Οἱ ἴσες ἀποστάσεις NATO καί Ε.Ε. στίς ἑλληνοτουρκικές σχέσεις δέν εἶναι καθόλου ἴσες

Ὁ ἐπίτιμος Ἀρχηγός ΓΕΕΘΑ, στρατηγός ἐ.ἀ. καί Ἀκαδημαϊκός Δημήτριος Σκαρβέλης ὁμιλεῖ στήν «ΕτΚ»

Ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωση ἔχει χάσει τόν γεωπολιτικό προσανατολισμό της, μέ συνέπεια νά καταρρεύσει ἡ ἐπιρροή της στά δρώμενα τῆς παγκόσμιας σκακιέρας, καί αὐτό ὀφείλεται στό ὅτι τό ΝΑΤΟ συνέχισε νά ὑφίσταται καί μετά τήν διάλυση τοῦ Συμφώνου τῆς Βαρσοβίας, γεγονός πού ἐμπόδισε τήν ἀνάπτυξη τοῦ εὐρωπαϊκοῦ ἀμυντικοῦ πυλώνα.

• Συνέντευξις στόν Τίτο Αθανασιαδη

Ἡ ἐπισήμανση αὐτή, πού ἀνήκει στόν ἀρχαιότερο ἐπίτιμο Ἀρχηγό ΓΕΕΘΑ, στρατηγό ἐ.ἀ. Δημήτριο Σκαρβέλη, Ἀκαδημαϊκό, σέ συνέντευξή του πρός τήν «Ἑστία τῆς Κυριακῆς», μπορεῖ νά ἑρμηνευθεῖ ὡς τροχοπέδη τῆς Βορειοατλαντικῆς Συμμαχίας στόν γεωπολιτικό ρόλο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης, ἡ ὁποία ἔτσι ἀπό πρωταγωνίστρια, πού θά μποροῦσε νά εἶναι στίς διεθνεῖς ἐξελίξεις, κατέστη οὐραγός τους. Ἰδιαίτερα ὀξύς εἶναι ὁ ἐ.ἀ. στρατηγός Δημήτριος Σκαρβέλης στό ζήτημα τοῦ Κυπριακοῦ καί στήν στάση πού τηρεῖ ἡ Εὐρωπαϊκή Ἕνωση ἔναντι τῆς Τουρκίας καί ἡ ὁποία θεωρεῖται ὡς «ἴσων ἀποστάσεων», ἐνῶ ἔπρεπε νά εἶναι εὐνοϊκή πρός τήν Κυπριακή Δημοκρατία, πού ἔχει ὑπέρ αὐτῆς τό Διεθνές Δίκαιο καί ἀποτελεῖ μέλος τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης.

Καί βέβαια, ἡ Εὐρώπη δέν τηρεῖ «ἴσες ἀποστάσεις», ἀλλά κατά κάποιον τρόπο «κλείνει τό μάτι» στήν Ἄγκυρα, γεγονός πού ἔχει ἀποχαλινώσει τήν τελευταία, σέ σημεῖο νά μελετᾶ τήν ἐγκατάσταση στήν νῆσο στρατοῦ της, δυνάμεως καί 100.000 ἀνδρῶν, ὅπως ἀπεκάλυψε πρό ἡμερῶν ἡ «Ἑστία». Στήν συνέντευξή του ὁ ἀειθαλής ἐπίτιμος Ἀρχηγός ΓΕΕΘΑ καί Ἀκαδημαϊκός Δημήτριος Σκαρβέλης ἀναφέρεται ἐπίσης στό Οὐκρανικό καί τόν πόλεμο στήν Μέση Ἀνατολή. Οἱ σοφές −συνέπεια τῶν ἐμπειριῶν καί ἐρευνῶν του− ἐπισημάνσεις τοῦ σεμνοῦ στρατηγοῦ πρός τήν «ΕτΚ» ἔχουν ὡς ἀκολούθως:

Ἡ ὑπνώττουσα Εὐρωπαϊκή Ἕνωση

Πῶς κρίνετε τήν πολιτική τῆς Ε.Ε. στίς πρόσφατες διεθνεῖς ἐξελίξεις;

Ἡ Ε.Ε. δέν εἶχε ἁπλᾶ ἐπαναπαυθεῖ ὡς πρός τήν ἀμυντική ἱκανότητά της στίς ΗΠΑ, ἀλλά ἐντελῶς ἀποκοιμηθεῖ, καί ἔπρεπε νά συμβεῖ ὁ πόλεμος κατά τῆς Οὐκρανίας γιά νά ἀφυπνισθεῖ. Ἡ ὕπαρξη τοῦ NATO καί μετά τήν διάλυση τοῦ Συμφώνου τῆς Βαρσοβίας παρεμπόδισε τήν ἀνάπτυξη τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πυλώνα τῆς ἄμυνας, μέ ἀποτέλεσμα ἡ Εὐρώπη νά χάσει τόν γεωπολιτικό προσανατολισμό της καί κάθε εἴδους ἐπιρροή στά δρώμενα τῆς παγκόσμιας σκακιέρας. Ἀπέχει ἀπό τά τῆς Μέσης Ἀνατολῆς καί παραμερίζεται στά συμβαίνοντα στό Οὐκρανικό ζήτημα. Ἐρωτῶ, τί πράττει στό Κυπριακό θέμα; Δηλαδή γιά δικό της ἔδαφος, διότι ἡ Κύπρος ἔχει ἐνταχθεῖ στήν Ε.Ε. στό σύνολό της. Ἔχει στά χέρια της μοχλούς πίεσης γιά τήν Τουρκία, ἀλλά δέν τούς χρησιμοποιεῖ. Στό ζήτημα αὐτό ὑπάρχουν καί ἀποφάσεις τοῦ ΟΗΕ, γιά τίς ὁποῖες ἀδιαφορεῖ. Οἱ ἴσες ἀποστάσεις NATO καί Ε.Ε. στίς ἑλληνοτουρκικές σχέσεις δέν εἶναι καθόλου ἴσες, ἀφοῦ ἐξοπλίζουν τήν Τουρκία μέ τά ἀεροσκάφη Eurofighter, ἡ ὁποία καί συμμετέχει στά ἐξοπλιστικά προγράμματα τῆς Εὐρώπης μέσα ἀπό περίτεχνες διασυνδέσεις μέ τίς βιομηχανίες τῆς Ἰταλίας καί τῆς Ἱσπανίας. Γιατί δέν ἐπαναδιατυπώνεται τό ἄρθρο 5, ὥστε νά ξεκαθαρίσει τό θέμα προσβολῆς μέλους τοῦ NATO ἀπό ἄλλο μέλος του; Τελευταῖα, ἡ Ε.Ε. καί τό NATO σιγοντάρουν γιά τόν ρόλο τοῦ διαμεσολαβητοῦ στό Οὐκρανικό τόν Ταγίπ Ἐρντογάν. Μά καλά, στόν ἀρχηγό κράτους «εἰσβολῆς» (στήν Κύπρο), στόν φίλο τῆς μιᾶς πλευρᾶς (τῆς Ρωσσίας), εἶναι δυνατόν νά ἀνατεθεῖ ἕνας τέτοιος ρόλος; Ἔχουν γραφεῖ πολλά καί ἀπό πολλούς γιά τήν ἐλλειμματική σέ πολιτική βούληση ἡγεσία τῆς Ε.Ε. καί τίς χρονοβόρες καί κατευναστικές της ἀντιδράσεις σέ θέματα γεωπολιτικῆς φύσεως, ἀλλά καί συγκρουσιακῆς συμπεριφορᾶς κρατῶν, ὅπου θά ἔπρεπε νά ἔχει σημαντική θέση καί βαρύνουσα γνώμη. Ὁ κόσμος μας μεταμορφώνεται καί θά προκύψουν νέα σχήματα ἰσχύος στό παγκόσμιο στερέωμα. Θά ὑπάρξει ἡ Εὐρώπη στόν νέο κόσμο σάν Ἡγέτιδα Δύναμη μέ δυναμισμό καί δράση; Τό σκέπτεται;

Ἀπαισιοδοξία γιά εἰρήνη στήν Οὐκρανία

Ποιά εἶναι ἡ ἐκτίμησή σας γιά τίς ἐξελίξεις στό Οὐκρανικό;

Κανένας νομίζω δέν πρέπει νά εἶναι ἀρνητικός στήν προσπάθεια πού γίνεται γιά τήν ἐξεύρεση μιᾶς βιώσιμης λύσης σέ ἕναν πόλεμο, πού δέν πιστεύαμε ποτέ ὅτι θά ἔφθανε στό τέταρτο ἔτος τῆς διαδρομῆς του. Εὔχομαι νά ὑπάρξει λύση σύντομα, ὅμως δέν εἶμαι αἰσιόδοξος, διότι ὑπάρχουν δυσκολίες πολλές στήν σύγκλιση τῶν ἀπόψεων τῶν δύο πλευρῶν, τοὐλάχιστον ὅσον ἀφορᾶ στό ἐδαφικό καί στίς ἐγγυήσεις ἀσφαλείας. Φρονῶ ὅτι ὁ Βλαντιμήρ Πούτιν ἔχει ἐκθρέψει ὄνειρα πού δέν μποροῦν νά πραγματοποιηθοῦν. Εὐτυχῶς πού ἔστω καί τήν τελευταία στιγμή προσεκλήθη καί ἡ Ε.Ε. στίς διαπραγματεύσεις, διότι τό πρᾶγμα ἐκινδύνευε νά ξεφύγει, κατά τίς ἀπόψεις τοῦ Ντόναλντ Τράμπ. Ἀντιμετωπίζουμε τήν περίπτωση κατά τήν ὁποία ἕνα μόνιμο μέλος τοῦ Συμβουλίου Ἀσφαλείας τοῦ ΟΗΕ, ἡ Ρωσσία, εἰσέβαλε σέ ὅμορή της χώρα ἀπροκλήτως (τά περί ἀσφαλείας πού ἐπικαλεῖται εἶναι προφάσεις) γιά δεύτερη φορά (Κριμαία ἡ πρώτη, τό 2014), ἐνῶ ἡ ἀποστολή τοῦ Συμβουλίου Ἀσφαλείας εἶναι ἡ προάσπιση καί διατήρηση τῆς εἰρήνης στόν κόσμο, ἰδίως μέ τήν μή ἀλλαγή συνόρων μέ τήν χρήση βίας. Πῶς θά μποροῦσε νά ἱκανοποιηθεῖ ὁ εἰσβολέας, τοὐλάχιστον, στό ἐδαφικό ζήτημα; Γιατί νά δημιουργήσουμε κακό προηγούμενο καί νά ἀνοίξουμε τήν ὄρεξη καί ἄλλων; Ἔχουμε ἐπιτύχει στήν ἐποχή μας νά διαθέτουμε Ὄργανα, ὅπως ὁ ΟΗΕ, Διεθνῆ Δικαστήρια καί Διεθνεῖς Συμφωνίες καί Συνθῆκες, ὅπως τό Διεθνές Δίκαιο, τό Δίκαιο τοῦ Πολέμου, ἡ Διακήρυξη τῶν Δικαιωμάτων τοῦ Ἀνθρώπου, χωλαίνουμε ὅμως στήν ἐφαρμογή καί τήρηση τῶν ἰσχυόντων, διότι ἐπικρατοῦν τά συμφέροντα καί ἡ ἰσχύς, πέραν τοῦ γεγονότος ὅτι καί ἡ ἀνθρώπινη φύση δέν λειτουργεῖ ἀνασταλτικά, ἀλλά συνηγορεῖ, καί αὐτό μᾶς τό ἔχει γράψει ἐδῶ καί αἰῶνες ὁ πολύς Θουκυδίδης. Κατόπιν ὅλων αὐτῶν, δέν αἰσιοδοξῶ ὅτι σύντομα θά προκύψει κάποια λύση.

Οὐκρανικό καί Κυπριακό

Καί τί λέτε γιά τήν θέση τῆς χώρας μας στό Οὐκρανικό;

Συμφωνῶ μέ τήν ἀπόφαση νά μήν συμμετάσχουμε στίς ἐγγυήσεις ἀσφαλείας μέ στράτευμα. Καταδικάσαμε ἀπό τήν ἀρχή τήν ρωσσική εἰσβολή καί παραμένουμε ἀταλάντευτοι ὡς πρός τό θέμα τῆς μή ἀλλαγῆς συνόρων μέ βία καί πόλεμο. Τήν θέση μας αὐτήν ἀσφαλῶς ἐπιβάλλει καί ἡ περίπτωση τῆς Κύπρου, διότι καί σέ αὐτήν ἔχουμε «εἰσβολή» καί «κατοχή ἐδάφους» ἀπό κράτος «ἐγγυητή» τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας στό σύνολό της (κατά τήν Συμφωνία τῆς Ζυρίχης), τήν ὁποία ὅμως μέ τήν ἄσκηση βίας καί πολέμου ἀκρωτηρίασε. Οὐκρανικό καί Κυπριακό ἔχουν κάποιες ὁμοιότητες. Αὐταρχικοί καί ἀναθεωρητικοί ἡγέτες, ὅπως οἱ Πούτιν καί Ἐρντογάν, ἀδιαφοροῦν γιά τό Διεθνές Δίκαιο καί τήν παγκόσμια τάξη, καί δροῦν μέ τήν ἰσχύ καί ἐξωθεσμικές αὐθαιρεσίες, ἔχοντας ὡς γνώμονα τά συμφέροντά τους. Ἤδη μελετᾶται ἡ ἐνίσχυση τῆς τουρκικῆς δύναμης στά κατεχόμενα ἕως τό ὕψος τῶν 100 χιλιάδων ἀνδρῶν – ἀδιανόητο. Ὁ λόγος εἶναι οἱ ἀναθεωρητικές φαντασιώσεις τῆς γείτονος, ἡ ὁποία ἐκμεταλλεύεται τήν ἀπραξία τῶν ἄβουλων Εὐρωπαίων. Ἐνέργεια πού θά ὑπονομεύσει τήν εἰρηνική διευθέτηση τοῦ Κυπριακοῦ θέματος, ἐγκυμονοῦσα ἀνωμαλίες καί κινδύνους καί γιά τήν εὐαίσθητη εὐρύτερη περιοχή.

Διαφοροποίηση σκηνικοῦ στήν Μέση Ἀνατολή

Ποιά εἶναι ἡ πρόβλεψή σας γιά τόν πόλεμο στήν Μέση Ἀνατολή;

Στόν πόλεμο αὐτόν ἔχουμε διαφοροποίηση τοῦ σκηνικοῦ μετά τήν καταπολέμηση τῆς Χεζμπολλάχ καί τήν δωδεκαήμερη ἰσραηλινή ἐπίθεση κατά τοῦ Ἰράν, σέ συνδυασμό μέ τήν ἀμερικανική ἀεροπορική ἐπιδρομή κατά τῶν πυρηνικῶν ἐγκαταστάσεών του. Συνεπείᾳ αὐτῶν ἐπῆλθε κάποια ὕφεση, πού ἀφορᾶ πρωτίστως στό Ἰράν, ἀλλά καί στά ἐνεργούμενά του (Χεζμπολλάχ, Χούθι καί Χαμάς). Ἡ κύρια δραστηριότητα τώρα εἶναι ἡ ἐπίθεση τοῦ Ἰσραήλ κατά τῆς Γάζας, πρός ἐξόντωση τῆς Χαμάς. Τόσο ἀπό τό Ἰσραήλ ὅσο καί ἀπό τήν Χαμάς γίνονται προτάσεις κάποιας ἐκεχειρίας ἤ καί συμφωνίας. Ἴσως κάτι καλό νά προκύψει, διότι ὅλες οἱ πλευρές τοῦ πολέμου αὐτοῦ ἔχουν ὑποστεῖ ἀπώλειες καί αἰσθάνονται κόπωση, πλέον τοῦ γεγονότος ὅτι ἀντιμετωπίζουν καί τήν κατακραυγή τοῦ σύμπαντος κόσμου. Ὁ πόλεμος αὐτός εἶναι ἀδιέξοδος καί ἀτελέσφορος. Δέν ὑπάρχει ἄλλη λύση ἀπό αὐτήν τῶν δύο κρατῶν (Ἰσραήλ καί Παλαιστίνης). Πρέπει νά σταματήσουν τόν πόλεμο καί νά ἀσχοληθοῦν μέ τήν διπλωματία καί τίς διαπραγματεύσεις. Βέβαια, τό μεγάλο ἐρώτημα εἶναι ἡ Χαμάς, ἡ ὁποία προσβλέπει σέ ρόλο καί τήν ἑπόμενη ἡμέρα. Ὅλοι οἱ πόλεμοι κάποτε τελειώνουν, ἀλλοίμονο στούς λαούς πού τούς ὑφίστανται.

Μεταβατική ἐποχή

Στήν συνέχεια ὁ ἐπίτιμος Ἀρχηγός ΓΕΕΘΑ καί Ἀκαδημαϊκός, στρατηγός ἐ.ἀ. Δημήτριος Σκαρβέλης ἀναπτύσσει τίς ἀπόψεις του γιά τήν ἐποχή μας καί προβαίνει σέ ἄκρως ἐνδιαφέρουσα ἀνάλυση:

Μέ τά συμβαίνοντα σήμερα στήν παγκόσμια σκηνή, ἀνησυχοῦμε ὅλοι καί προβληματιζόμεθα. Ἡ ἀνησυχία μας ἐντείνεται ἀπό τήν ἀδυναμία ἐγκύρων προβλέψεων γιά τό ἀποτέλεσμα. Ὁ κόσμος μας βρίσκεται σέ μιά μεταβατική φάση. Πολλοί παράγοντες τήν ἐπέβαλαν. Ἡ πρόοδος τῶν ἐπιστημῶν καί οἱ ἀνακαλύψεις, ἡ τεχνολογική ἀνάπτυξη (φθάσαμε στήν ΑΙ), οἱ ἀναστοχασμοί καί οἱ νέες ἀπόψεις ἐπί τῶν καθιερωμένων ἀντιλήψεων, ἡ διατύπωση νέων ἰδεῶν καί θεωριῶν σέ πολλά θέματα. Ἐπιπρόσθετα, δέν ἔπαυσαν νά ἰσχύουν τά συμφέροντα (κρατικά καί ἰδιωτικά), ὁ ρόλος τῆς ἰσχύος (πάσης ἰσχύος, οἰκονομικῆς, στρατιωτικῆς, ἐξουσιαστικῆς…). Δρῶντες εἶναι Ἡγέτες πάσης ἀποχρώσεως (δημοκρατικοί, αὐταρχικοί, φιλοπόλεμοι, ἀπρόβλεπτοι, ἀσεβεῖς ὡς πρός τό Διεθνές Δίκαιο, τούς θεσμούς, τίς ἀποφάσεις Διεθνῶν Ὀργάνων κ.λπ.), πού ἀσφαλῶς τροφοδοτοῦν τήν ἀγωνία μας γιά τίς συνεχῶς μεταβαλλόμενες καί ἀπροσδόκητες ἀπόψεις τους. Κυριαρχοῦν ἡ ρευστότητα καί ἡ ἀβεβαιότητα γιά τό τί μᾶς ἐπιφυλάσσει τό μέλλον. Μία διαδικασία μετάβασης σέ ἐξέλιξη, ἀλλά χωρίς πυξίδα-στόχο. Ποία θά εἶναι ἡ νέα μορφή τοῦ παγκοσμίου συστήματος, ποία ἡ συγκρότησή του, ποῖοι οἱ κανόνες τῆς νέας τάξης πραγμάτων, πόσο λειτουργική θά εἶναι αὐτή, εἰρηνική ἤ συγκρουσιακή; Θά ὑπάρχει εὐημερία γιά ὅλους ἤ κάποιοι θά δυστυχοῦν; Πολύ πιθανό εἶναι νά ὁδηγηθοῦμε σέ ἕνα πολυπολικό σχῆμα, μέ ἡγέτιδες δυνάμεις τίς ΗΠΑ, τήν Κίνα, τήν Ε.Ε. (τό ἐλπίζουμε), τήν Ρωσσία καί κάποιες δευτερεύουσας κατηγορίας μεγάλες χῶρες (Ἰνδία, Βραζιλία…), κρίνοντας μέ βάση τόν παράγοντα «ἰσχύος», καί ὄχι τίς ἱστορικές ἤ ἰδεολογικές παραμέτρους. Εὐελπιστοῦμε νά διατηρηθοῦν, νά βελτιωθοῦν καί νά γίνουν σεβαστά τά μέχρι τοῦδε ἐπιτεύγματα γιά τήν παγκόσμια τάξη (ΟΗΕ, Διεθνῆ Δικαστήρια, Διεθνές Δίκαιο κ.λπ.). Νά καταστοῦν παγκόσμιοι στόχοι ἡ εἰρήνη καί ἡ εὐημερία τοῦ ἀνθρώπου ὅπου γῆς, πού ὅμως ἀκούγεται σάν εὐχή μᾶλλον, καί ὄχι σάν πρόβλεψη.