ΜΠΟΡΕΙ οἱ πολιτικοί μας νά πιστεύουν ὅτι ἐμφανιζόμενοι υἱοθετοῦν τήν λογική τοῦ lifestyle στίς δημόσιες ἐμφανίσεις τους, κερδίζουν δημοτικότητα καί ταυτίζονται μέ τόν λαό.
Στήν πραγματικότητα, μακροπροθέσμως, αὐτό πού καταφέρνουν εἶναι νά ὑποκύπτουν στό εὐτελέστερο εἶδος λαϊκισμοῦ καί νά ὑποβιβάζουν τόν ἑαυτό τους στά μάτια τῶν πολιτῶν. Ἔναυσμα γιά τίς ἐπισημάνσεις αὐτές ἀπετέλεσε ἡ ἐμφάνισις τοῦ Προέδρου τοῦ ΠΑΣΟΚ Νίκου Ἀνδρουλάκη χθές στό Πολυτεχνεῖο. Τό διαδίκτυο κατεκλύσθη ἀπό ἀρνητικά σχόλια γιά τήν ἔνδυσή του. Ἀπό αὐτά ξεχωρίζουμε ἕνα πού τό θεωροῦμε ἰδιαίτερα εὔστοχο:
«Πηγαίνει γιά κατάθεση στεφάνου, ντύθηκε σάν νά πάει νά πάρει τσίχλες στό περίπτερο, καί περιμένει σεβασμό;» ἔγραψε χρήστης τοῦ διαδικτύου, σχολιάζοντας τά πλαστικά μέ τούς καφέδες πού ἀπαραδέκτως ἐκσφενδονίσθηκαν ἐναντίον του.
Δέν εἶναι ὅμως ἡ ἐμφάνισις τοῦ κ. Ἀνδρουλάκη τό πρόβλημα. Ἡ χθεσινή ἐμφάνισίς του ἁπλῶς ἀποτελεῖ ἕναν κρίκο στήν σειρά τοῦ ἐκφυλισμοῦ τῆς πολιτικῆς ζωῆς μας. Τόσο στόν ἐκφυλισμό τῆς ἐννοίας τῆς ἡγεσίας ὅσο καί στήν δυνατότητα ἀποτελεσματικῆς ἀσκήσεώς της. Κατά τοῦτο, τό γεγονός ὅτι ὁ ἀρχηγός τοῦ ΠΑΣΟΚ παρέστη στούς ἑορτασμούς τοῦ Πολυτεχνείου, εἶναι μᾶλλον σημειολογικό. Διότι αὐτή ἡ γενιά τοῦ Πολυτεχνείου εἶναι πού κατήργησε τούς κώδικες συμπεριφορᾶς τῶν Ἑλλήνων πολιτικῶν. Ἀπό αὐτούς ξεκίνησε ὁ κατήφορος, τά ἐπίχειρα τοῦ ὁποίου ζοῦμε σήμερα. Διότι δέν εἶναι ζήτημα ἐμφανίσεως καί ἐνδύσεως. Εἶναι ζήτημα συνολικοῦ τρόπου σκέψεως, τρόπου ἀξιολογήσεως ἀλλά καί τρόπου πολιτικῆς πρακτικῆς. Γιά τήν ὁποία σήμερα οἱ Ἕλληνες πολῖτες δέν ἔχουν κανένα λόγο νά εἶναι ὑπερήφανοι. Καί, ἐπαναλαμβάνουμε, δέν πρόκειται μόνον γιά τόν κ. Ἀνδρουλάκη, πρόκειται γιά τό σύνολον τῆς πολιτικῆς ἡγεσίας μας. Καί ἐπειδή «γλῶττα λανθάνουσα τἀληθῆ λέγει», θά σημειώσουμε ὅτι οἱ ἴδιοι οἱ πολιτικοί πού μᾶς κυβερνοῦν τίς τελευταῖες δεκαετίες ἔπαυσαν νά χαρακτηρίζουν ἑαυτούς ὡς «πολιτική ἡγεσία» καί προτιμοῦν τήν ἰσοπεδωτική ἔκφραση «πολιτικό προσωπικό».
Ὅλα ἄρχισαν μέ τό ζιβάγκο τοῦ Ἀνδρέα Παπανδρέου τό 1974. Ταυτοχρόνως προέκυψαν καί ἄλλες ἁπλουστεύσεις ἐνδυματολογικῶν κανόνων μέ τά τζίν νά ὑπερισχύουν τῶν κοστουμιῶν, ἐνῷ στά καλαίσθητα μούσια πού ὑπῆρχαν προσετέθη μιά ἀτημέλητη ἀξυρισιά πού ὑπεβάθμιζε τήν εἰκόνα πολιτικῶν καί νεοκόπων κρατικῶν στελεχῶν. Ὁ ἴδιος ὁ Ἀνδρέας Παπανδρέου πολύ σύντομα, ὅταν τό ΠΑΣΟΚ ἔγινε ἀξιωματική ἀντιπολίτευσις, «εὐπρεπίσθηκε» καί φόρεσε γραβάττα. Ἡ ζημιά ὅμως εἶχε γίνει. Ἐλάχιστοι ἀπό τό ἴδιο τό κόμμα του τόν ἠκολούθησαν καί παρέμειναν ἐξ ἴσου ἀτημέλητοι καί ἀξύριστοι δημιουργῶντας «σχολή» ὅσον ἀφορᾶ στήν ἐμφάνιση τῶν ὑποτιθεμένων ταγῶν τῆς χώρας.
Ἡ γραβάττα προκαλοῦσε ἀπέχθεια καί στόν Ἀλέξη Τσίπρα. Ὑπῆρχαν ὅμως κάποιοι πού ἐνθυμούμενοι τό προηγούμενο τοῦ Ἀνδρέα Παπανδρέου περίμεναν ὅτι σημειολογικῶς καί αὐτός κάποια στιγμή «θά φοροῦσε τήν γραβάττα», ἐννοῶντας ὅτι θά συμπεριφερόταν σάν «φυσιολογικός» πρωθυπουργός. Αὐτό δέν συνέβη ποτέ. Ἀπ’ ἐναντίας βλέπαμε τόν Εὐκλείδη Τσακαλῶτο στίς εὐρωπαϊκές συνόδους ἀτημέλητο καί «ζαλωμένο», μέ τό χαρακτηριστικό κόκκινο σακκίδιο πού τόν ἔκανε νά ξεχωρίζει, καθιστάμενο ἕνα εἶδος προτύπου πρός ἀποφυγήν.
Ἀλλά οὔτε ὁ κ. Μητσοτάκης ἀντέστη στόν πειρασμό τοῦ lifestyle. Ναί μέν στό γραφεῖό του καί στίς ἐπίσημες ἐκδηλώσεις ἐμφανίζεται ἐνδεδυμένος κατά πρωτόκολλο, φροντίζει ὅμως νά διοχετεύει στό διαδίκτυο φωτογραφίες ἀπό τίς διακοπές του στίς παραλίες ἤ στό φαράγγι τῆς Σαμαριᾶς μέ σπόρ ἔνδυση καί ἄρβυλα.
Ὁ κατήφορος στήν εἰκόνα τοῦ κ. Κασσελάκη ἦταν τό ἀναμενόμενο ἑπόμενο βῆμα. Ὁ ἴδιος ἐνεφανίζετο συστηματικῶς μέ κοντό παντελόνι καί «χύμα» πουκάμισο στά συνοικιακά καφέ, ἐνῷ προσῆλθε στήν κεντρική ἐπιτροπή τοῦ κόμματος τοῦ ὁποίου ἡγεῖται ξεκάλτσωτος, ἄν καί πολύ ἐπιτηδευμένα ἀτημέλητος. Ἡ ἀλήθεια εἶναι ὅτι σέ σημαντικές συναντήσεις τηρεῖ τά ἐνδυματολογικά θέσμια, ἡ συνολική του ὅμως εἰκόνα παραπέμπει στόν λαϊκισμό καί τήν τάση ἐξομοιώσεως μέ τήν μᾶζα.
Φαίνεται ὅτι οἱ πολιτικοί μας ἔχουν ἀγωνία νά ταυτισθοῦν μέ τόν λαό, καί τοῦτο ἔχει ὡς ἀποτέλεσμα νά μήν κρατοῦν τήν θέση τους καί νά ἀδυνατοῦν νά ἡγηθοῦν. Αὐτός πού ἔχει ἀφομοιωθεῖ ἀπό τήν μᾶζα παύει νά εἶναι ξεχωριστός καί δέν τηρεῖ πλέον τίς ἀποστάσεις πού ἀπαιτεῖ ἡ ἄσκησις τῆς ἡγεσίας.
