας (τσίκνα ἀπό fish & chips στόν περίβολο πού φυλάσσονται οἱ θησαυροί μας;) ἀλλά καί ρεαλισμοῦ. Ἄν μᾶς ἐπέστρεφαν ποτέ τά Γλυπτά, τότε θά ἄνοιγε ἡ πόρτα, ὥστε τό Μουσεῖο μέ τά «κλεψιμέικα» ἀπό τήν Ἰνδία, τήν Αἴγυπτο, τήν Κίνα, ἀκόμη καί ἀπό τήν …Σκωτία νά διαλυθεῖ στά ἐξ ὧν συνετέθη! Καί δυστυχῶς, γιά ἐμᾶς, ἡ λειτουργία του συνδέεται εὐθέως μέ τήν παραγωγή μεγάλου μέρους τοῦ Λονδρέζικου ΑΕΠ: Θέσεις ἐργασίας (οἱ φύλακες εἶναι Ἰνδοί), παροχή ὑπηρεσιῶν, τζίρος. Ζεῖ πολύς κόσμος ἀπό αὐτό. Οἱ Καρυάτιδες, οἱ αἰγυπτιακές μούμιες, τά τοτέμ, βοηθοῦν νά ὑπάρχει κοινωνική εἰρήνη στούς δρόμους τῆς βρεταννικῆς πρωτεύουσας.
Κερδισμένος ὁ Κυριάκος καί ἡ Ἑλλάς ἀπό τήν ἀνόητο ἀκύρωση τῆς συνάντησης μέ τόν Σούνακ, λοιπόν, ἀλλά μέχρις ἐκεῖ. Σέ βάθος χρόνου, δύσκολα μποροῦμε νά περιμένουμε περισσότερα. Ἄς ἀπολαύσουμε τόν θόρυβο τοῦ αὐτογκόλ! Δέν θά διαρκέσει καί πολύ.
