Ἀπό τό ἀρχεῖο τῆς «Ἑστίας», 30 Μαΐου 1925
Τό παιδί ἀρχίζει νά ὑπολογίζεται, τέλος πάντων. Ἕως τώρα ἐθεωρεῖτο ἀμελητέα ποσότης. Καί εἶχα ἀναφέρει, νομίζω, ἄλλοτε τό παράδειγμα ἑνός ἀγαθοῦ οἰκογενειάρχου, ὁ ὁποῖος ἐζητοῦσε νά τοῦ συστήσουν ἕνα καλόν ἰατρόν, διά τήν πάσχουσαν σύζυγόν του.
-Ἀλλά ἐσύ ἔχεις, νομίζω –τοῦ εἶπε κάποιος φίλος του– σπιτικό σου γιατρό τόν κ. Γ.
-Πράγματι! Ἀπήντησεν ὁ ἀγαθός ἄνθρωπος. Τόν ἔχω ἀπό χρόνια. Αὐτόν, ὅμως, τόν ἔχω γιά τά παιδιά. Τώρα μοῦ χρειάζεται, βλέπεις, ἕνας σοβαρός ἰατρός.
Δέν πρέπει νά ὑποθέσῃ κανείς, ὅτι ὁ ἄνθρωπος ἀδιαφοροῦσε διά τήν ὑγείαν τῶν παιδιῶν του. Ἁπλούστατα, ἐπίστευε καί αὐτός, ὅπως οἱ περισσότεροι, ὅτι ἕνα «παιδί πρᾶγμα» δέν ἔχει ἀνάγκην ἀπό σοβαράς φροντίδας.
Ἰδού, ὅμως, ὅτι τά πράγματα τείνουν ν’ ἀλλάξουν κάπως καί ὑπό τήν ἔποψιν αὐτήν εἰς τήν Ἑλλάδα. Τό παιδί ἀρχίζει ν’ ἀπασχολῇ τώρα σοβαρούς ἐπιστήμονας, ἰατρούς παιδαγωγούς, σωματεῖα, ὀργανώσεις καί τόν Τύπον ἀκόμη. Γίνεται λόγος περί παιδοκομίας καί παιδικῆς ὑγιεινῆς, πραγμάτων ἀγνώστων, ἕως χθΈς. Καί ἡ ἐκ τῶν ὑστέρων φιλανθρωπία –ἡ φιλανθρωπία δηλαδή τῶν ἀσθενῶν, τῶν ἀναπήρων καί ἀνιάτων– ἀρχίζει νά γίνεται, ἐν μέρει καί φιλανθρωπία ἐκ τῶν προτέρων. Φιλανθρωπία προληπτική. Φιλανθρωπία, στρέφουσα τήν προσοχήν της καί πρός τάς πηγάς τῆς ζωῆς. Πρός τό παιδί, δηλαδή.
Τό «Πατριωτικόν Ἵδρυμα», ἐκ τῶν πρώτων, ὑπό τήν νέαν διεύθυνσιν τοῦ κ. Δοξιάδη, στρέφει ἕνα μέγα μέρος τῆς δραστηριότητός του πρός τήν περίθαλψιν καί τήν προστασίαν τοῦ παιδιοῦ. Ἑπτά νέα τμήματα τοῦ Ἱδρύματος, τά ὁποῖα θά λειτουργήσουν προσεχῶς, στρέφονται ὅλα, διά διαφόρων ὁδῶν, πρός τόν ἀνήλικον ἄνθρωπον. Καί εἶνε τά τμήματα ἐπιτόκων γυναικῶν, ἀσθενῶν βρεφῶν, νηπίων, μαθητῶν, ὀρφανῶν, νοσοκομείου παίδων καί προστασίας τῆς νεανικῆς ἡλικίας.
Ἀλλά ἡ πλέον ἐπίκαιρος καί ἡ πλέον ἐπείγουσα ἐνέργεια, μέ τήν ὁποίαν ἐγκαινιάζεται ἡ νέα δρᾶσις τῶν τμημάτων αὐτῶν τοῦ «Πατριωτικοῦ Ἱδρύματος»,εἶνε ἡ ἀποστολή πτωχῶν καί ἀσθενικῶν παιδιῶν εἰς τάς εξοχάς. Τό τμῆμα Ὑγιεινῆς καί τό Τμῆμα Προσφύγων θά συνδυάσουν ἐν προκειμένῳ τήν δρᾶσίν των. Τό Τμῆμα Ὑγιεινῆς, τό ὁποῖον ἔστειλε καί πέρυσι 200 παιδία εἰς τήν Βούλαν, θά ξαναστείλῃ ἐφέτος τριπλάσιον ἀριθμόν. Τό Τμῆμα Προσφύγων, σκοπεύει νά διαιρέσῃ τά στελλόμενα εἰς ἐξοχήν προσφυγόπαιδα εἰς δύο ὁμάδας, ἐκ τῶν ὁποίων ἡ μία θά σταλῇ εἰς ἐξοχήν τοῦ βουνοῦ, κατά ἰατρική σύστασιν, καί ἡ ἄλλη εἰς παραθαλάσσια μέρη. Τά παιδιά θά ἐποπτεύονται ὑπό παιδονόμων καί νοσοκόμων. Ἡ τροφή των καί τά λοιπά ἔξοδα ὑπολογίζονται δι’ ἕκαστον παιδί εἰς 35-38 δραχμάς ἡμερησίως. Τό Τμῆμα θά προσπαθήσῃ ἐπιπροσθέτως νά γίνεται μία στοιχειώδης διδασκαλία εἰς τά παιδιά κατά τό σύστημα Μοντεσόρη. Καί ὅσον ἀφορᾶ μέν τάς μεσογείους ἐγκαταστάσεις, σκέψις γίνεται, νά χρησιμοποιηθοῦν διά τούς θερινούς μῆνας, τά σχολικά κτήρια των πλησίον τῶν Ἀθηνῶν χωρίων.
Ὅσον ἀφορᾶ δέ τάς παραλιακάς, θά ἐκλεχθοῦν αἱ πλησιέστεραι καί καταλληλότεραι ἀκταί. Ἐπίσης καταβάλλονται φροντίδες νά δοθοῦν εἰς τό «Πατριωτικόν Ἵδρυμα» μερικοί ξύλινοι οἰκίσκοι ἐκ τῶν τῆς Γερμανικῆς ἀποζημιώσεως, διά νά χρησιμεύσουν εἰς τάς παιδικάς εξοχάς ὡς νοσοκομεῖα καί ἀναπαυτήρια. Ἀλλά καί τό Τμῆμα ἐπίσης Προστασίας Παίδων, πού προστατεύει τά νήπια τῶν Νηπιοτροφείων Βύρωνος, Πευκακίων, Ἁγ. Τριάδος, θά διοργανώσῃ παιδικάς εξοχάς, ἐν συνδυασμῷ μέ τά ἄλλα ὡς ἀνωτέρω Τμήματα, εἰς τάς ὁποίας τά νήπια θά ἔχουν τάς περιποιήσεις ὡρισμένου ἀριθμοῦ μητέρων, εἰς τάς ὁποίας θά ἐπιτραπῇ νά συνοδεύσουν τά καχεκτικά των τέκνα.
Αὐτή εἶνε, μέ ὀλίγας λέξεις, ἡ γενναία χειρονομία τοῦ «Πατριωτικοῦ Ἱδρύματος» πρός τό παιδί. Αἱ Ἀτθίδες καλοῦνται νά προσθέσουν εἰς αὐτήν καί τήν ὡραίαν ποδονομίαν των. Χορεύουσαι, δηλαδή, τήν προσεχῆ Τρίτην εἰς τόν εὐεργετικόν χορόν τοῦ Π. Φαλήρου: «Χόρευε κυρά Μαροῦ, μά ἔχε κι’ ἔννοια τοῦ παιδιοῦ»!
ΠΑΥΛΟΣ ΝΙΡΒΑΝΑΣ