Ὁ ΣΥΡΙΖΑ προτιμᾶ «βούτυρο» ἀπό κανόνια – Ἀκριβή ἡ προκαταβολή
ΜΕΤΑ τήν συνεδρίαση τοῦ προχθεσινοῦ ΚΥΣΕΑ κατέστη πλέον κατανοητό ὅτι οἱ συνεννοήσεις κορυφῆς σέ ἐπίπεδο πολιτικῶν ἡγετῶν γιά ἐξοπλιστικά ἤ ἄλλα ἐξειδικευμένα προγράμματα, συνιστοῦν μᾶλλον εὐχολόγια παρά συμφωνίες. Πράγματι, στίς 17 Ὀκτωβρίου 2017 στήν Οὐάσιγκτων ὁ Ντόναλντ Τράμπ παρουσία τοῦ Ἀλέξη Τσίπρα δήλωνε στό Ὀβάλ Γραφεῖο: «Συνεργαζόμαστε σέ πολλούς καί διάφορους τομεῖς ὅπως εἶναι ἡ ἀναβάθμισις τοῦ στόλου τῶν F-16». Λίγο ἀργότερα προσδιόριζε ἀπό τόν Κῆπο τῶν Ρόδων τό ὕψος τῆς συμφωνίας ἀναβαθμίσεως τῶν μαχητικῶν σέ 2,4 δισ. δολλάρια, μιλώντας καί γιά τήν δημιουργία σχετικῶν θέσεων ἐργασίας στίς ΗΠΑ. Κάποιοι ἀπό τότε μίλησαν γιά συμφωνία πού ἔχει ὁλοκληρωθεῖ καί ἔκτοτε κατ’ ἐπανάληψιν τά μέσα ἐνημερώσεως ὁμιλοῦσαν γιά «συμφωνία Τράμπ – Τσίπρα γιά τά F-16».
Ἐπρόκειτο βεβαίως γιά μιά «κατ’ ἀρχήν» συμφωνία. Ἀκριβέστερα γιά δήλωση προθέσεων βασισμένη στήν ἔγκριση τοῦ προγράμματος ἐκσυγχρονισμοῦ ἀπό τήν ἁρμοδία ἐπιτροπή τοῦ ἀμερικανικοῦ Κογκρέσσου. Βάσει αὐτῆς τῆς ἀποφάσεως, μῆνες πρίν τό Γενικό Ἐπιτελεῖο Ἀεροπορίας διεπραγματεύετο τήν ἀναβάθμιση τῶν F-16 μέ τήν ἀμερικανική Ἀεροπορία καί τήν κατασκευάστρια ἑταιρεία Lockheed Martin. Συμφώνως πρός τόν νόμο, ἡ ὁλοκλήρωσις τῆς διαδικασίας θά ἔπρεπε νά ἐπικυρωθεῖ μέ ἀπόφαση τοῦ ΚΥΣΕΑ. Αὐτή εἶναι γιά τήν Ἑλλάδα ἡ πρᾶξις διά τῆς ὁποίας ἐγκρίνεται ὁριστικῶς ἕνα ἐξοπλιστικό πρόγραμμα.
Θά περίμενε, λοιπόν, κανείς ὅτι πολύ σύντομα μετά τήν «συμφωνία Τράμπ – Τσίπρα» θά συνερχόταν τό ΚΥΣΕΑ προκειμένου νά δώσει τήν νομότυπη ἔγκριση γιά τό πρόγραμμα. Ἀκρότατο περιθώριο ἡ 31η Μαρτίου 2018, ἡμέρα κατά τήν ὁποία ἐξέπνεε ἡ ἰσχύς τῆς ἀμερικανικῆς προσφορᾶς. Ὑπέρβασίς της θά σήμαινε ἐξ ἀρχῆς διαπραγμάτευση, μέ νέους πιθανώτατα ὅρους καί νέα διαμόρφωση τιμῆς. Στήν τιμή ἀκριβῶς ἐντοπίζονται τά ἀγκάθια, καθώς οἱ προβλέψεις τοῦ ἑλληνικοῦ προϋπολογισμοῦ περιόριζαν τό σχετικό κονδύλιο σέ 1,1 δισ. εὐρώ. Ἡ ἀπόστασις ἀπό τά 2,4 δισ. δολλάρια τῆς ἀμερικανικῆς προσφορᾶς ἦταν τεράστια καί δέν καλύφθηκε οὔτε ὅταν ἡ Πολεμική Ἀεροπορία περιόρισε τά ὑπό ἐκσυγχρονισμό ἀεροπλάνα ἀπό 120 σέ 85. Ἡ ἀμερικανική πλευρά περιόρισε τήν τιμή στά 1,7 δισ. δολλάρια ἀλλά καί πάλι τά χρήματα αὐτά ὑπερέβαιναν τίς οἰκονομικές δυνατότητες τῆς Ἑλλάδος.
Λίγο πρίν ἐκπνεύσει ἡ προθεσμία τῆς 31ης Μαρτίου, τό Ὑπουργεῖο Ἐθνικῆς Ἀμύνης ζήτησε καί ἔλαβε παράταση ἑνός μηνός. Ἡ προσφορά λήγει τήν προσεχῆ Δευτέρα. Ἀνεμένετο τό χθεσινό ΚΥΣΕΑ νά ἀποφασίσει. Συμφώνως ὅμως πρός τήν κυβερνητική ἀνακοίνωση τό Κυβερνητικό Συμβούλιο «συζήτησε» ἀλλά δέν ἀπεφάσισε. Εἶναι μᾶλλον ἀπίθανο νά συγκληθεῖ ἐκ νέου τό ΚΥΣΕΑ ἐντός τῆς ἑβδομάδος. Θά ἦταν ἐξωπραγματικό ἐξ ἄλλου νά περίμενε κανείς νά εὑρεθοῦν ἐντός τῶν προσεχῶν ὀλίγων ἡμερῶν τά 600 περίπου ἑκατομμύρια πού ἐλλείπουν ἀπό τόν ἑλληνικό προϋπολογισμό γιά τό πρόγραμμα. Συνεπῶς τό πρόγραμμα ὅπως καί ἡ λεγομένη «συμφωνία Τράμπ – Τσίπρα» εἶναι αὐτή τήν στιγμή στόν ἀέρα. Ἐκτός ἄν ἀλλάξουν τά δεδομένα.
Πρός στιγμήν διεφάνη μιά λύσις, ὅταν πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες στήν συνεδρίαση τῆς Ἑλληνο-Αμερικανικῆς Ἐπιτροπῆς Ὑψηλοῦ Ἐπιπέδου συνεζητήθη ἡ χρηματοδότησις τῆς Ἑλλάδος μέ 462 ἑκατομμύρια δολλάρια ἀπό τά κονδύλια τῆς κυβερνήσεως τῶν ΗΠΑ πού προορίζονται γιά τόν περιορισμό τῆς ρωσσικῆς ἐπιρροῆς σέ συμμαχικές χῶρες. Ὅμως οἱ ἐλπίδες τοῦ Ὑπουργείου Ἐθνικῆς Ἀμύνης, ὅτι τό ποσόν αὐτό θά ἦταν ἀμέσως διαθέσιμο διεψεύσθησαν μέ τήν πρώτη ἀπόπειρα σχετικῆς ἀλληλογραφίας. Καί ὄχι μόνον αὐτό ἀλλά δέν ξεκαθαρίσθηκε καί ἄν τό συγκεκριμένο ποσό μπορεῖ νά χρησιμοποιηθεῖ γιά ἐξοπλιστικά προγράμματα, ἔστω καί ἄν σέ αὐτά ἐμπλέκονται ἀμερικανικές ἑταιρεῖες. Ὑπάρχουν πάντως καί πληροφορίες συμφώνως πρός τίς ὁποῖες ἡ ἑλληνική πλευρά διαπραγματεύεται τούς ὅρους ἀποπληρωμῆς, ἐλπίζοντας σέ ἕναν σύντομο συμβιβασμό. Διευκρινίσεις ἀναμένεται νά δώσει σήμερα τό πρωί ὁ ὑπουργός Ἐθνικῆς Ἀμύνης Πάνος Καμμένος.
Κάτι συναφές: νά ὑποθέσει κανείς ὅτι ἔχουν βάση ἀνάλογα δημοσιεύματα πού ὑποστηρίζουν ὅτι ὑπῆρξε κάποια «συμφωνία» Τσίπρα – Μακρόν γιά τίς φρεγάτες FREMM τίς ὁποῖες τελικῶς δέν θά μισθώσουμε; Ἐδῶ τό θέμα εἶναι περισσότερο ἀκατανόητο, καθώς σέ καμμία φάση δέν ὑπῆρξαν σχετικές δηλώσεις σέ ἐπίπεδο ἡγετῶν. Ὅμως ὁ καθ’ ὕλην ἁρμόδιος ὑπουργός Φώτης Κουβέλης προανήγγειλε ἀκόμη καί τίς ἡμερομηνίες ἀφίξεως τῶν φρεγατῶν! Δέν μπορεῖ νά πιστεύσει κανείς ὅτι αὐτά ὅλα ἀποτελοῦν ἀποκύημα φαντασίας. Πρόκειται ἄραγε γιά μίαν ἀκόμη περίπτωση «συμφωνίας» ἡγετῶν πού ἔμεινε στόν ἀέρα;
ΕΥΘ. Π. ΠΕΤΡΟΥ
