Μόσχα.- Ὁ Ρῶσσος Πρόεδρος Βλαντιμήρ Πούτιν δέν σταματᾶ νά δοκιμάζει τήν Δύση σέ ὅ,τι ἀφορᾶ στήν ἱκανότητα ἀντιδράσεώς της, ἀλλά καί τήν συνοχή της σέ ἐπίπεδο Βορειοατλαντικῆς Συμμαχίας, κλιμακώνοντας βῆμα-βῆμα τήν ἀπειλή.
Ἡ εἰσβολή μή ἐπανδρωμένων ἀεροσκαφῶν σέ ἔδαφος χώρας-μέλους τοῦ ΝΑΤΟ ἦταν μιά ἀκόμη πρόκλησις πού πιθανόν δέν περίμενε ἡ Δύσις.
Ἡ Πολωνία μπορεῖ νά προέβη στήν κατάρριψη τῶν μή ἐπανδρωμένων ἀεροσκαφῶν πάνω ἀπό τό ἔδαφός της, μετά ἀπό ἐπανειλημμένες παραβιάσεις τοῦ ἐναερίου χώρου της κατά τήν διάρκεια προηγουμένης ρωσσικῆς ἐπιθέσεως στήν Οὐκρανία, ἀλλά τό ζητούμενο εἶναι ἡ ἀντίδρασις τοῦ ΝΑΤΟ. Εἰδικώτερα, πολωνικά καί Νατοϊκά ἀεροσκάφη ἀνεπτύχθησαν ἀμέσως καί κατέρριψαν κάποιους ἀπό τούς «εἰσβολεῖς», μέ τόν Πρωθυπουργό τῆς χώρας Ντόναλντ Τούσκ νά δηλώνει ὅτι ἡ παραβίασις ἔγινε ἀπό «ἕναν τεράστιο ἀριθμό ρωσσικῶν drones, σέ μιά μεγάλης κλίμακος πρόκληση τῆς Ρωσσίας». Ὁ Τούσκ εἶπε ἀκόμη ὅτι «αὐτή ἦταν ἡ πρώτη φορά πού κατερρίφθησαν πάνω ἀπό τό ἔδαφος, χώρας τοῦ ΝΑΤΟ» καί ὅτι «ὅλοι οἱ σύμμαχοί μας λαμβάνουν πολύ σοβαρά ὑπ’ ὄψιν τήν κατάσταση».
Ὡστόσο, ἀπό τά λεγόμενα τοῦ Τούσκ ἀξίζει κανείς νά σταθεῖ σέ μία ἀποστροφή τοῦ λόγου του, πώς «οἱ σύμμαχοί μας λαμβάνουν πολύ σοβαρά ὑπ’ ὄψιν τήν κατάσταση». Προφανῶς καί μεγάλο μέρος τῶν κρατῶν-μελῶν τοῦ ΝΑΤΟ καί τῆς ΕΕ ἔσπευσαν νά ἐκφράσουν τήν ἀγανάκτησή τους καί νά μιλήσουν γιά κυρώσεις, ἀλλά τί ἀκριβῶς σημαίνει αὐτό καί πόσοι τελικῶς θά ταχθοῦν στόν πλευρό τῆς Πολωνίας;
Διότι μέχρι στιγμῆς τό μόνο πού ἔχει συμβεῖ μπροστά σέ αὐτήν τήν ὁμολογουμένως ἐπικίνδυνη κλιμάκωση εἶναι ὅτι ὁ Πρωθυπουργός τῆς Πολωνίας ἀνεκοίνωσε πώς ἔχει ζητήσει ἀπό τό ΝΑΤΟ τήν ἐνεργοποίηση τοῦ Ἄρθρου 4 μέ στόχο τήν ἔναρξη ἐπισήμων διαβουλεύσεων γιά τήν ἀσφάλεια καί τήν ἐδαφική ἀκεραιότητα τῶν μελῶν τῆς Συμμαχίας. Τό Ἄρθρο 4 ἔχει ἐνεργοποιηθεῖ ἑπτά φορές, μέ πιό πρόσφατη τόν Φεβρουάριο τοῦ 2022, ὅταν ἡ Βουλγαρία, ἡ Τσεχία, ἡ Ἐσθονία, ἡ Λετονία, ἡ Λιθουανία, ἡ Πολωνία, ἡ Ρουμανία καί ἡ Σλοβακία ζήτησαν διαβουλεύσεις μετά τήν εἰσβολή της Ρωσσίας στήν Οὐκρανία. Ἐπίσης οἱ πρέσβεις τοῦ ΝΑΤΟ ἐπραγματοποίησαν ἔκτακτη συνάντηση τόν Νοέμβριο τοῦ 2022, μετά ἀπό πυραυλική ἐπίθεση πού σκότωσε δύο ἄτομα στήν Πολωνία, προκαλῶντας παγκόσμιο ἀνησυχία γιά πιθανή ἐπέκταση τοῦ πολέμου σέ γειτονικές χῶρες.
Οἱ ἀντιδράσεις τόσο ἀπό τήν Βαρσοβία ὅσο καί ἀπό τήν Εὐρωπαϊκή Ἕνωση καί τό ΝΑΤΟ γιά τό πρόσφατο συμβάν ἦταν ἔντονες σέ λεκτικό ἐπίπεδο, ἀλλά δέν εἶναι ἡ πρώτη φορά καί ἡ Ρωσσία ἔχει ἀποδείξει ὅτι δέν τήν ἀκουμποῦν οὔτε οἱ βαρύγδουπες δηλώσεις οὔτε τά πακέτα κυρώσεων, τά ὁποῖα τεχνηέντως καταφέρνει ἐπί τῆς οὐσίας νά ἀκυρώνει. Σέ κάθε ὅμως περίπτωση, τό Κρεμλίνο ἀπέφυγε νά σχολιάσει τίς ἐξελίξεις δηλώνοντας ἀναρμόδιο, ἄν καί ὁ ρωσσικός στρατός δέν ἠρνήθη κατηγορηματικῶς τήν ἐμπλοκή του, ἀντ’ αὐτοῦ ἐξέφρασε τήν πρόθεσή του νά συζητήσει τό ζήτημα μέ τήν Βαρσοβία.
Τά μή ἐπανδρωμένα ἀεροσκάφη προφανῶς καί εἰσῆλθαν σκοπίμως καί σέ βάθος ἐντός τοῦ ἐδάφους τῆς Πολωνίας ὁδηγῶντας ἀκόμη καί στό προσωρινό κλείσιμο τοῦ ἀεροδρομίου της Βαρσοβίας.
Ὅμως τό ζητούμενο εἶναι τό τί θά πράξει ἐφ’ ἑξῆς τό ΝΑΤΟ, διότι ἄν διαπιστωθεῖ ὅτι ἡ Ρωσσία ἐπετέθη στήν ἐπικράτεια κράτους-μέλους, τότε ἡ προσοχή θά πρέπει νά στραφεῖ στό Ἄρθρο 5, τόν θεμέλιο λίθο τῆς ἱδρυτικῆς συνθήκης τοῦ ΝΑΤΟ. Συγκεκριμένα, στό Ἄρθρο 5 ὁρίζει πώς «τά μέρη συμφωνοῦν ὅτι μιά ἔνοπλη ἐπίθεσις ἐναντίον ἑνός ἤ περισσοτέρων ἐξ αὐτῶν στήν Εὐρώπη ἤ τήν Βόρειο Ἀμερική θά θεωρηθεῖ ὡς ἐπίθεση ἐναντίον ὅλων». Τό Ἄρθρο 5 ὅμως δέν ἐνεργοποιεῖται αὐτομάτως. Συγκεκριμένα, μετά ἀπό μιά ἐπίθεση σέ κράτος-μέλος, τά ὑπόλοιπα μέλη συγκεντρώνονται γιά νά ἀποφανθοῦν ἄν συμφωνοῦν νά τήν θεωρήσουν ὡς περίπτωση πού ἐμπίπτει στό Ἄρθρο 5. Δέν ὑπάρχει χρονικό ὅριο γιά τό πόσο μποροῦν νά διαρκέσουν αὐτές οἱ διαβουλεύσεις, ἐνῷ τό Ἄρθρο εἶναι ἀρκετά εὐέλικτο, ἐπιτρέποντας σέ κάθε μέλος νά ἀποφασίσει σέ ποιό βαθμό θά ἀντιδράσει σέ μιά ἔνοπλη ἐπίθεση ἐναντίον ἄλλου μέλους. Ὡστόσο, τό Ἄρθρο 5 ἔχει ἐνεργοποιηθεῖ μία φορά στήν Ἱστορία, ὑπέρ τῶν Ἡνωμένων Πολιτειῶν, ὡς ἀπάντηση στίς ἐπιθέσεις τῆς 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
Ἐν τῷ μεταξύ, ἡ Λευκορωσία, ἀπό τό ἔδαφος τῆς ὁποίας ἐξετοξεύθησαν κάποια ἀπό τά 10 μή ἐπανδρωμένα ἀεροσκάφη, ἐδήλωσε ὅτι ἐκ λάθους εἰσῆλθαν στόν πολωνικό ἐναέριο χῶρο, διότι ὑπέστησαν παρεμβολές τά συστήματα πλοηγήσεως.
Ἀξίζει ὡστόσο νά σταθοῦμε στήν δήλωση τοῦ Τζίμ Τάουνσεντ, πρώην ἀναπληρωτοῦ ὑφυπουργοῦ Ἀμύνης τῶν ΗΠΑ, ὁ ὁποῖος ἀνέφερε: «Ἕνα drone εἶναι λάθος, πολλά drones δέν εἶναι λάθος. Πρόκειται πιθανώτατα γιά μιά δοκιμή – μιά δοκιμή στήν ὁποία πρέπει νά ἀπαντήσει τό ΝΑΤΟ… Τώρα εἶναι ἡ πολιτική πλευρά τοῦ ΝΑΤΟ πού βρίσκεται σέ δύσκολη θέση, καθώς πρέπει νά διασφαλίσει ὅτι ἡ ἀπάντηση τῆς Συμμαχίας θά εἶναι ἡ κατάλληλη».
Μ.Η.Τ. 232122