Μετά τόν EastMed, τό τηλεφώνημα Τσαβούσογλου – Λαπίντ ἔπειτα ἀπό 13 χρόνια σιγῆς – Ἡ πρόσκλησις Ἐρντογάν στόν Χέρτσογκ – Τί σημαίνει αὐτό γιά τήν χώρα μας
ΗΤΑΝ ὁ κορωνοϊός ἡ πρόφασις; Πάντως γιά πρώτη φορά μετά 13 χρόνια οἱ ὑπουργοί Ἐξωτερικῶν τῆς Τουρκίας καί τοῦ Ἰσραήλ συνομίλησαν τηλεφωνικῶς. Ὁ Μεβλούτ Τσαβούσογλου τηλεφώνησε στόν Γιαΐρ Λαπίντ προκειμένου νά ρωτήσει γιά τήν κατάσταση τῆς ὑγείας του μετά τήν διάγνωσή του μέ Covid-19. Αὐτό τοὐλάχιστον ἀναφέρει ἀνακοίνωσις τοῦ ἰσραηλινοῦ ὑπουργείου Ἐξωτερικῶν. Τήν ἴδια στιγμή ὅμως δημοσιεύματα στό Τέλ Ἀβίβ ἀναφέρουν ὅτι οἱ δύο ὑπουργοί συνεζήτησαν τίς διμερεῖς σχέσεις τῶν κρατῶν τους. Δέν θά μποροῦσε καί νά εἶναι διαφορετικά ὅταν μιλοῦν οἱ ἐπί κεφαλῆς τῆς διπλωματίας δύο χωρῶν πού οἱ σχέσεις τους εὑρίσκονται χρόνια τώρα ἐπί ξυροῦ ἀκμῆς. Πόσῳ μᾶλλον ὅταν ἡ συνομιλία αὐτή ἔρχεται δύο ἡμέρες μετά τήν αἰφνιδία δήλωση τοῦ Ταγίπ Ἐρντογάν, ὅτι ὁ Πρόεδρος τοῦ Ἰσραήλ, Ἰσαάκ Χέρτσογκ, πιθανόν νά ἐπισκεφθεῖ τήν Τουρκία συντόμως. Τέτοιες ἐξαγγελίες δέν γίνονται χωρίς νά ὑπάρχει στοιχειώδης προσυνεννόησις. Σέ ἕνα τέτοιο πλαίσιο ἡ τηλεφωνική ἐπικοινωνία Λαπίντ – Τσαβούσογλου πρέπει νά θεωρηθεῖ ὡς τό πιό πρόσφατο σημεῖο ἀναθερμάνσεως τῶν σχέσεων μεταξύ Ἰσραήλ καί Τουρκίας, οἱ ὁποῖες ἦταν τεταμένες μετά τήν ἀναχαίτιση ἀπό Ἰσραηλινούς κομμάντος τοῦ τουρκικοῦ πλοίου “Mavi Marmara” στά ἀνοικτά τῆς Γάζης τό 2010.
Κάποιοι ἴσως θελήσουν νά συνδέσουν τήν διαφαινομένη ἀλλαγή τῆς πολιτικῆς τοῦ Ἰσραήλ καί τήν ἐπαναπροσέγγιση μέ τήν Τουρκία στήν πρόσφατη κυβερνητική ἀλλαγή στήν Ἱερουσαλήμ καί τήν ἀπομάκρυνση τοῦ Βενιαμίν Νετανυάχου μετά 12 χρόνια στό πρωθυπουργικό γραφεῖο. Ἡ σύμπτωσις τῆς περιόδου διακυβερνήσεως ἀπό τόν Νετανυάχου μέ τόν χρόνο τῶν τριβῶν Ἰσραήλ – Τουρκίας, μπορεῖ νά σημαίνει κάτι. Οἱ διεθνεῖς σχέσεις εἶναι ὅμως συνήθως πιό πολύπλοκες. Διέπονται ἀπό ἔντονη κινητικότητα καί καθορίζονται ἀπό συμφέροντα, τά ὁποῖα εἶναι πάντα μεταβαλλόμενα, ἐνίοτε δέ ραγδαίως. Ἐν προκειμένῳ, δέν ἔχουμε μία ταχεῖα ἀλλαγή τῶν δεδομένων, ἀλλά μία μακρά καί συστηματική προσπάθεια τῆς Τουρκίας νά ἀποκαταστήσει τίς σχέσεις καί τήν ἐπιρροή της στήν Μέση Ἀνατολή, τόσο μέ τίς χῶρες τοῦ Κόλπου ὅσο καί μέ τό Ἰσραήλ. Κάποιοι βιάσθηκαν νά θεωρήσουν ὁριστική τήν διάρρηξη τῶν σχέσεων τῆς Τουρκίας μέ τό Ἰσραήλ καί τίς πέριξ χῶρες.
Κάποιοι ὁμίλησαν ἀκόμη καί γιά «συμμαχίες» ἄν ἐπρόκειτο γιά τελείως διαφορετικές τριμερεῖς καί πολυμερεῖς συνεργασίες, χωρίς τόν παραμικρό παράγοντα στρατιωτικῆς δράσεως. Ἐπιπροσθέτως, θά ἔπρεπε νά ἔχουμε ὑπ’ ὄψιν μας ὅτι ἡ πολιτική τῶν χωρῶν δέν εἶναι μονοδιάστατη. Τό γεγονός ὅτι ἔχουν καλές σχέσεις ἤ καί συνεργασία μέ τήν Ἑλλάδα, δέν σημαίνει ὅτι ἀποκλείουν τήν Τουρκία καί δέν θά ἐπιδιώξουν νά ἔχουν καί μαζί της ἀγαστές σχέσεις.
Πρίν ἀπό λίγο καιρό εἴδαμε τά Ἡνωμένα Ἀραβικά Ἐμιράτα νά συνεργάζονται μέ τήν Τουρκία. Τώρα γίναμε μάρτυρες ἑνός σημαντικοῦ τηλεφωνήματος πού συνέδεσε Ἄγκυρα καί Τέλ Ἀβίβ. Θά πρέπει νά θεωροῦμε βέβαιον ὅτι κάτι ἀνάλογο θά ἀκολουθήσει πολύ σύντομα καί μέ τήν Σαουδική Ἀραβία. Ἡ Αἴγυπτος ἴσως ἐξαιρεῖται διότι οἱ διαφορές της μέ τήν Τουρκία εἶναι βαθειές καί ἅπτονται τῆς ἐπιθυμίας καί τῶν δύο νά ἀναδειχθοῦν σέ ἡγέτιδα χώρα τοῦ ἰσλαμικοῦ κόσμου.
Στήν Ἑλλάδα θέλουμε νά πιστεύουμε ὅτι οἱ διεθνεῖς συμμαχίες καί συνεργασίες εἶναι «αἰώνιες». Ἐφησυχάζουμε, καί ἔρχονται οἱ ἐξελίξεις νά μᾶς διαψεύσουν ὁπότε «τρέχουμε καί δέν φθάνουμε». Τά ἴδια κάναμε καί πρίν ἀπό 40 χρόνια ἀρνούμενοι νά δεχθοῦμε ὅτι ἡ διάλυσις τῆς Γιουγκοσλαβίας θά ἔφερνε εἰς τό προσκήνιον τό Σκοπιανό. Θέλουμε νά πιστεύουμε ὅτι τό τηλεφώνημα Τσαβούσογλου – Λαπίντ θά εἶναι γιά τήν Ἀθήνα κώδων ἀφυπνίσεως. Θά συνειδητοποιήσουμε ἐπί τέλους τήν ἀνάγκη γιά ἀπόρριψη τῶν ψευδαισθήσεων καί ἀνάληψη δραστήριας καί πολυδιάστατης ἐξωτερικῆς πολιτικῆς. Ἀπαιτεῖται, πρωτίστως, ρεαλισμός!
