ΤΗΝ γενικώτερη καταστροφή πού συντελέσθηκε στόν χῶρο τοῦ ναυαγίου τοῦ ἱστορικοῦ πλοίου «Μέντωρ»…
… στά Κύθηρα κατά τήν βύθισή του, ἀλλά καί κατά τίς μετέπειτα διεργασίες ναυαγιαιρεσίας, μαρτυροῦν τά πολλά καί διάσπαρτα ξύλα τόσο ἀπό τό πέτσωμα τοῦ πλοίου ὅσο καί ἀπό τμήματα νομέων, τά ὁποῖα ἐντοπίσθηκαν κατά τήν συστηματική ὑποβρύχια ἀρχαιολογική ἔρευνα τῆς Ἐφορείας Ἐναλίων Ἀρχαιοτήτων πού διενεργήθηκε τόν περασμένο Σεπτέμβριο, ὑπό τήν διεύθυνση τοῦ ἀρχαιολόγου, δρος Δημήτρη Κουρκουμέλη. Ἡ εἰκόνα τῆς καταστροφῆς τοῦ πλοίου ἦταν ἰδιαιτέρως ἔντονη, καθώς τμήματα τῶν νομέων εὑρέθησαν παγιδευμένα κάτω ἀπό βράχια, ἐνδεικτικό καί τῆς σφοδρότητος τοῦ κυματισμοῦ πού προκαλοῦν στήν περιοχή κυρίως οἱ νότιοι ἄνεμοι, οἱ ὁποῖοι ἐπηρεάζουν τόν πυθμένα σέ μεγάλο βάθος.
Ἐπίσης, γιά πρώτη φορά, ἐντοπίσθηκαν τμήματα δερμάτων ὑποδημάτων, πόρπες ὑποδημάτων καί ζωνῶν καί ἄλλα μικροαντικείμενα, ὅπως ἕνα μικρό νόμισμα/μάρκα τό ὁποῖο χρησιμοποιοῦσαν κυρίως σέ χαρτοπαίγνια, εὑρήματα πού ἐπιβεβαιώνουν τίς μαρτυρίες τοῦ πληρώματος καί τῶν ἐπιβαινόντων, ὅτι κατά τήν διάρκεια τοῦ ἀτυχήματος ἀπώλεσαν τό σύνολο τῶν προσωπικῶν ἀντικειμένων τους, συμπεριλαμβανομένων καί τῶν ἐνδυμάτων τους.
Κατά τήν περυσινή ὑποβρύχια ἀνασκαφική ἔρευνα συνεχίσθηκε ἡ διερεύνησις καί ἀνασκαφή τῆς τομῆς πού εἶχε ἤδη ἀρχίσει τό 2019, στό δυτικό ὅριο τοῦ σωζομένου σκαριοῦ τοῦ πλοίου. Ἐντοπίσθηκαν, ὅπως καί κατά τήν προηγούμενη ἀνασκαφική περίοδο τό 2019, ἕνας σημαντικός ἀριθμός ξύλινων καί μεταλλικῶν ἀντικειμένων πού σχετίζονται κατά κύριο λόγο μέ τόν ἐξαρτισμό τοῦ ἑνός ἐκ τῶν δύο ἱστῶν τοῦ πλοίου. Ξύλινοι διαμπερεῖς κύλινδροι πού χρησίμευαν γιά τήν κύλιση τῆς κεραίας τοῦ κεντρικοῦ ἱστίου στόν ἱστό, ξύλινοι κύλινδροι πού ἀπέτρεπαν τήν περιτύλιξη τῶν σχοινιῶν, ξύλινες δέστρες γιά τήν πρόσδεση τῶν σχοινιῶν, τροχαλίες διαφόρων μεγεθῶν, μονές ἤ διπλές, ὁρισμένες ἀπό τίς ὁποῖες σώζουν ἀκόμα τμήματα τῶν σχοινιῶν προσδέσεώς τους –ἀπό τόν χῶρο τοῦ ναυαγίου ἔχουν ἀνελκυσθεῖ μέχρι σήμερα 35 τροχαλίες ἀκέραιες ἤ τμήματά τος, ἀπό συνολικά περίπου τίς 120 πού ἀπαιτοῦνται γιά τόν εξαρτισμό ἑνός πλοίου τῶν διαστάσεων τοῦ Μέντορος. Γενικῶς, ἀπό τά ἀποτελέσματα τῆς ἐρεύνης ἐπιβεβαιώνεται ὅτι ὁ χῶρος πού ἀνεσκάφθη συμπίπτει μέ τήν θέση τοῦ ἑνός ἐκ τῶν δύο ἱστῶν τοῦ πλοίου –ὁ «Μέντωρ» ἦταν ἕνα δικάταρτο μπρίκι– καί κατά πᾶσα πιθανότητα τοῦ πρυμναίου, ἀφοῦ ὁρισμένα ἀπό τά ξύλινα ἐξαρτήματα συνδέονται μέ τόν εξαρτισμό τῆς κεραίας τῆς πρύμνης τοῦ πλοίου. Ἐπίσης, ἀνελκύσθησαν καί φωτογραφήθηκαν τρισδιάστατα δύο τμήματα νομέων τοῦ πλοίου, οἱ ὁποῖοι δέν ἦταν στήν θέση τους καί εἶχαν μετακινηθεῖ κατά τήν θραύση τοῦ πλοίου, μετά, δέ, τήν φωτογράφηση ἐπανετοποθετήθησαν στήν τομή. Ἐπί πλέον, ἀνελκύσθηκαν διάφορα ἄλλα μικροαντικείμενα, ὅπως δύο πιόνια σκακιοῦ –τά προηγούμενα χρόνια εἶχαν βρεθεῖ καί ἄλλα ἕξι πιόνια σκακιοῦ πιθανῶς ἀπό τό ἴδιο σύνολο–, νομίσματα καί θραύσματα μαγειρικῶν καί ἄλλων σκευῶν.
Στήν ὑποβρύχια ἔρευνα τοῦ 2020 συνολικά συμμετεῖχαν 18 ἀρχαιολόγοι, θαλάσσιοι βιολόγοι, ἐκπαιδευτές καταδύσεων, τοπογράφοι/μηχανικοί, συντηρητές ἀρχαιοτήτων, τεχνικοί βυθοῦ.
