Ἀπών ἀπό τήν συνάντηση ὁ ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Νῖκος Δένδιας κατόπιν δικῆς του εἰσηγήσεως
ΣΤΗΝ διατύπωση μίας θέσεως, ἡ ὁποία τροποποιεῖ πάγιες ἐθνικές θέσεις δεκαετιῶν, προσέφυγε καί πάλι ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προκειμένου νά προετοιμάσει τό ἔδαφος γιά τήν σημερινή κρίσιμη συνάντησή του μέ τόν Τοῦρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ἐρντογάν. Μιλώντας στόν τηλεοπτικό σταθμό France24 ὁ Πρωθυπουργός ἔκανε λόγο γιά «διαφορές» μεταξύ Ἑλλάδος καί Τουρκίας, χαρακτήρισε δέ τό ζήτημα τῆς ὁριοθετήσεως τῶν θαλασσίων ζωνῶν ὡς τήν «πιό σημαντική διαφορά». Ἐνῶ ἐπέμεινε ὅτι πρέπει νά συμφωνήσουμε ἕνα «κοινό πλαίσιο» προκειμένου «νά διαχειριστοῦμε τίς διαφορές μας». Τόν πληθυντικό «διαφορές» πού ὁδηγεῖ στήν διεύρυνση τῆς ἀτζέντας χρησιμοποίησε ὁ κύριος Μητσοτάκης καί στήν περυσινή ΔΕΘ. Κατόπιν ὅλων αὐτῶν τά ἐρωτήματα πού προκύπτουν ἐν ὄψει τῆς σημερινῆς συναντήσεως εἶναι:
Πρῶτον: Θά ὑπάρξει πράγματι «κοινό πλαίσιο» καί ἄν ναι, τί μορφή πρόκειται νά λάβει αὐτό; Θά ἀναβιώσει ἡ Συμφωνία τοῦ Βερολίνου πού προέβλεπε ἀποχή ἀπό μονομερεῖς ἐνέργειες καί ἀπό τίς δύο χῶρες στό Αἰγαῖο καί τήν Ἀνατολική Μεσόγειο (μορατόριουμ) ὅσο διαρκοῦν οἱ διερευνητικές; Ὁ ὅρος πού θέτουν οἱ Τοῦρκοι γιά νά συμβεῖ αὐτό εἶναι νά ἀποκηρύξει ἡ Ἑλλάς τόν Χάρτη τῆς Σεβίλλης πού ἀναγνωρίζει πλήρη ΑΟΖ στό Καστελλόριζο. Θά προετοιμασθεῖ μήπως τό ἔδαφος γιά κάτι μεγαλύτερο πού θά παραπέμπει κατ’ οὐσίαν στήν ἀναβίωση τοῦ Ἑλσίνκι στήν ἐπικείμενη σύνοδο Κορυφῆς τῆς ΕΕ μέ βάση τήν πρόταση τοῦ ἀρχηγοῦ τῆς ἀξιωματικῆς Ἀντιπολιτεύσεως Ἀλέξη Τσίπρα, ὁ ὁποῖος ὡς συμπράττων μέ τήν Κυβέρνηση ζήτησε τήν διασύνδεση τῆς Χάγης μέ τήν πορεία τῆς τελωνειακῆς ἑνώσεως τῆς Τουρκίας μέ τήν ΕΕ; Ἤ μήπως τελικῶς δέν θά συμβεῖ τίποτε ἀπό ὅλα αὐτά καί οἱ δύο πλευρές θά συνεχίσουν νά συζητοῦν γιά νά συζητοῦν προσχηματικῶς γιά τούς δικούς της λόγους ἡ καθεμία; Μέχρις ὥρας πάντως δέν ἔχουν δοθεῖ ἔγγραφες ὁδηγίες στόν ἐπί κεφαλῆς μας στίς διερευνητικές συνομιλίες, πρέσβυ Ἀποστολίδη, νά διευρύνει τήν ἀτζέντα, ἄν καί στό λίαν πρόσφατο παρελθόν βρεθήκαμε πολύ κοντά σέ κάτι τέτοιο.
Δεύτερον ἐρώτημα: Θά ἀσκήσει ὁ Πρόεδρος Μπάιντεν τήν ἐπιρροή του στόν Πρόεδρο Ἐρντογάν στήν συνάντηση πού θά προηγηθεῖ γιά τήν ὑπογραφή γραπτοῦ κοινοῦ πλαισίου εἰρηνικῆς ἐπιλύσεως τῶν διαφορῶν Ἑλλάδος – Τουρκίας ὅπως προτείνει ὁ Πρωθυπουργός κύριος Μητσοτάκης; Γιά τήν ἱστορία, ὑπενθυμίζεται πώς καθ’ ὁμολογίαν τοῦ κυρίου Σημίτη ἀλλά καί μέ βάση ὅσα ἀπεκάλυψε ὁ Κωνσταντῖνος Μητσοτάκης στόν Ἀλέξη Παπαχελᾶ ἡ Συμφωνία τῆς Μαδρίτης διετυπώθη καθ’ ὑπαγόρευσιν τῶν Ἀμερικανῶν. Γιά τήν ἀκρίβεια, τῆς τότε Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν τῶν ΗΠΑ Μαντλίν Ὠλπράιτ.
Ὑπάρχει καί ἕνα τρίτο ἐρώτημα: Θά εἶναι παρών ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν Νῖκος Δένδιας στήν σημερινή συνάντηση τοῦ Πρωθυπουργοῦ μέ τόν Τοῦρκο Πρόεδρο; Στίς δύο προηγούμενες ἦταν. Ὅπως πληροφορεῖται ἡ «Ἑστία», ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν εἰσηγήθηκε στόν Πρωθυπουργό τήν Παρασκευή ἡ συνάντησις τῶν δύο ἡγετῶν νά πραγματοποιηθεῖ κατά μόνας, μόνο μέ τήν παρουσία διερμηνέων, γιά νά γίνει ἐλεύθερη καί ἀνοικτή συζήτησις. Μόνο τότε ὑπάρχει ἐλπίς ὅτι θά ἐξευρεθεῖ κοινός τόπος. Διότι σέ ἀντίθετη περίπτωση οἱ γείτονες ἴσως θελήσουν νά ἐκμεταλλευθοῦν τήν παρουσία του γιά νά διαφύγουν τῶν εὐθυνῶν τους. Σύμφωνα μέ πηγές μας ἀπό τήν ὁδό Ἀκαδημίας πού δέν ἐπιδέχονται ἀμφισβητήσεως, ὁ Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν ἦταν σκεπτικός καί γιά τό ἐάν ἔπρεπε νά μεταβεῖ στίς Βρυξέλλες γιά τήν Σύνοδο τοῦ ΝΑΤΟ καθώς, δεδομένων τῶν ἀπόψεών του, ἴσως κάποιοι ἤθελαν νά δημιουργήσουν ζήτημα καί νά ἀποπροσανατολίσουν τήν συζήτηση.
Ὁ κύριος Δένδιας ἀφοῦ παρέθεσε γεῦμα στόν Πρωθυπουργό τοῦ Κουρδιστάν πού εὑρέθη στήν Ἀθήνα τήν Παρασκευή καί ἀφοῦ ταξίδεψε στήν Κέρκυρα ὅπου σέ ὁμιλία του γιά τήν ΕΟΚ ἔκανε εἰδική ἀναφορά στόν Κωνσταντῖνο Καραμανλῆ, κατέληξε στό ὅτι τό ἐθνικό καθῆκον ὑπαγορεύει νά δώσει τό «παρών» στίς Βρυξέλλες. Τό ἐάν θά βρίσκεται στήν συνάντηση Μητσοτάκη – Ἐρντογάν εἶναι ἄγνωστο. Ἕως χθές τό ἀπόγευμα δέν εἶχε συμφωνηθεῖ πάντως κατά μόνας συνάντησις τῶν δύο ἡγετῶν, ἀλλά κλασσικά διά ἀντιπροσωπιῶν. Ἄρα θά παρίσταται.
Ἐάν μετά τό ραντεβού Μπάιντεν – Ἐρντογάν προκύψει ὡς ἀνάγκη, αὐτό θά δικαιώσει τήν εἰσήγηση τοῦ Ἕλληνος Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν. Οἱ θέσεις πού διετύπωσε ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στήν Ἀλεξία Κεφαλᾶ τοῦ France24 γιά «διαφορές» –ἀνάλογες εἶχε διατυπώσει μέ τήν ὁμιλία του στίς παραγωγικές τάξεις στήν ΔΕΘ πέρυσι ὁ κύριος Μητσοτάκης– εἶναι οἱ ἑξῆς:
«Δέν ἀποτελεῖ μυστικό ὅτι ἔχουμε μεγάλες διαφορές μέ τήν Τουρκία καί ἡ πιό σημαντική διαφορά μας εἶναι τό ζήτημα τῆς ὁριοθέτησης τῶν θαλασσίων ζωνῶν μας. Πρόκειται γιά ἕνα ζήτημα πού χρονολογεῖται ἐδῶ καί πολλές δεκαετίες. Καί πρέπει νά βροῦμε ἕναν τρόπο νά διαχειριστοῦμε τίς διαφορές μας χωρίς νά καταφύγουμε σέ κλιμάκωση τῆς ἔντασης καί ἀποφεύγοντας αὐτό πού συνέβη τό περασμένο καλοκαίρι. Καί πιστεύω ὅτι γιά νά γίνει αὐτό θά πρέπει νά συμφωνήσουμε σέ ἕνα κοινό πλαίσιο.
Καί τό πλαίσιο αὐτό θά πρέπει νά εἶναι ὁ σεβασμός ὅσων προβλέπει τό διεθνές δίκαιο. Καί, ἀσφαλῶς, οἱ σχέσεις καλῆς γειτονίας. Θά ζήσουμε δίπλα-δίπλα μέ τήν Τουρκία. Πρέπει λοιπόν νά βροῦμε ἕναν τρόπο, ἀκόμη καί ὅταν διαφωνοῦμε, νά συνεχίζουμε νά συζητᾶμε καί νά διαχειριζόμαστε τίς διαφωνίες μας μέ πολιτισμένο τρόπο. Καί βέβαια, ὑπάρχουν καί ἄλλοι τομεῖς στούς ὁποίους μποροῦμε νά συνεργαστοῦμε μέ τήν Τουρκία. Ἔχουμε κοινά οἰκονομικά συμφέροντα. Θά πρέπει νά ἔχουμε τίς ἴδιες περιβαλλοντικές ἀνησυχίες. Ἄλλως τε, ἡ κλιματική ἀλλαγή ἀποτελεῖ ἀπειλή γιά ὅλες τίς χῶρες τῆς Ἀνατολικῆς Μεσογείου.
Θά πρέπει ἐπίσης νά διαχειριστοῦμε τό πρόβλημα τῆς μετανάστευσης. Ἡ Ἑλλάδα εἶναι μέλος τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης. Εἶναι τό ἐξωτερικό σύνορο τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης. Καί θέλουμε νά συνεργαστοῦμε μέ τήν Τουρκία γιά νά ἀντιμετωπίσουμε αὐτό τό ζήτημα ὡς γείτονες αλλά καί ἀπό τήν πλευρά μας ὡς μέλος τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἕνωσης».
