Χωρίς ἀναφορά στίς «νομικές πλημμέλειες τοῦ τουρκολιβυκοῦ μνημονίου» τό ὁποῖο ἀνηρτήθη ἀπό τόν ΟΗΕ ἐν μέσῳ τῆς Συνόδου!
ΕΚ ΠΡΩΤΗΣ ὄψεως τά Συμπεράσματα τῆς Συνόδου Κορυφῆς τῆς Εὐρωπαϊκῆς Ἑνώσεως γιά τήν Ἑλλάδα, τήν Κύπρο καί τήν Τουρκία εἶναι ἀρκούντως ἱκανοποιητικά. Ἀπό τήν ἀνάγνωσή τους προκύπτει ὅτι ἡ Ἕνωσις ἤρθη σέ ἐπίπεδο λέξεων τοὐλάχιστον στό ὕψος τῶν περιστάσεων καί κατεδίκασε ρητῶς τήν παραβίαση τῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων δύο κρατῶν μελῶν ἀπό ἕνα κράτος μή μέλος μέ τήν ρητή μάλιστα προειδοποίηση πώς ἄν αὐτό ἐπαναληφθεῖ θά ἀποφασισθοῦν κυρώσεις εἰς βάρος του στήν Σύνοδο Κορυφῆς τοῦ Δεκεμβρίου. Νοουμένου ὅτι δέν ἦταν δυνατόν νά ἐπιβληθοῦν τώρα πού ἀρχίζει ὁ διάλογος Ἑλλάδος – Τουρκίας. Ὡστόσο ἄν τά συμπεράσματα ἀναγνωστοῦν σέ συνδυασμό μέ τήν ἀνάρτηση τοῦ τουρκολιβυκοῦ μνημονίου ἀπό τόν ΟΗΕ καί μέ τήν παράλειψή τους νά ἐπαναβεβαιώσουν τήν ἀπόφαση τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Συμβουλίου τῆς 12ης Δεκεμβρίου 2019 περί «νομικῶν πλημμελειῶν» τοῦ μνημονίου αὐτοῦ, τότε τό συμπέρασμα διαφοροποιεῖται. Οἱ σύμμαχοί μας παρά τήν σκληρή διπλωματική μάχη πού ἔδωσε γιά λογαριασμό Ἑλλάδος καί Κύπρου ὁ Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μᾶς ὁδηγοῦν σέ ἕνα διάλογο μέ σημαδεμένα χαρτιά. Ἡ Σύνοδος Κορυφῆς «ἀνεκάλεσε καί ἐπιβεβαίωσε», σύμφωνα μέ τό κείμενο πού θά ἀναγνώσετε, ἀποφάσεις τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Συμβουλίου τοῦ Ὀκτωβρίου τοῦ 2019, ὄχι ὅμως καί τίς κρίσιμες ἀποφάσεις τῆς Συνόδου τῆς 12ης Δεκεμβρίου 2019. Ὅπως τόνισε προσφάτως ὁ Προκόπης Παυλόπουλος ὁ ὁποῖος ἐχειρίσθη τό θέμα ὡς Πρόεδρος τῆς Δημοκρατίας. «Ἄκρως χαρακτηριστικά καί ἀντιπροσωπευτικά πρός αὐτή τήν κατεύθυνση εἶναι τά συμπεράσματα τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Συμβουλίου τῆς 12ης Δεκεμβρίου 2019, σύμφωνα μέ τά ὁποῖα τό “τουρκολιβυκό μνημόνιο” πάσχει ἀπό βαρύτατες νομικές πλημμέλειες, ἀφοῦ παραβιάζει τά κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων Κρατῶν, δέν συνάδει μέ τό Δίκαιο τῆς Θάλασσας καί, ὡς ἐκ τούτου, δέν μπορεῖ νά παραγάγει ἔννομα ἀποτελέσματα». Αὐτά τά συμπεράσματα παραδόξως δέν περιελήφθησαν στά συμπεράσματα ἄν καί ἡ ἀνάρτησις τοῦ τουρκολυβικοῦ μνημονίου ἐγνωστοποιήθη στούς ἡγέτες. Ἕνα 24ωρο πρίν ὁ Ἀμερικανός Ὑπουργός Ἐξωτερικῶν ὑπεδείκνυε σέ Ἑλλάδα καί Τουρκία νά πᾶνε στήν Χάγη γιά τό θέμα τῆς ἀποστρατιωτικοποιήσεως.
Πλέον αὐτῶν ἡ ἀνάγνωσις τῶν συμπερασμάτων διαμορφώνει τήν ἑξῆς εἰκόνα:
1. Γίνεται λόγος γιά «διαφορές» μεταξύ Ἑλλάδος καί Τουρκίας (θέσις Ἐρντογάν)
2. Ζητεῖται νά «διευρυνθοῦν» οἱ συνομιλίες πέραν τῶν διερευνητικῶν (θέσις Ἐρντογάν)
3. Υἱοθετεῖται ἡ «εὐρωτουρκική ἀτζέντα» ἡ ὁποία περιλαμβάνει μεταξύ ἄλλων θέματα «τελωνειακῆς ἕνωσης», «διαπροσωπικῶν ἐπαφῶν» (βίζα) καί προσφύγων-μεταναστῶν (αἴτημα Ἐρντογάν).
4. Προτείνεται ἡ πολυμερής διάσκεψις χωρῶν τῆς Μεσογείου γιά τό θέμα τῶν ὑδρογονονανθράκων ὑπό τόν φιλότουρκο Ὕπατο Ἐκπρόσωπο τῆς ΕΕ Ἱσπανό Μπορρέλλ (αἴτημα Ἐρντογάν).
5. Διακηρύσσεται τό «στρατηγικό ἐνδιαφέρον» τῆς Ἑνώσεως γιά τήν Τουρκία.
Ἔναντι ὅλων αὐτῶν ἡ Ἑλλάς καί ἡ Κύπρος κέρδισαν τήν συμπαράσταση τῆς Ἑνώσεως στά χαρτιά, τήν καταδίκη τῆς Τουρκίας γιά τήν προσβολή τῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων τους ἀλλά ὄχι τήν ἐνεργοποίηση τῶν οἰκονομικῶν κυρώσεων εἰς βάρος τῆς γείτονος. Κέρδισαν ἐπίσης τήν σύνδεση τῆς ἑλληνοτουρκικῆς ἀτζέντας μέ τήν εὐρωτουρκική ἀτζέντα. Τό κείμενο τῶν συμπερασμάτων στό ὁποῖο μπορεῖ νά διακρίνει κανείς πίσω ἀπό τίς λέξεις τίς σκιές τοῦ Προέδρου Ἐρντογάν καί τῆς Καγκελλαρίου Μέρκελ ἔχει ὡς ἑξῆς:
15. Ἡ ΕΕ ἔχει στρατηγικό ἐνδιαφέρον γιά ἕνα σταθερό καί ἀσφαλές περιβάλλον στήν Ἀνατολική Μεσόγειο καί τήν ἀνάπτυξη μίας ἀμοιβαῖα ἐπωφελοῦς σχέσεως συνεργασίας μέ τήν Τουρκία. Ἡ ἐπιδίωξις διαλόγου καλῇ τῇ πίστει καί ἡ ἀποχή ἀπό μονομερεῖς ἐνέργειες, πού ἀντιβαίνουν στά συμφέροντα τῆς ΕΕ καί παραβιάζουν τό Διεθνές Δίκαιο καί τά κυριαρχικά δικαιώματα Κρατῶν Μελῶν τῆς ΕΕ εἶναι μιά ἀπόλυτη ἐπιταγή ἀπ’ αὐτή τήν ἄποψη. Ὅλες οἱ διαφορές θά πρέπει νά ἐπιλύονται μέσω εἰρηνικοῦ διαλόγου καί σύμφωνα μέ τό Διεθνές Δίκαιο. Σ’ αὐτό τό πλαίσιο τό Εὐρωπαϊκό Συμβούλιο ἐπαναλαμβάνει τήν πλήρη ἀλληλεγγύη του μέ τήν Ἑλλάδα καί τήν Κύπρο, ἡ κυριαρχία καί τά κυριαρχικά δικαιώματα τῶν ὁποίων πρέπει νά γίνονται σεβαστά.
16. Ἡ ΕΕ χαιρετίζει τά πρόσφατα βήματα οἰκοδομήσεως ἐμπιστοσύνης ἀπό τήν Ἑλλάδα καί τήν Τουρκία καθώς καί τήν ἀναγγελία τῆς ἐπανενάρξεως ἀμέσων διερευνητικῶν ἐπαφῶν μέ στόχο τήν ὁριοθέτηση τῆς Ὑφαλοκρηπῖδος καί τῶν Ἀποκλειστικῶν Οἰκονομικῶν Ζωνῶν τῶν δύο χωρῶν. Οἱ προσπάθειες αὐτές πρέπει νά συνεχισθοῦν καί νά διευρυνθοῦν.
17. Τήν ἴδια ὥρα τό Εὐρωπαϊκό Συμβούλιο καταδικάζει ρητῶς παραβιάσεις τῶν κυριαρχικῶν δικαιωμάτων τῆς Κυπριακῆς Δημοκρατίας, πού πρέπει νά σταματήσουν. Τό Εὐρωπαϊκό Συμβούλιο καλεῖ τήν Τουρκία νά ἀπέχει μελλοντικά ἀπό παρόμοιες ἐνέργειες κατά παράβασιν τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου. Τό Εὐρωπαϊκό Συμβούλιο ὑπογραμμίζει ὅτι ἡ ὁριοθέτησις τῆς Ὑφαλοκρηπίδας καί τῆς Ἀποκλειστικῆς Οἰκονομικῆς Ζώνης θά πρέπει νά διευθετεῖται μέσω τοῦ διαλόγου καί τῶν διαπραγματεύσεων καλῇ τῇ πίστει μέ πλήρη σεβασμό τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου καί καλεῖ τήν Τουρκία νά ἀποδεχθεῖ τήν πρόσκληση τῆς Κύπρου σέ διάλογο μέ στόχο τήν διευθέτηση ὅλων τῶν σχετικῶν μέ τήν θάλασσα διαφωνιῶν μεταξύ τῆς Τουρκίας καί τῆς Κύπρου.
19. Ἐφ’ ὅσον συνεχιστοῦν οἱ ἐποικοδομητικές προσπάθειες γιά τόν τερματισμό παρανόμων δραστηριοτήτων ἔναντι τῆς Ἑλλάδος καί τῆς Κύπρου, τό Εὐρωπαϊκό Συμβούλιο συνεφώνησε νά ἐκκινήσει μιά θετική πολιτική εὐρωτουρκική ἀτζέντα μέ εἰδική ἔμφαση στόν ἐκσυγχρονισμό τῆς Τελωνειακῆς Ἑνώσεως καί τῶν ἐμπορικῶν διευκολύνσεων καί τίς διαπροσωπικές ἐπαφές, τούς διαλόγους ὑψηλοῦ ἐπιπέδου, τήν συνεχιζόμενη συνεργασία σέ μεταναστευτικά ζητήματα σύμφωνα μέ τήν ἀνακοίνωση ΕΕ – Τουρκίας τοῦ 2016.
20. Ἀνακαλώντας καί ἐπανεπιβεβαιώνοντας τά προηγούμενα συμπεράσματά της γιά τήν Τουρκία τοῦ Ὀκτωβρίου τοῦ 2019, σέ περίπτωση νέων μονομερῶν ἐνεργειῶν ἤ προκλήσεων κατά παράβασιν τοῦ Διεθνοῦς Δικαίου, ἡ ΕΕ θά χρησιμοποιήσει ὅλα τά διαθέσιμα ἐργαλεῖα καί ἐπιλογές της σύμφωνα μέ τό Ἄρθρο 29 τῆς ΣΕΕ καί τό Ἄρθρο 215 ΣΛΕΕ γιά νά ὑπερασπισθεῖ τά συμφέροντά της καί ἐκεῖνα τῶν Κρατῶν Μελῶν της.
21. Τέλος, τό Εὐρωπαϊκό Συμβούλιο καλεῖ σέ μιά Πολυμερῆ Διάσκεψη γιά τήν Ἀνατολική Μεσόγειο καί προσκαλεῖ τόν Ὕπατο Ἐκπρόσωπο νά ἐμπλακεῖ σέ συνομιλίες γιά τήν διοργάνωσή της. Οἱ τρόποι, ὅπως ἡ συμμετοχή, τό εὖρος καί τό χρονοδιάγραμμα θά πρέπει νά συμφωνηθοῦν μέ ὅλα τά ἐμπλεκόμενα μέρη. Ἡ Διάσκεψις μπορεῖ νά ἀντιμετωπίσει ζητήματα ἐπί τῶν ὁποίων ἀπαιτοῦνται πολυμερεῖς λύσεις, περιλαμβανομένης τῆς θαλασσίας ὁριοθετήσεως, τῆς ἀσφαλείας, τῆς ἐνέργειας, τῆς μεταναστεύσεως καί τῆς οἰκονομικῆς συνεργασίας.
