Ἀνεπαρκῆ σχέδια καί τραγικές ἐλλείψεις ἀνοίγουν τήν θύρα ἀσυμμέτρων ἐπιθέσεων, πού πλήττουν τήν ἀμυντική μας ἱκανότητα
«Κατόπιν Εορτῆς» ἐλήφθη ἡ ἀπόφασις νά γίνουν κεντρικές ἐπιθεωρήσεις ἐφαρμογῆς τῶν μέτρων πυρασφαλείας σέ σχηματισμούς καί μονάδες τῶν Ἐνόπλων Δυνάμεων. Κλιμάκιο μέ ἐπί κεφαλῆς τόν ὑφυπουργό Ἐθνικῆς Ἀμύνης, Νῖκο Χαρδαλιᾶ, θά ἀρχίσει ἀπό αὔριο τίς σχετικές ἐπιθεωρήσεις. «Πολύ ἀργά καί πολύ λίγα…» ἔλεγαν οἱ παλιοί στρατιωτικοί, σχολιάζοντας τά μέτρα πού κατά καιρούς ἐλάμβαναν οἱ ἡγεσίες ὑπό τό βάρος ἀτυχῶν (γιά νά τό θέσουμε κομψά) καταστάσεων πού εἶχαν δημιουργηθεῖ.
- Τοῦ Εὐθ. Π. Πέτρου
Αὐτά ὅμως πού συνέβησαν τίς τελευταῖες ἡμέρες μέ ἐπίκεντρο τό ἀεροδρόμιο τῆς 111 Πτέρυγας Μάχης στήν Νέα Ἀγχίαλο, εἶναι πρωτοφανῆ. Δέν ἔχει ξανασυμβεῖ νά ἀπομακρυνθοῦν μαχητικά ἀεροπλάνα ἀπό τήν βάση τους, ἐπειδή ἡ φωτιά πλησίασε ἐπικινδύνως, οὔτε νά ἐκραγοῦν ἀποθηκευμένα πυρομαχικά, ἔστω καί ἄν αὐτά ἦσαν «ἐν ἀποθέσει», δέν ἀποτελοῦσαν δηλαδή τόν κύριο φόρτο τῶν μαχητικῶν πού θά ἀπογειώνονταν γιά ἀσκήσεις ἤ ἀκόμη καί γιά πραγματικές ἀποστολές. Κάποιοι μπορεῖ νά θυμηθοῦν τήν ἔκρηξη στίς ἀποθῆκες πυρομαχικῶν τῆς Μαλακάσας τά Χριστούγεννα τοῦ 1987, ἀλλά αὐτή δέν ἦταν ἀποτέλεσμα δασικῆς πυρκαϊᾶς. Ἦταν ἀποτέλεσμα δολιοφθορᾶς ἤ «λογιστικῆς τακτοποιήσεως» ἐλλειπόντων πυρομαχικῶν, ὅπως τότε «ψιθυριζόταν». Ἄλλο, λοιπόν, τό ἕνα καί ἄλλο τό ἄλλο.
Τό ἐνδεχόμενο δολιοφθορᾶς καί τώρα ὑπαρκτό. Ὁ τρόπος μέ τόν ὁποῖο οἱ φωτιές ξέσπασαν εἴτε στήν ἀκριτική Ρόδο εἴτε στό μέτωπο ἀπό τό Στεφανοβίκειο μέχρι τήν Νέα Ἀγχίαλο, δείχνουν ὅτι ὑπάρχει κάτι παραπάνω ἀπό ἐγκληματική ἀμέλεια, πίσω ἀπό τίς φωτιές. Ὑπάρχει πραγματικό ἔγκλημα. Καί ἐδῶ ἀπαιτεῖται νά δώσει ἀπαντήσεις ἡ ΕΥΠ. Καί ἐδῶ ἀπαιτεῖται νά ἀφήσουν τήν ὑπηρεσία αὐτή νά κάνει τήν δουλειά της χωρίς ἄσκοπες κατηγορίες, ἀλλά καί χωρίς νά τῆς φορτώνουν ἀλλότρια ἔργα παρακολουθήσεων γιά λόγους ξένους πρός τήν προστασία τῆς πατρίδος.
Ἴσως κάποιοι νά μήν θέλουν νά μιλήσουν εὐθέως γιά τίς πιθανότητες νά δέχεται ἡ χώρα ἀσύμμετρη ἐπίθεση. Ἴσως δέν θέλουν νά διαταράξουν τό «καλό κλῖμα» πού –μόνον στήν φαντασία τους– ὑπάρχει μέ κάποιες γειτονικές χῶρες. Ὅμως, εἶναι γεγονός πώς αὐτοί πού ἐπιβουλεύονται τήν ἐθνική μας ἄμυνα, «βρίσκουν καί τά κάνουν». Οἱ στρατιωτικές μονάδες καί οἱ ἀεροπορικές βάσεις εἶναι –ὑποτίθεται– προετοιμασμένες γιά νά ἀντιμετωπίσουν κάθε ἀπειλή. Ἡ φωτιά εἶναι μία ἀπό αὐτές. Ὅταν τό 2007 κατακάηκε ἡ Σάμος, μόνον τά στρατόπεδα ἔμειναν ἄθικτα. Καί τοῦτο διότι ἐφάρμοζαν, κατά τά προβλεπόμενα, τά μέτρα πυρασφαλείας. Δηλαδή, οἱ περιοχές τους ἦσαν πλήρως καθαρισμένες ἀπό εὔφλεκτα ὑλικά σέ ἀκτῖνα 200 μέτρων πέριξ τῶν ὁρίων τους. Γινόταν, δηλαδή, κανονικά ἡ λεγομένη ἀποψίλωσις. Ὅποιος ἔχει ὑπηρετήσει στρατιώτης, ἔχει μετάσχει σέ τέτοιες «ἐξορμήσεις».
Ἦσαν ἀντιστοίχως ἀποψιλωμένες οἱ περιοχές γύρω ἀπό τό ἀεροδρόμιο τῆς Νέας Ἀγχιάλου καί γύρω ἀπό τήν ἀποθήκη ἐναποθέσεως πυρομαχικῶν τῆς βάσεως, ἕξι χιλιόμετρα ἔξω ἀπό τό στρατόπεδο; Δέν χρειάζεται νά γίνει εἰδική ἔρευνα γιά νά ἀπαντήσουμε ὅτι προφανῶς δέν ἦσαν. Ἄν εἶχαν γίνει οἱ προβλεπόμενες ἀποψιλώσεις, ἡ φωτιά δέν θά εἶχε φθάσει νά προκαλέσει ἐκρήξεις πυρομαχικῶν οὔτε τά ἀεροπλάνα θά εἶχε χρειασθεῖ νά μετασταθμεύσουν.
Ἀλλά, ὅταν τά μέτρα δέν λαμβάνονται, τότε ἀνοίγονται Κερκόπορτες. Τότε βρίσκουν εὐκαιρία νά διεισδύσουν οἱ «ἀσύμμετροι» δολιοφθορεῖς καί νά πλήξουν καίριες στρατιωτικές ἐγκαταστάσεις. Οἱ συνέπειες μπορεῖ νά εἶναι ὀδυνηρές γιά τό ἀμυντικό μας σύστημα, ἀλλά, ὅταν συμβαίνουν σέ σχηματισμούς πρώτης γραμμῆς, οἱ Ἔνοπλες Δυνάμεις ἐξευτελίζονται. Καί αὐτό εἶναι ἄδικο, ἔστω γιά τούς ὀλίγους πού ἀνταποκρίνονται εὐόρκως στό καθῆκον τους.
«Γιατί νά ἔρθουν νά μᾶς βομβαρδίσουν, ἀφοῦ τούς δίδουμε τό δικαίωμα νά μᾶς κάψουν;» ἦταν ἡ ἔκφρασις ἀγανακτήσεως ἀνωτέρου ἀξιωματικοῦ, πού βρέθηκε στό ἐπίκεντρο τοῦ προβλήματος. Καί νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ 111 Πτέρυγα Μάχης εἶναι ἀπό τίς πλέον ἐπίλεκτες τῆς Πολεμικῆς Ἀεροπορίας. Εἶναι ἡ πρώτη πού ὑπεδέχθη τά F-16, τά ὁποῖα παρέλαβε ἡ χώρα τό 1988, καί ἀπό αὐτές πού σήκωναν τό κύριο βάρος τῶν ἀναχαιτίσεων στούς οὐρανούς τοῦ Αἰγαίου. Ἄν αὐτό ἔχει καμμία ἀξία, θά ἀναφέρουμε ὅτι ἐκεῖ ὑπηρέτησε τήν θητεία του, τό 1991, ὁ σημερινός Πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης.
Τό ἐρώτημα εἶναι πῶς καί γιατί τά μέτρα πυροπροστασίας δέν ἐφηρμόσθησαν. Γιά ποιόν λόγο οἱ ἀποψιλώσεις δέν ἔγιναν; Δυστυχῶς, ἁπλῆ εἶναι ἡ ἀπάντησις. Διότι ἀπό τότε πού ἡ θητεία περιορίσθηκε στούς 12 καί τούς ἐννέα μῆνες, δέν ὑπάρχουν σμηνῖτες για νά τήν φέρουν εἰς πέρας. Οἱ ἐλλείψεις προσωπικοῦ εἶναι τραγικές. Καί τά μόνιμα στελέχη, πού κανονικά θά ἔπρεπε νά φροντίζουν τήν διαθεσιμότητα τῶν μαχητικῶν μας, στέλνονται νά κάνουν τούς ὁδηγούς σέ ἀσθενοφόρα καί ἐκτελοῦν περιπολίες σέ ἄσχετες περιοχές, ἀφήνοντας τό δικό τους στρατόπεδο ἀπροστάτευτο. Δέν φταῖνε τά στελέχη πού κάνουν ὅ,τι μποροῦν. Οἱ δυνατότητές τους, ὅμως, εἶναι πεπερασμένες καί αὐτό, φαίνεται, παραγνωρίζεται ἀπό τήν ἡγεσία. Τό ὅτι ἡ κατάστασις γενικῶς δέν εἶναι καλή, τό εἴδαμε καί πρό ἑβδομάδος, ὅταν ἕνας μόνιμος λοχίας «γάζωνε» μέ αὐτόματο τό γραφεῖο καί τό αὐτοκίνητο τοῦ διοικητοῦ του. Χθές ἡ «ἄτυπη ἐνημέρωση» τῆς Πολεμικῆς Ἀεροπορίας ἐπιμένει ὅτι «δέν κινδύνεψε ἀνθρώπινη ζωή»! Μπορεῖ, ὅμως, κανείς νά μᾶς διαβεβαιώσει ὅτι ὁ κίνδυνος γιά ἀνθρώπινες ζωές ἔχει παρέλθει; Ἐδῶ συνέβη τό ἐξωφρενικό, νά ἐκραγοῦν ἀποθηκευμένα πυρομαχικά. Πού σημαίνει ὅτι ἡ φωτιά ἔφθασε σέ προστατευμένες καί ἐπιχωματωμένες ἀποθῆκες. Πού σημαίνει ὅτι θραύσματα καί, ἐνδεχομένως, μή ἐκραγέντα πυρομαχικά ἔχουν διασπαρεῖ. Ἴσως καί σέ ἀκτῖνα δύο χιλιομέτρων. Καί μπορεῖ χωρίς ἀποχρῶντα λόγο, κάποιο ἀπό αὐτά τά πυρομαχικά νά ἐκραγεῖ ἀνά πᾶσαν στιγμή. Πρίν προλάβουν οἱ πυροτεχνουργοί τῶν Ταγμάτων Ἐκκαθαρίσεως Ναρκῶν νά ἐλέγξουν ὅλη τήν ἔκταση.
Ὁ ὑπουργός Ἐθνικῆς Ἀμύνης προανήγγειλε ἐνδελεχῆ ἔρευνα: «Ζήτησα ἀπό τόν ἀρχηγό ΓΕΕΘΑ, στρατηγό Κωνσταντῖνο Φλῶρο τήν διενέργεια κατεπείγουσας Ἔνορκης Διοικητικῆς Ἐξέτασης. Ἤδη, ἐκδόθηκε ἡ ἀπόφαση διενέργειάς της ἀπό τό Γενικό Ἐπιτελεῖο Ἀεροπορίας. Τό τί συνέβη θά διερευνηθεῖ ἐνδελεχῶς. Ἄν ὑπάρχουν εὐθῦνες, θά ἀποδοθοῦν. Στό ἀκέραιο».
Ὁ Νῖκος Δένδιας ἔχει λίγες ἑβδομάδες στό ὑπουργεῖο. Προφανῶς καί δέν φέρει ὁ ἴδιος οὐσιαστικές εὐθῦνες γιά τήν κατάσταση πού παρέλαβε. Ἔχει, λοιπόν, τήν εὐκαιρία νά ἀπαιτήσει ἔρευνα, πού θά ἀποκαλύψει ὅλες τίς πτυχές τῶν προβλημάτων πού ἀναδεικνύονται ἀπό τά συμβάντα τῶν τελευταίων ἡμερῶν. Καί νά καταλογισθοῦν εὐθῦνες μέ αὐστηρότητα. Διότι, ἐν μέρει, οἱ καταστάσεις ἔχουν ἐκτραχυνθεῖ ἐξ αἰτίας τῆς ἀτιμωρησίας τῶν τελευταίων δεκαετιῶν. Θά θυμίσουμε ὅτι καί γιά τίς ἐκρήξεις στήν Μαλακάσα, τίς ὁποῖες ὀψίμως θυμήθηκαν ὁρισμένοι ἀναλυτές τῶν τηλεπαραθύρων, εὐθῦνες δέν καταλογίσθηκαν ποτέ.
