Ἀπέκτησαν υἱό ὁ ὁποῖος προήχθη σέ στρατηγό τοῦ Γαλλικοῦ Στρατοῦ – Ἄρρηκτοι οἱ δεσμοί του μέ τόν Ἑλληνισμό
τοῦ Τίτου Ἰω. Ἀθανασιάδη
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ Ἱστορία καί οἱ Ἕλληνες διεδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στή ζωή τοῦ Γάλλου αὐτοκράτορα Ναπολέοντα Βοναπάρτη, ἀπό τό λίκνο του στήν Κορσική, τή φοίτησή του στή Στρατιωτική Ἀκαδημία τῶν Παρισίων, τούς συνεχεῖς πολέμους του, μέχρι ἀκόμη καί τήν ἐξορία του στή νῆσο Ἔλβα, ἀπό τήν ὁποία ξεκίνησε τό ἅλμα του, γιά τήν τελευταία βασιλεία του, τῶν «Ἑκατό Ἡμερῶν» (Μάρτιος – Ἰούνιος 1815).
Ἀπό τήν πρώτη μεγάλη νικηφόρα ἐκστρατεία του, στήν Ἰταλία, κατά τῆς κραταιᾶς Αὐστρίας, τό 1797, μέχρι τίς παραμονές τοῦ 1821, οἱ Ἕλληνες στήριξαν τίς ἐλπίδες τους γιά ἀποτίναξη τοῦ ὀθωμανικοῦ ζυγοῦ σ’ αὐτόν καί στίς γαλλικές λόγχες.
Ὅταν, μάλιστα, τό καλοκαίρι τοῦ 1797 ὁ Ναπολέων, μετά τήν ἐκ μέρους του συντριβή τῆς Δημοκρατίας τῆς Βενετίας, ἔστειλε στρατό στά Ἑπτάνησα καί τά ἐλευθέρωσε ἀπό τήν Βενετική κατοχή ἕξι αἰώνων, οἱ ἐλπίδες τῶν Ἑλλήνων πολλαπλασιάστηκαν. Ἄρχισαν νά γίνονται «σάρκα καί ὀστᾶ».
Ὁ σημαντικότερος Ἕλληνας τῆς προεπαναστατικῆς περιόδου, πού στράφηκε πρός τόν Ναπολέοντα γιά ἐνίσχυση τῶν ἀπελευθερωτικῶν τοῦ Ἑλληνισμοῦ σχεδίων του, ἦταν ὁ Ρήγας Βελεστινλῆς, γιά τόν ὁποῖο, μάλιστα, πολλοί συγγραφεῖς ὑποστηρίζουν ὅτι οἱ δύο ἄνδρες συναντήθηκαν. Τό γρήγορο ὅμως τέλος τοῦ Ἕλληνα Ἐθνεγέρτη ἔθεσε τέρμα καί στήν διαπροσωπική αὐτή σχέση.
Ἑπόμενος Ἕλληνας μέ τόν ὁποῖο ἐπικοινώνησε ὁ Ναπολέων καί τοῦ ἔστειλε μία μεγάλη παρτίδα πολεμοφοδίων, ὑπῆρξε ὁ τρόμος καί φόβος τῶν Τούρκων, περί τά τέλη τοῦ 18ου αἰῶνα, Ζαχαρίας Μπαρμπιτσιώτης (πρόγονος τοῦ τέως ὑπουργοῦ Γιάννη Βαρβιτσιώτη), ἀρχικαπετάνιος τοῦ Μοριᾶ («ἀρχιστράτηγο» ἀποκαλοῦσε ὁ ἴδιος τόν ἑαυτό του.)
Μετά τή δολοφονία τοῦ Μπαρμπιτσιώτη ἀπό τούς Τούρκους, οἱ ὁποῖοι προφανῶς πληροφορήθηκαν τήν ἄφιξη στό Μοριᾶ τῆς γαλλικῆς πολεμικῆς βοήθειας, ἐπεδίωξαν νά συναντήσουν αὐτοπροσώπως τόν Ναπολέοντα, τό 1808, οἱ ἐπίσης ἀρχικαπετάνιοι Θεόδωρος Κολοκοτρώνης καί Ἀλῆ Φαρμάκης.
Ἔφθασαν μέχρι τήν Κέρκυρα, ἀλλά ὁ ἑδρεύων ἐκεῖ Γάλλος διοικητής τῶν Ἰονίων Νήσων, Δανζελότ, θέλησε νά μετάσχει καί αὐτός στή δόξα τῆς σύσφιγξης τῶν σχέσεων τῆς χώρας του μέ τούς Ἕλληνες καί κράτησε τόν Κολοκοτρώνη καί τόν Φαρμάκη ἐκεῖ, γιά νά ἐκπονήσουν μαζί τό σχέδιο τῆς συμμαχίας τῆς Γαλλίας μέ τούς Ἕλληνες ἐπαναστάτες καί γιά τήν ἵδρυση ἑνός Ἑλληνοαλβανικοῦ κράτους, ὑπό τήν προστασία τοῦ Ναπολέοντος. Αὐτή ἦταν ἡ πρόταση τῶν Κολοκοτρώνη – Φαρμάκη, πού δέν προχώρησε ὅμως, διότι τά Ἑπτάνησα κατελήφθησαν μετά ἀπό τούς Ἄγγλους.
Ἕνα ἀπό τά τελευταῖα πρόσωπα ἑλληνικῆς καταγωγῆς, μέ τά ὁποῖα ὅμως ὁ Ναπολέων συναντήθηκε καί εἶχε κοινή καί θυελλώδη, πολύμηνη, ἴσως καί πολύχρονη (πιθανόν καί ἑπτά ἐτῶν) σχέση μαζί του ἦταν μία εὐειδής Ἑλληνίδα ἀριστοκράτισσα, ἀπό τό Φανάρι τῆς Κωνσταντινούπολης, πού ἐξελίχθηκε στόν τελευταῖο μεγάλο ἔρωτα τῆς ζωῆς τοῦ Γάλλου πολέμαρχου.
Τό ὄνομά της Ἀδελαΐς Θεολόγου, σύζυγος Φαναριώτη, παλαιοῦ διπλωμάτη τοῦ σουλτάνου. Μαζί της ὁ Ναπολέων ἀπέκτησε ἕνα γυιό, ὁ ὁποῖος δέν πῆρε τό ἐπώνυμο τοῦ πατέρα του, Βοναπάρτης, ὅπως τό ἴδιο συνέβη καί μέ τόν γυιό πού ἀπέκτησε μέ τήν ἄλλη ἐρωμένη του, Πολωνίδα ἀριστοκράτισσα Βαλέφσκα, προκειμένου ἴσως νά μήν δημιουργήσει προβλήματα στή βασιλεία τοῦ μοναδικοῦ γυιού του, πού ἀπέκτησε μέ τήν δεύτερη σύζυγό του πριγκίπισσα Μαρία-Λουίζα.
Ὁ γυιός τοῦ Ναπολέοντα καί τῆς Ἀδελαΐδας Γεώργιος κράτησε τό ἐπώνυμο τῆς μητέρας του, «Θεολόγος».
Ὅταν ὅμως ἔγινε αὐτοκράτορας, τό 1850, ὁ ἀνηψιός τοῦ Ναπολέοντος, Ναπολέων ὁ Γʹ, βοήθησε τόν γυιό τοῦ ἔνδοξου θείου του καί τῆς Ἑλληνίδας Ἀδελαΐδας, πού ἦταν στρατιωτικός, νά φθάσει στόν βαθμό τοῦ στρατηγοῦ καί νά ἔχει στενή κοινωνική σχέση μέ τήν αὐτοκρατορική οἰκογένειά του. Γεγονός πού ἀποτελοῦσε σαφῆ ἀναγνώριση τῆς σχέσης τοῦ Μεγάλου Ναπολέοντα μέ τήν Ἑλληνίδα ἀριστοκράτισσα τοῦ Φαναρίου.
Τήν ἀποκάλυψη τοῦ ἐρωτικοῦ δεσμοῦ Ναπολέοντα – Ἀδελαΐδας ἔκανε ὁ διαπρεπής δημοσιογράφος, ἐκδότης καί ἱστορικός Κώστας Ἀθάνατος –ἰσόβιο μέλος τῆς Γαλλικῆς Ἀκαδημίας τῆς Ἱστορίας, κάτοχος τοῦ «Ἀριστείου Γραμμάτων καί Τεχνῶν» τῆς Γαλλίας καί μέλος τῆς Ἑλληνικῆς Ἀντιπροσωπίας στή Διάσκεψη τῆς Εἰρήνης τῶν Παρισίων, τό 1946, ὁ ὁποῖος στή βιογραφία ἔγραψε γιά τόν Ναπολέοντα, στό Ἐγκυκλοπαιδικό Λεξικό τοῦ «Ἡλίου», ὅτι ἡ Ἀδελαΐδα:
«ἐγλύκαινε διά τῆς παρουσίας της, τάς πικράς
ἡμέρας τῆς μονώσεως
καί τῆς στενοχώριας
τοῦ ἐκπτώτου αὐτοκράτορος», στή νῆσο Ἔλβα.
Ὁ Ἀθάνατος ὑπῆρξε ὁ μόνος πού ἀσχολήθηκε μέ τόν δεσμό τῆς Ἀδελαΐδας μέ τόν Ναπολέοντα.
Ἐμεῖς, στό σημείωμά μας, τοῦ ἑπομένου Σαββάτου, θά ἐπιδιώξουμε νά διερευνήσουμε τό πραγματικό κίνητρο τῆς παρουσίας μιᾶς τόσο σπουδαίας Ἑλληνίδας ἀρχόντισσας, στό πλευρό τοῦ Μεγάλου Ναπολέοντος, στή μικροσκοπική καί ταπεινή νῆσο Ἔλβα, ἀπέναντι ἀπό τήν ἰδιαίτερη πατρίδα τοῦ Γάλλου αὐτοκράτορα, Κορσική. Ἦταν πραγματικά ὁ ἐρωτικός πόθος πού ἔφερε τήν περιώνυμη Φαναριώτισσα στόν τόπο ἐξορίας τοῦ Ναπολέοντος ἤ μήπως τό κίνητρο ἦταν ἄλλο, καί ποιό;
Προσωπική μας ἐκτίμηση εἶναι ὅτι μετά τήν Γαλλία, καί ἰδιαίτερα τήν Κορσική, ξεχωριστή θέση στήν καρδιά τοῦ Ναπολέοντος κατεῖχε τό ἑλληνικό στοιχεῖο.
Ἀπό τά παιδικά χρόνια του, στή μᾶλλον πτωχική οἰκογενειακή στέγη, στό Αἰάκειο, πρωτεύουσα τῆς Κορσικῆς, ὁ Ναπολέων ἄκουγε ἑλληνικά ὀνόματα καί ἑλληνικές ἱστορίες, λόγῳ τῶν καθημερινῶν ἐπισκέψεων, στό σπίτι τῶν Βοναπάρτη, μελῶν τῆς φιλικῆς τους οἰκογενείας, τῶν Στεφανόπουλων, πού ζοῦσε στήν ἴδια γειτονιά καί καταγόταν ἀπό τή Μάνη.
Μία ἐκ τῶν δεσποσυνῶν τῆς οἰκογενείας τῶν Στεφανόπουλων, ἡ Πανώρια, ὑπῆρξε προσωπική φίλη τῆς μητέρας τοῦ Ναπολέοντος, Λετίτσιας.
Ἐνῶ δύο Στεφανόπουλοι, τῆς ἴδιας περίπου ἡλικίας μέ τόν Ναπολέοντα, ὑπῆρξαν διά βίου φίλοι του καί χρησιμοποιήθηκαν ἀπ’ αὐτόν, ὅταν βρισκόταν στό ἰταλικό, κατά τῆς Αὐστρίας μέτωπο, σέ μιά ἀποστολή τους στή γῆ τῶν προγόνων τους, τή Μάνη τῆς Πελοποννήσου. Τό ὄνομά τους Δῆμος καί Νικόλας Στεφανόπουλος, ἰατροί καί ἀδέλφια μεταξύ τους.
Ἕνας ἄλλος Στεφανόπουλος, ὁ Δημήτριος, τῆς προηγούμενης γενιᾶς, ἀπόγονος τῶν Στεφανόπουλων πού ἔφθασαν στήν Κορσική, πολιτικοί πρόσφυγες, ἐπιδιώκοντες νά ἀποφύγουν τά τουρκικά δεινά στήν πατρίδα τους, ὑπῆρξε ἀξιωματικός τοῦ Γαλλικοῦ στρατοῦ καί ἔφθασε στόν βαθμό τοῦ στρατηγοῦ.
Φαίνεται ὅτι ἦταν αὐτός πού ἐπηρέασε τόν Ναπολέοντα ν’ ἀκολουθήσει τό στρατιωτικό στάδιο, διότι μετά τήν εἰσαγωγή τοῦ Κορσικανοῦ νέου, μεταξύ τῶν πρώτων, στήν Στρατιωτική Ἀκαδημία τῶν Παρισίων, ὁ Δημήτριος Στεφανόπουλος ὑπέγραψε τήν ἀπαιτουμένη ἀπό τούς Κανονισμούς βεβαίωση ὅτι εἶναι κηδεμόνας του.
Ἀπό τόν ἴδιο, ὁ Ναπολέων θά πρέπει νά καθοδηγήθηκε στή μελέτη τῆς ἀρχαίας Ἑλληνικῆς Ἱστορίας καί Γραμματείας. Ὁ Τρωικός καί οἱ Περσικοί κατά τῶν Ἑλλήνων πόλεμοι, ὁ Ὅμηρος, ὁ Ἡσίοδος, ἀλλά καί ὁ Σόλων καί οἱ τραγικοί τοῦ 5ου αἰῶνα π.Χ., ὑπῆρξαν τά προσφιλέστερα ἀναγνώσματα τοῦ Ναπολέοντος, «ἀχόρταγου» βιβλιοφάγου ἀπό τή νεότητά του.
Ἡ πτώση τοῦ Βυζαντίου στούς Ὀθωμανούς καί τά ἐν συνεχείᾳ δεινά τῶν Ἑλλήνων –οἱ ἴδιοι οἱ Στεφανόπουλοι ἦταν ἀπόγονοι τῆς βασιλικῆς βυζαντινῆς οἰκογενείας τῶν Κομνηνῶν πού κατέφυγε στή Μάνη– πρέπει νά συγκλόνισαν τόν Ναπολέοντα, ὁ ὁποῖος φαίνεται ὅτι στούς νεανικούς ὁραματισμούς του, γιά τό μέλλον, ἔταξε ἑαυτόν καί στήν ὑπόθεση τῆς ἀπελευθέρωσης τῶν Ἑλλήνων, γιά τούς ὁποίους ἔτρεφε βαθύ σεβασμό καί θαυμασμό.
– «Εἶναι ἀκατάβλητοι οἱ Ἕλληνες καί πρέπει νά τούς χρησιμοποιεῖς» συμβούλευε συχνά τόν ὑπασπιστή του, στρατηγό Ζινό, ὁ ὁποῖος ἐπηρεασμένος προφανῶς ἀπό τή συμπάθεια τοῦ μεγάλου φίλου του, στρατηλάτη, γιά τούς Ἕλληνες, παντρεύτηκε τή νεαρή Ἑλληνοκορσικανή γειτόνισσα τοῦ Ναπολέοντος στό Αἰάκειο, Λάουρα Στεφανοπούλου, θυγατέρα τῆς Πανώριας, καί μπῆκε ἔτσι στόν φιλικό κύκλο τοῦ μετέπειτα αὐτοκράτορα. Πολεμώντας στήν βόρειο Ἰταλία ἐναντίον τῶν Αὐστριακῶν, τό 1797, ὁ Ναπολέων ἔλαβε ἐπιστολή τοῦ Ἕλληνα μπέη (προεστοῦ) τῆς Μάνης Τζανέτου Γρηγοράκη, μέ τήν ὁποία ἐκαλεῖτο ὁ Γάλλος στρατηλάτης νά ἐκστρατεύσει στήν Ἑλλάδα γιά νά τήν ἐλευθερώσει ἀπό τόν ὀθωμανικό ζυγό.
Ὁ Πελοποννήσιος ἄρχων δήλωνε στόν Βοναπάρτη ὅτι θέτει στή διάθεση τοῦ Γαλλικοῦ στόλου τά λιμάνια τῆς Μάνης, προκειμένου νά ἐπιχειρήσει ἀπόβαση.
Ὁ Ναπολέων, μή ἔχων ἀκόμη πολιτικές ἐξουσίες, διεβίβασε τήν ἐπιστολή Γρηγοράκη στή Γαλλική κυβέρνηση, στό Παρίσι, ἐνῶ πρός τόν Μανιάτη προεστό ἀπηύθυνε προσωπική ἐπιστολή του, μέ τήν ὁποία τόν ἀποκαλοῦσε «Ἀρχηγό τοῦ Ἐλευθέρου Λαοῦ τῆς Μάνης» καί τοῦ τόνιζε ὅτι ἀνέμενε ἀπό αὐτόν ὡς γνήσιος ἀπόγονος τῶν Σπαρτιατῶν πού ἦταν νά τηρήσει τήν ὑπόσχεσή του γιά τή διάθεση τῶν λιμένων τῆς Μάνης στόν Γαλλικό στόλο.
Τήν ἐπιστολή ἐκόμισαν στόν Γρηγοράκη οἱ δύο φίλοι του Κορσικανοί ἀδελφοί, ἰατροί Στεφανόπουλοι, Δῆμος καί Νικόλας (σχετικά, δόκτορος Ἀριστείδου Δημοπούλου, τέως ὑφυπουργοῦ, ἐρευνητοῦ τῶν Γαλλικῶν ἀρχείων καί συγγραφέα τοῦ βιβλίου «Κοινή Γνώμη καί πολιτική στήν Γαλλία στά χρόνια τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως, 1821-1827», ἐκδόσεις «Πάπυρος», καί περιοδ. ΙΣΤΟΡΙΑ τ. 6, Δεκέμβριος 1968.)
Ἐκτός ἀπό τόν Δημόπουλο τά Γαλλικά Ἀρχεῖα ἔχει ἐρευνήσει, εἰδικά γιά τίς σχέσεις τῶν Μανιατῶν μέ τήν Κορσική, ὁ τέως διευθυντής τοῦ τμήματος Ἱστορίας τῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν Δικαῖος Βαγιακάκος.
Ὁ Ναπολέων ἐνεργοῦσε ἐκείνη τήν ἐποχή μέ τό πνεῦμα καί τό γράμμα τῆς Γαλλικῆς Ἐθνοσυνέλευσης τοῦ 1792, ὅτι: «Τό Γαλλικό Ἔθνος… θά προσφέρῃ ἀδελφοσύνη καί βοήθεια πρός ὅλους τούς λαούς πού ἐπιθυμοῦν νά ἀποκτήσουν τήν ἐλευθερία τους καί ἀναθέτει στήν Ἐκτελεστική Ἐξουσία νά δώσει στούς Στρατηγούς τίς ἀναγκαῖες διαταγές νά βοηθήσουν τούς λαούς αὐτούς…» (Ἀριστ. Δημόπουλος, σελ. 65.)
Τήν ἴδια ἐποχή, ἀποβιβάζονταν στά Ἰόνια νησιά Γάλλοι ναῦτες καί ἔφερναν στόν Ἑλληνικό λαό τό ἄγγελμα τῆς ἐλευθερίας καί τῆς δημοκρατίας, μετά ἀπό ἕξι αἰῶνες κατοχῆς τους ἀπό τή Βενετία. Ὁ ἐνθουσιασμός τῶν Ἑλλήνων ἦταν ἀπερίγραπτος.
Στήν Κέρκυρα (29 Ἰουνίου 1797) ὁ Μητροπολίτης Γεώργιος Χαλικιόπουλος Μάντζαρος πρόσφερε στόν Κορσικανό φίλο τοῦ Ναπολέοντος καί ἀπ’ αὐτόν προφανῶς ἐπιλεγέντα ὡς ἀρχηγό τῆς Γαλλικῆς ναυτικῆς ἀποβατικῆς μοίρας, στρατηγό Ἄνσελμο Gentili, τήν Ὀδύσσεια τοῦ Ὁμήρου. (Ἑλένης Ε. Κούκκου «Ἱστορία τῶν Ἑπτανήσων», ἐκδόσεις «Παπαδήμας».) «Τό γεγονός, γράφει ἡ ἀείμνηστη καθηγήτρια Κούκκου, κατέπληξε καί τόν ἴδιο τόν Ναπολέοντα, πού τό περιγράφει σέ ἐπιστολή του πρός τό Διευθυντήριο (τῆς Γαλλικῆς Ἐπανάστασης) τῆς 14 Αὐγούστου 1797.»
Στίς 5 Ἰουλίου 1797 φυτεύτηκε στήν πλατεῖα τῆς Κερκύρας τό «δένδρο τῆς ἐλευθερίας» καί παραδόθηκε στήν πυρά ἡ σημαία τοῦ Ἁγίου Μάρκου (τῆς Βενετίας).
Σέ ὅλα τά Ἑπτάνησα σημειώθηκαν παρόμοιες ἐκδηλώσεις καί παντοῦ ὁ Λαός ἔκαιγε τό Libro d’ Oro τῆς τοπικῆς ἀριστοκρατίας.
«Παντοῦ, ἀνάμεσα στά τραγούδια πού ὁ Λαός τραγουδοῦσε, ἦταν καί ὁ Θούριος τοῦ Ρήγα.» Ἐνῶ σέ ὅλα τά δημόσια ἔγγραφα, στό ἐπάνω μέρος τους ἀναγραφόταν ἡ φράση: «Χρόνος πρῶτος τῆς ἐλευθερίας τῶν Γραικῶν» (σ.σ. ἡ ὀνομασία «Ἕλληνες» καθιερώθηκε λίγα χρόνια ἀργότερα.)
Ὁ ἐνθουσιασμός τῶν Ἑλλήνων ἦταν τέτοιος πού πολλοί ἀπό τά Ἑπτάνησα καί τήν ἠπειρωτική Ἑλλάδα ἔσπευσαν νά καταταγοῦν στόν Γαλλικό στρατό, προφανῶς μέ τήν ἐλπίδα ὅτι θά μετάσχουν τοῦ Ἐκστρατευτικοῦ Σώματος πού θά ἐλευθέρωνε τήν Ἑλλάδα.
Ὑπῆρξαν ὅμως καί ἀναφορές κατοίκων τῶν Ἑπτανήσων πρός τόν Ναπολέοντα πού ζητοῦσαν ἀπ’ αὐτόν νά ἀσκήσει τήν ἐπιρροή του, προκειμένου τά Ἰόνια νησιά νά ἑνωθοῦν μέ τή Γαλλία. (Κούκκου, σελ. 48)
Κατά τήν ἐκστρατεία του ἐναντίον τῆς Αἰγύπτου μέ τόν στόλο του, ὁ Ναπολέων ἐστάθμευσε στό Λουτρό Σφακίων, ὅπου παρέλαβε μεγάλο ἀριθμό σκληροτράχηλων Κρητῶν πολεμιστῶν.
Στήν Αἴγυπτο κατέφθασαν καί ἄλλοι Ἕλληνες ἀπό τή Μικρά Ἀσία καί τά νησιά τοῦ Αἰγαίου. Μ’ αὐτούς συγκροτήθηκε ἡ περίφημη «Ἑλληνική Λεγεώνα» πού πολέμησε στό πλευρό τοῦ Ναπολέοντος στίς αἰγυπτιακές ἐρήμους καί κυρίως στήν περιβόητη «Μάχη τῶν Πυραμίδων».
Ἕνας ἀπό τούς Ἕλληνες ἀξιωματικούς, ὁ περιώνυμος Νικόλαος Παπάζογλους, ἀπετέλεσε ἀξιόλογο στέλεχος τῆς Ναπολεοντείου Στρατιᾶς, ἐλπίζοντας ὅτι ἡ βοήθεια πού θά παρεῖχαν οἱ Ἕλληνες στό Γαλλικό Ἐκστρατευτικό Σῶμα τῆς Αἰγύπτου θά ἐκτιμᾶτο ἀπό τή Γαλλία, ἡ ὁποία θά ἔσπευδε, στό μέλλον, νά τούς βοηθήσει στήν ἀπελευθέρωση τῆς πατρίδας τους. Ἀργότερα, μᾶλλον μετά τήν ἧττα καί ἐξορία τοῦ Ναπολέοντος τό 1814, ὁ Παπάζογλους κατετάγη στόν Ρωσσικό στρατό καί ὁρίστηκε διοικητής τοῦ στόλου του στόν Δούναβη. Ἐκεῖ στρατολογήθηκε ἀπό τήν Φιλική Ἑταιρεία καί ἀπετέλεσε ἕναν ἀπό τούς βασικούς συμβούλους τοῦ Ἀλεξάνδρου Ὑψηλάντη.
Στήν Αἴγυπτο, ὁ Παπάζογλους πρόσφερε τεράστιες ὑπηρεσίες στόν Ναπολέοντα, διότι μέ τόν στόλο του, ἀπό ἑλληνικά καράβια καί Ἕλληνες ναυτικούς, κράτησε ἀνοικτές τίς γραμμές ἐπικοινωνίας μέ τίς γαλλικές ναυτικές βάσεις, ἐνῶ μέ τίς πεζικές δυνάμεις του, ἀπό Ἕλληνες μαχητές ἐπίσης, βοήθησε τούς Γάλλους καί στίς χερσαῖες ἐπιχειρήσεις τους στίς αἰγυπτιακές ἐρήμους. Ἄλλος Ἕλληνας ἀξιωματικός πού συνέβαλλε μέ τίς ἑλληνικές μονάδες του στίς γαλλικές στρατιωτικές ἐπιτυχίες στήν Αἴγυπτο ὑπῆρξε ὁ Βαρθολομαῖος Σέρρας, τόν ὁποῖο ὁ Ναπολέων ἀποκαλοῦσε, γαλλιστί, «Μπαρτελεμύ Σερρά». Πολλοί ἀπό τούς Ἕλληνες ἀξιωματικούς τῶν ἐπιτελείων τοῦ Παπάζογλους καί Σέρρα παρέμειναν στόν Γαλλικό στρατό καί πολέμησαν στό πλευρό τοῦ Ναπολέοντος σέ ὅλες σχεδόν τίς ἐκστρατεῖες του. Ἕνας ἀπό τούς Ἕλληνες πού μόχθησε γιά τόν Ναπολέοντα ὑπῆρξε ὁ ἐκ Κεφαλληνίας πεζοναύτης – ταχυδρόμος Σωτήριος Βούρβαχης, πραγματικά «φτερωτός Ἑρμῆς».
Ὁ Βούρβαχης, μέ δικῆς του κατασκευῆς σκάφος, ξεκίνησε ἀπό τή Μασσαλία καί μετέφερε στήν Αἴγυπτο, διασπώντας τόν ἀγγλικό ναυτικό ἀποκλεισμό της, ἰδιαίτερα σοβαρό –ἄκρως ἀπόρρητο μήνυμα τῶν Ἰωσήφ καί Λουκιανοῦ Βοναπάρτη, στόν ἀδελφό τους Ναπολέοντα.
Συγκλονισμένος ἀπό τούς Ἕλληνες συνεργάτες του ὁ Ναπολέων, ἀλλά καί θαυμαστής τῶν ἄθλων τῶν Μιλτιάδη καί Θεμιστοκλῆ, θά περιλάβει τήν ἀπελευθέρωση τῆς Ἑλλάδας, στό σχέδιό του γιά συμμαχία μέ τή Ρωσσία, πού ἀπετέλεσε τή βάση τῆς συμφωνίας του μέ τόν τσάρο Παῦλο Α΄. Μ’ αὐτήν ἡ Εὐρώπη διεμοιράζετο μεταξύ τῶν δύο μεγάλων δυνάμεων σέ σφαῖρες ἐπιρροῆς καί ἡ Ἑλλάδα ἦταν ἕνα ἀπό τά κράτη πού ἐδημιουργοῦντο μέ τίς διατάξεις της. Ἡ συμφωνία αὐτή ἀπετέλεσε, προφανῶς, τήν αἰτία τοῦ στραγγαλισμοῦ τοῦ Παύλου, στό κρεβάτι του, τό βράδυ τῆς 11 Μαρτίου 1801.
Ἡ ἧττα τοῦ Ναπολέοντος στό Βατερλώ, τόν Ἰούνιο τοῦ 1815, ἔθεσε ὁριστικό τέρμα στήν πολιτική καί στρατιωτική δράση του μέχρι τόν θάνατό του, τόν Μάιο τοῦ 1821.
Στό ἑπόμενο: Τό μεγάλο μυστικό τῆς Ἀδελαΐδας Θεολόγου.
