Ἡ τελευταία Γενική Συνέλευση
τοῦ Συνδέσμου Ἐπιχειρήσεων καί Βιομηχανίας
ἦταν ἕνα ἐντυπωσιακό φεστιβάλ καινοτόμου
σκέψης καί προοδευτικῆς θεώρησης
τῆς πραγματικότητας
Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ Γενική Συνέλευση τοῦ ΣΕΒ πρέπει νά ἦταν ἡ 40ή, ἀνοικτή στό κοινό, καί ἡ 40ή, πού προσωπικά παρακολούθησα. Μέ μία λέξη, ἦταν ἐντυπωσιακή. Καί ἀπό πολλές πλευρές, καινοτομική καί πρωτοποριακή. Σκέφθηκα ἔτσι ὅτι ἄν ζοῦσε ὁ μεγάλος Γιόζεφ Σουμπέτερ (1882-1952), ὁ Αὐστριακός οἰκονομολόγος καί θεωρητικός τῆς «δημιουργικῆς καταστροφῆς», σίγουρα θά χαιρόταν βλέποντας τούς βιομηχάνους νά ἐπιβεβαιώνουν τή θεωρία του περί τῆς οἰκονομικῆς καί κοινωνικῆς τους πρωτοπορίας. Μιά πρωτοπορία, πού ἡ παγκόσμια πλέον ἀναπτύξη τῆς ἔννοιας τοῦ ἐπιχειρεῖν ἐπιβεβαιώνει κάθε μέρα. Καί μέ ποικίλους τρόπους, σέ πολλαπλά ἐπίπεδα.
Παρακολουθώντας λοιπόν τή συζήτηση τοῦ προέδρου τοῦ ΣΕΒ κ. Θόδωρου Φέσσα μέ τόν σεβάσμιο καί πνευματώδη λαμπρό καθηγητή Θεοδόση Τάσιο καί τή φοιτήτρια Μαρία Κοκάλα, τό μυαλό μου πῆγε χιλιάδες χρόνια πίσω. Σταμάτησε στήν Ἀρχαία Ἀθήνα. Αὐτή τήν πόλη πού τότε, τήν ἐποχή τῶν προσωκρατικῶν φιλοσόφων, αὐτῶν πού ἀκύρωσαν τό μῦθο καί ἄνοιξαν τήν πόρτα στόν ὀρθό λόγο, ἦταν πρωτεύουσα τῆς μεγαλοφυΐας. Γιατί ἄραγε;
Θυμήθηκα ξαφνικά, ὕστερα ἀπό 60 χρόνια, τά λόγια τοῦ ἑλληνολάτρη καθηγητῆ μου τῶν Γερμανικῶν στό Βέλγιο. Μιλώντας μου σέ μιά προφορική ἐξέταση γιά τόν Παρθενῶνα, ἀντί νά μέ ἐξετάζει στά γερμανικά, μοῦ ἔλεγε ὅτι στήν ἀρχαία Ἀθήνα οἱ ἄνθρωποι καθοδηγοῦνταν ἀπό τό «θάμβος», ἐκεῖνον τόν εὐσεβῆ τρόμο καί τό δέος, πού προκαλοῦσε ἡ ἐγγύτητα, μέ ὁποιαδήποτε ὑπερφυσική δύναμη, γιά τήν ὕπαρξη πού ἀντιλαμβανόταν κάποιος. Οἱ Ἕλληνες ἔφτιαξαν τόν Παρθενῶνα συνδυάζοντας τή συμμετρία μέ τήν ἀσυμμετρία. Φοβοῦνταν τή σχιζοφρένεια, ἀλλά τήν ἀναγνώριζαν καί ὡς «δῶρον τοῦ Θεοῦ», ἀναγνώριζε ὁ καθηγητής, καί νομίζω ὅτι εἶχε δίκηο.
Υπό αὐτή τήν ἔννοια μπορῶ νά πῶ ὅτι μέ τήν κατάργηση τοῦ μύθου, στήν ἐποχή τους, οἱ Ἕλληνες καί κυρίως οἱ Ἀθηναῖοι διέθεταν μιά φοβερή ἱκανότητα νά παρουσιάζουν καινούργιες ἰδέες πού προκαλοῦν ἔκπληξη καί ἔχουν μεγάλη ἀξία. Διέθεταν δηλαδή πρίν 2.500 χρόνια αὐτό πού σήμερα ἡ γκουρού τῆς τεχνητῆς νοημοσύνης Μάργκαρετ Μπόντεν ἀποκαλεῖ «δημιουργική μεγαλοφυΐα».
Αὐτή ἡ ἔννοια, λοιπόν, χάρη στήν πρωτοβουλία τοῦ ΣΕΒ, ἦλθε στό προσκήνιο, ἀπό τή σοφία ἑνός κορυφαίου καθηγητῆ καί ἀπό τήν ξεκάθαρη σκέψη μιᾶς δεκαοκτάχρονης κοπέλλας ἀπό τήν Πιερία. Τί μᾶς εἶπαν ὁ σεβάσμιος καθηγητής καί ἡ κοπέλλα, πού στά 18 χρόνια της ἀσχολεῖται μέ τήν ἐπιχειρηματικότητα;
Μᾶς μίλησαν γιά τήν ἠθική πού παράγει πλοῦτο. Μᾶς ἀνέφεραν τήν συμβολή τῆς καινοτομίας στήν ἀνάπτυξη καί κοινωνική εὐημερία μιᾶς χώρας. Ὑπογράμμισαν ὅτι ἡ ὑγιής ἐπιχειρηματικότητα καί ὄχι ἡ κρατικοδίαιτη διαπλοκή εἶναι στήν οὐσία ὁ δρόμος πρός τήν αὐτοολοκλήρωση. Ἡ δεκαοκτάχρονη κοπέλλα μᾶς ἔδωσε νά καταλάβουμε πώς ἡ ἀριστεία ὄχι μόνον δέν εἶναι ντροπή ἀλλά θά πρέπει νά ἀποτελεῖ τρόπο ζωῆς.
Ἕναν τρόπο ζωῆς πού θά δίνει ἀξία στήν ἑλληνική κοινωνία, ἀνοίγοντας ταυτοχρόνως καί δρόμους προόδου γιά τούς ἄξιους. Καί αὐτούς τούς τελευταίους, ἐν μέρει βέβαια, τούς εἴδαμε στά μικρά φιλμάκια πού παρουσιάστηκαν στήν ἐκδήλωση τοῦ ΣΕΒ, ὅπου πρωτοπόροι ἐπιχειρηματίες παρουσίασαν τίς καινοτόμες ἐπιχειρήσεις τους, τήν ἐπιχειρηματική τους φιλοσοφία ἀλλά καί τίς προσδοκίες τους γιά τό αὔριο τό ὁποῖο ἔχει ἤδη δρομολογηθεῖ… σήμερα.
Μέσα, λοιπόν, ἀπό αὐτά τά σύντομα φιλμάκια διαπιστώσαμε ὅτι ἡ χώρα διαθέτει σοβαρά ἀποθέματα φαιᾶς οὐσίας, μέ ἀνθρώπους πού βλέπουν μπροστά καί ἐπιχειρηματίες πού νοιάζονται γιά τήν ποιότητα, τήν ἐξωστρέφεια, τήν προστασία τοῦ περιβάλλοντος, καί γιά ἕνα ὑγιές ἐπιχειρεῖν κοινωνικά ὠφέλιμο.
Εἴδαμε, ἐπίσης, νεοφυεῖς ἐπιχειρήσεις πού στηρίζονταν στή γνώση καί στήν καινοτομία νά συμβάλλουν στό νά γίνει ἡ Ἑλλάδα τοῦ 21ου αἰῶνα μιά κοινωνία πολιτῶν καί ὄχι πελατῶν, ὅπως τήν «ὁραματίζονται» ἄνθρωποι πού πορεύονται μέ βάση σκέψεις καί θεωρήσεις τοῦ 19ου αἰῶνα.
Αὐτό εἶναι σήμερα τό μεγάλο πρόβλημα τῆς χώρας. Ἐνῶ ὁδεύουμε πρός τό 200ό ἔτος ἀπό τήν ἀποτίναξη τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ, ἡ χώρα δέν ἔχει καταφέρει στήν περίοδο αὐτή νά ἀποβάλει πλήρως ἀπό μέσα της τόν ὀθωμανισμό. Αὐτή τήν ἐχθρική πρός τόν ἑλληνισμό κουλτούρα, ἡ ὁποία μόνον ζημιές καί δεινά ἔχει ἐπιφυλάξει στή χώρα. Ὁ ὀθωμανισμός ἀπό τή μιά πλευρά καί ἕνας γελοῖος ἀριστεροεθνικισμός ἀπό τήν ἄλλη, προκάλεσαν ἀνήκεστες βλάβες στήν κριτική σκέψη. Ὑπό αὐτή τήν ἔννοια συνεπῶς ἡ πρωτοβουλία τοῦ ΣΕΒ νά φέρει στό προσκήνιο τό σοβαρό αὐτό πρόβλημα καί νά τό ἀναδείξει μέ τόν τρόπο πού τό ἔκανε, δείχνει ὅτι ἡ ἑλληνική βιομηχανία μπορεῖ νά ἀντιπροσωπεύει τό 9% τοῦ ΑΕΠ τῆς χώρας, σέ διανοητικό ὅμως ἐπίπεδο βρίσκεται ἀσυγκρίτως πιό ψηλά. Προσπαθεῖ δέ νά παρασύρει πρός τήν κατεύθυνση αὐτή καί τό σύνολο τῆς κοινωνίας, στήν ὁποίαν δυστυχῶς ὑπάρχουν ἀκόμη δύο ἄνθρωποι στούς δέκα, πού πιστεύουν ὅτι ψεκάζονται.
*Ἐπίτιμος Διεθνής Πρόεδρος Ἕνωσης
Εὐρωπαίων Δημοσιογράφων
[email protected]
