«Ὄχι» τῆς Γαλλίας στό αἴτημα Ἐρντογάν γιά ἀπελευθέρωση τῆς βίζας
ΤA ΠΡΑΓΜΑΤΑ δέν θά πάρουν τήν τροπή πού προβλέπει ὁ Ταγίπ Ἐρντογάν, κατά τήν ἐξελισσομένη Σύνοδο Κορυφῆς τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως. Πληροφορίες τῆς «Ἑστίας» ἀναφέρουν ὅτι ἡ Κύπρος θά ὀρθώσει αὐτήν τήν φορά τό ἀνάστημά της καί θά θέσει φραγμό στήν τελωνειακή ἕνωση τῆς Τουρκίας μέ τήν ΕΕ. Δέν εἶναι σαφές ἐάν ἡ Λευκωσία θά φθάσει μέχρι τοῦ σημείου νά ἀσκήσει βέτο, ὅμως θά καταστήσει ἀπό τήν ἀρχή σαφῆ τήν ἀντίδρασή της πρός τήν κύρωση τῆς τελωνειακῆς ἑνώσεως, ὁπότε κατά πᾶσαν πιθανότητα θά συσπειρωθοῦν καί ἄλλες εὐρωπαϊκές χῶρες, οἱ ὁποῖες ἀντιδροῦν γιά τούς δικούς τους λόγους στήν διεύρυνση τῶν σχέσεων τῆς ΕΕ μέ τήν Τουρκία. Τό «πάγωμα» συγκεκριμένων κεφαλαίων τῶν ἐνταξιακῶν διαπραγματεύσεων εἶναι ἀκόμη στό τραπέζι μέ τήν Λευκωσία πρόθυμη νά ἀξιοποιήσει καί αὐτήν τήν δυνατότητα.
Ἡ Ἄγκυρα πάντως δέν φαίνεται νά ἔχει ἐπίγνωση τῆς καταστάσεως αὐτῆς καί προσδοκᾶ σέ πολλαπλά ὀφέλη, πού ἐκτός ἀπό τήν ἔγκριση τῆς τελωνειακῆς ἑνώσεως περιλαμβάνουν ἀπελευθέρωση τῆς βίζας γιά τά ταξίδια Τούρκων στήν Εὐρώπη καί ἄμεσα οἰκονομικά ἀνταλλάγματα πού ἐντάσσονται στήν συμφωνία γιά τό μεταναστευτικό. Ἴσως ὁ Ἐρντογάν νά θεωρεῖ ὅτι μετά τήν κατ’ ἰδίαν συνάντηση πού εἶχε μέ τόν Κυριάκο Μητσοτάκη στό περιθώριο τῆς Συνόδου Κορυφῆς τοῦ ΝΑΤΟ, τά πράγματα ἔχουν εἰσέλθει σέ μιά πορεία προσεγγίσεως, ὁπότε ἀπό ἑλληνικῆς πλευρᾶς δέν θά ὑπάρξουν ἀντιδράσεις πού θά ἀνατρέψουν τίς προσδοκίες του.
Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι ἡ Ἀθήνα δέν ἔχει τήν πρόθεση νά δημιουργήσει ὀξύτητες, καθώς θεωρεῖ ὅτι ἔχει ἤδη ἐπιτύχει ἀπό τίς προηγούμενες ἀντίστοιχες συνόδους νά φέρει τήν Τουρκία στό μικροσκόπιο τῶν Βρυξελλῶν, ὥστε ἡ προώθησις μιᾶς θετικῆς ἀτζέντας νά ἐξαρτᾶται ἀπό τήν συμπεριφορά τῆς Ἀγκύρας. Δηλαδή οἱ χρηματοδοτήσεις αἴρονται σέ περίπτωση πού ὁ Ἐρντογάν ἐπανέλθει στόν δρόμο τῶν προκλήσεων, ἐνῶ ἐπικρέμαται πάντα τό ἐνδεχόμενο κυρώσεων. Ἡ στάσις αὐτή συνάδει με τήν παγία ἑλληνική πολιτική πού θέλει τήν Τουρκία στό ἅρμα τῆς Δύσεως καί εἶναι διατεθειμένη νά τήν στηρίξει πρός τήν κατεύθυνση αὐτή, μέ ἀπαραίτητη ὅμως προϋπόθεση νά δεσμευθεῖ στόν σεβασμό τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου.
Φυσικά ἡ Τουρκία προσωρινά μόνον μπορεῖ νά φανεῖ πρόθυμη νά ἀποδεχθεῖ τό Διεθνές Δίκαιο καί πάλι ὅμως «περιορίζει» τίς «ἤρεμες θάλασσες» μόνο στό Αἰγαῖο. Ἀπ’ ἐναντίας ἔχοντας ἤδη προαναγγείλει ἐπίσκεψη τοῦ Ἐρντογάν στά Κατεχόμενα τόν ἐρχόμενο Ἰούλιο (μᾶλλον στήν ἐπέτειο τῆς εἰσβολῆς) δείχνει τήν πρόθεση δημιουργίας καί ἄλλων τετελεσμένων στήν Μεγαλόνησο.
Δέν εἶναι ὅμως μόνον αὐτός ὁ λόγος γιά τό ὁποῖο ἡ Κύπρος θεωρεῖ πώς δέν ἔχει ἄλλη ἐπιλογή, παρά νά υἱοθετήσει σταθερή καί αὐστηρή στάση. Ἡ Τουρκία ἐξακολουθεῖ νά μήν ἀναγνωρίζει τήν Κυπριακή Δημοκρατία. Δέν δέχεται στά λιμάνια της πλοῖα μέ κυπριακή σημαία. Αὐτός εἶναι ὁ λόγος γιά τόν ὁποῖο παραμένει «παγωμένο» τό κεφάλαιο πού ἀφορᾶ τήν τελωνειακή ἕνωση ἀπό τό 2005, ὁπότε εἶχε ὑπογραφεῖ τό σχετικό πρωτόκολλο. Καθώς οὐδεμία πρόοδος ἐσημειώθη ἔκτοτε, ἡ Κύπρος δέν ἔχει κανένα λόγο νά ὑποχωρήσει στό ζήτημα τοῦτο. Τό ἄλλο ζήτημα, τό ὁποῖο ἡ Τουρκία θεωρεῖ πρωταρχικῆς σημασίας, εἶναι ἡ ἀπελευθέρωσις τῶν θεωρήσεων βίζας, ὥστε νά μποροῦν οἱ Τοῦρκοι νά ταξιδεύουν ἀπρόσκοπτα στίς χῶρες τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως. Στό σημεῖο αὐτό ὑπάρχει σοβαρή ἀντίρρησις, ἡ ὁποία προβάλλεται κυρίως ἀπό τήν πλευρά τῆς Γαλλίας. Καθώς τά τουρκικά διαβατήρια δέν παρέχουν τά ἀπαιτούμενα ἐχέγγυα, ἡ διακίνησις προσώπων μέ μόνο ταξιδιωτικό ἔγγραφο ἕνα τέτοιο διαβατήριο δημιουργεῖ σοβαρά προβλήματα στό σύστημα ἀσφαλείας.
Τέλος, ὑπάρχει καί τό ζήτημα τῶν οἰκονομικῶν ἀπαιτήσεων, ὅπου ἡ Ἄγκυρα θά ἀντιμετωπίσει τήν ἴδια τήν Γερμανία, στήν ὑποστήριξη τῆς ὁποίας ὑπολογίζει γιά πολλά ἀπό τά ἄλλα ζητήματα. Νά διευκρινίσουμε ἐδῶ ὅτι πρόκειται γιά κονδύλια πού διατίθενται γιά τήν φιλοξενία προσφύγων (καί ὄχι μεταναστῶν) ὥστε νά μήν μετακινηθοῦν πρός τήν Εὐρώπη. Ἐν προκειμένω ἡ ΕΕ πέρα ἀπό τήν Τουρκία ἔχει νά σκεφθεῖ καί τήν χρηματοδότηση τῆς Ἰορδανίας καί τοῦ Λιβάνου, πού ἐπίσης φιλοξενοῦν μεγάλους ἀριθμούς προσφύγων ἀπό τήν Συρία. Νά σημειωθεῖ ὅτι ἡ ἑλληνική πλευρά ὑποστηρίζει τήν μεθοδολογία, ἡ χρηματοδότησις νά γίνει μέσω προγραμμάτων καί ὄχι ἀπ’ εὐθείας στίς κυβερνήσεις ὥστε νά ἀξιολογεῖται ἡ ἀποδοτικότης καί νά ἀσκεῖται αὐστηρός ἔλεγχος ὡς πρός τήν τήρηση τῶν δεσμεύσεων πού ἔχουν ἀναλάβει.
