Οἱ ἀρχιτέκτονες τοῦ καπιταλισμοῦ καταργοῦν τόν ἐλεύθερο ἀνταγωνισμό – Σταματᾶ ὁ ἐφοδιασμός μας καί μέ ἀζέρικο ἀέριο (πλήν τοῦ ρωσσικοῦ) ἀπό τόν ἀγωγό πού κατασκευάσθηκε τό 2014 ἐπί Κυβερνήσεως Σαμαρᾶ 10 δισ. κυβικά μέτρα φυσικό ἀέριο ἡ χωρητικότης του, μέ δυνατότητα διπλασιασμοῦ
Η Οὐάσιγκτων, σέ μιά κίνηση ἡ ὁποία εἶναι μᾶλλον δύσκολο νά ἐξηγηθεῖ μέ γεωπολιτικούς ὅρους, ἀπαίτησε ἐμμέσως πλήν σαφῶς νά κλείσει τήν στρόφιγγα ὁ Διαδριατικός Ἀγωγός, γνωστός ὡς TAP (Trans Adriatic Pipeline), ὁ ὁποῖος μεταφέρει ἀζέρικο ἀέριο μέσῳ Τουρκίας. Πιθανόν ὡς ἐμπορική κίνηση νά μπορεῖ νά κατανοηθεῖ, στήν λογική ὅτι οἱ ΗΠΑ διεκδικοῦν τήν ἀποκλειστικότητα καί τόν ἔλεγχο στό φυσικό ἀέριο τό ὁποῖο φτάνει μέσῳ τῆς Ἑλλάδος στήν Οὐκρανία μέσῳ τοῦ Καθέτου Διαδρόμου στόν ὁποῖο καταλήγει καί ὁ TAP. Ὅμως, μιά τέτοια κίνηση ἀντιβαίνει στούς ὅρους τοῦ ἐλεύθερου ἀνταγωνισμοῦ καί τῆς ἐλεύθερης ἀγορᾶς, εἰδικά ὅταν ἐπιβάλλεται ἀπό τίς ΗΠΑ, τήν χώρα στήν ὁποία γεννήθηκε καί ἄνθισε ὁ καπιταλισμός. Ὡς γεωπολιτική κίνηση, οἱ ΗΠΑ ἀναιροῦν τόν ἴδιο τόν ἑαυτό τους, διότι εἶχαν ζητήσει ἀπό τήν Ἑλλάδα ἐπί Κυβερνήσεως Ἀντώνη Σαμαρᾶ τήν δημιουργία τοῦ ἀγωγοῦ, ὡς ἀντίπαλον δέος στόν ρωσσοϊταλικό ἀγωγό φυσικοῦ ἀερίου South Stream.
Εἰδικώτερα, στόν ἀπόηχο τῆς συμφωνίας Atlantic-See LNG Trade (νεοσύστατης ἑταιρείας τῶν ὁμίλων ΔΕΠΑ – Aktor) μέ τήν οὐκρανική Naftogaz, ἡ ὁποία ὑπεγράφη στήν Ἀθήνα παρουσίᾳ τοῦ Προέδρου Ζελένσκυ, ἡ ἀμερικανική πλευρά ἔθεσε βέτο στήν δυνατότητα μεταφορᾶς καί ἀζερικοῦ ἀερίου πρός τήν Οὐκρανία μέσῳ τῆς Ἑλλάδας καί τοῦ Καθέτου Διαδρόμου.
Προφανῶς ἡ κίνησις αὐτή τῶν ΗΠΑ ἑστιάζει στήν ἀπόκτηση τῆς ἀποκλειστικότητος στό φυσικό ἀέριο τό ὁποῖο θά φτάνει μέσῳ τῆς Ἑλλάδος στήν Οὐκρανία. Μέ αὐτά τά δεδομένα ἡ Οὐάσιγκτων στρέφεται εὐθέως κατά τοῦ ἀνταγωνιστικοῦ ἀερίου ἀπό τό Ἀζερμπαϊτζαν, τό ὁποῖο ἔρχεται στήν χώρα μας μέσῳ τοῦ ἀγωγοῦ TAP.
Ἡ ἑλληνική πλευρά, σέ μιά προσπάθεια νά μήν δυσαρεστήσει τίς ΗΠΑ, δεσμεύθηκε ὅτι ἡ προσφυγή στό ἀζερικό ἀέριο θά εἶναι ἡ ἐσχάτη λύσις στήν ὁποία θά καταφύγει προκειμένου νά ὑλοποιεῖται ἀπρόσκοπτα ἡ συμφωνία πού ἔχει ὑπογράψει ἡ Atlantic-See LNG Trade μέ τήν Naftogaz γιά παραδόσεις ἀμερικανικοῦ LNG γιά τό διάστημα Δεκεμβρίου 2025 – Μαρτίου 2026. Προφανῶς καί σέ αὐτές πού θά ἀκολουθήσουν στό πλαίσιο τοῦ μακροπροθέσμου συμβολαίου πού ἡ ἑλληνική ἑταιρεία ἔχει συνάψει μέ τήν ἀμερικανική Venture Global.
Ὅμως, ἡ συγκεκριμένη δέσμευσις εἶναι ἄλλη μιά προχειρότης τοῦ Μαξίμου, ἡ ὁποία μπορεῖ νά ἀποβεῖ ἐπιζήμια γιά τήν ἑλληνική κοινωνία. Διότι, στήν περίπτωση πού ἕνα φορτίο ἀμερικανικοῦ LNG τό ὁποῖο ἡ Atlantic-See LNG Trade ἔχει προγραμματίσει γιά τήν ἀγορά τῆς Οὐκρανίας καθυστερήσει γιά ὁποιονδήποτε λόγο ἤ σέ περίπτωση πού γιά τεχνικούς λόγους τό φορτίο δέν προλάβει νά ἀεριοποιηθεῖ, θά πρέπει ἡ ἑλληνική ἑταιρεία νά ἀνταποκριθεῖ στίς συμβατικές ὑποχρεώσεις της. Τό ὁποῖο σημαίνει ὅτι ἡ Νaftogaz θά ἀντικαταστήσει αὐτές τίς ποσότητες ἀπό τό «καλάθι» ἀερίου πού διαθέτει ἡ ΔΕΠΑ, τό ὁποῖο περιλαμβάνει καί ἀζέρικο. Δυνητικά, ἡ ὅποια καθυστέρησις σέ LNG γιά τήν Οὐκρανία μπορεῖ νά «στεγνώσει» τήν ἑλληνική ἀγορά ἀπό φυσικό ἀέριο, μέσα στόν χειμῶνα.
Ἐπίσης, σέ συσκέψεις στό Ὑπουργεῖο Ἐνεργείας, ὁ διευθύνων σύμβουλος τοῦ ἀγωγοῦ κ. Σκαπέτης ἀντέδρασε στήν στάση τοῦ Μαξίμου ὑπενθυμίζοντας ὅτι ἡ ἐπέκτασις τοῦ TAP ἀποτελεῖ κρίσιμο βῆμα γιά τήν ἐνίσχυση τῆς ἐνεργειακῆς ἀσφάλειας τῆς Εὐρώπης καί τόν ἐφοδιασμό της μέ φυσικό ἀέριο. Σημειώνεται ὅτι ἡ τρέχουσα λειτουργική χωρητικότης τοῦ ἀγωγοῦ TAP εἶναι 10 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα ἐτησίως (bcm/a), ἀλλά μπορεῖ νά διπλασιαστεῖ στά 20 bcm/a με τήν προσθήκη δύο νέων σταθμῶν συμπιέσεως. Ἡ ὑπάρχουσα δυνατότης μπορεῖ νά καλύψει τίς ἀνάγκες σέ φυσικό ἀέριο σέ περίπου ἑπτά ἑκατομμύρια νοικοκυριά. Ἐπίσης, ἡ TAP AG σχεδιάζει νά αὐξήσει τήν ἱκανότητα παραδόσεως φυσικοῦ ἀερίου κατά 1,2 δισεκατομμύριο κυβικά μέτρα ἐτησίως ἀπό τό 2026. Ἡ πρώτη φάσις τοῦ ἔργου, πού ἀπαιτεῖ ἐπένδυση ἄνω τῶν 130 ἑκατομμυρίων εὐρώ, ἔχει χρηματοδοτηθεῖ ἀπό ἰδίους πόρους τοῦ TAP. Ὑπενθυμίζεται ἀκόμη ὅτι ὁ TAP εἶναι σημαντικός καί γιά τήν ΕΕ, διότι ξεκινάει ἀπό τήν Ἑλλάδα, διασχίζει τήν Ἀλβανία καί τήν Ἀδριατική Θάλασσα καί καταλήγει στά παράλια τῆς Νoτίου Ἰταλίας, ἐπιτρέποντας τήν ἄμεσο ροή τοῦ φυσικοῦ ἀερίου ἀπό τήν περιοχή τῆς Κασπίας πρός τίς εὐρωπαϊκές ἀγορές.
Ἕνα ἄλλο ζήτημα ἀφορᾶ στήν στάση τῶν ΗΠΑ σέ σχέση μέ τό νέο διασυνοριακό προϊόν «Route 3» πού σχεδιάζουν οἱ διαχειριστές συστημάτων Ἑλλάδος, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Μολδαβίας καί Οὐκρανίας, μαζί μέ τον ICGB, τόν ἀνεξάρτητο διαχειριστή τοῦ διασυνδετηρίου ἀγωγοῦ Ἑλλάδος – Βουλγαρίας. Τό «Route 3» περιλαμβάνει παραδόσεις στήν Οὐκρανία μέσῳ τοῦ Καθέτου Διαδρόμου ἀζερικοῦ ἀερίου από τό σημεῖο διασυνδέσεως τοῦ ICGB μέ τόν ἀγωγό TAP. Ἀπό τό σημεῖο αὐτό προμηθεύεται καί ἡ Βουλγαρία ποσότητες 1 δισ. κ.μ. ἀζέρικο ἀέριο πού ἔρχεται στήν Ἑλλάδα μέσῳ τοῦ TAP. Ἀντίστοιχη ποσότητα ἔχει δεσμεύσει ἡ ΔΕΠΑ καί 8 δισ. κ.μ. ἀζέρικο ἀέριο καταλήγουν μέσῳ τῆς Ἑλλάδας στήν Ἰταλία.
Ἐπιπροσθέτως, στήν προσπάθεια τῆς πλήρους ἀπεξαρτήσεως τῆς ΕΕ ἀπό τό ρωσσικό ἀέριο, στό μικροσκόπιο, πέραν τοῦ ἀγωγοῦ Turkstream, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ γέφυρα γιά τήν εἴσοδο ρωσσικοῦ ἀερίου μέσῳ τῆς Τουρκίας στήν Εὐρώπη, μπαίνει καί ὁ ἀγωγός TAP. Διότι τό Ἀζερμπαϊτζάν εἰσάγει ρωσσικό ἀέριο, ἄν καί σέ μειωμένες ποσότητες μετά τό 2023. Μέ δεδομένη τήν ἐνεργειακή διελκυστίνδα ΗΠΑ – Ρωσσίας καί τήν εὐρωπαϊκή ἀπεξάρτηση, κάποια μέλη ἐκφράζουν ὑποψίες γιά τόν TAP, μέ τά θεσμικά ὄργανα τῆς ΕΕ νά ἀπαντοῦν ὅτι ἀκόμη καί ἐάν τό Ἀζερμπαϊτζάν εἰσάγει ρωσσικό ἀέριο, ὁ ἀγωγός ὅπου διέρχεται τό ἀζέρικο ἀέριο γιά νά φτάσει στήν Εὐρώπη δέν εἶναι συνδεδεμένος μέ τό τοπικό δίκτυο καί τεχνικῶς δέν μπορεῖ νά πραγματοποιηθεῖ ἀνάμειξις. Τό Μπακού, ἀπό τήν πλευρά του, συνδέει τίς ρωσσικές εἰσαγωγές ἀερίου μέ τίς ἀνάγκες τῆς ἐσωτερικῆς ἀγορᾶς, χωρίς τίς ὁποῖες θά ὑπῆρχαν ἐλλείμματα, προκειμένου νά διατηρηθοῦν οἱ ἐξαγωγικές ροές πρός τήν Εὐρώπη.
Μ.Η.Τ. 232122