ΕΤΟΣ ΑΡΧΙΚΗΣ ΕΚΔΟΣΕΩΣ 1876
Πέμπτη 18 Σεπτεμβρίου 2025

Αθηναϊκή μετοικεσία: Νέα έκδοση για την Αθήνα του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά

«Αθηναϊκή μετοικεσία: Το έθιμο της ομαδικής μετακόμισης κάθε 1η Σεπτεμβρίου και το real estate από τα χρόνια του βασιλιά Όθωνα»

Συμπληρώνονται φέτος 190 χρόνια από τότε που η Αθήνα έγινε Πρωτεύουσα και Βασιλική Καθέδρα και από τότε που ιδρύθηκε ο Δήμος Αθηναίων (1834-2024). Ο «Σύλλογος των Αθηναίων» επιθυμώντας να γιορτάσει το γεγονός παρουσιάζει την έκδοση του Ελευθερίου Γ. Σκιαδά με τίτλο «Αθηναϊκή Μετοικεσία: Το έθιμο της ομαδικής μετακόμισης κάθε 1η Σεπτεμβρίου και το real estate από τα χρόνια του βασιλιά Όθωνα». 

Ακουαρέλα με θέμα την αθηναϊκή αυλή του Μάκη Πανώριου (1991) για το έργο «Το Φιντανάκι» του Παντελή Χορν. Από τη συλλογή Μάκη Πανώριου, αρχείο Ελ. Γ. Σκιαδά.

Ο έμπειρος και πολυγραφέστατος δημοσιογράφος και δεινός Αθηναιογράφος, έχοντας παρουσιάσει δεκάδες μελέτες και εκδόσεις, οι περισσότερες με επίκεντρο την Αθήνα, επίλεξε έναν πρωτοποριακό τρόπο για να παρουσιάσει τη γέννηση και την εξέλιξη της νέας πρωτεύουσας. Εξετάζοντας μία πτυχή της που είναι η κατοικία, το σπίτι, η αυλή και η αξία της γης, στοιχεία λίαν επίκαιρα και στην εποχή μας αφού αποκαλύπτει τους μηχανισμούς του λεγόμενου real estate. Πτυχές άγνωστες οι οποίες φέρνουν στο φως τον τρόπο που αντέδρασε η ελληνική κοινωνία δημιουργώντας ένα μοναδικό έθιμο.

Το εξώφυλλο της έκδοσης

Μία μαζική ετήσια γιορτή, που μεταμόρφωνε την πόλη κάθε 1η Σεπτεμβρίου. Η Αθήνα, η ελληνική πρωτεύουσα μετατρεπόταν σε ένα απέραντο θέατρο, με κάρα, αμάξια και πεζούς να μεταφέρουν οικοσκευές, κατοικίδια, και όνειρα από γειτονιά σε γειτονιά. Μοναδικές ιστορίες, γραφικότητα, ανθρωπιά και ζωντάνια. Μια ξεχασμένη αλλά συναρπαστική πτυχή της ιστορίας της Αθήνας, ταξιδεύει τον αναγνώστη στα γραφικά σοκάκια, στις παραδόσεις και τη ζωή της πόλης, τόσο πριν όσο και μετά την μετατροπή της σε μεγαλούπολη. 

Ξεναγοί στο όμορφο αυτό ταξίδι δεκάδες γνωστοί άνθρωποι του πνεύματος όπως οι Γρηγόριος Ξενόπουλος, Κωστής Παλαμάς, Στρατής Μυριβήλης, Παύλος Νιρβάνας, Γεώργιος Δροσίνης, Σωτήρης Σκίπης, Δημήτρης Ψαθάς και πολλοί ακόμη. Παρουσιάζοντας, σχολιάζοντας, σατιρίζοντας και παράγοντας λογοτεχνικά, λαογραφικά και ιστορικά κείμενα, ζωντανεύουν την εποχή κατά την οποία η μετοίκηση δεν ήταν μόνον ανάγκη, αλλά και κοινωνικό γεγονός. Η σπιτονοικοκυρά, ο μικρόκοσμος της αυλής και της γειτονιάς, τα μέσα μεταφοράς, η καθημερινότητα και οι ειδικές συνθήκες που επικράτησαν όταν η Αθήνα έγινε πρωτεύουσα και συνδέθηκε με τα ζητήματα εκμετάλλευσης της γης.

Μετακόμιση στο Κολωνάκι, δεκαετία 1930.

Το έθιμο της ομαδικής μετοικεσίας ήταν γέννημα της ανάγκης και προβάλει το διαχρονικό ζήτημα της στέγης, το οποίο μέσω πλήθους θεσμικών εξελίξεων (υποθηκοφυλακεία, ενοικιοστάσιο κ.ά.) έφθασε να μας απασχολεί με άλλη μορφή αλλά με το ίδιο περιεχόμενο μέχρι σήμερα. Ο αναγνώστης θα ανακαλύψει την Αθήνα που δεν γνώρισε, με τρόπο τεκμηριωμένο, προσιτό και συναρπαστικό, ο οποίος φωτίζει τις κοινωνικο-οικονομικές και πολιτιστικές διαστάσεις του φαινομένου της «Αθηναϊκής Μετοικεσίας». Η έκδοση που παρουσιάζεται δεν είναι μόνο μια πύλη στο παρελθόν, αλλά και πηγή έμπνευσης για μελλοντικές έρευνες.

Σκίτσο με πρωταγωνιστή τον Φασουλή υπό μετακόμιση από τον ΡΩΜΗΟ του Γ. Σουρή (1899).

Τέλος, ευρηματικός είναι ο τρόπος παράθεσης των πρωτότυπων τεκμηρίων που συνοδεύουν την έκδοση, περίπου εκατό κειμένων (χρονογραφήματα, ποιήματα, άρθρα κ.ά.), τα οποία προσφέρονται μέσω Qr-code. 

Σκίτσο Θέμου Άννινου με θέμα τα ενοικιαστήρια, τέλη 19 ου αιώνα.

Την έκδοση θα παρουσιάσουν στο Εντευκτήριο του «Συλλόγου των Αθηναίων» (Κέκροπος 10 Πλάκα), ο δημοσιογράφος – αθηναιογράφος Νίκος Βατόπουλος και ο Ομότιμος Καθηγητής του ΕΜΠ Μάνος Μπίρης, την Τρίτη, 17 Δεκεμβρίου 2024 και ώρα 19:00.       

Ειδήσεις / Άρθρα

«Η Μουσική Είναι Γυναίκα»: Ένας Μήνας Αφιερωμένος στη Γυναικεία Δημιουργία στον Μικρό Κεραμεικo

Εφημερίς Εστία
Ευμολπιδων 13 Γκαζι

Συνεργασία τοῦ Ὁμίλου Antenna μέ τό Atlantic Council

Εφημερίς Εστία
O OΜΙΛΟΣ Antenna ἑνώνει δυνάμεις μέ τό Atlantic Council, τό κορυφαῖο ἀμερικανικό think tank μέ ἰσχυρή ἐπιρροή στήν διεθνῆ πολιτική καί τήν οἰκονομία.

Διαφθορά μέ ταχύτητες Φερράρι

Εφημερίς Εστία
Σόκ ἀπό τό πόρισμα τοῦ Προέδρου τῆς Ἀρχῆς γιά τό Βρώμικο Χρῆμα, Χαράλαμπου Βουρλιώτη, γιά τούς «ἀγρότες» τῆς Δυτικῆς Μακεδονίας – Δεσμεύθηκαν λογαριασμοί καί ἀκίνητα ὕψους 1,5 ἑκατ. εὐρώ τῆς πολιτευτοῦ τῆς ΝΔ καί τοῦ συζύγου της

Μετρᾶ τήν ψυχική ὀδύνη τό κομπιοῦτερ σας, κύριε Σκέρτσο;

Μανώλης Κοττάκης
ΑΚΟΥΣΑ μέ προσοχή τήν παρέμβαση πού ἔκανε ὁ ἀξιότιμος Ὑπουργός Ἐπικρατείας Ἄκης Σκέρτσος, στήν ἐκπομπή τοῦ Παύλου Τσίμα στόν «Σκάι» γιά τίς ἐξαγγελίες τοῦ Προέδρου τοῦ ΠΑΣΟΚ Νίκου Ἀνδρουλάκη στήν ΔΕΘ, ἡ ὁποία εἶχε ὡς κεντρικό ἐπιχείρημά της τό κλασσικό καί ἀναμενόμενο «Ποῦ θά βρεῖτε τά λεφτά».

«Φωτιά» στά τιμολόγια ρεύματος τόν Ὀκτώβριο

Εφημερίς Εστία
ΣΗΜΑΝΤΙΚΕΣ αὐξήσεις στά τιμολόγια ρεύματος τοῦ Ὀκτωβρίου προμηνύει ἡ ἔκρηξις τῆς χονδρικῆς τιμῆς ρεύματος.