Οἱ «πραιτωριανοί», οἱ προαγωγές καί πόθεν προκύπτουν ὅλα αὐτά
Η «ΕΣΤΙΑ» θά προσεγγίσει σήμερα μέ τήν δέουσα σοβαρότητα τήν αἰφνιδιαστική ἐξέλιξη τῆς παραιτήσεως τοῦ Προέδρου τοῦ Συμβουλίου Ἐπικρατείας Νικολάου Σακελλαρίου καί θά παρουσιάσει στούς ἀναγνῶστες της καί τίς τρεῖς ἀπόψεις πού κυριαρχοῦν στό ἐσωτερικό τοῦ διχασμένου Ἀνωτάτου Δικαστηρίου μας γιά τά κίνητρα τῆς ἀποφάσεως τοῦ κ. Προέδρου.
Ἡ πρώτη προσέγγισις πού μᾶς διατυπώθηκε ἀπό ἔμπειρους δικαστές καί μέ καλή γνώση τῶν ἰσορροπιῶν στό ἐσωτερικό τοῦ θεσμοῦ θεωρεῖ ἀπολύτως δικαιολογημένη τήν ἀπόφαση τοῦ κ. Προέδρου νά παραιτηθεῖ ἀπό τό ἀξίωμά του ἐν μέσω τῆς διασκέψεως γιά τό ζήτημα τῆς συνταγματικότητος τοῦ νόμου Κατρούγκαλου. Συμφώνως πρός αὐτή τήν προσέγγιση, ὁ κ. Σακελλαρίου ἦταν ἐνοχλημένος πού τό δικαστήριο δέν ἐλάμβανε ἀπόφαση ὑπέρ τῆς ἀντισυνταγματικότητος τοῦ νόμου, ἐνῶ ὑπῆρχε μακρά καί ἐμπεριστατωμένη νομολογία ἀπό τίς ἀποφάσεις πού ἔλαβε τό δικαστήριο τό 2015.
Συμφώνως πρός αὐτή τήν ἐκδοχή, ὁ Πρόεδρος τοῦ ΣτΕ ἀπέδιδε τήν κωλυσιεργία στήν λήψη ἀποφάσεων στίς ἐπικείμενες κρίσεις στήν Δικαιοσύνη, καθώς ἐντός τοῦ Ἰουνίου τό Ὑπουργικό Συμβούλιο –συνεδριάζει τήν ἄλλη ἑβδομάδα– θά κρίνει ποιός θά προαχθεῖ στήν Προεδρία καί τίς ἀντιπροεδρίες τοῦ δικαστηρίου.
Ὁ ἀπερχόμενος Πρόεδρος θεωροῦσε ὅτι τό ἔργο του ὑπονομεύεται καί τό κῦρος τοῦ θεσμοῦ πλήττεται, καθώς ἐδίδετο ἡ ἐντύπωσις ὅτι οἱ δικαστές ἀπεφάσισαν μέσω τοῦ μισθοδικείου ὅτι εἶναι ἀντισυνταγματικές οἱ περικοπές στίς δικές τους συντάξεις, ἀλλά «γιά νά ἱκανοποιήσουν τούς πραιτωριανούς» κωλυσιεργοῦσαν στήν ἔκδοση τῆς ἀποφάσεως γιά χιλιάδες συνταξιούχους. «Ἐπρόκειτο γιά κωμωδία, εἶχαν γίνει πέντε διασκέψεις γιά τό θέμα ἐνῶ ὑπάρχει ἡ νομολογία τοῦ 2015» μᾶς ἐλέχθη χαρακτηριστικά.
Τώρα, κατά τίς ἴδιες πηγές –αὐτή φέρεται ὅτι εἶναι ἡ ἐπιδίωξις τοῦ κ. Σακελλαρίου– τό Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας θά ἀποφασίσει ἐν διασκέψει γιά τήν συνταγματικότητα τοῦ νόμου Κατρούγκαλου «ὑπό τήν πίεσιν καί τά ὄμματα τῆς κοινωνίας». Ὁ Πρόεδρος τοῦ ΣτΕ φέρεται νά ἔχει τήν ἄποψη ὅτι ἀπόφασις τοῦ δικαστηρίου πού θά κρίνει τόν νόμο Κατρούγκαλου ἀντισυνταγματικό θά ἀποτελέσει ἰσχυρότατο χαρτί στά χέρια τῆς Κυβερνήσεως στίς διαπραγματεύσεις μέ τήν τρόικα. Συμφώνως, ἐπίσης, πρός τίς ἴδιες πηγές μέ τίς ὁποῖες ὁμίλησε ἡ «Ἑστία», ἡ κατάστασις στό Δικαστήριο ἦτο ἔκρυθμος μετά τό κείμενο 18 ἀνωτάτων δικαστῶν πού ἔβαλαν κατά τοῦ κ. Σακελλαρίου γιά τόν χειρισμό πού ἔκανε στό μάθημα τῶν Θρησκευτικῶν.
Ἐκτός ἀπό αὐτή τήν προσέγγιση γιά τά κίνητρα τῆς παραιτήσεως τοῦ κ. Σακελλαρίου ὑπάρχει ὅμως καί ἄλλη. Αὐτή δέν ἀποδίδει τήν παραίτηση τοῦ Προέδρου στό ἐνδιαφέρον του γιά τίς συντάξεις καί μόνον, τό ὁποῖο εἶναι ὑπαρκτό, ἀλλά στό ἐνδιαφέρον του γιά τό ποιός θά τόν διαδεχθεῖ, καθώς καί γιά τό δικό του μέλλον στόν δημόσιο βίο.
Θρυλεῖται ὅτι ὁ κ. Πρόεδρος θέλει νά παραμείνει διά βίου …Ἐπικρατείας δι’ ἄλλης ὁδοῦ καί ἡ ἠχηρά παραίτησίς του μέ τά πολιτικά μηνύματα πού ἐκπέμπει –φιλολαϊκά καί ἀντιμνημονιακά– διευκολύνει τόν σχεδιασμό του. Μένει νά ἀποδειχθεῖ, δέν εἴμεθα βέβαιοι. Θρυλεῖται ἐπίσης, πάντοτε κατά τίς ἴδιες πηγές, ὅτι θέλει μέ τήν παραίτησή του νά ἐκθέσει ὅσους ψήφισαν ὑπέρ τῆς συνταγματικότητος τοῦ νόμου ἀλλά καί νά ἀποτρέψει τήν ἐκλογή στήν Προεδρία ἀνωτάτου δικαστοῦ μέ τόν ὁποῖο ἔχει ποικίλες διαφορές ἀπό τό μακρυνό παρελθόν.
Οἱ ἐπικριτές τοῦ κ. Σακελλαρίου λένε ὅτι «οἱ θεσμοί δέν πρέπει νά βάζουν βόμβες στούς θεσμούς». Ὅτι μέ τήν παραίτησή του ὁμολογεῖ πώς «ἀδυνατεῖ νά ἐξασφαλίσει τήν εὔρυθμη λειτουργία τοῦ θεσμοῦ». Διακρίνουν ἐπίσης στήν παραίτηση τοῦ κ. Προέδρου δύο μείζονα προβλήματα. Τό πρῶτο πρόβλημα εἶναι ὅτι ὁ Πρόεδρος τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας ἀμφισβητεῖ τήν ἀρχή τῆς πλειοψηφίας μέ τήν ὁποία λαμβάνονται οἱ ἀποφάσεις τοῦ Ἀνωτάτου Ἀκυρωτικοῦ Δικαστηρίου μας. Ἀπό τό κείμενο τῆς παραιτήσεώς του τό ὁποῖο δημοσιεύουμε στήν σελίδα 3 προκύπτει ὅτι ἐκεῖνος ἀνῆκε στήν μειοψηφία πού κινδυνεύει νά χάσει τήν ψηφοφορία. Καί ἐπειδή δέν μπορεῖ νά ἀποτρέψει τήν ἔκδοση τῆς ἀποφάσεως καθιστᾶ δημοσία τήν συνεδρίαση στό τελικό στάδιό της!
Στήν πραγματικότητα ὁ ἀπερχόμενος Πρόεδρος μέ τήν παραίτηση θέτει ὑπό αἵρεσιν τήν ἀρχή τῆς πλειοψηφίας καί τόν κανονισμό λειτουργίας τοῦ δικαστηρίου. Τί θά πρέπει –μᾶς ἐλέχθη– ἄραγε νά κάνει στό μέλλον κάθε δικαστής τοῦ ΣτΕ πού μειοψηφεῖ σέ μείζονες ἀποφάσεις τῆς Ὁλομέλειας τοῦ Ἀνωτάτου Ἀκυρωτικοῦ Δικαστηρίου τῆς χώρας; Θά παραιτεῖται ἐπειδή δέν τοῦ ἀρέσουν;
Τό δεύτερο πρόβλημα –πού διακρίνουν οἱ ἴδιες πηγές– στήν παραίτηση τοῦ κ. Σακελλαρίου εἶναι ὅτι δέν παραιτεῖται ὡς Πρόεδρος τοῦ Δικαστηρίου ἀλλά ὡς ἐπί κεφαλῆς μειοψηφίας πού καταγγέλλει τούς συναδέλφους, δεκατρεῖς δικαστές, πού εἶχαν ἄλλη ἄποψη ἀπό τήν δική του. Διχάζει δηλαδή τό δικαστήριο τοῦ ὁποίου ἡγήθηκε. Διά τοῦ λόγου τό ἀσφαλές: Στό πρῶτο μέρος τῆς παραιτήσεώς του ὁ κ. Σακελλαρίου χρησιμοποιεῖ πρῶτο ἑνικό («ἡ ἀπόφασίς μου», «ἡ συνείδησίς μου», «ἡ σκέψις μου», «ἡ ἀποχώρησίς μου»), ἐν τούτοις στό δεύτερο μέρος αἴφνης ἀλλάζει τήν διατύπωσή του σέ πρῶτο πληθυντικό. Ἰδού μερικά δείγματα τῆς μεταστροφῆς:
«Φρονοῦμε ὅτι τά δικαστικά αὐτά προηγούμενα καί οἱ ἐγγυήσεις πού ἐτέθησαν μέ αὐτά, δέν μποροῦν, χωρίς νά παραβιάζεται τό Σύνταγμα, νά ἀγνοηθοῦν οὔτε, πολύ περισσότερο, νά παρακαμφθοῦν ἀπό τό νομοθέτη».
«Σέ ἀντίθετη περίπτωση, ἐκτιμοῦμε ὅτι εἶναι πλέον ἤ ὁρατός ὁ κίνδυνος περαιτέρω μειώσεως τοῦ ὕψους τῶν ἀπονεμομένων συντάξεων, μέ τελικό ἀποτέλεσμα τήν πλήρη ἐξαθλίωση ὅλων τῶν συνταξιούχων».
«Εὑρισκόμεθα πρό μιᾶς πολύ δυσχεροῦς καταστάσεως, ἡ ὁποία, ὅμως, εὐελπιστοῦμε ὅτι θά ἀντιμετωπισθεῖ μέ τόν καλύτερο δυνατό τρόπο, γιά μία ἀκόμη φορά, ἀπό τήν ἀνεξάρτητο ἑλληνική Δικαιοσύνη».
«Ἐκφράζουμε τή βεβαιότητα ὅτι “ἔχουν γνῶσιν οἱ φύλακες”».
Τίθεται ἕνα ἐρώτημα ἐν προκειμένω: Ποιοί «φρονοῦμε»; Ποιοί «ἐκτιμοῦμε»; Ποιοί «εὑρισκόμεθα»; Ποιοί «ἐκφράζουμε»; Πῶς παρεισέφρησε πρῶτο πληθυντικό σέ προσωπικό κείμενο παραιτήσεως ἀνωτάτου δικαστοῦ; Ὑπάρχει, τέλος, καί μία τρίτη ἄποψις γιά τά αἴτια τῆς παραιτήσεως τοῦ κ. Σακελλαρίου. Πρόκειται γιά ἡρωική ἔξοδο ἡ ὁποία ἔγινε μέ τήν προτροπή τῆς Κυβερνήσεως. …Πόθεν προκύπτει αὐτή ἡ ἐξήγησις, ἄγνωστο! Ἴσως διευκρινισθεῖ στό μέλλον.
Αὐτές εἶναι οἱ τρεῖς ἀπόψεις πού κυριαρχοῦν στό ἐσωτερικό τοῦ διχασμένου δικαστηρίου καί τίς παρουσιάζουμε χωρίς νά υἱοθετοῦμε καμμία ἀπό αὐτές. Ἐννοεῖται ὅτι κάθε ἀντίλογος δεκτός. Ἡ ἄποψίς μας, πάντως, εἶναι ὅτι ἐν ὄψει τῆς ἐπικειμένης συνταγματικῆς ἀναθεωρήσεως θά πρέπει νά ἀλλάξει ὁ τρόπος τῆς ἐκλογῆς τῆς ἡγεσίας τῶν Ἀνωτάτων Δικαστηρίων. Οἱ δικαστές πρέπει νά ἀποφασίζουν γιά τήν φυσική τους ἡγεσία καί ἡ ἐκτελεστική ἐξουσία πρέπει ἁπλῶς νά ἐπικυρώνει.
