Στούς παραβάτες τοῦ κράτους δικαίου
Τῆς Μύρνας Νικολαΐδου
ΣΤΟ Εὐρωκοινοβούλιο μετεφέρθη πλέον ἡ μάχη μεταξύ τῶν εὐρωπαϊστῶν καί εὐρωσκεπτικιστῶν μέ ἀφορμή τήν νομοθεσία πού θά τιμωρεῖ τίς κυβερνήσεις πού δέν σέβονται τό κράτος δικαίου. Ἡ Ὁλομέλεια στό Στρασβοῦργο ἀπεφάνθη μέ 397 ψήφους ὑπέρ, 158 κατά καί 69 ἀποχές, ὅτι οἱ κυβερνήσεις πού παρεμβαίνουν στό ἔργο τῆς Δικαιοσύνης ἤ πού ἀποτυγχάνουν νά καταπολεμήσουν τήν διαφθορά θά κινδυνεύουν μέ ἀναστολή τῆς εὐρωπαϊκῆς χρηματοδοτήσεως. Ἤδη ἡ Κομμισσιόν ἔχει ἐνεργοποιήσει τό Ἄρθρο 7 κατά τῆς Οὑγγαρίας καί Πολωνίας, πού μπορεῖ ἀκόμη καί νά τούς στερήσει τό δικαίωμα ψήφου στό Εὐρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Τό πλέον πρόσφατο πρόβλημα ἔχει ἀνακύψει μέ τήν Ρουμανία, ὅπου τό Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (PSD), τό ὁποῖο βρίσκεται στήν ἐξουσία ἀπό τόν Ἰανουάριο τοῦ 2017, θέλει νά ἀλλάξει τό δικαστικό σύστημά του, προκειμένου νά μήν φυλακισθεῖ ὁ ἡγέτης του Λίβιου Ντράγκνεα. Ὁ τελευταῖος ἔγινε πρόεδρος τῆς Βουλῆς ἐπειδή δέν μποροῦσε νά ἀναλάβει πρωθυπουργός λόγω μιᾶς καταδίκης γιά ἐκλογική νοθεία. Τό Βουκουρέστι ἀνέλαβε ἀπό τήν 1η Ἰανουαρίου τήν ἑξάμηνη προεδρία τῆς ΕΕ καί θά κληθεῖ νά ἀποφασίσει ἐάν θά συμπεριλάβει στήν ἡμερησία διάταξη τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Συμβουλίου τήν διαδικασία γιά τήν ἐπιβολή κυρώσεων στήν Οὑγγαρία καί τήν Πολωνία, ἐπειδή ἔπληξαν τήν ἀνεξαρτησία τῆς Δικαιοσύνης. Καί ὅλα αὐτά ἐν μέσω μιᾶς ἄκρως πολωτικῆς προεκλογικῆς περιόδου πού ὅμοιά της δέν ἔχει δεῖ ἡ Εὐρώπη τίς τελευταῖες δεκαετίες.
Τό ἐρώτημα λοιπόν πού προκύπτει εἶναι ἄν ἡ Ρουμανία τελικῶς θά ὑποστηρίξει τήν Οὑγγαρία καί τήν Πολωνία. Τά στοιχεῖα πάντως δείχνουν ὅτι οἱ χῶρες αὐτές ἐμφανίζουν μιά ὑπερβάλλουσα ἀλληλεγγύη ὅταν πρόκειται γιά τέτοιες ὑποθέσεις. Αὐτό δείχνει καί ἡ τελευταία ψηφοφορία στήν Εὐρωβουλή. Εἶναι χαρακτηριστικό ὅτι κατά τῆς νομοθεσίας γιά οἰκονομικές κυρώσεις στούς παραβάτες ψήφισαν πέρα ἀπό τούς Οὕγγρους, τούς Πολωνούς καί τούς Ρουμάνους καί οἱ Βούλγαροι Σοσιαλιστές, σχεδόν ὅλοι οἱ Σλοβάκοι εὐρωβουλευτές, οἱ Ἰταλοί πού προέρχονται ἀπό τήν κυβέρνηση Κινήματος Πέντε Ἀστέρων καί Λέγκα τοῦ Βορρᾶ ἀλλά καί οἱ σύμμαχοί τους ἀπό τήν γαλλική, γερμανική καί αὐστριακή ἀκροδεξιά. Δηλαδή ὅλο τό ἀντιευρωπαϊκό τόξο, τό ὁποῖο ναί μέν αὐτήν τήν στιγμή φαίνεται σχετικά ἀδύναμο νά παρέμβει στίς ἐξελίξεις, ὡστόσο σύμφωνα μέ τίς δημοσκοπήσεις, στήν ἑπομένη Εὐρωβουλή, θά εἶναι ἡ τρίτη μεγαλύτερη πολιτική δύναμις. Ἄν αὐτό ἐπιβεβαιωθεῖ, οὐδείς γνωρίζει πῶς καί ἄν θά ἐφαρμοσθεῖ ἡ ἐν λόγω νομοθεσία. Διότι χρειάζεται τήν σύμφωνη γνώμη τοῦ Εὐρωκοινοβουλίου καί τοῦ Εὐρωπαϊκοῦ Συμβουλίου. Τό νομοσχέδιο προβλέπει ὅτι ἀρχικῶς ἡ Εὐρωπαϊκή Ἐπιτροπή θά ἐλέγχει ἄν συντρέχουν «λόγοι ἀνησυχίας» στήν ὁμαλή λειτουργία τῶν ἀρχῶν τοῦ κράτους μέλους πού εἶναι ἐπιφορτισμένες μέ τήν ἐφαρμογή τοῦ προϋπολογισμοῦ τῆς ΕΕ, στήν ἀποτελεσματική ἀπονομή δικαιοσύνης ἀπό ἀνεξάρτητες δικαστικές ἀρχές, στήν πρόληψη καί τιμωρία τῆς φοροαποφυγῆς καί τοῦ φορολογικοῦ ἀνταγωνισμοῦ ἤ τήν συνεργασία μέ τήν Εὐρωπαϊκή Ὑπηρεσία Καταπολεμήσεως τῆς Ἀπάτης καί τήν Εὐρωπαϊκή Εἰσαγγελία. Ἀναλόγως, δέ, μέ τό μέγεθος τῶν παρεκκλίσεων οἱ κυρώσεις μπορεῖ νά περιλαμβάνουν ἀπό τήν μείωση τῆς προχρηματοδοτήσεως ἕως καί τήν ἀναστολή πληρωμῶν.
Ὅταν τό κράτος μέλος ἀντιμετωπίσει ἀποτελεσματικῶς τίς ἐλλείψεις, τό Εὐρωκοινοβούλιο καί τό Συμβούλιο θά μποροῦν νά «ξεκλειδώσουν» τούς σχετικούς εὐρωπαϊκούς πόρους. Ἕνα σημαντικό στοιχεῖο αὐτοῦ τοῦ κανονισμοῦ εἶναι ὅτι παρά τίς κυρώσεις τό κράτος μέλος ὀφείλει νά συνεχίσει νά ἐφαρμόζει τά σχετικά προγράμματα τῆς ΕΕ ἤ νά χρηματοδοτεῖ καί νά ἐκτελεῖ πληρωμές πρός τούς τελικούς δικαιούχους. «Ὁ σεβασμός τοῦ κράτους δικαίου καί ὅλων τῶν ἀξιῶν τῆς ΕΕ εἶναι θεμελιώδεις ἀρχές πάνω στίς ὁποῖες οἰκοδομήσαμε τήν εὐρωπαϊκή οἰκογένεια. Καμμία κυβέρνησις δέν μπορεῖ νά παραβαίνει αὐτές τίς ἀρχές χωρίς νά ὑφίσταται τίς συνέπειες» δήλωσε ἡ συνεισηγήτρια τῆς Ἐπιτροπῆς Προϋπολογισμῶν Ἔιντερ Γκαρντιαθαμπάλ Ρούμπιαλ πού προέρχεται ἀπό τούς Ἱσπανούς Σοσιαλιστές.
