Όσο καλύτερα αντιμετωπίσει το κράτος τον κορωνοϊό τόσο λιγώτερα κονδύλια δικαιούται
ΣΕ ΕΝΑΝ ανεπαρκή συμβιβασμό και μια κατώτερη των περιστάσεων συμφωνία κατέληξαν οι Ευρωπαίοι υπουργοί Οικονομικών κατά την διάρκεια του Eurogroup. H βοήθεια των 540 δισεκατομμυρίων ευρώ, στην οποία κατέληξαν μέσω της ενεργοποιήσεως τριών χρηματοδοτικών εργαλείων, παραμένει απολύτως δυσανάλογη με τις πρωτοφανείς ανάγκες που δημιουργεί η εξάπλωσις της πανδημίας, όταν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποιούσε για την ανάγκη λήψεως μέτρων 1,5 τρισ. Η Ελλάς που έχει αποσπάσει τα εύσημα των Ευρωπαίων για την διαχείριση της υγειονομικής κρίσεως, από αυτό το πακέτο ουσιαστικώς θα λάβει μόλις το 1,1%, περίπου 6 δισ. ευρώ, που μπορεί να φθάσει τα 10 δισ. Το ποσό κρίνεται χαμηλό μπροστά στο μέγεθος της βαθειάς υφέσεως από την οποία απειλείται η ελληνική οικονομία και μπορεί να αγγίξει ή ακόμη και να υπερβή το 10% του ΑΕΠ. Η αλήθεια είναι ότι τα δάνεια που θα λάβουν οι χώρες της ΕΕ θα είναι απαλλαγμένα μνημονιακών προϋποθέσεων μόνο όταν η κάθε μία αποδεικνύει, ότι έχει ξοδέψει το ποσό που έλαβε αποκλειστικά για δαπάνες υγείας. Θα υπάρχει δηλαδή δημοσιονομική παρακολούθησις συμφώνως προς τα προβλεπόμενα από το Σύμφωνο Σταθερότητος.
Aδιευκρίνιστο παραμένει εάν η αναφορά σε κάλυψη υγειονομικών δαπανών έχει να κάνει μόνο με το σύστημα υγείας, αλλά και τι καλύπτεται ως έμμεσες δαπάνες (σ.σ. η απόφασις αναφέρει πως το δάνειο του ESM δίδεται για να στηρίξουν την εγχώρια χρηματοδότηση των άμεσων και έμμεσων δαπανών υγειονομικής περιθάλψεως, θεραπείας και προλήψεως από την υγειονομική κρίση).
Στην αντίθετη περίπτωση, όπως έσπευσε να καταστήσει κατανοητό προς αποφυγή… παρεξηγήσεων ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών, εάν κάποια χώρα χρειασθεί δανειακή υποστήριξη, εκτός δαπανών κορωνοϊού, θα τηρηθούν οι δεσμεύσεις μιας πιστοληπτικής γραμμής ECCL, ήτοι δεσμεύσεις μνημονιακού τύπου. «Economic support, but with conditions. That’s fair and reasonable» (οικονομική στήριξη αλλά με όρους. Αυτό είναι δίκαιο και λογικό), έγραψε στον προσωπικό του λογαριασμό στο Twitter ο Βόκπε Χούκστρα. Η παρέμβασις αυτή μόνο τυχαία δεν είναι αφού είναι βέβαιο ότι όσο παρατείνεται η υγειονομική κρίσις και αυξάνεται η ύφεσις αρκετά κράτη θα έχουν ανάγκη να βρουν χρηματοδοτικά εργαλεία για να αποτρέψουν την κατάρρευση της οικονομίας τους.
O υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας με δήλωσή του εξέφρασε συγκρατημένη ικανοποίηση για την επίτευξη της συμφωνίας. Την χαρακτηρίζει «ικανοποιητική καθώς προσφέρει νέα χρηματοδοτικά εργαλεία για να αντιμετωπισθούν οι πρωτόγνωρες κοινωνικές και οικονομικές επιπτώσεις της εξαπλώσεως του κορωνοϊού». Όμως, όπως επισημαίνει «η απόφασις θα πρέπει να αποτελέσει το εφαλτήριο για ακόμη πιο φιλόδοξες –μελλοντικά– ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες, με άγρυπνο το «μάτι» στην αντιμετώπιση των επιπτώσεων του κορωνοϊού, αλλά και με το βλέμμα στραμμένο στην επιστροφή της οικονομίας στην κανονικότητα».
To μεγάλο στοίχημα για την έκδοση ευρωομολόγου «σκόνταψε» στη σθεναρή αντίσταση των χωρών του Βορρά που απέρριψαν κάθε τέτοιο ενδεχόμενο. Η πίεσις, οδήγησε μόνο σε μια συμφωνία για ένα ταμείο ανασυγκροτήσεως, recovery fund που θα χρηματοδοτήσει τις οικονομίες. Ωστόσο και σε αυτή την περίπτωση η διατύπωσις για την σύστασή του είναι ασαφής, καθώς η μορφή, οι όροι αλλά και ο τρόπος χρηματοδοτήσεώς του παραπέμπουν στο μέλλον. Aδιευκρίνιστο παραμένει εάν η ένταξις σε μια προληπτική γραμμή σημαίνει ότι θα προχωρήσει και η ΕΚΤ στην ενεργοποίηση του προγράμματος OMT (Outright Market Purchases), ώστε να αγοράζει ομόλογα του κράτους απ’ ευθείας από την πρωτογενή αγορά (κατά την έκδοση). Μέχρι στιγμής, το πρόγραμμα δεν έχει ενεργοποιηθεί, αλλά και μόνο η ύπαρξή του ήταν αρκετή το 2012 για να σωθεί η Ιταλία, που ευρίσκετο πολύ κοντά στον αποκλεισμό από την αγορά.
H συμφωνία στο Eurogroup στηρίζεται σε τρεις άξονες:
1. Την στήριξη των εργαζομένων με την ενίσχυση των εθνικών συστημάτων για την προστασία από την ανεργία με ένα πακέτο 100 δισ. ευρώ που θα δοθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις χώρες – μέλη, μέσω του προγράμματος Sure.
2. Την στήριξη των επιχειρήσεων, ιδίως των μικρομεσαίων, με δάνεια ύψους 200 δισ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων.
3.Την στήριξη των κρατών – μελών με πιστωτικές γραμμές από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητoς που αντιστοιχούν στο 2% του ΑΕΠ κάθε χώρας, που συνολικώς θα φθάνουν τα 240 δισ. ευρώ. Οι χώρες που θα χρησιμοποιήσουν τις πιστωτικές γραμμές θα υπόκεινται στη συνήθη εποπτεία των οικονομιών τους από την ΕΕ, ενώ ο μόνος όρος είναι ότι τα σχετικά ποσά θα πρέπει να διατεθούν μόνο για άμεσες και έμμεσες δαπάνες που σχετίζονται με τον κορωνοϊό.
