Προίκα 12 δισ. ἀπό τό ΑΚΑΓΕ Καραμανλῆ στόν «κουμπαρᾶ» τῆς ἐπικουρικῆς. Σέ τρία κρατικά funds ἡ διαχείρισις σέ συνεργασία μέ ἀσφαλιστικές ἑταιρεῖες
ΤΟ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΟ σύστημά μας ἀκόμη καί σήμερα μετά ἀπό τήν πλειστάκις περικοπή –13 τόν ἀριθμό– τῶν συντάξεων παραμένει σέ κατάσταση ἐξαιρετικῶς κρίσιμη. Ἡ βαθειά κρίσις πού διέρχεται ἡ οἰκονομία λόγω τοῦ κορωνοϊοῦ (ἡ ὕφεσις στό τρίτο τρίμηνο τοῦ 2020 θά σκαρφαλώσει στό 11,7% σύμφωνα μέ τά ἀναθεωρημένα στοιχεῖα τῆς ΕΛΣΤΑΤ), ἡ αὔξησις τῆς ἀνεργίας σέ συνδυασμό μέ τήν γήρανση τοῦ πληθυσμοῦ (2,6 ἑκατομμύρια συνταξιοῦχοι ἔναντι 3,6 ἑκατομμυρίων ἐργαζομένων) καί τήν μετανάστευση 400.000 ἐπιστημόνων, θέτει τήν Πολιτεία μπροστά σέ μείζονες προκλήσεις. Πολύ δέ περισσότερο ὅταν τό ἀσφαλιστικό μας σύστημα παραμένει ἀπαρχαιωμένο, μή ψηφιοποιημένο (τά στοιχεῖα γιά τήν περίοδο πρίν ἀπό τό 2002 φυλάσσονται σέ καρτέλλες) καί τεχνολογικῶς αἰχμάλωτο ἐπιλογῶν τοῦ παρελθόντος.
Ἤδη ὁ ἀναπληρωτής Ὑπουργός Ἐργασίας Πάνος Τσακλόγλου στόν ὁποῖο ἔχει ἀνατεθεῖ ἡ σύνταξις τοῦ νέου κεφαλαιοποιητικοῦ ἀσφαλιστικοῦ συστήματος γιά τόν δεύτερο πυλῶνα τῆς ἀσφαλίσεως (ἐπικουρικές συντάξεις), ἔχει ἀναθέσει σέ ἔμπειρα μελετητικά γραφεῖα τήν ἐκπόνηση δύο ἀναλογιστικῶν μελετῶν γιά νά ἀποτυπωθεῖ σέ ἀριθμούς ἡ ἐπιρροή τοῦ νέου ἀσφαλιστικοῦ στήν βιωσιμότητα τοῦ δημοσίου χρέους καθώς καί οἱ μελλοντικές ἀποδόσεις πού θά προκύψουν γιά τό Ἑλληνικό Δημόσιο ἀπό τήν ἐπένδυση τῶν εἰσφορῶν τῶν ἀσφαλισμένων στίς ἀγορές, στά Χρηματιστήρια καί σέ ἐπενδύσεις, ἑλληνικές καί ξένες. Διότι ἡ οὐσία τοῦ νέου ἀσφαλιστικοῦ θά εἶναι ἀκριβῶς αὐτή: Τό κράτος θά προτείνει σέ ἐργαζομένους 18-35 ἐτῶν μιά κοινωνική συμφωνία win win, ἡ ὁποία θά προβλέπει ὅτι «μοῦ δανείζεις τίς εἰσφορές σου καί τίς ἐπενδύω ἀμέσως στίς ἀγορές καί σέ ἐπενδύσεις, καί σοῦ ἐγγυῶμαι ὅτι μετά 35 χρόνια θά εἰσπράξεις ἐπικουρική σύνταξη μεγαλύτερη ἀπό τίς τρέχουσες.» Στόχος εἶναι νά λειτουργήσει στήν πραγματικότητα ἡ ἀτομική εἰσφορά ὡς «πολλαπλασιαστής» διά τοῦ ὁποίου α) θά αὐξηθεῖ ἡ μελλοντική σύνταξις τοῦ ἀσφαλισμένου β) θά ἀνοίξουν νέες θέσεις ἐργασίας στόν ἰδιωτικό τομέα πού θά τονώσουν καί τήν ἀνάπτυξη καί τό ἀσφαλιστικό γ) θά εἰσρεύσουν δημόσια ἔσοδα πού θά καλύψουν τήν τρῦπα στό ἀναδιαμενητικό σύστημα ἀπό τήν μή ἔνταξη νέων ἐργαζομένων.
Τό σχέδιο πού ἐπεξεργάζεται ὁ κύριος Τσακλόγλου γιά νά φέρει πρός ψήφισιν τήν Ἄνοιξη στήν Βουλή δέν ἔχει λάβει ἀκόμη τήν τελική μορφή του. Χωρίς τίς ἀναλογιστικές μελέτες, ἀδύνατον. Ὡστόσο σύμφωνα μέ πληροφορίες τῆς «Ἑστίας» οἱ βασικοί ἄξονες τοῦ νέου ἀσφαλιστικοῦ πού φέρουν καί τήν ἔγκριση τοῦ Πρωθυπουργοῦ Κυριάκου Μητσοτάκη ἔχουν ὡς ἑξῆς:
1. Στό νέο ταμεῖο ἐπικουρικῆς ἀσφαλίσεως τό ὁποῖο, γιά τήν δημιουργία τοῦ ἀποταμιευτικοῦ κουμπαρᾶ, θά συνεργάζεται μέ ἰδιωτικές ἀσφαλιστικές ἑταιρεῖες καί ἐπενδυτικές τράπεζες (οἱ «κλασσικές» τράπεζες μᾶλλον ἀποκλείονται) δύνανται νά ἐνταχθοῦν ὅλοι οἱ νέοι ἀσφαλισμένοι, οἱ ἐργαζόμενοι κάτω τῶν 35 ἐτῶν καθώς καί ἐπαγγέλματα πού αὐτήν τήν στιγμή δέν ἔχουν ἐπικουρική ἀσφάλιση (λ.χ. οἱ κομμώτριες).
2. Τό νέο ταμεῖο ἐπικουρικῆς θά δύναται νά ἐπενδύει τίς εἰσφορές τῶν ἀσφαλισμένων σέ ἐπιλογές τῆς προτιμήσεώς του. Τό 50% τῶν συνολικῶν εἰσφορῶν τοῦ κουμπαρᾶ θά δύναται νά ἐπενδύεται στό ἐσωτερικό σέ ἵδρυση νεοφυῶν ἐπιχειρήσεων, σέ ἐπιχειρήσεις εἰσηγμένες στό Χρηματιστήριο, σέ μετοχές καί σέ κίνητρα γιά συγχωνεύσεις μικρομεσαίων ἐπιχειρήσεων. Τό 30% τῶν συνολικῶν εἰσφορῶν θά ἐπενδύεται σέ ἐπενδύσεις ὁμολόγων ἐσωτερικοῦ καί ἐξωτερικοῦ. Καί τό 20% θά τοποθετεῖται σέ ἐπενδύσεις ἐξωτερικοῦ.
3. Ὁ ἀσφαλισμένος θά ἔχει τόν κύριο καί ἀποφασιστικό λόγο τό ποῦ ἐπενδύονται οἱ εἰσφορές του. «Κάτω» ἀπό τήν σκέπη τοῦ νέου ταμείου θά ὑπαχθοῦν τρία κρατικά funds ὑπό μορφή θυγατρικῶν στά ὁποῖα θά ζητεῖ νά φυλάσσονται καί νά ἐπενδύονται τά χρήματά του. Τό πρῶτο fund θά διαχειρίζεται χρήματα μέ συνδυασμό ἰσορροπημένου συντηρητισμοῦ καί ρίσκου, τό δεύτερο μέ περισσότερο συντηρητισμό καί τό τρίτο μέ περισσότερο ρίσκο. Ὁ ἀσφαλισμένος θά ἐπιλέγει σέ ποιό ἀπό τά τρία θά ἐπενδύονται τά χρήματά του καί σέ συνεννόηση μέ τήν ἰδιωτική ἀσφαλιστική ἑταιρεία πού συμπράττει θά ἀποφασίζει. Οἱ εἰσφορές θά ἐπενδυθοῦν σέ ὁμόλογα; Θά ἐπενδυθοῦν στήν Σοφοκλέους; Σέ ξένες ἀγορές; Σέ νέες ἐπιχειρήσεις πού θά εἰσαχθοῦν στό Χρηματιστήριο; Ἡ ἀπόφασις θά εἶναι δική του. Σέ ἀντίθεση μέ τό παρελθόν ὅταν οἱ διοικήσεις τῶν ἀσφαλιστικῶν ταμείων ἐπένδυσαν χωρίς τήν συγκατάθεση κανενός τά διαθέσιμα τῶν δημοσίων ταμείων στήν Σοφοκλέους (τό 1999). Τό παράδειγμα σκανδιναβικῶν ἀσφαλιστικῶν ταμείων πού ἔχουν ἐπενδύσει σέ μετοχές τοῦ ἀεροδρομίου «Ἐλευθέριος Βενιζέλος» καί ἡ ἐπένδυσίς τους αὐξάνει τήν κερδοφορία τῶν ταμείων τους, εἶναι χαρακτηριστικό τοῦ τρόπου πού σχεδιάζεται νά λειτουργήσει καί τό νέο ἑλληνικό ἀσφαλιστικό σύστημα.
4. Τό νέο ἐπικουρικό ταμεῖο μαζί μέ τά τρία funds θυγατρικές θά λάβει προίκα γιά τήν λειτουργία του ποσόν ὕψους 12 δισ. εὐρώ ἀπό τό Ταμεῖο Ἀλληλεγγύης Γενεῶν. Πρόκειται γιά τό ΑΚΑΓΕ πού συστάθηκε ἐπί πρωθυπουργίας Κώστα Καραμανλῆ, Ὑπουργίας Φάνης Πετραλιᾶ καί ἐνισχύεται ἐτησίως ἀπό εἰσπράξεις τοῦ ΦΠΑ, φόρους ὑπέρ τρίτων, εἰσφορές. Ἄν καί ὅταν ἐψηφίσθη τό 2008 ἡ μεταρρύθμισις κατηγορήθηκε ὡς ἄτολμη καί ὁ Καραμανλῆς ὡς… κρατιστής, τό ταμεῖο αὐτό ἔσωσε πολλές φορές τό Ἑλληνικό Δημόσιο στά χρόνια τῶν μνημονίων ὅταν βρέθηκε σέ ἀδυναμία πληρωμῶν τῶν συντάξεων. Τώρα θά βοηθήσει ἀποφασιστικά καί τήν μεταρρύθμιση στά πρῶτα βήματά της. Πάνω στήν μεταρρύθμιση Καραμανλῆ θά «πατήσει» ἡ μεταρρυθμιστική ἀπόπειρα τῆς κυβερνήσεως Μητσοτάκη.
5. Τό συνολικό ποσόν πού θά διαχειρίζεται καί θά μοχλεύει τό Ταμεῖο αὐτό εἰς βάθος χρόνου σύμφωνα μέ πρόχειρους ὑπολογισμούς μπορεῖ νά φθάσει ἕως καί τά 100 δισ. εὐρώ. Ρίχνοντας τά χρήματα τῶν ἀσφαλισμένων στήν ἀγορά καί ἐπενδύοντάς τα σέ νέες ἐπιχειρήσεις, σέ συγχωνεύσεις μεγαλύτερων ἐπιχειρήσεων καί σέ ἀγορά ὁμολόγων, ἡ Κυβέρνησις ἀποκτᾶ στήν πραγματικότητα ἕνα ἰσχυρότατο ὅπλο τονώσεως τῆς ρευστότητος στήν ἀγορά καί ταυτοχρόνως ἀνατάξεως τοῦ ἐπενδυτικοῦ κλίματος. Γιά μερικά χρόνια ἕως ὅτου συνέλθει ὁ τραπεζικός τομεύς τό νέο ταμεῖο ἐπικουρικῆς ἀσφαλίσεως σέ συνεργασία μέ τρία funds καί τίς ἀσφαλιστικές θά λειτουργήσει στήν πραγματικότητα ὡς οἱονεί παράλληλο τραπεζικό σύστημα. Κάτι πού θεωρεῖται ὅτι ἔχει ἀπόλυτη ἀνάγκη ἡ οἰκονομία σήμερα. Ἡ «Ἑστία» ἔχει τίς ἐπιφυλάξεις της γιά πτυχές τοῦ σχεδίου καθώς ἡ ἐμπιστοσύνη στό ἀσφαλιστικό σύστημα εἶναι ὅρος κοινωνικῆς σταθερότητος καί μέ τό ὑπό διαμόρφωσιν σχέδιο συντρέχουν προϋποθέσεις διαρρήξεώς της. Ὅταν θά ἀνακοινωθεῖ τό τελικό σχέδιο θά τοποθετηθεῖ. Χωρίς δογματισμούς καί προκαταλήψεις.
