Ρωσσία, Κίνα καί ΗΠΑ ἐρίζουν γιά τήν περιοχή
ΣΕ ΠΕΔΙΟ ἀνταγωνισμοῦ τῶν ὑπερδυνάμεων ἔχει ἐξελιχθεῖ τά τελευταῖα χρόνια ἡ Ἀρκτική, καθώς ἡ θάλασσα τοῦ πάγου πού ἐπί μακρόν μπλόκαρε τήν Ρωσσία ἀπό τόν ὑπόλοιπο κόσμο ἀρχίζει νά ἀνοίγει. Ἡ ναυτική δραστηριότης τῆς Ἀρκτικῆς προσφάτως ἔφθασε σέ ἐπίπεδα πού δέν εἴχαμε δεῖ ἀπό τά τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ 1980, μέ τόν Βλαντιμήρ Πούτιν νά θεωρεῖ τήν ναυσιπλοΐα στήν περιοχή, στήν διαδρομή τῆς Βορείου Θαλάσσης, ὡς βασικό ἀναπτυξιακό ἔργο γιά τήν χώρα, συμφώνως πρός ἕνα πολύ ἐνδιαφέρον δημοσίευμα τοῦ Stratfor. Ἡ στόχευσις τῆς Μόσχας στήν Ἀρκτική, ὡστόσο, σχετίζεται περισσότερο μέ τίς ἔρευνες γιά ὀρυκτούς καί ἐνεργειακούς πόρους (πού θά γίνουν περισσότερο προσβάσιμοι, καθώς τό κλῖμα ἀλλάζει, καί ἡ τεχνολογία προχωρεῖ) καί ὀλιγώτερο μέ τίς μεταφορές.
Μεγάλο τμῆμα τῶν ὀρυκτῶν καί ἐνεργειακῶν πόρων τῆς Ρωσσίας στήν Ἀρκτική παραμένει ἀνεκμετάλλευτο, καθώς εὑρίσκεται θαμμένο σέ ἀπαιτητικά ἐδάφη καί περιβάλλοντα, σέ πολύ μακρυνές ἀποστάσεις. Ἡ ἀνάπτυξις τῆς τεχνολογίας, ὅμως, καί ἡ κλιματική ἀλλαγή ὁδηγοῦν σέ ἀναγέννηση τῶν ἐρευνῶν στήν περιοχή. Σήμερα ἡ βασική οἰκονομική δραστηριότης τῆς Ρωσσίας στήν Ἀρκτική λαμβάνει χώρα στό δυτικό μισό τῆς περιοχῆς.
Ἡ ρωσσική ἑταιρεία Norilsk Nickel, μεγαλύτερος παραγωγός παλλαδίου στόν κόσμο καί μεγάλος παραγωγός πλατίνας, ἔχει τίς ἐγκαταστάσεις ἐξορύξεως καί τήξεως ἐπικεντρωμένες τόσο στήν χερσόνησο Kola (στήν θάλασσα τοῦ Μπάρεντς, περίπου 200 μίλια ἀνατολικά τῆς βορείου Φινλανδίας) καθώς καί κοντά στήν Dudinka στόν ποταμό Yenisei πού ἐκβάλλει στήν θάλασσα τοῦ Κάρα. Ἐπί πλέον τῶν ὀρυκτῶν πόρων, κάποια ἀπό τά μεγαλύτερα projects φυσικοῦ ἀερίου ἀναπτύσσονται στήν Χερσόνησο Yamal.
Ὡστόσο, ἡ Ρωσσία δέν εἶναι μόνη της. Ἡ Κίνα, πού γειτνιάζει, ἀναπτύσσει τά συμφέροντά της, ἐνῶ οἱ ΗΠΑ ἐπανεξετάζουν τήν στάση τους ἀναφορικῶς πρός τήν ἀσφάλεια στήν περιοχή. Ἡ ἀνάγκη γιά ροή ἐσόδων ἀπό τό ἐξωτερικό θά φέρει τήν Ρωσσία σέ μιά περίπλοκη θέση, μέ τόν κατ’ ὄνομα ἑταῖρον της, τήν Κίνα, ἡ ὁποία γίνεται ὁλοένα καί αὐξανόμενα ἐνεργός παίκτης στήν περιοχή. Παρά τούς πολλούς τομεῖς κοινοῦ ἐνδιαφέροντος, οἱ ρωσσοκινεζικές σχέσεις ἐξακολουθοῦν νά διακατέχονται ἀπό καχυποψία. Ἡ ἰσορροπία μεταξύ τῶν δύο ἔχει ἀλλάξει σημαντικά. Ὄχι μόνον ἡ Κίνα δέν εἶναι δευτεροκλασσάτη δύναμη, ἀλλά ἔχει ἤδη ξεπεράσει τήν Ρωσσία οἰκονομικά. Γιά τήν Ρωσσία ὅμως ὑπάρχει ὁ κίνδυνος τῆς ὑπερεξαρτήσεως ἀπό τήν Κίνα, κάτι πού θά γείρει τήν πλάστιγγα τῶν σχέσεών τους περισσότερο ὑπέρ τοῦ Πεκίνου, κάτι πού θέλει νά ἀποφύγει ἡ Μόσχα.
Ἐνῶ, λοιπόν, ἡ Ρωσσία ἀναζωογόνησε τήν παρουσία της στήν περιοχή καί ἡ Κίνα αὐξάνει τίς δραστηριότητές της, ἀφυπνίσθηκε ὁ ἄλλος γεωπολιτικός ἀντίπαλος τῆς Ρωσσίας, οἱ ΗΠΑ, εἰς ὅ,τι ἀφορᾶ τήν στρατηγική σημασία τοῦ συνόρου τῆς Ἀρκτικῆς. Ἡ Ἀλάσκα, ἡ Πολιτεία τῶν ΗΠΑ στήν περιοχή, ἀντιστοιχεῖ σέ πάνω ἀπό τό 18% τῶν ἐδαφῶν τῆς ὑπερδυνάμεως, ἀντιστοιχεῖ ὅμως πολύ μικρό κομμάτι τοῦ ΑΕΠ. Ἡ σημασία της ἀφορᾶ ὀλιγώτερο τήν οἰκονομία καί πολύ περισσότερο τήν στρατηγική θέση της, ὡς συνδέσμου μεταξύ Βορείου Ἀμερικῆς, Ἀσίας καί Εὐρώπης.
Ὅπως καί στόν Ψυχρό Πόλεμο, παραμένει ἡ συντομώτερη διαδρομή μεταξύ τῶν ΗΠΑ καί ἀνταγωνιστῶν της στό βόρειο ἡμισφαίριο γιά τούς πυραύλους της (ἀνεξαρτήτως τοῦ ἐάν ἐκτοξεύονται ἀπό τήν στεριά ἤ τήν θάλασσα) καί τήν ἀεροπλοΐα. Ὡς ἐκ τούτου, εἶναι τό ἐπίκεντρο τῆς ἐθνικῆς πυραυλικῆς ἀμύνης καί συντόμως θά φιλοξενήσει τήν μεγαλύτερη συγκέντρωση πολεμικῶν ἀεροσκαφῶν πέμπτης γενιᾶς στόν κόσμο.
